دیوان مسعود سعد سلمان: تفاوت میان نسخه‌ها

[[مسعود سعد سلمان]] از شاعران نامدار سده پنجم و ششم هجری است که در میان سال‎های 438 و 440 ق در لاهور به دنیا آمد. او شاعر دربار غزنویان بود و چندین بار در کشاکش‎های قدرت میان خاندان سلطنتی، روانه زندان‎های سخت و طولانی شد<ref>ر.ک: سالمیان، غلامرضا؛ یاری‎دره، سهیل؛ ص59</ref>. اصل [[مسعود سعد سلمان|مسعود سعد]] از همدان است نیاکانش در زمانی که آوازه شوکت غزنوی برخاست به غزنین آمده در سلک عمال آن دولت منتظم گشتند<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص9</ref>. بعضی از صاحبان تذکره مثل عوفی در جلد دوم لباب الألباب و تقی‎الدین اوحدی و امن احمد رازی و علی‎قلی‎خان واله مولد [[رشید ياسمی، غلامرضا|مسعود]] را همدان دانسته‌اند؛ لیکن این اشتباه از شعری برخاسته که [[رشید ياسمی، غلامرضا|مسعود]] گوید اصل من از همدان است حق این است که [[رشید ياسمی، غلامرضا|مسعود]] در شهر لاهور تولد یافته و ابوطالب تبریزی در خلاصة الأفکار و میرغلامعلی آزاد در سبحة المرجان في آثار هندوستان به این مطلب تصریح کرده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>.

سنایی غزنوی شاعر نامدار سده پنجم و ششم هجری، نخستین کسی بود که در زمان حیات [[رشید ياسمی، غلامرضا|مسعود]] به گردآوری اشعار او دست زد. در روزگار ما سه تن از ادیبان برجسته به تصحیح دیوان مسعود همت گماشته‌اند. این کتاب بار نخست در سال 1296ق به کوشش ابوالقاسم خوانساری در تهران به چاپ رسید. تصحیح دوم را [[رشید ياسمی، غلامرضا|غلامرضا رشید یاسمی]] در سال 1318ش انجام داد. ازآنجاکه در این دو چاپ مشخصات نسخه‎بدل‎ها نیامده است، نمی‎توان آن دو چاپ را تصحیحی انتقادی برشمرد. تصحیح سوم را مهدی نوریان در سال 1364ش به سامان رسانده است<ref>ر.ک: سالمیان، غلامرضا؛ یاری‎دره، سهیل؛ ص60</ref>. چاپ تصحیح نوریان از بسیاری جهات بر چاپ مصحح [[رشید ياسمی، غلامرضا|رشید یاسمی]] برتری دارد، اما اشتباهات این چاپ هم کم نیستند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/35415/135 ر.ک: مهیار، محمد، ص136-135]</ref>.

لکن قصاید این دوره او چون قبل از حبس است از چاشنی شکایات دردناک خالی است. مضامین آن هم تنوعی ندارد بیشتر ستایش محض است<ref>ر.ک: مقدمه، ص13</ref>؛ اما [[رشید ياسمی، غلامرضا|مسعود]] دارای اشعار رسا و زیباست و عمده شهرت او به سبب سرودن حبسیات یا همان قصایدی است که در وصف دشواری‎های زندان سروده است<ref>ر.ک: سالمیان، غلامرضا؛ یاری‎دره، سهیل؛ ص59</ref>.

[[مسعود سعد سلمان|مسعود سعد]] اشعار فراوانی به زبان عربی نیز سروده است؛ چنانکه در لباب الالباب آمده است: «و او را سه دیوان است یکی به تازی و یکی به پارسی و یکی به هندویی». در تذکرة الشعراء نیز بدین امر تصریح شده است: «اشعار عربی او بسیار است». اشعار عربی [[رشید ياسمی، غلامرضا|مسعود]] در چاپ‎های دیوان وی وارد نشده است<ref>ر.ک: سالمیان، غلامرضا؛ یاری‎دره، سهیل، ص61</ref>.

#[[:noormags:1292275|سالمیان، غلامرضا؛ یاری‎دره، سهیل؛ «نقش تذکره‎ها و فرهنگ در تصحیح متون (موردمطالعه دیوان مسعود سعد سلمان)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، پژوهش‎های زبان و ادبیات فارسی، پاییز 1391، شماره 15، ص59 تا 74]].