تهذیب إصلاح المنطق: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'واژه نامه' به 'واژه‌نامه')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
    جز (Hbaghizadeh صفحهٔ تهذیب اصلاح المنطق را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به تهذیب إصلاح المنطق منتقل کرد)
     

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۱:۰۲

    تهذیب اصلاح المنطق
    تهذیب إصلاح المنطق
    پدیدآورانخطیب تبریزی، یحیی بن علی (نویسنده)

    قباوه، فخرالدین (محقق)

    ابن سکیت، یعقوب بن اسحاق (نویسنده)
    عنوان‌های دیگراصلاح المنطق
    ناشردارالآفاق الجديدة
    مکان نشرلبنان - بيروت
    سال نشر1403ق.
    چاپچاپ يکم
    موضوعزبان عربي - واژه‌نامه‌‎ها
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ ‎‏الف‎‏63 / 6620 ‏PJ‎‏
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    تهذیب اصلاح المنطق، تهذیب کتاب «اصلاح المنطق» ابن سکیت(186-244ق‌)، به قلم یحیی بن علی خطیب تبریزی (421-502ق) است. هدف ابن سکیت اصلاح اشتباهات گفتاری در عصر خود بوده است. خطیب تبریزی نیز به شرح و برخی حذف و اضافات کتاب پرداخته است. کتاب با تحقیق فخرالدین قباوة منتشر شده است.

    اصلاح المنطق کتابی لغوی به قلم ابن سکیت مشتمل بر اقوال علمای بصره و کوفه و کلام شفاهی بعضی اعراب است. در هر باب از کتاب الفاظ متفق و متقارب مؤید به شواهد و برخی تفاسیر ارائه شده است؛ تا این‌که لغت عرب از لحن و خطا محفوظ بماند. پیش از خطیب بغدادی تعدادی از علما به این کتاب توجه کرده‌اند؛ ابومنصور ازهری، محمد بن آدم هروی، ابن سیده و ابوالعباس مریسی این اثر را شرح کرده‌‎اند. ابو محمد سیرافی شواهد آن را تفسیر و ابوعلی نیشابوری این اثر را تهذیب کرده‌ است.[۱]

    «تهذیب اصلاح المنطق» از جمله شروح کتاب ابن سکیت است؛ اما علاوه بر شرح کتاب کارهای دیگری نیز بر کتاب انجام داده است؛ به‌عنوان‌مثال مطالب تکراری را حذف و منقولات نثر و شعر دارای اشکال را اصلاح کرده است. همچنین در شیوه بعضی مطالب و الفاظ دخل و تصرف کرده است. شواهد شعری و نثری را تفسیر و بعضی الفاظ و عبارات ابن سکیت را استدراک کرده است. بنابراین خطیب تبریزی کتابش را شرح ننامیده و «تهذیب اصلاح المنطق» نامیده است. البته بعضی متأخرین اسامی دیگری بر این کتاب گذاشته‌اند: «مختصر اصلاح المنطق»، «شرح اصلاح المنطق»، «شرح شواهد اصلاح المنطق» و «ایضاح الاصلاح».

    ابن خشاب (متوفی 567ق) نیز استدراکی بر برخی دیدگاه‌های نویسنده در تهذیب نوشته است.[۲]

    خطیب تبریزی «اصلاح المنطق» را بر ابی العلاء معری در سرزمین نعمان قرائت کرده است. سپس آن را بر مشایخ عراق نیز قرائت کرده و تفسیر، استدراک و تائید ایشان را به‌علاوه حواشی و تعلیقات نسخ پراکنده گردآوری کرده است.[۳]

    به آن جهت که گاه از برخی علما فراوان نقل‌قول می‌شود، نویسنده به‌ناچار از رمزهایی استفاده کرده است: مثلاً ث به معناي ثعلب و ج به معناي ابن جنیاست.[۴]

    پانویس

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها