اخسیکتی، احمد بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '== ' به '==') |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
'''ابورشاد، احمد بن محمد بن قاسم بن خديو اَخْسيكَتى'''، محدث و ادیب بود و ابن قطلوبغا وى را در شمار حنفيان آورده است. | '''ابورشاد، احمد بن محمد بن قاسم بن خديو اَخْسيكَتى'''، محدث و ادیب بود و ابن قطلوبغا وى را در شمار حنفيان آورده است. | ||
== تولد == | ==تولد == | ||
یشان ملقب به ذوالفضائل، در حدود سال 460ق، در اخسيكت، يكى از شهرهاى ماوراءالنهر، ديده به جهان گشود. | یشان ملقب به ذوالفضائل، در حدود سال 460ق، در اخسيكت، يكى از شهرهاى ماوراءالنهر، ديده به جهان گشود. | ||
== اساتید == | ==اساتید == | ||
وى از ابوالقاسم، محمود بن محمد صوفى حديث آموخت، سپس به مرو رفت و نزد ابوالمظفر، منصور، نياى عبدالكريم [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]]، به كار حديث ادامه داد و چون بر زبان، نظم و نثر عرب احاطه داشت، در اين شهر با بزرگان ادب به مناظره و مشاعره مى‌پرداخت. | وى از ابوالقاسم، محمود بن محمد صوفى حديث آموخت، سپس به مرو رفت و نزد ابوالمظفر، منصور، نياى عبدالكريم [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]]، به كار حديث ادامه داد و چون بر زبان، نظم و نثر عرب احاطه داشت، در اين شهر با بزرگان ادب به مناظره و مشاعره مى‌پرداخت. | ||
وى و برادرش محمد، ملقب به ذوالمناقب كه در دوره تحصيل در اخسيكت و سفر به مرو همراه او بود، هر دو، در ميان اديبان مرو به چيرگى شهره بودند. | وى و برادرش محمد، ملقب به ذوالمناقب كه در دوره تحصيل در اخسيكت و سفر به مرو همراه او بود، هر دو، در ميان اديبان مرو به چيرگى شهره بودند. | ||
== شاگردان == | ==شاگردان == | ||
[[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]]، مى‌گويد: «بيشتر فضلاى خراسان نزد وى ادب مى‌آموختند، اما از شاگردانش، كسى را جز خود [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]] نمى‌شناسیم». | [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]]، مى‌گويد: «بيشتر فضلاى خراسان نزد وى ادب مى‌آموختند، اما از شاگردانش، كسى را جز خود [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]] نمى‌شناسیم». | ||
== وفات == | ==وفات == | ||
وى در مرو به کتابت در ديوان حكومت اشتغال داشت و در همان شهر درگذشت. بيشتر منابع، تاريخ وفات او را 428ق، نوشته‌اند، به‌جز [[سيوطى]] كه تاريخ 526ق و [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]]، در «[[الأنساب]]» كه 530ق، را ياد كرده‌اند. | وى در مرو به کتابت در ديوان حكومت اشتغال داشت و در همان شهر درگذشت. بيشتر منابع، تاريخ وفات او را 428ق، نوشته‌اند، به‌جز [[سيوطى]] كه تاريخ 526ق و [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]]، در «[[الأنساب]]» كه 530ق، را ياد كرده‌اند. | ||
== رابطه او با شعر == | ==رابطه او با شعر == | ||
همه آنچه از اخسيكتى در دست است، ابياتى بيش نيست؛ چند بيتى درباره [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]] سروده و به خود او داده است و دو پاره شعر كه يكى را ياقوت از روى ديوان شعر او بازگو كرده است. اين شعر، پاسخى است به دو بيت از ابوالعلاى معرى كه در آن مردم دنيا را از دو گروه بيرون نمى‌داند: عاقل بى‌دين و دين‌دار بى‌عقل. وى در پاسخ، دين‌دار را به‌هرحال، رستگار و بى‌دين را گمراه مى‌داند و ابوالعلا را سرگردان در اين وادى. | همه آنچه از اخسيكتى در دست است، ابياتى بيش نيست؛ چند بيتى درباره [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]] سروده و به خود او داده است و دو پاره شعر كه يكى را ياقوت از روى ديوان شعر او بازگو كرده است. اين شعر، پاسخى است به دو بيت از ابوالعلاى معرى كه در آن مردم دنيا را از دو گروه بيرون نمى‌داند: عاقل بى‌دين و دين‌دار بى‌عقل. وى در پاسخ، دين‌دار را به‌هرحال، رستگار و بى‌دين را گمراه مى‌داند و ابوالعلا را سرگردان در اين وادى. | ||
== آثار == | ==آثار == | ||
منابع، مجموعاً چهار اثر به وى نسبت داده‌اند كه هيچ‌كدام بر جاى نمانده است كه عبارتند از: | منابع، مجموعاً چهار اثر به وى نسبت داده‌اند كه هيچ‌كدام بر جاى نمانده است كه عبارتند از: | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
<references /> | <references /> | ||
== منابع مقاله == | ==منابع مقاله == | ||
انواری، محمدجواد، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی،چاپ دوم، 1377. | انواری، محمدجواد، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی،چاپ دوم، 1377. | ||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها == | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
نسخهٔ ۲۶ ژوئن ۲۰۱۸، ساعت ۰۷:۵۸
| نام | اخسیکتی، احمد بن محمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | اخسیکتی، ذو ال‍ف‍ض‍ای‍ل
اخ‍ش‍ی‍ک‍ث‍ی، احمد بن محمد ذو ال‍ف‍ض‍ائ‍ل، احمد بن محمد ابن خدیو اخسیکتی، احمد بن محمد اخسیکتی، ابورشاد احمد بن محمد |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 528 هـ.ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | دیوان اثیرالدین اخسیکتی |
| کد مؤلف | AUTHORCODE696AUTHORCODE |
ابورشاد، احمد بن محمد بن قاسم بن خديو اَخْسيكَتى، محدث و ادیب بود و ابن قطلوبغا وى را در شمار حنفيان آورده است.
تولد
یشان ملقب به ذوالفضائل، در حدود سال 460ق، در اخسيكت، يكى از شهرهاى ماوراءالنهر، ديده به جهان گشود.
اساتید
وى از ابوالقاسم، محمود بن محمد صوفى حديث آموخت، سپس به مرو رفت و نزد ابوالمظفر، منصور، نياى عبدالكريم سمعانى، به كار حديث ادامه داد و چون بر زبان، نظم و نثر عرب احاطه داشت، در اين شهر با بزرگان ادب به مناظره و مشاعره مى‌پرداخت.
وى و برادرش محمد، ملقب به ذوالمناقب كه در دوره تحصيل در اخسيكت و سفر به مرو همراه او بود، هر دو، در ميان اديبان مرو به چيرگى شهره بودند.
شاگردان
سمعانى، مى‌گويد: «بيشتر فضلاى خراسان نزد وى ادب مى‌آموختند، اما از شاگردانش، كسى را جز خود سمعانى نمى‌شناسیم».
وفات
وى در مرو به کتابت در ديوان حكومت اشتغال داشت و در همان شهر درگذشت. بيشتر منابع، تاريخ وفات او را 428ق، نوشته‌اند، به‌جز سيوطى كه تاريخ 526ق و سمعانى، در «الأنساب» كه 530ق، را ياد كرده‌اند.
رابطه او با شعر
همه آنچه از اخسيكتى در دست است، ابياتى بيش نيست؛ چند بيتى درباره سمعانى سروده و به خود او داده است و دو پاره شعر كه يكى را ياقوت از روى ديوان شعر او بازگو كرده است. اين شعر، پاسخى است به دو بيت از ابوالعلاى معرى كه در آن مردم دنيا را از دو گروه بيرون نمى‌داند: عاقل بى‌دين و دين‌دار بى‌عقل. وى در پاسخ، دين‌دار را به‌هرحال، رستگار و بى‌دين را گمراه مى‌داند و ابوالعلا را سرگردان در اين وادى.
آثار
منابع، مجموعاً چهار اثر به وى نسبت داده‌اند كه هيچ‌كدام بر جاى نمانده است كه عبارتند از:
1. ديوان شعر؛
2. زوائد في شرح سقط الزند ابوالعلاى معرى؛
3. کتابى در تاريخ ياقوت كه به تاريخ ابى رشاد نيز معروف بوده است؛
4. کتاب في قولهم كذب عليك كذا ياقوت[۱].
پانویس
- ↑ انواری، محمدجواد، ج7، ص185
منابع مقاله
انواری، محمدجواد، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی،چاپ دوم، 1377.