الاعتصام بالكتاب و السنة

الاعتصام بالكتاب و السنة اثر آیت‌الله سبحانى، پژوهشى فقهى استدلالى در پانزده مسئله فقهى مرتبط با ابواب مختلف فقه شيعى است.

الاعتصام بالکتاب و السنه
الاعتصام بالكتاب و السنة
پدیدآورانسبحانی تبریزی، جعفر (نویسنده)
عنوان‌های دیگردراسه مبسطه فی مسائل فقهیه مهمه
ناشرالمجمع العالمي لاهل‌البيت عليهم‌السلام
مکان نشرقم - ایران
سال نشر1403 ‌‎ق یا 2009 م
چاپ3
موضوعاحادیث احکام - قرن 14 فقه جعفری - قرن 14
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
‏BP‎‏ ‎‏183‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏2‎‏الف‎‏6
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

هر مسئله به تفصيل در حد يك مقاله تحقيقى با اشاره به اقوال و آرا و ادله مطرح گرديده است.

ساختار

استدلال به آيات و روايات و بهره‌گیرى از اقوال گسترده فقهى و مقايسه ميان اين اقوال و اشاره به آراى اهل سنت از خصوصيات روش استنباطى نویسنده است.

گزارش محتوا

مسئله اول درباره اختلاف شيعه و اهل سنت در مسح پاها هنگام وضو گرفتن است.

نویسنده، قرائت اهل سنت از آيه وضو را با ارجاع به آراى اهل ادب و قرائت نقد كرده، سپس به تفسير و روايات اهل سنت اشاره داشته و معتقد است ادله مختلف نظر شيعه را تأييد مى‌كند.

مسئله دوم در مورد کیفیت تشريع اذان و دفاع از مبانى فقهى شيعه و رد عباراتى است كه از سوى اهل سنت به اذان اضافه شده است؛ اضافه شدن عبارت «الصلاة خير من النوم» «نماز بهتر از خواب است» كه با هدف مبادرت و بازگشت به نماز گفته شده همان تثويب است كه از نظر نویسنده و طبق نقد سند و محتواى وى از روايات اهل سنت، امرى مذموم و نامشروع است.

در مسئله سوم از وضع دست چپ روى دست راست هنگام قرائت حمد و سوره بحث شده و ادله اهل سنت برای جواز اين امر مردود شده است.

موضوعات مورد اهتمام نویسنده در تمام مسائل مطرح شده همان موضوعات و مباحث اختلافى شيعه و اهل سنت است و سعى مى‌كند با طرح ادله و مبانى قوى از ديدگاه شيعه دفاع نمايد موضوعات مطرح شده عبارتند از سجده بر زمين، خمس و مصاديق آن در كتاب و سنت، ازدواج موقت و تفسير آيه و روايات مربوطه و ادله مشروعيت آن از نظر شيعه، شهادت عدلين در طلاق، طلاق در حيض و نفاس، وصيت برای وارث زمانى كه تركه از ثلث بيشتر نشود، ارث‌برى مسلمان از كافر، مفهوم عصبه و تعصيب و بررسى ادله توريث به واسطه عصبه، ادله قائلان به عول و بررسى ابعاد آن، مبانى و مفهوم تقيه.

در همه اين مسائل كه از مسائل اختلافاتى شيعه و اهل سنت است محل نزاع و اختلاف اصلى بررسى شده سپس از ادله و مبانى و پى‌آمدها و لوازم هر ديدگاه بحث شده و در نهایت اهميت و ارزش تفكر شيعى ثابت شده است.

مبحث پایانى به مصادر، مآخذ و منابع تشريع و اجتهاد نزد شيعه اماميه اختصاص يافته و در آن مبانى، حجيت قول ائمه اطهار عليهم‌السلام و مبانى استنباط و اجتهاد و نقش عقيده به عصمت امامان در استنباط صحيح فقهى بررسى شده است.

در همه اين بحث‌ها امتيازات، ويژگى‌ها، برترى‌ها و وجوه برجسته انديشه‌ها و معارف شيعه كه مأخوذ از فرهنگ و تعاليم امامان معصوم عليهم‌السلام مى‌باشد ثابت شده است.

اين برترى‌ها هم به مصادر و مآخذ حجيت فقه شيعه اختصاص دارد و هم درباره آراى خاص اختلافى مصداق پيدا مى‌كند. بنا بر اين شيعه از لحاظ كليات تشريع از منابع و مصادر خالى از تحريف و سالمى برخوردار است و تفريعات و مسائل مصداقى فقه هم پر از دقت، شمول و اتقال نظرى در كشف حكم واقعى بر پايه كتاب و سنت است.