آینده جهان در نگاه ادیان: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (رده ترتیبی)
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۲۴: خط ۲۴:
    }}
    }}


    '''آینده جهان از دیدگاه ادیان''' اثر [[مظفری، آیت|آیت مظفرى (قنبرى)]]، به بررسى و تحلیل نظریات ادیان مختلف؛ از جمله زرتشتى، یهودیت، مسیحیت و اسلام پیرامون آینده جهان پرداخته است.


    '''آينده جهان از ديدگاه اديان''' اثر آيت مظفرى (قنبرى)، به بررسى و تحليل نظريات اديان مختلف؛ از جمله زرتشتى، يهوديت، مسيحيت و اسلام پيرامون آينده جهان پرداخته است.
    کتاب به زبان فارسی، در سال 1385ش و به سفارش سپاه پاسداران انقلاب اسلامى نوشته شده است.
     
    كتاب به زبان فارسی، در سال 1385ش و به سفارش سپاه پاسداران انقلاب اسلامى نوشته شده است.


    ==ساختار==
    ==ساختار==
    كتاب با دو مقدمه از اداره آموزش عقيدتى سياسى نمايندگى ولى فقيه در سپاه و پژوهشکده تحقيقات اسلامى در بيان دوره‌هاى آموزشى در سپاه و اشاره به این كه بشارت به فرجام خوش، قدر مشترك همه اديان و مذاهب مى‌باشد، آغاز و مطالب در شانزده درس، ارائه شده است.
    کتاب با دو مقدمه از اداره آموزش عقیدتى سیاسى نمایندگى ولى فقیه در سپاه و پژوهشکده تحقیقات اسلامى در بیان دوره‌هاى آموزشى در سپاه و اشاره به این که بشارت به فرجام خوش، قدر مشترک همه ادیان و مذاهب مى‌باشد، آغاز و مطالب در شانزده درس، ارائه شده است.


    كتاب ویژه دوره تداوم آموزش خواهران از نظام آموزش عقيدتى - سياسى سپاه پاسداران انقلاب اسلامى بوده و جز درس سيزدهم، بقيه دروس، خلاصه‌اى از كتاب «شيعه و جهان فردا» مى‌باشد.
    کتاب ویژه دوره تداوم آموزش خواهران از نظام آموزش عقیدتى - سیاسى سپاه پاسداران انقلاب اسلامى بوده و جز درس سیزدهم، بقیه دروس، خلاصه‌اى از کتاب «شیعه و جهان فردا» مى‌باشد.


    در پایان هر درس، پرسش‌هایى از متن همان درس، طرح شده است.
    در پایان هر درس، پرسش‌هایى از متن همان درس، طرح شده است.


    ==گزارش محتوا==
    ==گزارش محتوا==
    نویسنده بر این باور است كه بسيارى از متفكران معتقدند، قوانين و سنت‌هایى بر جامعه و تاريخ حكم‌فرماست و در پایان تاريخ، بشر بهترين زندگى، نظام سياسى و عالى‌ترين شكل حكومت را تجربه كرده و به بنيادى‌ترين آرمان‌هاى خود خواهد رسيد.
    نویسنده بر این باور است که بسیارى از متفکران معتقدند، قوانین و سنت‌هایى بر جامعه و تاریخ حکم‌فرماست و در پایان تاریخ، بشر بهترین زندگى، نظام سیاسى و عالى‌ترین شکل حکومت را تجربه کرده و به بنیادى‌ترین آرمان‌هاى خود خواهد رسید.
     
    درس اول<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4133?pageNumber=15&viewType=html ر.ک: همان، ص15]</ref>، در سه بخش، سه دسته تئورى از سوى فیلسوفان و جامعه‌شناسان در این زمینه را به اختصار معرفى کرده است:


    درس اول، در سه بخش، سه دسته تئورى از سوى فيلسوفان و جامعه‌شناسان در این زمینه را به اختصار معرفى كرده است:
    1- تئورى‌هاى خطى و تکاملى که بر اساس آن‌ها، جامعه و تاریخ، همواره به سوى تکامل در حرکت است و هر چه زمان بگذرد، جامعه انسانى به سعادت خویش نزدیک ‌تر شده، در نهایت به جامعه آرمانى خواهد رسید. دیدگاه‌هاى آگوست کنت و تالکوت پارسونز در زمره این دسته از تئورى‌ها بررسى شده است.


    1- تئورى‌هاى خطى و تكاملى كه بر اساس آن‌ها، جامعه و تاريخ، همواره به سوى تكامل در حركت است و هر چه زمان بگذرد، جامعه انسانى به سعادت خویش نزدیک ‌تر شده، در نهایت به جامعه آرمانى خواهد رسيد. ديدگاه‌هاى آگوست كنت و تالكوت پارسونز در زمره این دسته از تئورى‌ها بررسى شده است.
    2- تئورى‌هاى دَورانى یا ادوارى که بر اساس آن، جوامع در دایره‌اى از تکامل، پیشرفت و انحطاط زندگى مى‌کنند؛ این سیر از نقطه‌اى شروع مى‌شود و دوباره به موقعت اول برمى‌گردد. در این زمینه، نظریات [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]]، توین بى و سوروکین، بررسى شده است.


    2- تئورى‌هاى دَورانى يا ادوارى كه بر اساس آن، جوامع در دايره‌اى از تكامل، پيشرفت و انحطاط زندگى مى‌كنند؛ این سير از نقطه‌اى شروع مى‌شود و دوباره به موقعت اول برمى‌گردد. در این زمینه، نظريات [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]]، توین بى و سوروكين، بررسى شده است.
    3- تئورى‌هاى ستیز که جهان را صحنه درگیرى نیروهاى متضاد مى‌داند. آینده جهان در این دیدگاه، نتیجه تحولاتى است که بر اثر اقدامات تخاصم‌آمیز طبقات اجتماعى به وجود مى‌آید. این نظریات عمدتاًً تحت تأثیر فلسفه هگل مى‌باشند، بر این اساس، ابتدا نظریه او، سپس تئورى فوکویاما و مارکس ذکر و بررسى شده است.


    3- تئورى‌هاى ستيز كه جهان را صحنه درگيرى نيروهاى متضاد مى‌داند. آينده جهان در این ديدگاه، نتيجه تحولاتى است كه بر اثر اقدامات تخاصم‌آمیز طبقات اجتماعى به وجود مى‌آيد. این نظريات عمدتاًً تحت تأثير فلسفه هگل مى‌باشند، بر این اساس، ابتدا نظريه او، سپس تئورى فوكویاما و ماركس ذكر و بررسى شده است.
    نویسنده با این دید که بشارت به آینده‌اى خوش، اصل مسلم درهمه ادیان الهى است،


    نویسنده با این ديد كه بشارت به آينده‌اى خوش، اصل مسلم درهمه اديان الهى است، در دوم، آينده جهان از ديدگاه زرتشت و بودا را مورد بررسى قرار داده است.
    در دوم<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4133?pageNumber=31&viewType=html ر.ک: همان، ص31]</ref>، آینده جهان از دیدگاه زرتشت و بودا را مورد بررسى قرار داده است.


    طبق عقايد زرتشتى، بعد از زرتشت، سه نجات دهنده به صورت پياپى و هر كدام به فاصله یک هزار سال، خواهند آمد. نخستين ايشان به نام «اوشتار» یک هزار سال بعد از زرتشت پديدار گشته و دومین كه «اوشتار ماه» نام داشت، دو هزار سال بعد از زرتشت به جهان آمد و سرانجام آخرين ايشان كه «سوشيان» نام دارد، در رأس هزاره سوم كه آخرالزمان است رسيده و روزگار با او پایان مى‌پذيرد.
    طبق عقاید زرتشتى، بعد از زرتشت، سه نجات دهنده به صورت پیاپى و هر کدام به فاصله یک هزار سال، خواهند آمد. نخستین ایشان به نام «اوشتار» یک هزار سال بعد از زرتشت پدیدار گشته و دومین که «اوشتار ماه» نام داشت، دو هزار سال بعد از زرتشت به جهان آمد و سرانجام آخرین ایشان که «سوشیان» نام دارد، در رأس هزاره سوم که آخرالزمان است رسیده و روزگار با او پایان مى‌پذیرد.


    در مكتب بودا، هر انسانى كه حقيقتِ تحقق يافته و موعظه شده، به وسيله بودا را درك كرده باشد، خود نيز مى‌تواند یک بودا نامیده شود؛ يعنى از تسلسل تولدهاى مجدد رهایى يابد. طبق این دين، تاريخ، سیکلى از كمال و انحطاط را طى مى‌كند، ضمن این كه مكتب بودا نيز دوره‌هاى (ظهور، مرگ، ظهور) مرگ را خواهد داشت و آينده جهان نيز مانند گذشته است.
    در مکتب بودا، هر انسانى که حقیقتِ تحقق یافته و موعظه شده، به وسیله بودا را درک کرده باشد، خود نیز مى‌تواند یک بودا نامیده شود؛ یعنى از تسلسل تولدهاى مجدد رهایى یابد. طبق این دین، تاریخ، سیکلى از کمال و انحطاط را طى مى‌کند، ضمن این که مکتب بودا نیز دوره‌هاى (ظهور، مرگ، ظهور) مرگ را خواهد داشت و آینده جهان نیز مانند گذشته است.


    در سوم، آينده جهان از ديدگاه يهود مورد بررسى قرار گرفته است. كتاب مقدس حضرت موسى(ع)، دنيايى نو با حاكمیت صالحان در آخرالزمان پيش‌بينى كرده كه عصر ظلم و جور در آن به پایان مى‌آيد. در چنين دنيايى، مسكينان به عدالت داورى خواهند شد، جهان از معرفت خداوند پر خواهد گشت و مسيح فرزند منتخب داوود، حكومت نمونه‌اى برپا خواهد نمود.
    در سوم<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4133?pageNumber=39&viewType=html ر.ک: همان، ص39]</ref>، آینده جهان از دیدگاه یهود مورد بررسى قرار گرفته است. کتاب مقدس حضرت موسى(ع)، دنیایى نو با حاکمیت صالحان در آخرالزمان پیش‌بینى کرده که عصر ظلم و جور در آن به پایان مى‌آید. در چنین دنیایى، مسکینان به عدالت داورى خواهند شد، جهان از معرفت خداوند پر خواهد گشت و مسیح فرزند منتخب داوود، حکومت نمونه‌اى برپا خواهد نمود.


    نویسنده معتقد است، آن چه از تورات درباره آخرالزمان مى‌خوانيم، مؤيد بسيارى از روايات اسلامى در زمینه حاكمیت دين بر سراسر گيتى است و همچنان كه در روايات اسلامى، از جنگ‌هاى وحشتناك در عصر ظهور سخن گفته شده است، تصویرى كه تورات از دوره قبل از حاكمیت خداوند در جنگ روز معروف، ارائه كرده، نيز چنين مى‌باشد.
    نویسنده معتقد است، آن چه از تورات درباره آخرالزمان مى‌خوانیم، مؤید بسیارى از روایات اسلامى در زمینه حاکمیت دین بر سراسر گیتى است و همچنان که در روایات اسلامى، از جنگ‌هاى وحشتناک در عصر ظهور سخن گفته شده است، تصویرى که تورات از دوره قبل از حاکمیت خداوند در جنگ روز معروف، ارائه کرده، نیز چنین مى‌باشد.


    آينده جهان در ديدگاه مسيحيت در چهارم، مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده در پى اثبات این امر است كه از منظر این دين، پایان تاريخ، پایانى سربلند و شكوهمند و عصر خلاصى انسان‌هاست. قبل از حاكمیت مسيح و سلطنت هزار ساله‌اش، جنگ وحشتناكى در خاورمیانه امروزى رخ خواهد داد و در این نبرد، مؤمنان راستين پيروز خواهند شد. عيسى(ع) با غلبه بر دجال، او را از بين برده و شيطان به بند كشيده خواهد شد. به عقيده نویسنده، انسان پایان تاريخ از ديد مسيحيت، انسانى مؤمن خواهد بود؛ نه ليبرال دموكرات.
    آینده جهان در دیدگاه مسیحیت در چهارم<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4133?pageNumber=45&viewType=html ر.ک: همان، ص45]</ref>، مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده در پى اثبات این امر است که از منظر این دین، پایان تاریخ، پایانى سربلند و شکوهمند و عصر خلاصى انسان‌هاست. قبل از حاکمیت مسیح و سلطنت هزار ساله‌اش، جنگ وحشتناکى در خاورمیانه امروزى رخ خواهد داد و در این نبرد، مؤمنان راستین پیروز خواهند شد. عیسى(ع) با غلبه بر دجال، او را از بین برده و شیطان به بند کشیده خواهد شد. به عقیده نویسنده، انسان پایان تاریخ از دید مسیحیت، انسانى مؤمن خواهد بود؛ نه لیبرال دموکرات.


    پنجم، آينده جهان در نظر مسيحيت صهيونيستى را بررسى مى‌كند. این دين، از تلفيق تعاليم مسيحيت و يهوديت به وجود آمده است؛ از جهتى چشم به منابع و الهيات انجيلى دارد و از سوى ديگر، آموزه‌هاى تورات را به شدت دنبال مى‌كند. این جريان با تأكيد بر عهد عتيق و مكاشفات يوحنا، معتقد است كه ظهور حضرت مسيح(ع) نزدیک است و برای این واقعه مهم بايد بستر لازم كه همان برپايى اسرائيل است را فراهم و موانع آن را مرتفع ساخت.
    پنجم<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4133?pageNumber=51&viewType=html ر.ک: همان، ص51]</ref>، آینده جهان در نظر مسیحیت صهیونیستى را بررسى مى‌کند. این دین، از تلفیق تعالیم مسیحیت و یهودیت به وجود آمده است؛ از جهتى چشم به منابع و الهیات انجیلى دارد و از سوى دیگر، آموزه‌هاى تورات را به شدت دنبال مى‌کند. این جریان با تأکید بر عهد عتیق و مکاشفات یوحنا، معتقد است که ظهور حضرت مسیح(ع) نزدیک است و برای این واقعه مهم باید بستر لازم که همان برپایى اسرائیل است را فراهم و موانع آن را مرتفع ساخت.


    در ششم، به آينده جهان از ديدگاه اسلام نگريسته شده است. به عقيده نویسنده، اسلام هيچ یک از تئورى‌هاى فوق را به طور مطلق تأييد نمى‌كند، زيرا:
    در ششم<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4133?pageNumber=59&viewType=html ر.ک: همان، ص59]</ref>، به آینده جهان از دیدگاه اسلام نگریسته شده است. به عقیده نویسنده، اسلام هیچ یک از تئورى‌هاى فوق را به طور مطلق تأیید نمى‌کند، زیرا:


    1- تكامل، یک قانون كلى، دائمى و ضرورى كه بر جريان جامعه يا تاريخ حاكم باشد، پذيرفتنى نيست؛ گرچه مى‌توان آن را به عنوان یک میل، آن هم فقط در بعضى از ابعاد، قبول كرد.
    1- تکامل، یک قانون کلى، دائمى و ضرورى که بر جریان جامعه یا تاریخ حاکم باشد، پذیرفتنى نیست؛ گرچه مى‌توان آن را به عنوان یک میل، آن هم فقط در بعضى از ابعاد، قبول کرد.


    2- هرچند در مجموع، تاريخ به سوى تكامل است؛ اما سير آن، خطى و لايتخلف نيست.
    2- هرچند در مجموع، تاریخ به سوى تکامل است؛ اما سیر آن، خطى و لایتخلف نیست.


    3- مراحل تكاملى تاريخ به یکديگر پيوسته نبوده و امكان جابه‌جا شدن وجود دارد.
    3- مراحل تکاملى تاریخ به یکدیگر پیوسته نبوده و امکان جابه‌جا شدن وجود دارد.


    4- اسلام تضاد بين حق و باطل را طرح كرده، اما تضاد بين روابط تولیدى و ابزار تولید، يا تضاد طبقاتى را به عنوان محرك تاريخ نمى‌پذيرد.
    4- اسلام تضاد بین حق و باطل را طرح کرده، اما تضاد بین روابط تولیدى و ابزار تولید، یا تضاد طبقاتى را به عنوان محرک تاریخ نمى‌پذیرد.


    درس هفتم تا آخر، آينده جهان در نگاه شيعه را مورد بررسى قرار داده است.
    درس هفتم<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4133?pageNumber=71&viewType=html ر.ک: همان، ص71]</ref> تا آخر، آینده جهان در نگاه شیعه را مورد بررسى قرار داده است.


    نویسنده معتقد است، اديان و ديدگاه‌هاى مطرح شده قبلى، به حاكمیت دين و حكومت سعادت و رفاه در پایان تاريخ بشارت داده‌اند؛ اما ابعاد گوناگونِ وقايعِ آن را به وضوح روشن نكرده‌اند و در بين مفسرانِ آينده، تنها اسلام و به ویژه مذهب شيعه است كه به كلى‌گویى، ابهام و رمزگویى اكتفا نكرده و جزئيات را به طور دقيق و حيرت‌آورى برمى‌شمرد.
    نویسنده معتقد است، ادیان و دیدگاه‌هاى مطرح شده قبلى، به حاکمیت دین و حکومت سعادت و رفاه در پایان تاریخ بشارت داده‌اند؛ اما ابعاد گوناگونِ وقایعِ آن را به وضوح روشن نکرده‌اند و در بین مفسرانِ آینده، تنها اسلام و به ویژه مذهب شیعه است که به کلى‌گویى، ابهام و رمزگویى اکتفا نکرده و جزئیات را به طور دقیق و حیرت‌آورى برمى‌شمرد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4133?pageNumber=71&viewType=html&query=%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D9%88%DB%8C%DB%8C ر.ک: همان، ص71]</ref>


    به نظر او، تنها شيعه است كه ادوار سرنوشت انسان را حول محور رهبر آينده جهان، به دو دوره زير تقسيم كرده است:
    به نظر او، تنها شیعه است که ادوار سرنوشت انسان را حول محور رهبر آینده جهان، به دو دوره زیر تقسیم کرده است:


    1- عصر غيبت، كه دوره درگيرى مستمر حق و باطل و غيبت رهبر آينده جهان است.
    1- عصر غیبت، که دوره درگیرى مستمر حق و باطل و غیبت رهبر آینده جهان است.


    2- عصر ظهور؛ يعنى دوره پيروزى كامل حق بر باطل و ظهور رهبر.
    2- عصر ظهور؛ یعنى دوره پیروزى کامل حق بر باطل و ظهور رهبر.


    وى توجه به این نكته را حائز اهمیت مى‌داند كه شيعه در تقسيم تاريخ، آينده را معيار قرار داده و این نشانگر آن است كه شيعه، مكتب آينده تاريخ است.
    وى توجه به این نکته را حائز اهمیت مى‌داند که شیعه در تقسیم تاریخ، آینده را معیار قرار داده و این نشانگر آن است که شیعه، مکتب آینده تاریخ است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4133?pageNumber=81&viewType=html&query=%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1 ر.ک: همان، ص81]</ref>


    مؤلف بر این باور است كه در اعتقاد شيعه، ظهور رهبر جهانى حتمى الوقوع بوده و حتى اگر یک روز از عمر دنيا باقى مانده باشد، خداوند آن روز را آن قدر طولانى خواهد كرد تا حكومت حق با ظهور امام(ع) تحقق يابد.
    مؤلف بر این باور است که در اعتقاد شیعه، ظهور رهبر جهانى حتمى الوقوع بوده و حتى اگر یک روز از عمر دنیا باقى مانده باشد، خداوند آن روز را آن قدر طولانى خواهد کرد تا حکومت حق با ظهور امام(ع) تحقق یابد.


    وى معتقد است كه مطابق آن چه از روايات برمى‌آيد، در انقلاب جهانى امام زمان(عج)، راهبرد فرهنگى، مقدم بر استراتژى نظامى است.
    وى معتقد است که مطابق آن چه از روایات برمى‌آید، در انقلاب جهانى امام زمان(عج)، راهبرد فرهنگى، مقدم بر استراتژى نظامى است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4133?pageNumber=111&viewType=html&query=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%D9%89 ر.ک: همان، ص111]</ref>


    به باور او، از آن جا كه اسلام ناب مهدوى، اشباع كننده عمیق‌ترين نيازهاى فروخفته بشريت است، انگيزه و محرك لازم را برای مبارزه، جانبازى و فداكارى در اختيار مستضعفان و محرومان قرار خواهد داد.
    به باور او، از آن جا که اسلام ناب مهدوى، اشباع کننده عمیق‌ترین نیازهاى فروخفته بشریت است، انگیزه و محرک لازم را برای مبارزه، جانبازى و فداکارى در اختیار مستضعفان و محرومان قرار خواهد داد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4133?pageNumber=119&viewType=html&query=%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%AE%D9%81%D8%AA%D9%87 ر.ک: همان، ص119]</ref>


    در پایان، به زمینه‌هاى فكرى و عينى، كادر و مواضع موافقان و مخالفان انقلاب حضرت مهدى(عج)، ویژگى‌هاى دولت مهدوى و ابعاد توسعه آن اشاره شده است.
    در پایان، به زمینه‌هاى فکرى و عینى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4133?pageNumber=99&viewType=html&query=%DA%A9%D8%A7%D8%AF%D8%B1%20%D9%88%20%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B6%D8%B9 ر.ک: همان، ص99]</ref>، کادر <ref>[https://noorlib.ir/book/view/4133?pageNumber=125&viewType=html&query=%DA%A9%D8%A7%D8%AF ر.ک: همان، ص125]</ref>و مواضع موافقان و مخالفان انقلاب حضرت مهدى(عج)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4133?pageNumber=129&viewType=html&query=%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D9%86%20%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8 ر.ک: همان، ص129]</ref>، ویژگى‌هاى دولت مهدوى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4133?pageNumber=140&viewType=html&query=%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%D9%89%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%89%20%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA ر.ک: همان، ص140]</ref> و ابعاد توسعه آن<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4133?pageNumber=157&viewType=html&query=%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%A7%D8%AF%20%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87 ر.ک: همان، ص157]</ref> اشاره شده است.


    ==وضعيت كتاب==
    ==وضعیت کتاب==
    فهرست مطالب در ابتدا و كتاب‌نامه منابع مورد استفاده نویسنده در پایان كتاب آمده است.
    فهرست مطالب در ابتدا و کتاب‌نامه منابع مورد استفاده نویسنده در پایان کتاب آمده است.


    پاورقى‌ها به ذكر منابع و توضيح برخى كلمات متن پرداخته است.
    پاورقى‌ها به ذکر منابع و توضیح برخى کلمات متن پرداخته است.


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    مقدمه و متن كتاب.
    مقدمه و متن کتاب.
    {{مهدویت}}
    {{مهدویت}}


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:امام مهدی(عج)]]
    [[رده:امام مهدی(عج)]]

    نسخهٔ ‏۱ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۳۳

    آینده جهان در نگاه ادیان
    آینده جهان در نگاه ادیان
    پدیدآورانمظفری، آیت (نویسنده)
    عنوان‌های دیگرآموزش عقیدتی سیاسی
    ناشرسپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نمایندگی ولی فقیه، اداره آموزش‌های عقيدتی سياسی
    مکان نشرتهران - ایران
    سال نشر1385 ش
    چاپ1
    موضوعادیان
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    آینده جهان از دیدگاه ادیان اثر آیت مظفرى (قنبرى)، به بررسى و تحلیل نظریات ادیان مختلف؛ از جمله زرتشتى، یهودیت، مسیحیت و اسلام پیرامون آینده جهان پرداخته است.

    کتاب به زبان فارسی، در سال 1385ش و به سفارش سپاه پاسداران انقلاب اسلامى نوشته شده است.

    ساختار

    کتاب با دو مقدمه از اداره آموزش عقیدتى سیاسى نمایندگى ولى فقیه در سپاه و پژوهشکده تحقیقات اسلامى در بیان دوره‌هاى آموزشى در سپاه و اشاره به این که بشارت به فرجام خوش، قدر مشترک همه ادیان و مذاهب مى‌باشد، آغاز و مطالب در شانزده درس، ارائه شده است.

    کتاب ویژه دوره تداوم آموزش خواهران از نظام آموزش عقیدتى - سیاسى سپاه پاسداران انقلاب اسلامى بوده و جز درس سیزدهم، بقیه دروس، خلاصه‌اى از کتاب «شیعه و جهان فردا» مى‌باشد.

    در پایان هر درس، پرسش‌هایى از متن همان درس، طرح شده است.

    گزارش محتوا

    نویسنده بر این باور است که بسیارى از متفکران معتقدند، قوانین و سنت‌هایى بر جامعه و تاریخ حکم‌فرماست و در پایان تاریخ، بشر بهترین زندگى، نظام سیاسى و عالى‌ترین شکل حکومت را تجربه کرده و به بنیادى‌ترین آرمان‌هاى خود خواهد رسید.

    درس اول[۱]، در سه بخش، سه دسته تئورى از سوى فیلسوفان و جامعه‌شناسان در این زمینه را به اختصار معرفى کرده است:

    1- تئورى‌هاى خطى و تکاملى که بر اساس آن‌ها، جامعه و تاریخ، همواره به سوى تکامل در حرکت است و هر چه زمان بگذرد، جامعه انسانى به سعادت خویش نزدیک ‌تر شده، در نهایت به جامعه آرمانى خواهد رسید. دیدگاه‌هاى آگوست کنت و تالکوت پارسونز در زمره این دسته از تئورى‌ها بررسى شده است.

    2- تئورى‌هاى دَورانى یا ادوارى که بر اساس آن، جوامع در دایره‌اى از تکامل، پیشرفت و انحطاط زندگى مى‌کنند؛ این سیر از نقطه‌اى شروع مى‌شود و دوباره به موقعت اول برمى‌گردد. در این زمینه، نظریات ابن خلدون، توین بى و سوروکین، بررسى شده است.

    3- تئورى‌هاى ستیز که جهان را صحنه درگیرى نیروهاى متضاد مى‌داند. آینده جهان در این دیدگاه، نتیجه تحولاتى است که بر اثر اقدامات تخاصم‌آمیز طبقات اجتماعى به وجود مى‌آید. این نظریات عمدتاًً تحت تأثیر فلسفه هگل مى‌باشند، بر این اساس، ابتدا نظریه او، سپس تئورى فوکویاما و مارکس ذکر و بررسى شده است.

    نویسنده با این دید که بشارت به آینده‌اى خوش، اصل مسلم درهمه ادیان الهى است،

    در دوم[۲]، آینده جهان از دیدگاه زرتشت و بودا را مورد بررسى قرار داده است.

    طبق عقاید زرتشتى، بعد از زرتشت، سه نجات دهنده به صورت پیاپى و هر کدام به فاصله یک هزار سال، خواهند آمد. نخستین ایشان به نام «اوشتار» یک هزار سال بعد از زرتشت پدیدار گشته و دومین که «اوشتار ماه» نام داشت، دو هزار سال بعد از زرتشت به جهان آمد و سرانجام آخرین ایشان که «سوشیان» نام دارد، در رأس هزاره سوم که آخرالزمان است رسیده و روزگار با او پایان مى‌پذیرد.

    در مکتب بودا، هر انسانى که حقیقتِ تحقق یافته و موعظه شده، به وسیله بودا را درک کرده باشد، خود نیز مى‌تواند یک بودا نامیده شود؛ یعنى از تسلسل تولدهاى مجدد رهایى یابد. طبق این دین، تاریخ، سیکلى از کمال و انحطاط را طى مى‌کند، ضمن این که مکتب بودا نیز دوره‌هاى (ظهور، مرگ، ظهور) مرگ را خواهد داشت و آینده جهان نیز مانند گذشته است.

    در سوم[۳]، آینده جهان از دیدگاه یهود مورد بررسى قرار گرفته است. کتاب مقدس حضرت موسى(ع)، دنیایى نو با حاکمیت صالحان در آخرالزمان پیش‌بینى کرده که عصر ظلم و جور در آن به پایان مى‌آید. در چنین دنیایى، مسکینان به عدالت داورى خواهند شد، جهان از معرفت خداوند پر خواهد گشت و مسیح فرزند منتخب داوود، حکومت نمونه‌اى برپا خواهد نمود.

    نویسنده معتقد است، آن چه از تورات درباره آخرالزمان مى‌خوانیم، مؤید بسیارى از روایات اسلامى در زمینه حاکمیت دین بر سراسر گیتى است و همچنان که در روایات اسلامى، از جنگ‌هاى وحشتناک در عصر ظهور سخن گفته شده است، تصویرى که تورات از دوره قبل از حاکمیت خداوند در جنگ روز معروف، ارائه کرده، نیز چنین مى‌باشد.

    آینده جهان در دیدگاه مسیحیت در چهارم[۴]، مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده در پى اثبات این امر است که از منظر این دین، پایان تاریخ، پایانى سربلند و شکوهمند و عصر خلاصى انسان‌هاست. قبل از حاکمیت مسیح و سلطنت هزار ساله‌اش، جنگ وحشتناکى در خاورمیانه امروزى رخ خواهد داد و در این نبرد، مؤمنان راستین پیروز خواهند شد. عیسى(ع) با غلبه بر دجال، او را از بین برده و شیطان به بند کشیده خواهد شد. به عقیده نویسنده، انسان پایان تاریخ از دید مسیحیت، انسانى مؤمن خواهد بود؛ نه لیبرال دموکرات.

    پنجم[۵]، آینده جهان در نظر مسیحیت صهیونیستى را بررسى مى‌کند. این دین، از تلفیق تعالیم مسیحیت و یهودیت به وجود آمده است؛ از جهتى چشم به منابع و الهیات انجیلى دارد و از سوى دیگر، آموزه‌هاى تورات را به شدت دنبال مى‌کند. این جریان با تأکید بر عهد عتیق و مکاشفات یوحنا، معتقد است که ظهور حضرت مسیح(ع) نزدیک است و برای این واقعه مهم باید بستر لازم که همان برپایى اسرائیل است را فراهم و موانع آن را مرتفع ساخت.

    در ششم[۶]، به آینده جهان از دیدگاه اسلام نگریسته شده است. به عقیده نویسنده، اسلام هیچ یک از تئورى‌هاى فوق را به طور مطلق تأیید نمى‌کند، زیرا:

    1- تکامل، یک قانون کلى، دائمى و ضرورى که بر جریان جامعه یا تاریخ حاکم باشد، پذیرفتنى نیست؛ گرچه مى‌توان آن را به عنوان یک میل، آن هم فقط در بعضى از ابعاد، قبول کرد.

    2- هرچند در مجموع، تاریخ به سوى تکامل است؛ اما سیر آن، خطى و لایتخلف نیست.

    3- مراحل تکاملى تاریخ به یکدیگر پیوسته نبوده و امکان جابه‌جا شدن وجود دارد.

    4- اسلام تضاد بین حق و باطل را طرح کرده، اما تضاد بین روابط تولیدى و ابزار تولید، یا تضاد طبقاتى را به عنوان محرک تاریخ نمى‌پذیرد.

    درس هفتم[۷] تا آخر، آینده جهان در نگاه شیعه را مورد بررسى قرار داده است.

    نویسنده معتقد است، ادیان و دیدگاه‌هاى مطرح شده قبلى، به حاکمیت دین و حکومت سعادت و رفاه در پایان تاریخ بشارت داده‌اند؛ اما ابعاد گوناگونِ وقایعِ آن را به وضوح روشن نکرده‌اند و در بین مفسرانِ آینده، تنها اسلام و به ویژه مذهب شیعه است که به کلى‌گویى، ابهام و رمزگویى اکتفا نکرده و جزئیات را به طور دقیق و حیرت‌آورى برمى‌شمرد.[۸]

    به نظر او، تنها شیعه است که ادوار سرنوشت انسان را حول محور رهبر آینده جهان، به دو دوره زیر تقسیم کرده است:

    1- عصر غیبت، که دوره درگیرى مستمر حق و باطل و غیبت رهبر آینده جهان است.

    2- عصر ظهور؛ یعنى دوره پیروزى کامل حق بر باطل و ظهور رهبر.

    وى توجه به این نکته را حائز اهمیت مى‌داند که شیعه در تقسیم تاریخ، آینده را معیار قرار داده و این نشانگر آن است که شیعه، مکتب آینده تاریخ است.[۹]

    مؤلف بر این باور است که در اعتقاد شیعه، ظهور رهبر جهانى حتمى الوقوع بوده و حتى اگر یک روز از عمر دنیا باقى مانده باشد، خداوند آن روز را آن قدر طولانى خواهد کرد تا حکومت حق با ظهور امام(ع) تحقق یابد.

    وى معتقد است که مطابق آن چه از روایات برمى‌آید، در انقلاب جهانى امام زمان(عج)، راهبرد فرهنگى، مقدم بر استراتژى نظامى است.[۱۰]

    به باور او، از آن جا که اسلام ناب مهدوى، اشباع کننده عمیق‌ترین نیازهاى فروخفته بشریت است، انگیزه و محرک لازم را برای مبارزه، جانبازى و فداکارى در اختیار مستضعفان و محرومان قرار خواهد داد.[۱۱]

    در پایان، به زمینه‌هاى فکرى و عینى[۱۲]، کادر [۱۳]و مواضع موافقان و مخالفان انقلاب حضرت مهدى(عج)[۱۴]، ویژگى‌هاى دولت مهدوى[۱۵] و ابعاد توسعه آن[۱۶] اشاره شده است.

    وضعیت کتاب

    فهرست مطالب در ابتدا و کتاب‌نامه منابع مورد استفاده نویسنده در پایان کتاب آمده است.

    پاورقى‌ها به ذکر منابع و توضیح برخى کلمات متن پرداخته است.

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.