دیوان سقای بخارایی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۹: خط ۹:
    |زبان
    |زبان
    | زبان = فارسی
    | زبان = فارسی
    | کد کنگره =     
    | کد کنگره =PIR۹۲۲۲/س۷،د۹      
    | موضوع =
    | موضوع =
    |ناشر  
    |ناشر  
    خط ۲۵: خط ۲۵:
    | پیش از =  
    | پیش از =  
    }}
    }}
    '''دیوان سقای بخارایی'''، مجموعه اشعار بهرام سقای بخارایی (متوفی ۹۷۰ق/۱۵۶۳م) است که به کوشش محمد یوسف، منتشر شده است.
    '''دیوان سقای بخارایی'''، مجموعه اشعار [[سقای بخارایی، بهرام|بهرام سقای بخارایی]] (متوفی ۹۷۰ق/۱۵۶۳م) است که به کوشش [[یوسف‌، محمد|محمد یوسف]]، منتشر شده است.


    دیوان حاضر، مشتمل بر غزلیات، مسدسات، مخمسات، قطعات تاریخ، رباعیات، ترجیع‌بندها، قصاید، مثنویات و متفرقات است. این دیوان، حاوی چهار هزار بیت می‌باشد<ref>ر.ک: مقدمه کتاب (نگاهی به اشعار حاج بهرام سقای بخارایی)، ص14</ref>.
    دیوان حاضر، مشتمل بر غزلیات، مسدسات، مخمسات، قطعات تاریخ، رباعیات، ترجیع‌بندها، قصاید، مثنویات و متفرقات است. این دیوان، حاوی چهار هزار بیت می‌باشد<ref>ر.ک: مقدمه کتاب (نگاهی به اشعار حاج بهرام سقای بخارایی)، ص14</ref>.


    سقا در اشعار خود، از بسیاری از شاعران، متأثر است، اما به ‌نظر می‌رسد که بیش از همه، تحت تأثیر مولوی، شاه قاسم انوار، سعدی و حافظ شیرازی است. در اشعار ترکی نیز توجه او به دو شاعر، یعنی قاسم انوار و عمادالدین نسیمی (متوفی 820ق) انکارنشدنی است<ref>ر.ک: همان</ref>.
    سقا در اشعار خود، از بسیاری از شاعران، متأثر است، اما به ‌نظر می‌رسد که بیش از همه، تحت تأثیر مولوی، [[شاه قاسم انوار]]، [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] و [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ شیرازی]] است. در اشعار ترکی نیز توجه او به دو شاعر، یعنی [[قاسم انوار]] و [[نسیمی، سید عمادالدین|عمادالدین نسیمی]] (متوفی 820ق) انکارنشدنی است<ref>ر.ک: همان</ref>.


    شیوه غزل‌سرایی سقا با همان غزل آغازین او را متعلق به سبک عراقی می‌داند. روزگار او، روزگار تجربیات سوز و گدازهای عاشقانه نیز هست؛ روزگار عرفی، وحشی، فیضی، غزالی مشهدی و نظیری نیشابوری است و این مایه از سوز و گدازهای عاشقانه، در غزلیات سقا نیز ساری و جاری است<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>.
    شیوه غزل‌سرایی سقا با همان غزل آغازین او را متعلق به سبک عراقی می‌داند. روزگار او، روزگار تجربیات سوز و گدازهای عاشقانه نیز هست؛ روزگار [[عرفی شیرازی، جمال‌الدین محمد|عرفی]]، [[وحشی بافقی، کمال‌الدین|وحشی]]، فیضی، [[غزالی مشهدی]] و [[نظیری نیشابوری، میرزا محمدحسین|نظیری نیشابوری]] است و این مایه از سوز و گدازهای عاشقانه، در غزلیات سقا نیز ساری و جاری است<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>.


    زبان سقا، زبانی سرگردان و متأثر است و این تأثیرپذیری از فضای شاعران سبک مکتب وقوع است. یکی از نشانه‌های پررنگ مکتب وقوع، آوردن کلمه «سگ» است؛ آن‌گونه که حتی تخلص برخی از شاعران را از نوع «وحشی» و «اهلی»، درآورده بود. سقا نیز بدش نمی‌آید تا با تأسی از این فضا و به ‌شیوه شاعران مکتب وقوع، کمی هم با رعایت عرفان، با واژه سگ، مضمون‌تراشی کند:
    زبان سقا، زبانی سرگردان و متأثر است و این تأثیرپذیری از فضای شاعران سبک مکتب وقوع است. یکی از نشانه‌های پررنگ مکتب وقوع، آوردن کلمه «سگ» است؛ آن‌گونه که حتی تخلص برخی از شاعران را از نوع «وحشی» و «اهلی»، درآورده بود. سقا نیز بدش نمی‌آید تا با تأسی از این فضا و به ‌شیوه شاعران مکتب وقوع، کمی هم با رعایت عرفان، با واژه سگ، مضمون‌تراشی کند:
    '''مکش ای دل جفای همنشینان ریایی را
    ز سگ کمتر بود آن کس که دارد بی‌وفایی را'''
    '''از بس‌که سوخت آتش عشق تو جان ما
    بی‌قدر گشت پیش سگت، استخوان ما'''
    '''فریاد مزن با من مسکین که در این کوی
    آواز سگان کم نکند رزق گدا را'''<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>.


    {{شعر}}
    {{ب|''مکش ای دل جفای همنشینان ریایی را''|2=''ز سگ کمتر بود آن کس که دارد بی‌وفایی را''}}
    {{پایان شعر}}
    {{شعر}}
    {{ب|''از بس‌که سوخت آتش عشق تو جان ما''|2=''بی‌قدر گشت پیش سگت، استخوان ما''}}
    {{پایان شعر}}
    {{شعر}}
    {{ب|''فریاد مزن با من مسکین که در این کوی''|2=''آواز سگان کم نکند رزق گدا را''<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>}}
    {{پایان شعر}}
    البته این تنها درباره سگ نیست که برخی دیگر از حیوانات نیز در این دیوان، جاخوش کرده‌اند و با مطایبه، می‌توان گفت که این دیوان، به‌نوعی یک باغ وحش کامل نیز هست و از همه زیباتر و طنازتر، آوردن چهار حیوان در ردیفی تازه، آن‌هم در غزل است:
    البته این تنها درباره سگ نیست که برخی دیگر از حیوانات نیز در این دیوان، جاخوش کرده‌اند و با مطایبه، می‌توان گفت که این دیوان، به‌نوعی یک باغ وحش کامل نیز هست و از همه زیباتر و طنازتر، آوردن چهار حیوان در ردیفی تازه، آن‌هم در غزل است:
    '''ای زده راه دین تو، اشتر و گاو و اسب و خر
    بسته کمر به کین تو، اشتر و گاو و اسب و خر'''
    '''گر پی صدقی و صفا، بهر چه می‌کشی جفا
    کی بر کس کند وفا، اشتر و گاو و اسب و خر'''<ref>ر.ک: همان، ص22-23</ref>.


    {{شعر}}
    {{ب|''ای زده راه دین تو، اشتر و گاو و اسب و خر''|2=''بسته کمر به کین تو، اشتر و گاو و اسب و خر''}}
    {{ب|''گر پی صدقی و صفا، بهر چه می‌کشی جفا''|2=''کی بر کس کند وفا، اشتر و گاو و اسب و خر''<ref>ر.ک: همان، ص22-23</ref>}}
    {{پایان شعر}}
    ==پانویس ==
    ==پانویس ==
    <references />
    <references />
    خط ۶۰: خط ۶۱:


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
    [[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
    [[رده:زبان و ادبیات فارسی]]


    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1402]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۰۷

    دیوان سقای بخارایی
    دیوان سقای بخارایی
    پدیدآورانسقای بخارایی، بهرام (نويسنده) یوسف‌، محمد (گردآورنده)
    ناشرفخرالدین‌ نصیری امینی‌ ** مطبعة اخوت
    مکان نشرایران - تهران ** هند - دهلی
    سال نشر1388ش - 2010م
    چاپ1
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    PIR۹۲۲۲/س۷،د۹
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    دیوان سقای بخارایی، مجموعه اشعار بهرام سقای بخارایی (متوفی ۹۷۰ق/۱۵۶۳م) است که به کوشش محمد یوسف، منتشر شده است.

    دیوان حاضر، مشتمل بر غزلیات، مسدسات، مخمسات، قطعات تاریخ، رباعیات، ترجیع‌بندها، قصاید، مثنویات و متفرقات است. این دیوان، حاوی چهار هزار بیت می‌باشد[۱].

    سقا در اشعار خود، از بسیاری از شاعران، متأثر است، اما به ‌نظر می‌رسد که بیش از همه، تحت تأثیر مولوی، شاه قاسم انوار، سعدی و حافظ شیرازی است. در اشعار ترکی نیز توجه او به دو شاعر، یعنی قاسم انوار و عمادالدین نسیمی (متوفی 820ق) انکارنشدنی است[۲].

    شیوه غزل‌سرایی سقا با همان غزل آغازین او را متعلق به سبک عراقی می‌داند. روزگار او، روزگار تجربیات سوز و گدازهای عاشقانه نیز هست؛ روزگار عرفی، وحشی، فیضی، غزالی مشهدی و نظیری نیشابوری است و این مایه از سوز و گدازهای عاشقانه، در غزلیات سقا نیز ساری و جاری است[۳].

    زبان سقا، زبانی سرگردان و متأثر است و این تأثیرپذیری از فضای شاعران سبک مکتب وقوع است. یکی از نشانه‌های پررنگ مکتب وقوع، آوردن کلمه «سگ» است؛ آن‌گونه که حتی تخلص برخی از شاعران را از نوع «وحشی» و «اهلی»، درآورده بود. سقا نیز بدش نمی‌آید تا با تأسی از این فضا و به ‌شیوه شاعران مکتب وقوع، کمی هم با رعایت عرفان، با واژه سگ، مضمون‌تراشی کند:

    مکش ای دل جفای همنشینان ریایی راز سگ کمتر بود آن کس که دارد بی‌وفایی را
    از بس‌که سوخت آتش عشق تو جان مابی‌قدر گشت پیش سگت، استخوان ما
    فریاد مزن با من مسکین که در این کویآواز سگان کم نکند رزق گدا را[۴]

    البته این تنها درباره سگ نیست که برخی دیگر از حیوانات نیز در این دیوان، جاخوش کرده‌اند و با مطایبه، می‌توان گفت که این دیوان، به‌نوعی یک باغ وحش کامل نیز هست و از همه زیباتر و طنازتر، آوردن چهار حیوان در ردیفی تازه، آن‌هم در غزل است:

    ای زده راه دین تو، اشتر و گاو و اسب و خربسته کمر به کین تو، اشتر و گاو و اسب و خر
    گر پی صدقی و صفا، بهر چه می‌کشی جفاکی بر کس کند وفا، اشتر و گاو و اسب و خر[۵]

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه کتاب (نگاهی به اشعار حاج بهرام سقای بخارایی)، ص14
    2. ر.ک: همان
    3. ر.ک: همان، ص21
    4. ر.ک: همان، ص22
    5. ر.ک: همان، ص22-23

    منابع مقاله

    مقدمه کتاب (نگاهی به اشعار حاج بهرام سقای بخارایی).


    وابسته‌ها