آتشک: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ویرایش Hbaghizadeh@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که A-esmaili@noornet.net انجام داده بود وا...) |
جز (جایگزینی متن - ' == معرفى اجمالى == ' به '') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR12474J1.jpg | |||
| عنوان =آتشک | |||
| عنوان‌های دیگر =کتاب آتشک | |||
| پدیدآوران = | |||
| | [[عمادالدین شیرازی، محمود بن مسعود]] (نويسنده) | ||
| | |||
[[اصفهانی، محمدمهدی]] (مقدمه نويس) | [[اصفهانی، محمدمهدی]] (مقدمه نويس) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =RC 201 /ع8آ2 | ||
| موضوع = | |||
بیماریهای آمیزشی | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
سیفیلیس | سیفیلیس | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | دانشگاه علوم پزشکی ايران، موسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1382 هـ.ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12474AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
| خط ۷۲: | خط ۵۸: | ||
در ابتداى اين رساله، ديباچه‌اى به قلم آقاى [[اصفهانی، محمدمهدی|دكتر محمدمهدى اصفهانى]] درباره زندگى و آثار مؤلف آمده است. | در ابتداى اين رساله، ديباچه‌اى به قلم آقاى [[اصفهانی، محمدمهدی|دكتر محمدمهدى اصفهانى]] درباره زندگى و آثار مؤلف آمده است. | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
نسخهٔ ۱۷ ژوئن ۲۰۱۸، ساعت ۱۳:۲۴
| آتشک | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عمادالدین شیرازی، محمود بن مسعود (نويسنده) اصفهانی، محمدمهدی (مقدمه نويس) |
| عنوان‌های دیگر | کتاب آتشک |
| ناشر | دانشگاه علوم پزشکی ايران، موسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1382 هـ.ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | بیماریهای آمیزشی سیفیلیس |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | RC 201 /ع8آ2 |
آتشك، به زبان فارسى، توسط عمادالدين محمود بن مسعود شيرازى، در سال 977ق (1569م) نگاشته شده است. سيريل الگود، کتاب مذكور را نخستين رساله مستقل درباره بيمارى سيفليس به زبان فارسى مى‌داند (تاريخ پزشکى ايران و سرزمين‌هاى خلافت شرقى، ص427).
ساختار
اين رساله، با يك مقدمه كوتاه شروع مى‌شود و مطالب آن، داراى باب‌بندى و فصل‌بندى خاصى نيست.
گزارش محتوا
مؤلف، در مقدمه توضيح مى‌دهد كه چون مرض آتشك در زمان سابق نبوده و از اطباى پيشين، نوشته قابل ذكرى در اين باره نرسيده، لذا او به اين كار همت نهاده است.
وى پس از اين مقدمه، رساله خود را با مقايسه آتشك و آبله شروع مى‌كند و بين آنها و سياه‌زخم و جرب فرق قائل مى‌شود و سپس در مورد چگونگى اشاعه آن اظهار نظر مى‌كند.
بقيه رساله آتشك، به درمان اين بيمارى اختصاص داده شده و در آن تعداد فوق‌العاده زيادى دارو كه اكثر داراى ماهيت مسهلى هستند، تجويز گرديده است.
کتاب، حاوى اطلاعات جالبى درباره بيمارى سيفليس، به‌خصوص طرق سرايت آن است و براى يك پژوهشگر بى‌طرف مى‌تواند منبع خوبى براى ريشه‌يابى و سابقه تاريخى شيوع اين بيمارى كه احتمالاً ره‌آورد هيئت‌هاى اعزامى از اروپا به دربار صفوى است، باشد و شايد پسوند افرنجى (فرنگى) به دنبال نام فارسى اين بيمارى، شاهدى بر هوشيارى اهل علم و مردم ما در قرون گذشته باشد؛ گو اينكه برخى از نويسندگان غربى از اين پسوند عصبانى شده و سخنانى به گزافه گفته‌اند.
در اين کتاب، شيوه‌هاى درمانى متداول و نحوه استفاده از جيوه و تركيبات آن (على‌رغم سميت شديد و آگاهى پزشکان قديم از اين موضوع)، مورد بحث قرار گرفته و نهايتاً اميد مى‌رود ملاحظه اين کتاب براى نسل فرهيخته و پژوهشگر صرف نظر از آگاهى به پيشينه علمى و ارزش ميراث پزشکى كشور و اعتماد به نفس برخاسته از آن، زمينه‌اى براى تحقيق و تتبع تاريخى و حتى شايد پزشکى متناسب با زمان ما باشد.
در فاصله زمانى كه مؤلف، مطالب خود را درباره آتشك نوشته (و مطالب بسيار مفصل‌ترى كه بعداً در اين زمينه نگاشته)، هيچ مطلبى درباره اين بيمارى به رشته تحرير درنيامده است. به‌هرحال، چنين به نظر مى‌رسد كه نويسندگان بعدى همه به آنچه كه مؤلف در اين باره نوشته است، استناد جسته‌اند و دستورات همين شخص است كه تا سال‌ها بعد، براى درمان اين بيمارى به كار مى‌رفت؛ تا جايى كه حتى در «علاج الابدان» كه در اواخر دوره گوركانيان در هندوستان نوشته شد نيز براى درمان آتشك همان مطالب و دستورالعمل‌هاى عمادالدين بازگو گرديده است.
وضعيت کتاب
نسخه‌اى از رساله آتشك كه در کتابخانه مجلس شوراى اسلامى نگه‌دارى مى‌شد، توسط مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکى طب اسلامى و مكمل، وابسته به دانشگاه علوم پزشکى ايران (تهران)، در مرداد سال 1382ش و در 48 صفحه چاپ و منتشر شده است.
در ابتداى اين رساله، ديباچه‌اى به قلم آقاى دكتر محمدمهدى اصفهانى درباره زندگى و آثار مؤلف آمده است.