آيات الأحكام (عمید زنجانی): تفاوت میان نسخه‌ها

‏ آیات الاحکام
‏ آیات الاحکام
پدیدآوران	عمید زنجانی، عباسعلی (نويسنده)
ناشر	دفتر مطالعات و تحقیقات علوم اسلامی
مکان نشر	ايران - تهران
سال نشر	1382ش
موضوع	قرآن - احکام و قوانین، تفاسیر فقهی- شیعه، فقه جعفری - قرن 14
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf
	v; t; e;

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۲۰

برای دیگر کاربردها، آيات الأحكام (ابهام زدایی) را ببینید.

آيات ‎الأحكام، اثر عباسعلی عمید زنجانی، در تفسیر و شرح آیات فقهی قرآن است که به زبان فارسی و در یک جلد به چاپ رسیده است.

ساختار

کتاب، با پیشگفتار و مقدمه آغاز و متن اصلی در شش بخش و هر بخش در چندین فصل و مبحث تنظیم شده است.

گزارش محتوا

در پیشگفتار مطالب زیر مطرح شده است:

بیان ضرورت تحقیق در مسائل قرآنی و قرآن‎پژوهی، اشاره به جایگاه ویژه قرآن‎پژوهی تخصصی به‌عنوان نخستین و متقن‎ترین منبع علوم‎ اسلامی، رابطه فقه و مبانی حقوق‎ اسلامی، تجزیه و تحلیل آيات ‎الأحكام در هر مسئله را نمی‌توان یک استنباط فقهی کامل تلقی نمود، لکن می‌توان تفسیر صحیح این آیات را نخستین و مهم‌ترین گام در استنباط احکام بشمار آورد، دسته‌بندی آيات الأحكام در سه بخش خصوصی، جزا و عمومی در اثر حاضر به‌عنوان کاری جدید تلقی شده...^[۱].

در مقدمه، کلیات و مباحث تمهیدی، در هفت مبحث به شرح زیر ارائه شده است:

آيات ‎الأحكام و تعداد آن؛
جایگاه آيات ‎الأحكام در علم فقه و تفسیر قرآن؛
سیر تحول تفسیر آيات ‎الأحكام در فقه و تفسیر شیعه؛
سیر تحول مباحث آيات ‎الأحكام نزد اهل سنت؛
روش بحث در آيات ‎الأحكام؛
منبع‎شناسی آيات ‎الأحكام؛
راهنمای تفسیری آيات ‎الأحكام^[۲].

بخش اول کتاب، با موضوع اموال مشروع و نامشروع، در پنج فصل ارائه شده است. فصل اول، با موضوع مشروعیت مالکیت، در سه مبحث ارائه شده است. مبحث اول به موضوع مفهوم و غایت دارا شدن، مبحث دوم به موضوع نیاز به مالکیت، مبحث سوم به موضوع حقوق بر مالکیت، اختصاص یافته است^[۳].

فصل دوم، با موضوع حقوق مالی، در دو مبحث ارائه شده است. در مبحث اول، به حقوق طبیعی و در مبحث دوم، به حقوق اکتسابی پرداخته شده است^[۴].

فصل سوم، درباره انتفاع و بهره‌وری و شامل دو مبحث حوزه مباحات و زينة الحياة است^[۵].

فصل چهارم، درباره دارا شدن و انتفاعات نامشروع و شامل چهار مبحث اکل مال به باطل، حرمت ربا، انتفاعات محلل و موجبات حجر و رفع آن است^[۶].

فصل پنجم، درباره اسباب تملیک و شامل دو مبحث اسباب قراردادی و اسباب قهری است^[۷].

بخش دوم، با موضوع آيات ‎الأحكام عقود، در دو فصل تنظیم شده است. فصل اول، درباره عقود معاوضی و فصل دوم درباره آیات عقود تبرعی و عطایای منجز است.

فصل اول، در سیزده مبحث: تقسیم‎بندی عقود و تمایز آنها، اصل صحت و لزوم در عقود، آيات ‎الأحكام عقد بیع، آيات ‎الأحكام عقد اجاره، آيات ‎الأحكام عقد شرکت، آیات مضاربه، آیات ابضاع، آيات ‎الأحكام ضمان و جعاله، آیات صلح و سلم، آیات دین و قرض، آیات ودیعه، آیات عقد و رهن و آیات وکالت، ارائه شده است^[۸].

فصل دوم، در چهار مبحث: برّ و احسان، خیر و صدقه، تعهدات منجز غیر عقدی و عهد و یمین، ارائه گردیده است^[۹].

بخش سوم، درباره احوال شخصیه و دارای پنج فصل است.

فصل اول، با موضوع آیات نکاح و توابع آن، در ده مبحث: مشروعیت نکاح، استعفاف به‌جای ازدواج، تعدد زوجات، نکاح متعه، محرمات نکاح، صداق، نشوز و حکمیت، حق سکنی، آيات ‎الأحكام کفویّت و آيات ‎الأحكام اولاد تنظیم شده است^[۱۰].

فصل دوم، با عنوان آيات ‎الأحكام طلاق و انحلال خانواده، در پنج مبحث: مشروعیت طلاق، آيات ‎الأحكام عده طلاق، آیات عدّه وفات و عدّه غیر مدخوله، خلع ومبارات و حداکثر طلاق، ارائه شده است^[۱۱].

فصل سوم با عنوان آيات ‎الأحكام مواریث، در شش مبحث: مشروعیت و بنیاد ارث، طبقات ارث، تقسیم ارث بین ارحام، ارث اقارب سببی، ملحقات ارث و تعدد خواهر و برادر مادری تنظیم شده است^[۱۲].

دو فصل آخر این بخش، یعنی فصل چهارم و پنجم، به‌ترتیب درباره آيات ‎الأحكام وصیت وعتق و توابع آن است^[۱۳].

بخش چهارم، درباره آيات ‎الأحكام قضا و شهادات و دارای دو فصل است.

فصل اول، با عنوان آیات قضا و داوری، در هشت مبحث: عدم مشروعیت داوری حکّام جائر، حرمت قضاوت به غیر «ما أنزل ‎الله»، قضاوت به حق، قضاوت به عدل، مشروعیت قضاوت بر اساس اجتهاد، قضاوت بین اهل کتاب، حاکمیت قضایی و حرمت رشوه ارائه شده است^[۱۴].

فصل دوم، با عنوان احکام آیات شهادت، در چهار مبحث: اشهاد، تحمل شهادت و ادای شهادت، شهادت بر وصیت، وصیت و دین و آيات الأحكام اقرار تنظیم شده است^[۱۵].

بخش پنجم، درباره آيات ‎الأحكام جزا و دارای چهار فصل است.

فصل اول، با موضوع کلیات و تقسیم‎بندی آیات جزا، در دو مبحث: تقسیم‎بندی آیات جرایم و تقسیم‎بندی آیات کیفری ارائه شده است^[۱۶].

فصل دوم، با موضوع آیات حدود، در چهار مبحث: حد زنا و ملحقات آن، حد قذف، حد سرقت و حد محاربه، تنظیم گردیده است^[۱۷].

فصل سوم، با موضوع آیات قصاص، در سه مبحث: جنایات قصاص نفس، جنایات و قصاص طرف و اصل تخفیف در مجازات‎ها ارائه شده است^[۱۸].

فصل چهارم، با موضوع آیات دیات، در دو مبحث: دیه نفس و دیه اطراف، تنظیم شده است^[۱۹].

بخش ششم، درباره آيات ‎الأحكام قواعد فقهی و دارای دو فصل است.

فصل اول، با موضوع آیات قواعد حقوقی، در چهارده مبحث: قاعده لاحرج، قاعده اتلاف، قاعده اقدام، قاعده لاضرر، قاعده تسلیط، قاعده صحت، قاعده نفی سبیل، قاعده نفی ولایت کفار، قاعده نفی رکون، قاعده احسان و قاعده الأمين لا يضمن، قاعده میسور، قاعده لزوم در عقود، قاعده عرف و قاعده قرعه ارائه شده است^[۲۰].

فصل دوم، با موضوع آیات قواعد جزاء، در یازده مبحث: دم ‎المحترم لا تذهب هدرا، في الدم ‎المحترم قصاص أو دية أو عفو، في ‎القصاص حياة، الحد قتل أو قطع أو صلب أو جلد أو نفي، موجبات الحد أربعة و ماعداها ثبت بدليل آخر، في ‎القطع قطع و في ‎الجروح قصاص، لولي المقتول سلطان، جزاء سيئة سيئة مثلها، في ‎القصاص عفو، الدية مسلمة إلی أهل المقتول و التوبة مؤثرة من قبل أن تقدروا عليهم تنظیم گردیده است^[۲۱].

وضعیت کتاب

پاورقی‌های کتاب، به ذکر منابع و گاه به توضیح برخی از واژه‌ها و مطالب اختصاص یافته است. فهرست مطالب در ابتدای کتاب و نمایه و اهم منابع و مآخذ در انتهای آن آمده است.

پانویس

↑ ر.ک: پیشگفتار، ص11-14
↑ ر.ک: مقدمه، ص16-46
↑ ر.ک: متن کتاب، ص48-69
↑ ر.ک: همان، ص70-72
↑ ر.ک: همان، ص73-77
↑ ر.ک: همان، ص78-140
↑ ر.ک: همان، ص141-143
↑ ر.ک: همان، ص146-235
↑ ر.ک: همان، ص236-‌253
↑ ر.ک: همان، ص256-‌298
↑ ر.ک: همان، ص299-330
↑ ر.ک: همان، ص331-‌348
↑ ر.ک: همان، ص349-363
↑ ر.ک: همان، ص365-378
↑ ر.ک: همان، ص379-402
↑ ر.ک: همان، ص403-409
↑ ر.ک: همان، ص410-‌433
↑ ر.ک: همان، ص434-451
↑ ر.ک: همان، ص452-461
↑ ر.ک: همان، ص463-487
↑ ر.ک: همان، ص488-498

منابع کتاب

پیشگفتار، مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها

آيات الأحكام (استرآبادي)

[1] ر.ک: پیشگفتار، ص11-14

[2] ر.ک: مقدمه، ص16-46

[3] ر.ک: متن کتاب، ص48-69

[4] ر.ک: همان، ص70-72

[5] ر.ک: همان، ص73-77

[6] ر.ک: همان، ص78-140

[7] ر.ک: همان، ص141-143

[8] ر.ک: همان، ص146-235

[9] ر.ک: همان، ص236-‌253

[10] ر.ک: همان، ص256-‌298

[11] ر.ک: همان، ص299-330

[12] ر.ک: همان، ص331-‌348

[13] ر.ک: همان، ص349-363

[14] ر.ک: همان، ص365-378

[15] ر.ک: همان، ص379-402

[16] ر.ک: همان، ص403-409

[17] ر.ک: همان، ص410-‌433

[18] ر.ک: همان، ص434-451

[19] ر.ک: همان، ص452-461

[20] ر.ک: همان، ص463-487

[21] ر.ک: همان، ص488-498

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

@@ خط ۳: / خط ۳: @@
 | عنوان =‏ آیات الاحکام
 | عنوان‌های دیگر =
 | پدیدآوران =
 [[عمید زنجانی، عباسعلی]] (نويسنده)
+| زبان =فارسی
-| زبان = فارسی
 | کد کنگره =‏
-| موضوع = قرآن - احکام و قوانین، تفاسیر فقهی- شیعه، فقه جعفری - قرن 14
+| موضوع =قرآن - احکام و قوانین، تفاسیر فقهی- شیعه، فقه جعفری - قرن 14
+| ناشر =دفتر مطالعات و تحقیقات علوم اسلامی
-| ناشر = دفتر مطالعات و تحقیقات علوم اسلامی
 | مکان نشر =ايران - تهران
-| سال نشر = 1382ش
+| سال نشر =1382ش
 | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE57467AUTOMATIONCODE
 | چاپ =
 | شابک =
 | تعداد جلد =1
-| کتابخانۀ دیجیتال نور =
+| کتابخانۀ دیجیتال نور =57467
-| کد پدیدآور = 321
+| کتابخوان همراه نور =57467
+| کد پدیدآور =321
 | پس از =
 | پیش از =
 }}
+{{کاربردهای دیگر|آيات الأحكام (ابهام زدایی)}}
-این عنوان فاقد مقاله است، خوب است که شما دست‌به‌قلم شده و برای آن مقاله‌ای بنویسید.
+'''آيات ‎الأحكام'''، اثر [[عمید زنجانی، عباسعلی|عباسعلی عمید زنجانی]]، در تفسیر و شرح آیات فقهی قرآن است که به زبان فارسی و در یک جلد به چاپ رسیده است.
+==ساختار==
+کتاب، با پیشگفتار و مقدمه آغاز و متن اصلی در شش بخش و هر بخش در چندین فصل و مبحث تنظیم شده است.
+==گزارش محتوا==
+در پیشگفتار مطالب زیر مطرح شده است:
+بیان ضرورت تحقیق در مسائل قرآنی و قرآن‎پژوهی، اشاره به جایگاه ویژه قرآن‎پژوهی تخصصی به‌عنوان نخستین و متقن‎ترین منبع علوم‎ اسلامی، رابطه فقه و مبانی حقوق‎ اسلامی، تجزیه و تحلیل آيات ‎الأحكام در هر مسئله را نمی‌توان یک استنباط فقهی کامل تلقی نمود، لکن می‌توان تفسیر صحیح این آیات را نخستین و مهم‌ترین گام در استنباط احکام بشمار آورد، دسته‌بندی آيات الأحكام در سه بخش خصوصی، جزا و عمومی در اثر حاضر به‌عنوان کاری جدید تلقی شده...<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص11-14</ref>.
+در مقدمه، کلیات و مباحث تمهیدی، در هفت مبحث به شرح زیر ارائه شده است:
+# آيات ‎الأحكام و تعداد آن؛
+# جایگاه آيات ‎الأحكام در علم فقه و تفسیر قرآن؛
+# سیر تحول تفسیر آيات ‎الأحكام در فقه و تفسیر شیعه؛
+# سیر تحول مباحث آيات ‎الأحكام نزد اهل سنت؛
+# روش بحث در آيات ‎الأحكام؛
+# منبع‎شناسی آيات ‎الأحكام؛
+# راهنمای تفسیری آيات ‎الأحكام<ref>ر.ک: مقدمه، ص16-46</ref>.
+بخش اول کتاب، با موضوع اموال مشروع و نامشروع، در پنج فصل ارائه شده است. فصل اول، با موضوع مشروعیت مالکیت، در سه مبحث ارائه شده است. مبحث اول به موضوع مفهوم و غایت دارا شدن، مبحث دوم به موضوع نیاز به مالکیت، مبحث سوم به موضوع حقوق بر مالکیت، اختصاص یافته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص48-69</ref>.
+فصل دوم، با موضوع حقوق مالی، در دو مبحث ارائه شده است. در مبحث اول، به حقوق طبیعی و در مبحث دوم، به حقوق اکتسابی پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص70-72</ref>.
+فصل سوم، درباره انتفاع و بهره‌وری و شامل دو مبحث حوزه مباحات و زينة الحياة است<ref>ر.ک: همان، ص73-77</ref>.
+فصل چهارم، درباره دارا شدن و انتفاعات نامشروع و شامل چهار مبحث اکل مال به باطل، حرمت ربا، انتفاعات محلل و موجبات حجر و رفع آن است<ref>ر.ک: همان، ص78-140</ref>.
+فصل پنجم، درباره اسباب تملیک و شامل دو مبحث اسباب قراردادی و اسباب قهری است<ref>ر.ک: همان، ص141-143</ref>.
+بخش دوم، با موضوع آيات ‎الأحكام عقود، در دو فصل تنظیم شده است. فصل اول، درباره عقود معاوضی و فصل دوم درباره آیات عقود تبرعی و عطایای منجز است.
+فصل اول، در سیزده مبحث: تقسیم‎بندی عقود و تمایز آنها، اصل صحت و لزوم در عقود، آيات ‎الأحكام عقد بیع، آيات ‎الأحكام عقد اجاره، آيات ‎الأحكام عقد شرکت، آیات مضاربه، آیات ابضاع، آيات ‎الأحكام ضمان و جعاله، آیات صلح و سلم، آیات دین و قرض، آیات ودیعه، آیات عقد و رهن و آیات وکالت، ارائه شده است<ref>ر.ک: همان، ص146-235</ref>.
+فصل دوم، در چهار مبحث: برّ و احسان، خیر و صدقه، تعهدات منجز غیر عقدی و عهد و یمین، ارائه گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص236-‌253</ref>.
+بخش سوم، درباره احوال شخصیه و دارای پنج فصل است.
+فصل اول، با موضوع آیات نکاح و توابع آن، در ده مبحث: مشروعیت نکاح، استعفاف به‌جای ازدواج، تعدد زوجات، نکاح متعه، محرمات نکاح، صداق، نشوز و حکمیت، حق سکنی، آيات ‎الأحكام کفویّت و آيات ‎الأحكام اولاد تنظیم شده است<ref>ر.ک: همان، ص256-‌298</ref>.
+فصل دوم، با عنوان آيات ‎الأحكام طلاق و انحلال خانواده، در پنج مبحث: مشروعیت طلاق، آيات ‎الأحكام عده طلاق، آیات عدّه وفات و عدّه غیر مدخوله، خلع ومبارات و حداکثر طلاق، ارائه شده است<ref>ر.ک: همان، ص299-330</ref>.
+فصل سوم با عنوان آيات ‎الأحكام مواریث، در شش مبحث: مشروعیت و بنیاد ارث، طبقات ارث، تقسیم ارث بین ارحام، ارث اقارب سببی، ملحقات ارث و تعدد خواهر و برادر مادری تنظیم شده است<ref>ر.ک: همان، ص331-‌348</ref>.
+دو فصل آخر این بخش، یعنی فصل چهارم و پنجم، به‌ترتیب درباره آيات ‎الأحكام وصیت وعتق و توابع آن است<ref>ر.ک: همان، ص349-363</ref>.
+بخش چهارم، درباره آيات ‎الأحكام قضا و شهادات و دارای دو فصل است.
+فصل اول، با عنوان آیات قضا و داوری، در هشت مبحث: عدم مشروعیت داوری حکّام جائر، حرمت قضاوت به غیر «ما أنزل ‎الله»، قضاوت به حق، قضاوت به عدل، مشروعیت قضاوت بر اساس اجتهاد، قضاوت بین اهل کتاب، حاکمیت قضایی و حرمت رشوه ارائه شده است<ref>ر.ک: همان، ص365-378</ref>.
+فصل دوم، با عنوان احکام آیات شهادت، در چهار مبحث: اشهاد، تحمل شهادت و ادای شهادت، شهادت بر وصیت، وصیت و دین و آيات الأحكام اقرار تنظیم شده است<ref>ر.ک: همان، ص379-402</ref>.
+بخش پنجم، درباره آيات ‎الأحكام جزا و دارای چهار فصل است.
+فصل اول، با موضوع کلیات و تقسیم‎بندی آیات جزا، در دو مبحث: تقسیم‎بندی آیات جرایم و تقسیم‎بندی آیات کیفری ارائه شده است<ref>ر.ک: همان، ص403-409</ref>.
+فصل دوم، با موضوع آیات حدود، در چهار مبحث: حد زنا و ملحقات آن، حد قذف، حد سرقت و حد محاربه، تنظیم گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص410-‌433</ref>.
+فصل سوم، با موضوع آیات قصاص، در سه مبحث: جنایات قصاص نفس، جنایات و قصاص طرف و اصل تخفیف در مجازات‎ها ارائه شده است<ref>ر.ک: همان، ص434-451</ref>.
+فصل چهارم، با موضوع آیات دیات، در دو مبحث: دیه نفس و دیه اطراف، تنظیم شده است<ref>ر.ک: همان، ص452-461</ref>.
+بخش ششم، درباره آيات ‎الأحكام قواعد فقهی و دارای دو فصل است.
+فصل اول، با موضوع آیات قواعد حقوقی، در چهارده مبحث: قاعده لاحرج، قاعده اتلاف، قاعده اقدام، قاعده لاضرر، قاعده تسلیط، قاعده صحت، قاعده نفی سبیل، قاعده نفی ولایت کفار، قاعده نفی رکون، قاعده احسان و قاعده الأمين لا يضمن، قاعده میسور، قاعده لزوم در عقود، قاعده عرف و قاعده قرعه ارائه شده است<ref>ر.ک: همان، ص463-487</ref>.
+فصل دوم، با موضوع آیات قواعد جزاء، در یازده مبحث: دم ‎المحترم لا تذهب هدرا، في الدم ‎المحترم قصاص أو دية أو عفو، في ‎القصاص حياة، الحد قتل أو قطع أو صلب أو جلد أو نفي، موجبات الحد أربعة و ماعداها ثبت بدليل آخر، في ‎القطع قطع و في ‎الجروح قصاص، لولي المقتول سلطان، جزاء سيئة سيئة مثلها، في ‎القصاص عفو، الدية مسلمة إلی أهل المقتول و التوبة مؤثرة من قبل أن تقدروا عليهم تنظیم گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص488-498</ref>.
+==وضعیت کتاب==
+پاورقی‌های کتاب، به ذکر منابع و گاه به توضیح برخی از واژه‌ها و مطالب اختصاص یافته است. فهرست مطالب در ابتدای کتاب و نمایه و اهم منابع و مآخذ در انتهای آن آمده است.
+==پانویس ==
+<references/>
+==منابع کتاب==
+پیشگفتار، مقدمه و متن کتاب.
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
+[[آيات الأحكام (استرآبادي)]]
-لطفا قبل از نوشتن، [[شیوه‌نامه ویکی‌نور]] را به دقت مطالعه کنید.
-== وابسته‌ها ==
 [[رده:کتاب‌شناسی]]
@@ خط ۳۸: / خط ۱۱۱: @@
 [[رده:تفاسیر فقهی (آیات الاحکام)]]
-[[رده:شهریور(98)]]
-[[رده:فاقد مقاله]]