آملی، هاشم: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> [[پرونده:NUR00209.jpg|بندانگشتی» ایجاد کرد.)
     
    جز (جایگزینی متن - 'فوق العاده ' به 'فوق‌العاده ')
     
    (۱۰۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۲ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:NUR00209.jpg|بندانگشتی|آملی، هاشم]]
    [[پرونده:NUR00209.jpg|بندانگشتی|آملی، هاشم]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|آملی، هاشم
    ! نام!! data-type="authorName" |آملی، هاشم
    |-
    |-
    |نام های دیگر  
    |نام‌های دیگر  
    |data-type='authorOtherNames'| آیت‌الله آملی
    | data-type="authorOtherNames" | آیت‌الله آملی
     
    نجفی آملی، میرزا هاشم
    نجفی آملی، میرزا هاشم
    آملی، آغا میرزا هاشم
    آملی، آغا میرزا هاشم
    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    |data-type='authorfatherName'|
    | data-type="authorfatherName" |میرزا محمد
    |-
    |-
    |متولد  
    |متولد  
    |data-type='authorbirthDate'|1282 هـ.ش
    | data-type="authorbirthDate" |1282 ش
    |-
    |-
    |محل تولد
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|
    | data-type="authorBirthPlace" | در روستاى «پَردمه» لاریجان
    |-
    |-
    |رحلت  
    |رحلت  
    |data-type='authorDeathDate'|1371 هـ.ش یا 1413 هـ.ق
    | data-type="authorDeathDate" |۷ اسفند ۱۳۷۱ ش یا ۴رمضان ۱۴۱۳ق
    |-
    |-
    |اساتید
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    | data-type="authorTeachers" |آقا ضیاء عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی، میرزا حسین نائینی، ابوالحسن شعرانی
    |-
    |-
    |برخی آثار
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|[[مجمع الأفکار و مطرح الأنظار]] / نوع اثر: کتاب  / نقش: مقرر
    | data-type="authorWritings" |[[مجمع الأفکار و مطرح الأنظار]]
     


    [[منتهی الأفکار]] / نوع اثر: کتاب  / نقش: نويسنده
    [[منتهی الأفکار]]  
    |-class='articleCode'
    |- class="articleCode"
    |کد مولف
    |کد مؤلف
    |data-type='authorCode'|209
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE00209AUTHORCODE
    |}
    |}
    </div>
    </div>
    {{کاربردهای دیگر|آملی (ابهام زدایی)}}
    {{کاربردهای دیگر|لاریجانی (ابهام زدایی)}}
    '''میرزا هاشم آملى''' (1282-1371ش)، فقیه، اصولی، محقق، مجتهد، از عالمان و مدرسان حوزه علمیه قم


    ==ولادت ==
    در سال 1322 هجرى قمرى در در روستاى «پَردمه» لاریجان در هفتاد کیلومتری شهر آمل دیده به جهان گشود.


    ==ولادت و تحصيلات==
    ==تحصیلات ==
     
    تحصیلات مقدماتى را در آمل از جناب ثقةالاسلام آقا شیخ احمد آملى و حجت‌الاسلام آقا سید تاج فرا گرفت. در آستانۀ سال 1335 هجرى قمرى، كه سیزده بهار از عمر شریف ایشان گذشته بود، به تشویق و ترغیب یكى از بستگان، زادگاه خود را به عزم تحصیل در تهران ترك گفت. در بدو ورود به تهران مورد توجه مرحوم مدرس كه آن زمان متولى مدرسۀ عالى سپهسالار (مدرسۀ عالى شهید مطهرى) بود واقع گردید.
     
    آيت الله العظمى حاج ميرزا هاشم آملى در سال 1322 هجرى قمرى در لاريجان آمل ديده به جهان گشود. تحصيلات مقدماتى را در آمل از جناب ثقة الاسلام آقا شيخ احمد آملى و حجت الاسلام آقا سيد تاج فرا گرفت. در آستانۀ سال 1335 هجرى قمرى، كه سيزده بهار از عمر شريف ايشان گذشته بود، به تشويق و ترغيب يكى از بستگان، زادگاه خود را به عزم تحصيل در تهران ترك گفت. در بدو ورود به تهران مورد توجه مرحوم مدرس كه آن زمان متولى مدرسۀ عالى سپهسالار (مدرسۀ عالى شهيد مطهرى) بود واقع گرديد.
     
    در اقامت ده سالۀ خود در اين مركز علمى، پس از فراگيرى شرح لمعه و قوانين، توانست، سطوح عالى را از اساتيد برجستۀ وقت فرا گيرد. در فلسفه و اشارات و اسفار و الهيات در حوزۀ درس مرحوم ميرزا طاهر تنكابنى و ميرزا يد الله نظرپاك، و در دروس ديگر از محضر مرحوم ميرزا محمد رضا فقيه لاريجانى و سيد محمد تنكابنى و حجت الاسلام آقا شيخ حسين آملى و حاج شيخ على لواسانى و ميرزا عبد الله غروى بهره‌هاى وافر برد.
     
    ==عزيمت به قم==


    در اقامت ده سالۀ خود در این مركز علمى، پس از فراگیرى شرح لمعه و قوانین، توانست، سطوح عالى را از اساتید برجستۀ وقت فرا گیرد. در فلسفه و اشارات و اسفار و الهیات در حوزۀ درس مرحوم میرزا طاهر تنكابنى و میرزا ید الله نظرپاک، و در دروس دیگر از محضر مرحوم میرزا محمدرضا فقیه لاریجانى و سید محمد تنكابنى و حجت‌الاسلام آقا شیخ حسین آملى و حاج شیخ على لواسانى و میرزا عبدالله غروى بهره‌هاى وافر برد.


    در سال 1345 هجرى قمرى، براى تكميل معلومات رهسپار حوزۀ علميّۀ قم شد. در همين ايام با استقرار مرحوم آيت الله العظمى حاج شيخ عبد الكريم حايرى يزدى حوزۀ علميّۀ قم جان تازه‌اى به خود گرفته بود. ايشان با اشتياق خاصى در حوزۀ درس اساتيد برجستۀ قم حاضر شده و از خرمن دانش آن بزرگواران خوشه‌هاى علمى فراوانى چيد. آيت الله ميرزا هاشم آملى در مدت اقامت در قم توانستند، از محضر درس آيات عظام، حايرى يزدى، حجت، يثربى، كاشانى و شاه‌آبادى بهره‌مند گردند.
    ==عزیمت به قم==
    در سال 1345 هجرى قمرى، برای تكمیل معلومات رهسپار حوزۀ علمیّۀ قم شد. در همین ایام با استقرار مرحوم آیت‌الله حاج شیخ عبدالكریم حایرى یزدى حوزۀ علمیّۀ قم جان تازه‌اى به خود گرفته بود. ایشان با اشتیاق خاصى در حوزۀ درس اساتید برجستۀ قم حاضر شده و از خرمن دانش آن بزرگواران خوشه‌هاى علمى فراوانى چید. آیت‌الله میرزا هاشم آملى در مدت اقامت در قم توانستند، از محضر درس آیات عظام، حایرى یزدى، حجت، یثربى، كاشانى و شاه‌آبادى بهره‌مند گردند.


    ==هجرت به نجف==
    ==هجرت به نجف==
    در سال 1351 هجرى قمرى، بعد از سپرى شدن اقامت 5 ساله و تحصیل و تدریس مداوم در حوزۀ علمیّۀ قم، با اخذ درجۀ اجتهاد از آیت‌الله حائرى یزدى و آیت‌الله حجت، جهت ادامۀ تحصیل و درك محضر اساتید نجف، به آن دیار هجرت كرده و در جوار مولاى متقیان امیر مؤمنان على علیه‌السلام اقامت گزیدند.


    این دوره از حیات علمى معظم له تأثیر فراوانى در شكل گیرى درجات معنوى و روحانى ایشان داشت. آیت‌الله آملى در دورۀ اقامت 30 سالۀ خود در حوزۀ بزرگ نجف توانست از محفل درس آیات عظام حاج میرزا حسین نائینى، حاج شیخ ضیاءالدین عراقى و حاج سید ابوالحسن اصفهانى استفاده برده و به مراتب عالى‌ترى از تقوا و دانش دست یابد.


    در سال 1351 هجرى قمرى، بعد از سپرى شدن اقامت 5 ساله و تحصيل و تدريس مداوم در حوزۀ علميّۀ قم، با اخذ درجۀ اجتهاد از آيت الله حائرى يزدى و آيت الله حجت، جهت ادامۀ تحصيل و درك محضر اساتيد نجف، به آن ديار هجرت كرده و در جوار مولاى متقيان امير مؤمنان على عليه السلام اقامت گزيدند.
    ==بازگشت به ایران==
    ایشان بعد از 30 سال تحقیق و تدریس در دانشگاه بزرگ جهان تشیع «نجف اشرف» در سال 1381 هجرى قمرى به دعوت جمعى از اساتید و فضلاى حوزۀ علمیّۀ قم به ایران بازگشت و در جوار مرقد مطهر حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها در شهر قم به تدریس فقه و اصول پرداخت. در همین فرصت عدۀ زیادى از محققین حوزه به شركت در درس ایشان موفق شدند.


    اين دوره از حيات علمى معظم له تأثير فراوانى در شكل گيرى درجات معنوى و روحانى ايشان داشت. آيت الله آملى در دورۀ اقامت 30 سالۀ خود در حوزۀ بزرگ نجف توانست از محفل درس آيات عظام حاج ميرزا حسين نائينى، حاج شيخ ضياء الدين عراقى و حاج سيد ابو الحسن اصفهانى استفاده برده و به مراتب عالى‌ترى از تقوا و دانش دست يابد.
    در این زمان كه یك سال از ارتحال زعیم بزرگ، مرحوم [[آيت‌الله بروجردی|آیت‌الله بروجردى]] مى‌گذشت، حوزۀ قم بیش از هر زمانى نیازمند فقها و عالمان بزرگ بود. ایشان با تلاش خستگى ناپذیر لحظه‌اى از هدایت و ارشاد باز نایستاد و به مناسبت‌هاى مختلف به اشاعۀ فقه و فقاهت شیعه پرداخته و ادامۀ این راه و تخصصى كردن این رشته را زیاد سفارش مى‌فرمودند.
    آیت‌الله آملى به تربیت فقیه و تدریس فقه ارزش فوق‌العاده نهاده و از مدتى قبل در این فكر بودند كه مدرسه‌اى برای تربیت فقیه تأسیس كنند. یعنى آن گروه از جوانان مستعد و با ذوق را كه مدتى در فقه و اصول كار كرده‌اند در اختیار گرفته و با تأمین زندگى آنان، آنها را در مسیر فقاهت قرار دهند. حتى از روز نخست كه مدرسه‌اى در خیابان بیمارستان فاطمى به نام مدرسۀ ولى عصر عجل‌الله‌تعالى‌فرجه را تأسیس كردند، تصمیم بر این داشتند كه این مدرسه را به این واحد اختصاص داده و دارالفقاهة تشكیل دهند.


    ==بازگشت به ايران==
    ==ویژگیهاى اخلاقى==
    آیت‌الله میرزا هاشم آملى از خصایص والاى انسانى برخوردار و متخلق به اخلاق الهى بود. ایشان در رفتار و گفتار به انبیاء و ائمۀ اطهار علیهم‌السلام اقتدا مى‌كرد. او خوش بیان، خوش برخورد و خوش اخلاق بود. از تجمل پرستى و مظاهر بزرگ‌نمایى سخت بیزار و متنفر بود و با طلاب جوان همان گونه برخورد مى‌كرد كه با بزرگان بود و به همین دلیل در دل مؤمنان جاى گرفته بود.


    در خانه‌اش همیشه به روى همگان باز بود. در سرما و گرما پیاده جهت تدریس از منزل به مسجد اعظم مى‌رفتند. غالباً كارهاى دفترشان را خود انجام داده و حتى در بسیارى از مواقع خود شخصا به تلفن جواب مى‌دادند. دوست داشتند زندگى ایشان در گمنامى و خارج از هیاهوى دنیاى مادى سپرى شود.


    ايشان بعد از 30 سال تحقيق و تدريس در دانشگاه بزرگ جهان تشيع «نجف اشرف» در سال 1381 هجرى قمرى به دعوت جمعى از اساتيد و فضلاى حوزۀ علميّۀ قم به ايران بازگشت و در جوار مرقد مطهر حضرت معصومه سلام الله عليها در شهر قم به تدريس فقه و اصول پرداخت. در همين فرصت عدۀ زيادى از محققين حوزه به شركت در درس ايشان موفق شدند.
    ==عشق به اهل‌بیت علیهم‌السلام==
    آیت‌الله میرزا هاشم آملى به اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام بسیار علاقه‌مند بود و به آنها عشق مى‌ورزید. كمتر مواقعى بود كه نام مقدس آنان را بشنوند و اشكشان جارى نشود به خصوص هر وقت نام مقدس حضرت على علیه‌السّلام را مى‌آوردند اشك در دیدگانش حلقه مى‌زد.


    در اين زمان كه يك سال از ارتحال زعيم بزرگ، مرحوم آيت الله العظمى بروجردى مى‌گذشت، حوزۀ قم بيش از هر زمانى نيازمند فقها و عالمان بزرگ بود. ايشان با تلاش خستگى ناپذير لحظه‌اى از هدايت و ارشاد باز نايستاد و به مناسبت‌هاى مختلف به اشاعۀ فقه و فقاهت شيعه پرداخته و ادامۀ اين راه و تخصصى كردن اين رشته را زياد سفارش مى‌فرمودند.
    هرگاه از خواب بر مى‌خواستند به شوق زیارت امیرالمؤمنین على علیه‌السّلام و به یاد روزهاى خوش اقامت در جوار مرقد مطهرش بر حضرت درود فرستاده و مى‌فرمودند: «السلام علیك یا أمیر المؤمنین و رحمةالله و بركاته».


    آيت الله آملى به تربيت فقيه و تدريس فقه ارزش فوق العاده نهاده و از مدتى قبل در اين فكر بودند كه مدرسه‌اى براى تربيت فقيه تأسيس كنند. يعنى آن گروه از جوانان مستعد و با ذوق را كه مدتى در فقه و اصول كار كرده‌اند در اختيار گرفته و با تأمين زندگى آنان، آنها را در مسير فقاهت قرار دهند. حتى از روز نخست كه مدرسه‌اى در خيابان بيمارستان فاطمى به نام مدرسۀ ولى عصر عجل الله تعالى فرجه را تأسيس كردند، تصميم بر اين داشتند كه اين مدرسه را به اين واحد اختصاص داده و دار الفقاهة تشكيل دهند.
    شور و عشق معظم له به سرور شهیدان امام حسین علیه‌السّلام غیر قابل توصیف بود. مجلس عزایى كه ایشان در ده شب اول ماه محرم در مسجد اعظم بر پا می‌كردند زبانزد همگان بود. ایشان برای سادات احترام خاصى قائل بودند و در مجالس با تمام قد به پاى آنها بر مى‌خاستند. (مجلۀ نور علم دورۀ پنجم شمارۀ پنجم)
     
    ==ويژگيهاى اخلاقى==
     
     
    آيت الله ميرزا هاشم آملى از خصايص والاى انسانى برخوردار و متخلق به اخلاق الهى بود. ايشان در رفتار و گفتار به انبياء و ائمۀ اطهار عليهم السلام اقتدا مى‌كرد. او خوش بيان، خوش برخورد و خوش اخلاق بود. از تجمل پرستى و مظاهر بزرگ‌نمايى سخت بيزار و متنفر بود و با طلاب جوان همان گونه برخورد مى‌كرد كه با بزرگان بود و به همين دليل در دل مؤمنان جاى گرفته بود.
     
    در خانه‌اش هميشه به روى همگان باز بود. در سرما و گرما پياده جهت تدريس از منزل به مسجد اعظم مى‌رفتند. غالبا كارهاى دفترشان را خود انجام داده و حتى در بسيارى از مواقع خود شخصا به تلفن جواب مى‌دادند. دوست داشتند زندگى ايشان در گمنامى و خارج از هياهوى دنياى مادى سپرى شود.
     
    ==عشق به اهلبيت عليهم السلام==
     
     
    آيت الله ميرزا هاشم آملى به اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام بسيار علاقه‌مند بود و به آنها عشق مى‌ورزيد. كمتر مواقعى بود كه نام مقدس آنان را بشنوند و اشكشان جارى نشود به خصوص هر وقت نام مقدس حضرت على عليه السّلام را مى‌آوردند اشك در ديدگانش حلقه مى‌زد.
     
    هرگاه از خواب بر مى‌خواستند به شوق زيارت امير المؤمنين على عليه السّلام و به ياد روزهاى خوش اقامت در جوار مرقد مطهرش بر حضرت درود فرستاده و مى‌فرمودند: «السلام عليك يا أمير المؤمنين و رحمة الله و بركاته».
     
    شور و عشق معظم له به سرور شهيدان امام حسين عليه السّلام غير قابل توصيف بود. مجلس عزايى كه ايشان در ده شب اول ماه محرم در مسجد اعظم بر پا مى‌كردند زبانزد همگان بود. ايشان براى سادات احترام خاصى قائل بودند و در مجالس با تمام قد به پاى آنها بر مى‌خاستند. (مجلۀ نور علم دورۀ پنجم شمارۀ پنجم)


    ==شاگردان==
    ==شاگردان==
     
    گروهى از آیات و حجج اسلام از شاگردان مجرب و برجستۀ ایشان به شمار مى‌آیند از جمله:
     
    # آیت‌الله سید جعفر كریمى
    گروهى از آيات و حجج اسلام از شاگردان مجرب و برجستۀ ايشان به شمار مى‌آيند از جمله:
    # [[جوادی آملی، عبدالله|آیت‌الله عبدالله جوادى آملى]]
     
    # [[حسن‌زاده آملی، حسن|آیت‌الله حاج شیخ حسن حسن‌زادۀ آملى]]
    1 - آيت الله سيد جعفر كريمى
    # [[محمدی گیلانی، محمد|آیت‌الله حاج شیخ محمد محمدى گیلانى]]
     
    # آیت‌الله سید ابوالفضل موسوى تبریزى
    2 - آيت الله عبد الله جوادى آملى
    # آیت‌الله حاج شیخ اسماعیل صالحى مازندرانى
     
    # آیت‌الله حاج سید على محقق داماد
    3 - آيت الله حاج شيخ حسن حسن‌زادۀ آملى
    # فرزند ایشان، [[لاریجانی، صادق|شیخ صادق لاریجانى]]
     
    # [[محفوظی، عباس|آیت‌الله حاج شیخ عباس محفوظى]]
    4 - آيت الله حاج شيخ محمد محمدى گيلانى
     
    5 - آيت الله سيد ابو الفضل موسوى تبريزى
     
    6 - آيت الله حاج شيخ اسماعيل صالحى مازندرانى
     
    7 - آيت الله حاج سيد على محقق داماد
     
    8 - فرزند ايشان، شيخ صادق لاريجانى
     
    9 - آيت الله حاج شيخ عباس محفوظى
     
    ==تأليفات==
     
     
    از جملۀ آثار ايشان كه به رشتۀ تحرير درآمده و به طبع رسيده عبارت است از:
     
    1 - كتاب كشف الحقايق، اين كتاب تقرير درس بيع و خيارات ايشان است.
     
    2 - المعالم المأثورة، در طهارت
     
    3 - مجمع الأفكار، دورۀ اصول فقه
     
    4 - منتهى الأفكار، مباحث الفاظ
     
    5 - بدايع الأفكار، تقريرات درس خارج اصول آيت الله آقا ضياء عراقى
     
    6 - كتاب الرهن
     
    7 - كتاب الإجارة
     
    8 - كتاب الصوم
     
    9 - رسالة النبيه
     
    10 - رساله‌اى در خلل صلوة
     
    11 - حاشيه‌اى بر التحصيل بهمنيار
     
    12 - تعليقه‌اى بر عروة الوثقى
     
    13 - كتابى از آغاز بيع تا آخر مكاسب
     
    14 - دورۀ صلوة
     
    15 - دورۀ مباحث طهارت
     
    16 - دوره‌هاى متعدد اصول


    ==رحلت==
    ==رحلت==
    در تاریخ هفتم اسفند ماه سال 1371 هجرى شمسى، برابر با چهارم رمضان 1413 هجرى قمرى، روح بلند عالم بزرگ و روحانى خدمتگذار و دانش‌پرور، مرحوم آیت‌الله آقاى حاج میرزا هاشم آملى - قدس‌سره - شخصیتى كه بیش از نیم قرن در سنگر علم و دانش درس خوانده و تدریس كرده و شاگرد پرورش داده بود، به ملكوت اعلى پیوست. پیكر پاک آن فقیه نامدار از مسجد امام حسن عسکرى علیه‌السّلام قم در میان اندوه فراوان مردم تشییع شده و در حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها به خاک سپرده شد.


    ==آثار==
    از جملۀ آثار ایشان كه به رشتۀ تحریر درآمده و به طبع رسیده عبارت است از:
    # کتاب كشف الحقایق، این کتاب تقریر درس بیع و خیارات ایشان است.
    # المعالم المأثورة، در طهارت
    # مجمع الأفكار، دورۀ اصول فقه
    # منتهى الأفكار، مباحث الفاظ
    # بدایع الأفكار، تقریرات درس خارج اصول آیت‌الله آقا ضیاء عراقى
    # کتاب الرهن
    # کتاب الإجارة
    # کتاب الصوم
    # رسالة النبیه
    # رساله‌اى در خلل صلوة
    # حاشیه‌اى بر التحصیل بهمنیار
    # تعلیقه‌اى بر عروة الوثقى
    # کتابى از آغاز بیع تا آخر [[كتاب المكاسب|مكاسب]]
    # دورۀ صلوة
    # دورۀ مباحث طهارت
    # دوره‌هاى متعدد اصول


    در تاريخ هفتم اسفند ماه سال 1371 هجرى شمسى، برابر با چهارم رمضان 1413 هجرى قمرى، روح بلند عالم بزرگ و روحانى خدمتگذار و دانش‌پرور، مرحوم آيت الله العظمى آقاى حاج ميرزا هاشم آملى - قدس سره - شخصيتى كه بيش از نيم قرن در سنگر علم و دانش درس خوانده و تدريس كرده و شاگرد پرورش داده بود، به ملكوت اعلى پيوست. پيكر پاك آن فقيه نامدار از مسجد امام حسن عسگرى عليه السّلام قم در ميان اندوه فراوان مردم تشييع شده و در حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله عليها به خاك سپرده شد.
    {{فقیهان شیعه}}
     
    {{اصول فقه}}
    پيام تسليت رهبر معظم انقلاب به مناسبت رحلت ايشان
    ==وابسته‌ها==
     
    {{وابسته‌ها}}
    بسم الله الرحمن الرحيم
    [[مجمع الأفکار و مطرح الأنظار]]
     
    إنا لله و إنا إليه راجعون
     
    با تأسف و تأثر اطلاع يافتم كه عالم جليل القدر و فقيه و اصولى برجسته و بزرگوار آيت الله العظمى حاج ميرزا هاشم آملى رضوان الله تعالى عليه، دار فانى را وداع كرده و به رحمت ايزدى پيوست.
     
    ايشان از علمايى بودند كه پس از طى مدارج عاليه و استفاده از محضر اكابر در حوزۀ علميّۀ نجف اشرف و سالها تدريس و تربيت شاگردان در آن حوزه، به قم هجرت كرده و در اين حوزۀ مقدسه بساط تدريس را گسترده و منشأ افاضات فقهى و اصولى و تربيت تلامذۀ بسيار شدند و بزرگانى از حوزۀ درس ايشان بهره بردند.
     
    وجود با بركت اين فقيه عالى مقام، يكى از بركات الهى در حوزۀ علميّۀ قم بود و اكنون فقدان آن بزرگوار ضايعه‌اى بزرگ محسوب مى‌گردد. اينجانب اين حادثۀ مصيبت بار را به پيشگاه مقدس حضرت ولى عصر ارواحنا فداه و به مراجع معظم و علما و فضلاى حوزه‌هاى علميّه و مقلدين ايشان و نيز به خانوادۀ محترم به خصوص به فرزندان برومند ايشان تسليت عرض مى‌كنم و رحمت و مغفرت الهى را براى آن مرحوم مسئلت مى‌نمايم.
     
    سيد على خامنه‌اى
     
    8 اسفند 1371
     
    (نامداران راحل صفحۀ 393)
     
     
    == وابسته‌ها ==
    [[مجمع الأفکار و مطرح الأنظار]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر


    [[المعالم المأثورة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المعالم المأثورة]]


    [[تقریرات الأصول ( آملی، میرزا هاشم )]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
    [[تقریرات الأصول (آملی، میرزا هاشم)]]


    [[تحریر الأصول ( آملی، هاشم )]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
    [[تحریر الأصول (آملی، هاشم)]]


    [[الاجتهاد و التقلید ( آملی، میرزا هاشم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
    [[الاجتهاد و التقلید (آملی، میرزا هاشم)]]


    [[ بدائع الافکار في الأصول ( عراقی، ضیاء الدین )]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقرر
    [[بدائع الأفكار في الأصول (عراقی)]]


    [[منتهی الأفکار]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
    [[منتهی الأفکار]]


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:شاگردان آیت‌الله حائرى یزدى]]
    [[رده:شاگردان آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی]]
    [[رده:درگذشتگان 1371]]
    [[رده:شاگردان آیت‌الله محمدعلى شاه‌آبادى]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۵۸

    آملی، هاشم
    نام آملی، هاشم
    نام‌های دیگر آیت‌الله آملی

    نجفی آملی، میرزا هاشم آملی، آغا میرزا هاشم

    نام پدر میرزا محمد
    متولد 1282 ش
    محل تولد در روستاى «پَردمه» لاریجان
    رحلت ۷ اسفند ۱۳۷۱ ش یا ۴رمضان ۱۴۱۳ق
    اساتید آقا ضیاء عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی، میرزا حسین نائینی، ابوالحسن شعرانی
    برخی آثار مجمع الأفکار و مطرح الأنظار


    منتهی الأفکار

    کد مؤلف AUTHORCODE00209AUTHORCODE

    میرزا هاشم آملى (1282-1371ش)، فقیه، اصولی، محقق، مجتهد، از عالمان و مدرسان حوزه علمیه قم

    ولادت

    در سال 1322 هجرى قمرى در در روستاى «پَردمه» لاریجان در هفتاد کیلومتری شهر آمل دیده به جهان گشود.

    تحصیلات

    تحصیلات مقدماتى را در آمل از جناب ثقةالاسلام آقا شیخ احمد آملى و حجت‌الاسلام آقا سید تاج فرا گرفت. در آستانۀ سال 1335 هجرى قمرى، كه سیزده بهار از عمر شریف ایشان گذشته بود، به تشویق و ترغیب یكى از بستگان، زادگاه خود را به عزم تحصیل در تهران ترك گفت. در بدو ورود به تهران مورد توجه مرحوم مدرس كه آن زمان متولى مدرسۀ عالى سپهسالار (مدرسۀ عالى شهید مطهرى) بود واقع گردید.

    در اقامت ده سالۀ خود در این مركز علمى، پس از فراگیرى شرح لمعه و قوانین، توانست، سطوح عالى را از اساتید برجستۀ وقت فرا گیرد. در فلسفه و اشارات و اسفار و الهیات در حوزۀ درس مرحوم میرزا طاهر تنكابنى و میرزا ید الله نظرپاک، و در دروس دیگر از محضر مرحوم میرزا محمدرضا فقیه لاریجانى و سید محمد تنكابنى و حجت‌الاسلام آقا شیخ حسین آملى و حاج شیخ على لواسانى و میرزا عبدالله غروى بهره‌هاى وافر برد.

    عزیمت به قم

    در سال 1345 هجرى قمرى، برای تكمیل معلومات رهسپار حوزۀ علمیّۀ قم شد. در همین ایام با استقرار مرحوم آیت‌الله حاج شیخ عبدالكریم حایرى یزدى حوزۀ علمیّۀ قم جان تازه‌اى به خود گرفته بود. ایشان با اشتیاق خاصى در حوزۀ درس اساتید برجستۀ قم حاضر شده و از خرمن دانش آن بزرگواران خوشه‌هاى علمى فراوانى چید. آیت‌الله میرزا هاشم آملى در مدت اقامت در قم توانستند، از محضر درس آیات عظام، حایرى یزدى، حجت، یثربى، كاشانى و شاه‌آبادى بهره‌مند گردند.

    هجرت به نجف

    در سال 1351 هجرى قمرى، بعد از سپرى شدن اقامت 5 ساله و تحصیل و تدریس مداوم در حوزۀ علمیّۀ قم، با اخذ درجۀ اجتهاد از آیت‌الله حائرى یزدى و آیت‌الله حجت، جهت ادامۀ تحصیل و درك محضر اساتید نجف، به آن دیار هجرت كرده و در جوار مولاى متقیان امیر مؤمنان على علیه‌السلام اقامت گزیدند.

    این دوره از حیات علمى معظم له تأثیر فراوانى در شكل گیرى درجات معنوى و روحانى ایشان داشت. آیت‌الله آملى در دورۀ اقامت 30 سالۀ خود در حوزۀ بزرگ نجف توانست از محفل درس آیات عظام حاج میرزا حسین نائینى، حاج شیخ ضیاءالدین عراقى و حاج سید ابوالحسن اصفهانى استفاده برده و به مراتب عالى‌ترى از تقوا و دانش دست یابد.

    بازگشت به ایران

    ایشان بعد از 30 سال تحقیق و تدریس در دانشگاه بزرگ جهان تشیع «نجف اشرف» در سال 1381 هجرى قمرى به دعوت جمعى از اساتید و فضلاى حوزۀ علمیّۀ قم به ایران بازگشت و در جوار مرقد مطهر حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها در شهر قم به تدریس فقه و اصول پرداخت. در همین فرصت عدۀ زیادى از محققین حوزه به شركت در درس ایشان موفق شدند.

    در این زمان كه یك سال از ارتحال زعیم بزرگ، مرحوم آیت‌الله بروجردى مى‌گذشت، حوزۀ قم بیش از هر زمانى نیازمند فقها و عالمان بزرگ بود. ایشان با تلاش خستگى ناپذیر لحظه‌اى از هدایت و ارشاد باز نایستاد و به مناسبت‌هاى مختلف به اشاعۀ فقه و فقاهت شیعه پرداخته و ادامۀ این راه و تخصصى كردن این رشته را زیاد سفارش مى‌فرمودند. آیت‌الله آملى به تربیت فقیه و تدریس فقه ارزش فوق‌العاده نهاده و از مدتى قبل در این فكر بودند كه مدرسه‌اى برای تربیت فقیه تأسیس كنند. یعنى آن گروه از جوانان مستعد و با ذوق را كه مدتى در فقه و اصول كار كرده‌اند در اختیار گرفته و با تأمین زندگى آنان، آنها را در مسیر فقاهت قرار دهند. حتى از روز نخست كه مدرسه‌اى در خیابان بیمارستان فاطمى به نام مدرسۀ ولى عصر عجل‌الله‌تعالى‌فرجه را تأسیس كردند، تصمیم بر این داشتند كه این مدرسه را به این واحد اختصاص داده و دارالفقاهة تشكیل دهند.

    ویژگیهاى اخلاقى

    آیت‌الله میرزا هاشم آملى از خصایص والاى انسانى برخوردار و متخلق به اخلاق الهى بود. ایشان در رفتار و گفتار به انبیاء و ائمۀ اطهار علیهم‌السلام اقتدا مى‌كرد. او خوش بیان، خوش برخورد و خوش اخلاق بود. از تجمل پرستى و مظاهر بزرگ‌نمایى سخت بیزار و متنفر بود و با طلاب جوان همان گونه برخورد مى‌كرد كه با بزرگان بود و به همین دلیل در دل مؤمنان جاى گرفته بود.

    در خانه‌اش همیشه به روى همگان باز بود. در سرما و گرما پیاده جهت تدریس از منزل به مسجد اعظم مى‌رفتند. غالباً كارهاى دفترشان را خود انجام داده و حتى در بسیارى از مواقع خود شخصا به تلفن جواب مى‌دادند. دوست داشتند زندگى ایشان در گمنامى و خارج از هیاهوى دنیاى مادى سپرى شود.

    عشق به اهل‌بیت علیهم‌السلام

    آیت‌الله میرزا هاشم آملى به اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام بسیار علاقه‌مند بود و به آنها عشق مى‌ورزید. كمتر مواقعى بود كه نام مقدس آنان را بشنوند و اشكشان جارى نشود به خصوص هر وقت نام مقدس حضرت على علیه‌السّلام را مى‌آوردند اشك در دیدگانش حلقه مى‌زد.

    هرگاه از خواب بر مى‌خواستند به شوق زیارت امیرالمؤمنین على علیه‌السّلام و به یاد روزهاى خوش اقامت در جوار مرقد مطهرش بر حضرت درود فرستاده و مى‌فرمودند: «السلام علیك یا أمیر المؤمنین و رحمةالله و بركاته».

    شور و عشق معظم له به سرور شهیدان امام حسین علیه‌السّلام غیر قابل توصیف بود. مجلس عزایى كه ایشان در ده شب اول ماه محرم در مسجد اعظم بر پا می‌كردند زبانزد همگان بود. ایشان برای سادات احترام خاصى قائل بودند و در مجالس با تمام قد به پاى آنها بر مى‌خاستند. (مجلۀ نور علم دورۀ پنجم شمارۀ پنجم)

    شاگردان

    گروهى از آیات و حجج اسلام از شاگردان مجرب و برجستۀ ایشان به شمار مى‌آیند از جمله:

    1. آیت‌الله سید جعفر كریمى
    2. آیت‌الله عبدالله جوادى آملى
    3. آیت‌الله حاج شیخ حسن حسن‌زادۀ آملى
    4. آیت‌الله حاج شیخ محمد محمدى گیلانى
    5. آیت‌الله سید ابوالفضل موسوى تبریزى
    6. آیت‌الله حاج شیخ اسماعیل صالحى مازندرانى
    7. آیت‌الله حاج سید على محقق داماد
    8. فرزند ایشان، شیخ صادق لاریجانى
    9. آیت‌الله حاج شیخ عباس محفوظى

    رحلت

    در تاریخ هفتم اسفند ماه سال 1371 هجرى شمسى، برابر با چهارم رمضان 1413 هجرى قمرى، روح بلند عالم بزرگ و روحانى خدمتگذار و دانش‌پرور، مرحوم آیت‌الله آقاى حاج میرزا هاشم آملى - قدس‌سره - شخصیتى كه بیش از نیم قرن در سنگر علم و دانش درس خوانده و تدریس كرده و شاگرد پرورش داده بود، به ملكوت اعلى پیوست. پیكر پاک آن فقیه نامدار از مسجد امام حسن عسکرى علیه‌السّلام قم در میان اندوه فراوان مردم تشییع شده و در حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها به خاک سپرده شد.

    آثار

    از جملۀ آثار ایشان كه به رشتۀ تحریر درآمده و به طبع رسیده عبارت است از:

    1. کتاب كشف الحقایق، این کتاب تقریر درس بیع و خیارات ایشان است.
    2. المعالم المأثورة، در طهارت
    3. مجمع الأفكار، دورۀ اصول فقه
    4. منتهى الأفكار، مباحث الفاظ
    5. بدایع الأفكار، تقریرات درس خارج اصول آیت‌الله آقا ضیاء عراقى
    6. کتاب الرهن
    7. کتاب الإجارة
    8. کتاب الصوم
    9. رسالة النبیه
    10. رساله‌اى در خلل صلوة
    11. حاشیه‌اى بر التحصیل بهمنیار
    12. تعلیقه‌اى بر عروة الوثقى
    13. کتابى از آغاز بیع تا آخر مكاسب
    14. دورۀ صلوة
    15. دورۀ مباحث طهارت
    16. دوره‌هاى متعدد اصول

    وابسته‌ها