ملکی میانجی، محمدباقر: تفاوت میان نسخه‌ها

    جز (جایگزینی متن - '==وابسته‌ها== [[' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} [[')
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:NUR02763.jpg|بندانگشتی|ملکی میانجی، محمدباقر]]
    [[پرونده:NUR02763.jpg|بندانگشتی|ملکی میانجی، محمدباقر]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|ملکی میانجی، محمدباقر
    ! نام!! data-type="authorName" |ملکی میانجی، محمدباقر
    |-
    |-
    |نام‌های دیگر  
    |نام‌های دیگر  
    |data-type='authorOtherNames'| آیت‌الله ملکی میانجی
    | data-type="authorOtherNames" | آیت‌الله ملکی میانجی
    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    |data-type='authorfatherName'|
    | data-type="authorfatherName" |عبدالعظیم
    |-
    |-
    |متولد  
    |متولد  
    |data-type='authorbirthDate'|1284 ش
    | data-type="authorbirthDate" |1285ش برابر با 1324ق
    |-
    |-
    |محل تولد
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|
    | data-type="authorBirthPlace" |روستای ترک میانه واقع در آذربایجان شرقی
    |-
    |-
    |رحلت  
    |رحلت  
    |data-type='authorDeathDate'|1377 ش یا 1419 ق
    | data-type="authorDeathDate" |15 خرداد 1377ش برابر با دهم صفر 1419ق
    |-
    |-
    |اساتید
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    | data-type="authorTeachers" |[[هاشم قزوینى]]
     
    [[آیت‌اللّه میرزا محمد آقازاده خراسانى]]
     
    [[میرزا مهدى غروى اصفهانى]]
    |-
    |-
    |برخی آثار
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|
    | data-type="authorWritings" |
    |-class='articleCode'
    |- class="articleCode"
    |کد مؤلف
    |کد مؤلف
    |data-type='authorCode'|AUTHORCODE02763AUTHORCODE
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE02763AUTHORCODE
    |}
    |}
    </div>
    </div>


    '''محمدباقر ملکی میانجی''' يكى از مفاخر علماى آذربايجان و از پژوهشیان مسائل اعتقادى و شناختى و مباحث نظرى مكتب تفكيك بود كه در محضر استادان بزرگ آن مكتب، بر اين مبانى واقف شد و به آن معتقد گرديد و در مجموعۀ آثار مفيد و نوشته‌ها و دروس خويش، به ترويج و تثبيت آن مبانى همت گماشت.
    '''محمدباقر ملکی میانجی''' (1285-1377ش)، فقیه، اصولی، مفسر قرآن، از مفاخر علمای آذربایجان، از پژوهشیان مسائل اعتقادى و شناختى و مباحث نظرى مکتب تفکیک بود که در محضر استادان بزرگ آن مکتب، بر این مبانى واقف شد و به آن معتقد گردید و در مجموعۀ آثار مفید و نوشته‌ها و دروس خویش، به ترویج و تثبیت آن مبانى همت گماشت.
     
    == ولادت ==
    ایشان در سال 1324ق برابر با 1285ش، همزمان با مرگ مظفرالدین شاه قاجار و اوج‌گیرى نهضت مشروطه، در قصبه ترک مرکز بخش کندوان از توابع ناحیۀ گرمرود شهرستان میانه به دنیا آمد.پدرش حاج عبدالعظیم از شخصیتهای خوشنام و متدین منطقه به حساب می‌آمد، ایشان در کنف تربیت چنین پدری پرورش یافت.


    ایشان در سال 1324 ق1285/ ش، در قصبه ترك از توابع ناحيۀ گرمرود شهرستان ميانه به دنيا آمد.در همانجا از محضر عالم جليل، سيّد واسع كاظمى تركى (م 1354 ق) که خود از افاضل شاگردان [[آخوند خراسانى]] بود، ادبيات عرب، منطق، اصول (قوانين) و فقه(رياض) فرا گرفت.
    == تحصیلات ==
    نخست خواندن و نوشتن را از کتب رایج آن زمان، نزد اساتید فن آموخت و خط «مبین الملک گرمرودى» - حاکم فارس - را به عنوان سرمشق براى خود انتخاب کرد و داراى خطى بسیار زیبا شد. بعد در همان روستا از محضر مرحوم آیت‌الله «سید واسع کاظمى تَرکى» (متوفاى؛ 1353ق) که از شاگردان برجسته و اعضاى جلسه استفتاى مرحوم [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانى]] - صاحب [[كفاية الأصول|کفایة الاصول]] - بود، ادبیات عرب، منطق، اصول و فقه (قوانین و ریاض) را فراگرفت


    وى به سال 1349 ق، به مشهد مقدس آمد و سطح عالى را نزد استاد فاضل خويش آيت‌اللّه شيخ هاشم قزوينى(م 1380 ق) و دروس فلسفه و مباحث اعتقادى و معارفى را نزد عالم نحرير آيت‌اللّه شيخ مجتبى قزوينى(م 1386 ق) تلمّذ كرد.
    وى به سال 1349ق، به مشهد مقدس آمد و سطح عالى را نزد استاد فاضل خویش آیت‌اللّه شیخ [[هاشم قزوینى]](متوفای1380ق) و دروس فلسفه و مباحث اعتقادى و معارفى را نزد عالم نحریر آیت‌اللّه شیخ [[مجتبى قزوینى]] (متوفای 1386 ق) تلمّذ کرد.


    آنگاه در درس خارج زعيم حوزۀ علميّۀ مشهد در آن روزگار، آيت‌اللّه ميرزا محمد آقازاده خراسانى(م 1356 ق) شركت جست.همچنين بحشى از مباحث فقه و يك دورۀ اصول فقه و يك دورۀ كامل علوم و مباحث معارفى را از محضر استاد علاّمه ميرزا مهدى غروى اصفهانى(م 1365 ق) استفاده كرد و از ايشان به دريافت اجتهاد و افتا و نقل حديث مفتخر شد.
    آنگاه در درس خارج زعیم حوزۀ علمیّۀ مشهد در آن روزگار، [[آیت‌اللّه میرزا محمد آقازاده خراسانى]](متوفای 1356ق) شرکت جست. همچنین بحشى از مباحث فقه و یک دورۀ اصول فقه و یک دورۀ کامل علوم و مباحث معارفى را از محضر استاد علاّمه [[میرزا مهدى غروى اصفهانى]](متوفای 1365ق) استفاده کرد و از ایشان به دریافت اجتهاد و افتا و نقل حدیث مفتخر شد.


    وى پس از گذشت سيزده سال در حوزۀ مشهد و استفاده از عالمان بزرگ آن سامان، به زادگاه خود مى‌آيد و به ترويج شعائر دين و تربيت مردم و امر به معروف و نهى از منكر مى‌پردازد و پس از جنگ جهانى دوم، هنگام بروز غايلۀ آذربايجان، با آن اوضاع نابسامان، از موضع دينى و كاملا مستقل مبارزه مى‌كند و براى حفظ جان و مال مردم تلاش بسيار مى‌كند.وى شانزده سال در آنجا به اداى وظايف خويش اشتغال مى‌ورزد و از آن پس، به سال 1337 ش، به حوزه علميه قم مى‌آيد و در آنجا ساكن مى‌شود و تنها در فصل تابستان و ايام ويژه مذهبى، قم را ترك مى‌كند.
    وى پس از گذشت سیزده سال در حوزۀ مشهد و استفاده از عالمان بزرگ آن سامان، به زادگاه خود مى‌آید و به ترویج شعائر دین و تربیت مردم و امر به معروف و نهى از منکر مى‌پردازد و پس از جنگ جهانى دوم، هنگام بروز غایلۀ آذربایجان، با آن اوضاع نابسامان، از موضع دینى و کاملا مستقل مبارزه مى‌کند و براى حفظ جان و مال مردم تلاش بسیار مى‌کند.وى شانزده سال در آنجا به اداى وظایف خویش اشتغال مى‌ورزد و از آن پس، به سال 1337ش، به حوزه علمیه قم مى‌آید و در آنجا ساکن مى‌شود و تنها در فصل تابستان و ایام ویژه مذهبى، قم را ترک مى‌کند.


    استاد محمدرضا حكيمى كه به شرح حال و آثار ايشان در كتاب «مكتب تفكيك» پرداخته است، از خصوصيات ايشان مبارزه با مفاسد اجتماعى از راه تقويت بنيۀ اعتقادى و ايمانى مردم، مبارزه با تعدّيها و زورگويى‌هاى قلدران و خانها، توجه به كرامت انسانى و حرمت افراد و تواضع با مردم، توجه به مشكلات مسلمانان و اخبار كشورهاى اسلامى، تعبّد فوق العاده به احكام دينى و عمل به عبادات و مداومت بر خواندن دعاها و به خصوص صحيفه سجاديه و رعايت سادگى در مخارج زندگى و احتياط در برداشت از وجوه شرعيه و تأكيد بر زهد و ساده زيستى ايشان مى‌داند.
    ایشان هنگام ورود به شهر مقدس قم مورد تکریم و احترام رئیس حوزه و مرجع تقلید جهان تشیع، [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]] و دیگر مراجع و علمای اعلام قرار گرفت، و در جوار کریمه اهل بیت علیه‌السلام به تحقیق و تدریس خارج اصول، تفسیر، کلام و معارف تشیع پرداخت و شاگردانی فاضل، دانا و کوشا تربیت نمود.
     
    استاد [[حکیمی، محمدرضا|محمدرضا حکیمى]] که به شرح حال و آثار ایشان در کتاب «مکتب تفکیک» پرداخته است، از خصوصیات ایشان مبارزه با مفاسد اجتماعى از راه تقویت بنیۀ اعتقادى و ایمانى مردم، مبارزه با تعدّیها و زورگویى‌هاى قلدران و خانها، توجه به کرامت انسانى و حرمت افراد و تواضع با مردم، توجه به مشکلات مسلمانان و اخبار کشورهاى اسلامى، تعبّد فوق العاده به احکام دینى و عمل به عبادات و مداومت بر خواندن دعاها و به خصوص صحیفه سجادیه و رعایت سادگى در مخارج زندگى و احتیاط در برداشت از وجوه شرعیه و تأکید بر زهد و ساده زیستى ایشان مى‌داند.
     
    وی به نظم در امور و پژوهش در موضوعات علمی علاقه‌ای شدید داشت و آن را به همه چیز ترجیح می‌داد. او تا سال ۱۳۷۱ش با اینکه ۸۸ سال سن داشت، روزی دوازده ساعت کار و تحقیق علمی می‌کرد.
    ==وفات==
    سرانجام این قرآن پژوه و مفسر حوزوی در شب جمعه پانزدهم خرداد 1377ش برابر با دهم صفر 1419ق وفات فرمودند. و پس از تشییع در قبرستان شيخان در جوار حرم حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها، به خاک سپرده شد.


    ==آثار علمى==
    ==آثار علمى==


    از مرحوم آیت‌اللّه ملکى، آثار علمى فراوانى بر جاى مانده است:


    از مرحوم آيت‌اللّه ملكى، آثار علمى فراوانى بر جاى مانده است:
    # بدایع الکلام فى تفسیر آیات الاحکام(طهارت و صلات) در یک مجلد.چاپ بیروت،1400 ق؛ چاپ قم،1402 ق.
     
    # تفسیر فاتحة الکتاب، قم، دارالقرآن الکریم،1413 ق.
    # بدايع الكلام فى تفسير آيات الاحكام(طهارت و صلات) در يك مجلد.چاپ بيروت،1400 ق؛ چاپ قم،1402 ق.
    # مناهج البیان فى تفسیر القرآن، تفسیر چهار جزء اوّل قرآن و تفسیر جزء 29 و 30 در 6 مجلد که تا کنون 5 مجلد آن منتشر شده است.(1414 ق-1418 ق) و جلد ششم یعنى از آغاز آیۀ 92 سورۀ آل عمران تا آخر جزء(آیۀ 24 سورۀ نساء) زیر چاپ است.این مجموعه توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، سازمان چاپ و انتشارات، نشر یافته است.
    # تفسير فاتحة الكتاب، قم، دارالقرآن الكريم،1413 ق.
    # توحید الامامیه، با تنظیم محمد بیابانى اسکویى، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى،1415 ق1373/ ش.
    # مناهج البيان فى تفسير القرآن، تفسير چهار جزء اوّل قرآن و تفسير جزء 29 و 30 در 6 مجلد كه تا كنون 5 مجلد آن منتشر شده است.(1414 ق-1418 ق) و جلد ششم يعنى از آغاز آيۀ 92 سورۀ آل عمران تا آخر جزء(آيۀ 24 سورۀ نساء) زير چاپ است.اين مجموعه توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، سازمان چاپ و انتشارات، نشر يافته است.
    # نگاهى به علوم قرآن، ترجمۀ على نقى خدایارى، به اهتمام على ملکى میانجى، قم، نشر خرم.این اثر ترجمۀ مقدمه تفسیر و تقریر برخى دروس ایشان در جمع طلاّب است.
    # توحيد الاماميه، با تنظيم محمد بيابانى اسكويى، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى،1415 ق1373/ ش.
    # نگاهى به علوم قرآن، ترجمۀ على نقى خدايارى، به اهتمام على ملكى ميانجى، قم، نشر خرم.اين اثر ترجمۀ مقدمه تفسير و تقرير برخى دروس ايشان در جمع طلاّب است.
    # الرشاد فى العماد.
    # الرشاد فى العماد.
    # دورۀ كامل درس اصول آقا ميرزا مهدى اصفهانى.
    # دورۀ کامل درس اصول آقا میرزا مهدى اصفهانى.
    # رساله‌اى در حبط و تكفير.
    # رساله‌اى در حبط و تکفیر.
    # رساله‌اى دربارۀ خمس.
    # رساله‌اى دربارۀ خمس.
    # رساله‌اى دربارۀ احكام ميّت.
    # رساله‌اى دربارۀ احکام میّت.


    و ديگر آثار چاپ نشده مؤلف در احكام صلات، نكاح، طلاق و مواريث.
    و دیگر آثار چاپ نشده مؤلف در احکام صلاة، نکاح، طلاق و مواریث.
     
    ==اخلاق و سجايا ==
     
     
    يكى از مواردى كه تربيت و انسانيت و اخلاق انسانى بروز مى‌كند، در مقام بحث و گفت و گو و نقد ديدگاه مخالفان است.مقامى كه انسان با آراى ديگران روبرو مى‌شود و خود نيز نظريۀ ديگرى عرضه مى‌دارد.اينجاست كه سجاياى اخلاقى اهميت و نقش خود را ايفا مى‌كند.مرحوم ملكى از كسانى بود كه در نوشته‌هاى خود با رعايت ادب و احترام سخنان كسانى را كه از نظر فكرى مخالف خود مى‌ديد نقل مى‌كرد و گاه از آنان با بزرگى و احترام ياد مى‌كرد و مقام علمى و شخصيت آنان را از ياد نمى‌برد.
     
    روش او چنين است كه غالباً  كلام قايل را نقل مى‌كند و سپس اشكال علمى آن را بيان مى‌دارد.او همواره سعى دارد ديدگاه تفكيكى خود را در مقابل عقايد فلاسفه و مفسّران به نام عقل‌گرا ارايه دهد، در جاى جاى تفسير اين شيوه را با رعايت ادب و احترام و بدون بكار بردن كلمات ركيك و حمله و تكفير ادامه مى‌دهد.يكى از شاگردان درس تفسير ايشان نقل مى‌كرد كه در جلسه‌اى سخن از يكى از مفسران بزرگ و عالى مقام معاصر شد و بحث علمى دربارۀ ديدگاه وى مطرح شد، يكى از شاگردان از روى بى ادبى و تعصب، سخن زشتى بر زبان راند و كلامى حاكى از تكفير بيان كرد.مرحوم ملكى بلافاصله و با حسّاسيت عكس العمل نشان داد و تصريح كرد:آنچه بيان مى‌شود، به عنوان طرح نظريه و انتقاد علمى است نه موضعگيرى، لذا من اجازه نمى‌دهم چنين برخوردى انجام گيرد و اگر شما قرار است در جلسه بحث من شركت كنيد بايد رعايت ادب و احترام بزرگان را داشته باشيد.
     
    بحث و مناظره و طرح عقايد، مايۀ رشد و تكامل و روشن شدن واقعيات است اما اگر به صورت نادرست و همراه با تعصب و خارج از ادب علمی‌باشد، نه تنها حقيقت روشن نمى‌شود، بلكه موجب موضعگيرى كوركورانه خواهد شد و هر گروه و دسته‌اى كه گمان كند، همه حقايق پيش او است و ديگران باطل و منحرف هستند، آنكه به خود اجازه مى‌دهد كه ديگران را با تهمت و كوچك كردن از صحنه خارج كند و چون عقايد او را نمى‌پسندد، هر لفظ و كلامى در توصيف آنها بگويد، هرگز شمه‌اى از ادب علمى را در نيافته است.
    ==وفات==
    سر انجام این قرآن پژوه و مفسر حوزوی در نيمۀ خرداد ماه 1377 وفات فرمودند.


    ==وابسته‌ها==
    ==وابسته‌ها==