آخرین شاه، آخرین دربار؛ ده سال پایانی رژیم پهلوی به روایت اسداله خان اعلم: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ن ها ' به 'ن‌ها ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'دانشگاه ها' به 'دانشگاه‌ها') |
||
| (۸ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
| موضوع =علم، امیر اسدالله، ۱۲۹۸ - ۱۳۵۷ -- خاطرات,سیا‌ستمداران ایرانی -- سرگذشتنا‌مه,ایران -- تاریخ -- پهلوی، ۱۳۴۲ - ۱۳۵۷ | | موضوع =علم، امیر اسدالله، ۱۲۹۸ - ۱۳۵۷ -- خاطرات,سیا‌ستمداران ایرانی -- سرگذشتنا‌مه,ایران -- تاریخ -- پهلوی، ۱۳۴۲ - ۱۳۵۷ | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر = | | ناشر =مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران | ||
| مکان نشر =تهران | | مکان نشر =تهران | ||
| سال نشر =۱۳۹۷ش | | سال نشر =۱۳۹۷ش | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''آخرین شاه، آخرین دربار؛ ده سال پایانی رژیم پهلوی به روایت اسداله خان اعلم''' تألیف [[فقیه حقانی، موسی|موسی فقیه حقانی]]؛ کتاب حاضر | '''آخرین شاه، آخرین دربار؛ ده سال پایانی رژیم پهلوی به روایت اسداله خان اعلم''' تألیف [[فقیه حقانی، موسی|موسی فقیه حقانی]]؛ کتاب حاضر خلاصه‌ای از یادداشت ها و خاطرات اسداله علم درباره‌ی خاندان پهلوی است که در یک مجموعه‌ی دو جلدی با عنوان «گفت و گوهای من با شاه» در گذشته منتشر شده بود. | ||
==گزارش کتاب== | ==گزارش کتاب== | ||
اسداله علم فرزند ابراهیم علم معروف به «شوکت الملک» در 1298 شمسی در | اسداله علم فرزند ابراهیم علم معروف به «شوکت الملک» در 1298 شمسی در خانواده‌ای که به تبعیت از سیاست انگلیسی ها شهرت داشتند به دنیا آمد. اجداد او - از خوانین قائنات و سیستان - و پدرش متحد رضاخان در کودتای 1299 بود. حکمرانی قائنات و سیستان و بلوچستان و عهده داری وزارتخانه پست و تلگراف و تلفن مزید این همکاری بود که او را بیشتر به رضاخان نزدیک کرد. وی لیسانس مهندسی گرفت و به اشاره رضاخان با دختر ابراهیم قوام - قوام الملک شیرازی - وصلت و با خاندان سلطنتی نسبت سبب پیدا کرد. رضاخان قبلا دختر خود اشرف را به ازدواج علی قوام درآورده بود. از 1323 تا 1326 علم پیشکار مخصوص محمدرضا پهلوی بود تا اینکه در 1326 قوام السلطنه او را به فرمانداری کل سیستان و بلوچستان منصوب نمود. کمتر از یک سال بعد در کابینه ساعد مراغه‌ای وزیر کشاورزی شد. در کابینه رجبعلی منصور نیز وزیر کشاورزی بود. تا اینکه در کابینه زرم آرا وزیر کار شد. در خلال همین سال‌های با شاپور ریپورتر انس گرفت و شبکه بدامن را که بعدها در کودتای 29 مرداد 1332 نقش کلیدی ایفا کرد با هدف مقابله با نفوذ کمونیسم تأسیس نمودند. در دوران نخست وزیری مصدق، علم از سوی شاه سرپرست اداره املاک و مستغلات پهلوی شد. مصدق که نسبت به او حساس شده بود وی را روانه زادگاهش بیرجند نمود اما مشارکتش در کودتای 1332 او را به شاه نزدیک تر کرد. از 1334 تا 1336 در کابینه‌ی حسین علاء وزیر کشور شد. تغییر استانداران و فرمانداران سراسر کشور، انجام انتخابات فرمایشی مجلس نوزدهم، سانسور و تعطیلی مطبوعات مخالف بخشی از اقدامات او در این دوره بود. با روی کار آمدن منوچهر اقبال در 1336، علم «حزب مردم» را به اشاره شاه تأسیس کرد تا در کنار حزب دولتی ملیون نمایش آزادی احزاب را به اجرا درآوردند. وی با سمت دبیرکل حزب مردم، نقش مخالف خوان دولت اقبال را ایفان می‌کرد تا اینکه افتضاح انتخابات مجلس بیستم در 1339 او را مجبور به استعفا از سمت دبیر کلی نمود. سقوط دولت امینی پس از سفر شاه به آمریکا و متقاعد نمودن آن‌ها نسبت به عزل امینی، علم را بر اریکه صدارت نشاند و در تیر 1341 مأمور تشکیل کابینه شد. تصویب لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی با ماهیت ضد اسلامی حکم اعلان جنگ به اسلام و روحانیت را داشت که با اعتراض شدید روحانیت به پرچمداری [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] رو به رو و به لغو لایحه مزبور منجر شد. رژیم قصد عقب نشینی نداشت لذا با برگزاری رفراندوم ششم بهمن 1341 دور جدید تقابل با روحانیت را آغاز کرد. تحریم رفراندوم توسط مردم به دستور علما، حمله به مدرسه فیضیه قم در فروردین 1342، بازداشت حضرت امام خمینی در 14 خرداد 1342 و به خون کشیدن قیام پانزده خرداد از دیگر رویدادهای عمده دوران نخست وزیری علم بود. وی به کرار با افتخار از اقدامات خود در این دوره به عنوان اقدامی که ریشه روحانیت را کند و پایه‌های رژیم را تثبیت نمود یاد می‌کند. وی تا اسفند 1342 در همین سمت بود تا اینکه شاه حکم نخست وزیری حسنعلی منصور را برای تکمیل وعده هایی که به آمریکایی‌های داده بود امضا کرد. علم نیز به ریاست دانشگاه پهلوی شیراز منصوب شد. در سال 1345 علم گام آخر را در نزدیکی به شاه برداشت و وزیر دربار شد. علاوه بر این‌ها او مشاغل حاشیه‌ای دیگری هم به عنوان معتمد محمدرضا پهلوی بر عهده داشت. | ||
کتاب حاضر با استفاده از مجموعه | کتاب حاضر با استفاده از مجموعه یادداشت‌های علم صرف نظر از حواشی غیر ضرور نوشته شده است. به عبارت دیگر خلاصه‌ای از آنچه در خاطرات وی در محورهای مختلف آمده در یک مجلد تقدیم خوانندگان می گردد. | ||
عناوین اصلی: | عناوین اصلی: | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
خواهران و برادران شاه: اشرف، شمس، عبدالرضا و غلامرضا | خواهران و برادران شاه: اشرف، شمس، عبدالرضا و غلامرضا | ||
سیاست داخلی: اداره کشور، وضعیت مردم، مطبوعات، احزاب سیاسی، دانشجویان، | سیاست داخلی: اداره کشور، وضعیت مردم، مطبوعات، احزاب سیاسی، دانشجویان، دانشگاه‌ها و روشنفکران، ساواک، ارتش، خریدهای تسلیحاتی، وزرای شاه، دین ستیزی و نفوذ بهائیان در دولت، نفت و کنسرسیوم | ||
سیاست خارجی و | سیاست خارجی و وجهه‌ی بین المللی<ref> [https://www.historylib.com/books/2309 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۲ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۵۴
| آخرین شاه، آخرین دربار؛ ده سال پایانی رژیم پهلوی به روایت اسداله خان اعلم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فقیه حقانی، موسی (نویسنده) |
| ناشر | مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۳۹۷ش |
| شابک | 978-600-8709-07-7 |
| موضوع | علم، امیر اسدالله، ۱۲۹۸ - ۱۳۵۷ -- خاطرات,سیا‌ستمداران ایرانی -- سرگذشتنا‌مه,ایران -- تاریخ -- پهلوی، ۱۳۴۲ - ۱۳۵۷ |
| کد کنگره | DSR۱۴۸۶/ع۸،آ۳۲ |
آخرین شاه، آخرین دربار؛ ده سال پایانی رژیم پهلوی به روایت اسداله خان اعلم تألیف موسی فقیه حقانی؛ کتاب حاضر خلاصه‌ای از یادداشت ها و خاطرات اسداله علم درباره‌ی خاندان پهلوی است که در یک مجموعه‌ی دو جلدی با عنوان «گفت و گوهای من با شاه» در گذشته منتشر شده بود.
گزارش کتاب
اسداله علم فرزند ابراهیم علم معروف به «شوکت الملک» در 1298 شمسی در خانواده‌ای که به تبعیت از سیاست انگلیسی ها شهرت داشتند به دنیا آمد. اجداد او - از خوانین قائنات و سیستان - و پدرش متحد رضاخان در کودتای 1299 بود. حکمرانی قائنات و سیستان و بلوچستان و عهده داری وزارتخانه پست و تلگراف و تلفن مزید این همکاری بود که او را بیشتر به رضاخان نزدیک کرد. وی لیسانس مهندسی گرفت و به اشاره رضاخان با دختر ابراهیم قوام - قوام الملک شیرازی - وصلت و با خاندان سلطنتی نسبت سبب پیدا کرد. رضاخان قبلا دختر خود اشرف را به ازدواج علی قوام درآورده بود. از 1323 تا 1326 علم پیشکار مخصوص محمدرضا پهلوی بود تا اینکه در 1326 قوام السلطنه او را به فرمانداری کل سیستان و بلوچستان منصوب نمود. کمتر از یک سال بعد در کابینه ساعد مراغه‌ای وزیر کشاورزی شد. در کابینه رجبعلی منصور نیز وزیر کشاورزی بود. تا اینکه در کابینه زرم آرا وزیر کار شد. در خلال همین سال‌های با شاپور ریپورتر انس گرفت و شبکه بدامن را که بعدها در کودتای 29 مرداد 1332 نقش کلیدی ایفا کرد با هدف مقابله با نفوذ کمونیسم تأسیس نمودند. در دوران نخست وزیری مصدق، علم از سوی شاه سرپرست اداره املاک و مستغلات پهلوی شد. مصدق که نسبت به او حساس شده بود وی را روانه زادگاهش بیرجند نمود اما مشارکتش در کودتای 1332 او را به شاه نزدیک تر کرد. از 1334 تا 1336 در کابینه‌ی حسین علاء وزیر کشور شد. تغییر استانداران و فرمانداران سراسر کشور، انجام انتخابات فرمایشی مجلس نوزدهم، سانسور و تعطیلی مطبوعات مخالف بخشی از اقدامات او در این دوره بود. با روی کار آمدن منوچهر اقبال در 1336، علم «حزب مردم» را به اشاره شاه تأسیس کرد تا در کنار حزب دولتی ملیون نمایش آزادی احزاب را به اجرا درآوردند. وی با سمت دبیرکل حزب مردم، نقش مخالف خوان دولت اقبال را ایفان می‌کرد تا اینکه افتضاح انتخابات مجلس بیستم در 1339 او را مجبور به استعفا از سمت دبیر کلی نمود. سقوط دولت امینی پس از سفر شاه به آمریکا و متقاعد نمودن آن‌ها نسبت به عزل امینی، علم را بر اریکه صدارت نشاند و در تیر 1341 مأمور تشکیل کابینه شد. تصویب لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی با ماهیت ضد اسلامی حکم اعلان جنگ به اسلام و روحانیت را داشت که با اعتراض شدید روحانیت به پرچمداری امام خمینی رو به رو و به لغو لایحه مزبور منجر شد. رژیم قصد عقب نشینی نداشت لذا با برگزاری رفراندوم ششم بهمن 1341 دور جدید تقابل با روحانیت را آغاز کرد. تحریم رفراندوم توسط مردم به دستور علما، حمله به مدرسه فیضیه قم در فروردین 1342، بازداشت حضرت امام خمینی در 14 خرداد 1342 و به خون کشیدن قیام پانزده خرداد از دیگر رویدادهای عمده دوران نخست وزیری علم بود. وی به کرار با افتخار از اقدامات خود در این دوره به عنوان اقدامی که ریشه روحانیت را کند و پایه‌های رژیم را تثبیت نمود یاد می‌کند. وی تا اسفند 1342 در همین سمت بود تا اینکه شاه حکم نخست وزیری حسنعلی منصور را برای تکمیل وعده هایی که به آمریکایی‌های داده بود امضا کرد. علم نیز به ریاست دانشگاه پهلوی شیراز منصوب شد. در سال 1345 علم گام آخر را در نزدیکی به شاه برداشت و وزیر دربار شد. علاوه بر این‌ها او مشاغل حاشیه‌ای دیگری هم به عنوان معتمد محمدرضا پهلوی بر عهده داشت.
کتاب حاضر با استفاده از مجموعه یادداشت‌های علم صرف نظر از حواشی غیر ضرور نوشته شده است. به عبارت دیگر خلاصه‌ای از آنچه در خاطرات وی در محورهای مختلف آمده در یک مجلد تقدیم خوانندگان می گردد.
عناوین اصلی:
آشنایی با شاه: نگاهی به شخصیت و روحیات شاه و خانواده او
خانواده شاه: همسر و فرزندان
خواهران و برادران شاه: اشرف، شمس، عبدالرضا و غلامرضا
سیاست داخلی: اداره کشور، وضعیت مردم، مطبوعات، احزاب سیاسی، دانشجویان، دانشگاه‌ها و روشنفکران، ساواک، ارتش، خریدهای تسلیحاتی، وزرای شاه، دین ستیزی و نفوذ بهائیان در دولت، نفت و کنسرسیوم
سیاست خارجی و وجهه‌ی بین المللی[۱]
پانويس