ابن دقماق، ابراهیم بن محمد: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - 'هاي' به 'های') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'مي' به 'می') |
||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
|- class="articleCode" | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
| data-type="authorCode" | | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE00562AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''ابن دُقْماق، صارمالدين ابراهيم بن محمد بن آيدَمر العلائى''' (ح 750-809ق)، مورخ حنفىمذهب است. وى در قاهره ديده به جهان گشود و همان جا درگذشت (دُقماق و تُخماق، واژهاى تركى به معنى چكش بزرگ چوبى است). پدر بزرگ آيدمر، عزالدين دقماق (د 734ق)، نقيب لشكر و از | '''ابن دُقْماق، صارمالدين ابراهيم بن محمد بن آيدَمر العلائى''' (ح 750-809ق)، مورخ حنفىمذهب است. وى در قاهره ديده به جهان گشود و همان جا درگذشت (دُقماق و تُخماق، واژهاى تركى به معنى چكش بزرگ چوبى است). پدر بزرگ آيدمر، عزالدين دقماق (د 734ق)، نقيب لشكر و از امیران ملك ناصر محمد بن قلاوون، از فرماندهان ممالیک مصر بود. | ||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
ابراهيم، نخست در زُمره | ابراهيم، نخست در زُمره نظامیان درآمد، سپس به تحصيل علاقهمند شد و نزد برخى از فقهاى حنفى فقه آموخت، آنگاه به ادبيات روى آورد و سرانجام، علم تاريخ را برگزيد و در آن مهارت يافت و آثار بسيار ارزشمندى در این زمینه تأليف كرد. | ||
[[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]]، مجموعه تأليفات و نوشتههاى او را بيش از 200 مىداند. در اواخر عمر، مدتى به سمت والى شهر | [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]]، مجموعه تأليفات و نوشتههاى او را بيش از 200 مىداند. در اواخر عمر، مدتى به سمت والى شهر دِمیاط منصوب شد، اما پس از اندكى از مقام خود معزول گرديد و به قاهره بازگشت. وى كه یک حنفى متعصب بود، به اتهام نقل مطلبى توهينآمیز عليه امام شافعى، از سوى جلالالدين قاضى شافعى قاهره، مورد بازپرسى و محاكمه قرار گرفت و با اينكه این اتهام را رد كرد و يادآورى نمود كه مطلب مورد نظر را از کتابى كه نزد خاندان طرابلسى بوده، نقل كرده است، به حكم قاضى، تعزير و زندانى شد. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
با وجود اينكه ابن دُقماق، آثار متعددى به رشته تحرير درآورد، اما از ادبيات عرب بهره كافى نداشت و در نوشتن، از زبان | با وجود اينكه ابن دُقماق، آثار متعددى به رشته تحرير درآورد، اما از ادبيات عرب بهره كافى نداشت و در نوشتن، از زبان عامیانه استفاده مىكرد. سرانجام، پس از حدود 60 سال زندگى، در ذىحجه 809ق درگذشت. حاجى خليفه، در چندين جاى کتاب خود، سال درگذشت ابن دقماق را 790ق آورده است. گرچه [[سيوطى]] نيز او را متوفى در همین سال دانسته، لكن سنش را بيش از 80 ذكر كرده است. از سوى ديگر، ابن اياس، تولد ابن دقماق را 745ق، ياد كرده است، اما با در نظر گرفتن گزارش مورخان همعصر وى، چون [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] و ديگران، مىتوان گفت كه سال ولادت و مرگ او همان است كه در آغاز ذكر شد. وى در نوشتن کتابهایش از آثار دانشمندانى نظير الكندى، ابن سعيد مؤلف کتاب المغرب، ابن يونس و ديگران سود جسته و خود نيز مورد اعتماد مورخان و نویسندگان همزمان و سدههاى بعد بوده است. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
2. نزهة الانام في تاريخ الاسلام؛ | 2. نزهة الانام في تاريخ الاسلام؛ | ||
3. الجوهر | 3. الجوهر الثمین في سير الملوك و السلاطين يا الجوهر الثمین في سير الخلفاء و السلاطين؛ | ||
4. نظم الجمان في طبقات اصحاب امامنا النعمان؛ | 4. نظم الجمان في طبقات اصحاب امامنا النعمان؛ | ||
خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
[[الجوهر | [[الجوهر الثمین في سير الملوک و السلاطين]] | ||
[[نزهة الأنام في تاريخ الإسلام]] | [[نزهة الأنام في تاريخ الإسلام]] | ||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] |
نسخهٔ ۱۳ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۷:۵۴
نام | ابن دقماق، ابراهیم بن محمد |
---|---|
نامهای دیگر | |
نام پدر | |
متولد | |
محل تولد | |
رحلت | 809 ق |
اساتید | |
برخی آثار | |
کد مؤلف | AUTHORCODE00562AUTHORCODE |
ابن دُقْماق، صارمالدين ابراهيم بن محمد بن آيدَمر العلائى (ح 750-809ق)، مورخ حنفىمذهب است. وى در قاهره ديده به جهان گشود و همان جا درگذشت (دُقماق و تُخماق، واژهاى تركى به معنى چكش بزرگ چوبى است). پدر بزرگ آيدمر، عزالدين دقماق (د 734ق)، نقيب لشكر و از امیران ملك ناصر محمد بن قلاوون، از فرماندهان ممالیک مصر بود.
تحصیلات
ابراهيم، نخست در زُمره نظامیان درآمد، سپس به تحصيل علاقهمند شد و نزد برخى از فقهاى حنفى فقه آموخت، آنگاه به ادبيات روى آورد و سرانجام، علم تاريخ را برگزيد و در آن مهارت يافت و آثار بسيار ارزشمندى در این زمینه تأليف كرد.
مقريزى، مجموعه تأليفات و نوشتههاى او را بيش از 200 مىداند. در اواخر عمر، مدتى به سمت والى شهر دِمیاط منصوب شد، اما پس از اندكى از مقام خود معزول گرديد و به قاهره بازگشت. وى كه یک حنفى متعصب بود، به اتهام نقل مطلبى توهينآمیز عليه امام شافعى، از سوى جلالالدين قاضى شافعى قاهره، مورد بازپرسى و محاكمه قرار گرفت و با اينكه این اتهام را رد كرد و يادآورى نمود كه مطلب مورد نظر را از کتابى كه نزد خاندان طرابلسى بوده، نقل كرده است، به حكم قاضى، تعزير و زندانى شد.
وفات
با وجود اينكه ابن دُقماق، آثار متعددى به رشته تحرير درآورد، اما از ادبيات عرب بهره كافى نداشت و در نوشتن، از زبان عامیانه استفاده مىكرد. سرانجام، پس از حدود 60 سال زندگى، در ذىحجه 809ق درگذشت. حاجى خليفه، در چندين جاى کتاب خود، سال درگذشت ابن دقماق را 790ق آورده است. گرچه سيوطى نيز او را متوفى در همین سال دانسته، لكن سنش را بيش از 80 ذكر كرده است. از سوى ديگر، ابن اياس، تولد ابن دقماق را 745ق، ياد كرده است، اما با در نظر گرفتن گزارش مورخان همعصر وى، چون ابن حجر و ديگران، مىتوان گفت كه سال ولادت و مرگ او همان است كه در آغاز ذكر شد. وى در نوشتن کتابهایش از آثار دانشمندانى نظير الكندى، ابن سعيد مؤلف کتاب المغرب، ابن يونس و ديگران سود جسته و خود نيز مورد اعتماد مورخان و نویسندگان همزمان و سدههاى بعد بوده است.
آثار
معروفترين آثار علمى او كه تاكنون باقى مانده يا نام آنها در منابع معتبر آمده، عبارتند از:
1. الانتصار لواسطة عَقد الامصار؛
2. نزهة الانام في تاريخ الاسلام؛
3. الجوهر الثمین في سير الملوك و السلاطين يا الجوهر الثمین في سير الخلفاء و السلاطين؛
4. نظم الجمان في طبقات اصحاب امامنا النعمان؛
5. ترجمان الزمان في تراجم الاعيان؛
6. عقد الجواهر في سيرة الملك الظاهر؛
7. فرائد الفوائد كه در تعبير خواب است؛
8. الدر المنضد في وفيات اعيان امه محمد[۱].
پانویس
- ↑ دیانت، علىاكبر، ج 3، ص507-509.
منابع مقاله
دیانت، علىاكبر، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374