أسرار البلاغة في علم البيان: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (جایگزینی متن - '= ' به '= ')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۳۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR02915J1.jpg|بندانگشتی|أسرار البلاغة في علم البیان]]
    | تصویر =NUR02915J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =أسرار البلاغة في علم البیان
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =
    |-
    | پدیدآوران =
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|أسرار البلاغة في علم البیان
    [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان]] (نویسنده)
    |-
    |نام‌های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|
    |-
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمن]] (نويسنده)


    [[هنداوی، عبدالحمید]] (محقق)
    [[هنداوی، عبدالحمید]] (محقق)
    |-
    | زبان =عربی
    |زبان  
    | کد کنگره =‏PJA‎‏ ‎‏2028‎‏ ‎‏/‎‏ج‎‏4‎‏الف‎‏5‎‏ ‎‏1380
    |data-type='language'|عربی
    | موضوع =
    |-
    زبان عربی - فن شعر
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏PJA‎‏ ‎‏2028‎‏ ‎‏/‎‏ج‎‏4‎‏الف‎‏5‎‏ ‎‏1380
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|زبان عربی - فن شعر


    زبان عربی - معانی و بیان
    زبان عربی - معانی و بیان
    |-
    | ناشر = 
    |ناشر  
    دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علي بيضون
    |data-type='publisher'|دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
    | مکان نشر =بیروت - لبنان
    |-
    | سال نشر = 1422 ‌‎ ق یا 2001 م
    |مکان نشر  
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02915AUTOMATIONCODE
    |data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
    | چاپ =1
    |-
    | تعداد جلد =1
    |سال نشر  
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =02915
    |data-type='publishYear'| 1422 ‌‎ ق یا 2001 م
    | کتابخوان همراه نور =02915
    |-class='articleCode'
    | کد پدیدآور =
    |کد اتوماسیون
    | پس از =
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE2915AUTOMATIONCODE
    | پیش از =
    |}
    }}
    </div>
    '''اسرار البلاغة''' در موضوع علم بیان، توسط [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان|عبدالقاهر جرجانى]] (متوفاى 471ق) از ادیبان و نحویان ایرانى و از پایه‌گذاران دو علم از علوم بلاغى یعنى معانى و بیان نوشته شده است.او برای سروسامان بخشیدن به این علوم، قرآن کریم را کانون توجه و تحقیق خود قرار داد و کتاب دلائل الاعجاز را در علم معانى و اسرار البلاغة را در علم بیان تدوین کرد. کتاب اسرار البلاغه را باید به سبب دربرداشتن یک دورۀ کامل علم بیان با درون‌مایه‌اى غنى یکى از کتب زیرساز این دانش دانست.


    ==ویژگى‌ها==


    قبل از [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان|جرجانى]] کسانى چون [[جاحظ]] و [[ابن دريد|ابن درید]] و غیره در علم بیان آثارى از خود بجاى گذاشته‌اند، اما بسیارى از اهل فن [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان|عبدالقاهر جرجانى]] را مؤسس و واضع علم بلاغت مى‌دانند چرا که آثار نویسندگان قبل از وى مشتمل بر ابحاثى پراکنده بود که از گوشه و کنار گرد آمده بود اما [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان|جرجانى]] اصول علم بلاغت را تدوین کرده،
    فروع این علم را به آن اصول بازگرداند و برای آن قواعد و اصولى مقرر نمود که از هرگونه نقص و تعقیدى خالى است و از تجرید و تعقیدهاى منطقى که در آثار افرادى چون سکاکى نمایان است، به دور مانده است.


    '''اسرار البلاغة''' در موضوع علم بيان، توسط [[عبدالقاهر جرجانى]] (متوفاى 471ق) از اديبان و نحويان ايرانى و از پايه‌گذاران دو علم از علوم بلاغى يعنى معانى و بيان نوشته شده است.او براى سروسامان بخشيدن به اين علوم، قرآن كريم را كانون توجه و تحقيق خود قرار داد و کتاب دلائل الاعجاز را در علم معانى و اسرار البلاغة را در علم بيان تدوين كرد. کتاب اسرار البلاغه را بايد به سبب دربرداشتن يك دورۀ كامل علم بيان با درون‌مايه‌اى غنى يكى از كتب زيرساز اين دانش دانست.
    در کتاب [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان|جرجانى]] توجه ویژه‌اى به محسنات بدیعیه شده است، در حالیکه این محسنات از دیدگاه عالمان علوم بلاغت متأخر امرى خارج از مطابقت کلام با مقتضاى حال به شمار مى‌رفت و ایشان محسنات را صرفا آرایه‌اى لفظى برای کلامى که وجوه مطابقت را به دست آورده بود مى‌دانستند.


    ==ويژگى‌ها==
    ویژگى دیگر این کتاب اینست که علاوه بر طرح مسائل مربوط، نشان از اجتهاد نویسندۀ آن دارد، چه در موارد بسیارى همزمان با توضیح یک اصطلاح بیانى چندان از آن لایه برمى‌گیرد که دریافت خواننده از آن با آنچه پیشتر در ذهن داشته کاملا متفاوت مى‌گردد و اندیشه پیوسته در معرض مفاهیم ظریف و نازکى قرار مى‌گیرد که به هرروى دریافت کامل آن را بر پژوهشگر دشوار مى‌سازد و ره‌آورد این دشوارى به دست آوردن مفهومى است ظریف که وجه امتیاز این کتاب نسبت به سایر کتاب‌هاى مشابه است.استعاره، مجاز، تشبیه، تمثیل و دیگر اصطلاحات بیانى در کتاب اسرار البلاغه از مفهومى به مراتب پربارتر برخوردار است.
     
     
    قبل از جرجانى كسانى چون [[جاحظ]] و [[ابن دريد]] و غيره در علم بيان آثارى از خود بجاى گذاشته‌اند، اما بسيارى از اهل فن عبدالقاهر جرجانى را موسس و واضع علم بلاغت مى‌دانند چرا كه آثار نويسندگان قبل از وى مشتمل بر ابحاثى پراكنده بود كه از گوشه و كنار گرد آمده بود اما جرجانى اصول علم بلاغت را تدوين كرده،
    فروع اين علم را به آن اصول بازگرداند و براى آن قواعد و اصولى مقرر نمود كه از هرگونه نقص و تعقيدى خالى است و از تجريد و تعقيدهاى منطقى كه در آثار افرادى چون سكاكى نمايان است، به دور مانده است.
     
    در کتاب جرجانى توجه ويژه‌اى به محسنات بديعيه شده است، در حاليكه اين محسنات از ديدگاه عالمان علوم بلاغت متأخر امرى خارج از مطابقت كلام با مقتضاى حال به شمار مى‌رفت و ايشان محسنات را صرفا آرايه‌اى لفظى براى كلامى كه وجوه مطابقت را به دست آورده بود مى‌دانستند.
     
    ويژگى ديگر اين کتاب اينست كه علاوه بر طرح مسائل مربوط، نشان از اجتهاد نويسندۀ آن دارد، چه در موارد بسيارى همزمان با توضيح يك اصطلاح بيانى چندان از آن لايه برمى‌گيرد كه دريافت خواننده از آن با آنچه پيشتر در ذهن داشته كاملا متفاوت مى‌گردد و انديشه پيوسته در معرض مفاهيم ظريف و نازكى قرار مى‌گيرد كه به هرروى دريافت كامل آن را بر پژوهشگر دشوار مى‌سازد و ره‌آورد اين دشوارى به دست آوردن مفهومى است ظريف كه وجه امتياز اين کتاب نسبت به ساير کتابهاى مشابه است.استعاره، مجاز، تشبيه، تمثيل و ديگر اصطلاحات بيانى در کتاب اسرار البلاغه از مفهومى به مراتب پربارتر برخوردار است.


    ==ساختار==
    ==ساختار==
     
    کتاب مشتمل بر مقدمه مؤلف، فصلى دربارۀ اقسام و انواع تجنیس، استعاره، اقسام تشبیه، فرق تشبیه با تمثیل، شبه عقلى، تفاوت تشبیه متعدد و تشبیه مرکب، فرق استعاره با تمثیل، سرقت شعرى و اقسام آن، فرق تشبیه و استعارة، تعریف حقیقت و مجاز، مجاز عقلى و مجاز لغوى و تفاوت بین این دو و تقسیمات هریک، حذف و زیادت و غیره مى‌باشد.
     
    کتاب مشتمل بر مقدمه مؤلف، فصلى دربارۀ اقسام و انواع تجنيس، استعاره، اقسام تشبيه، فرق تشبيه با تمثيل، شبه عقلى، تفاوت تشبيه متعدد و تشبيه مركب، فرق استعاره با تمثيل، سرقت شعرى و اقسام آن، فرق تشبيه و استعارة، تعريف حقيقت و مجاز، مجاز عقلى و مجاز لغوى و تفاوت بين اين دو و تقسيمات هريك، حذف و زيادت و غيره مى‌باشد.


    ==نسخه‌شناسى==
    ==نسخه‌شناسى==


    این کتاب با تحقیق و پژوهش دکتر [[هنداوی، عبدالحمید|عبدالحمید هنداوى]]، استاد دانشکده دار العلوم دانشگاه قاهره در قطع وزیرى با جلد گالینگور در 326 صفحه از سوى دار الکتب العلمیه، بیروت برای اولین‌بار در سال 1422 ه‍-2001‌م منتشر شده است.


    اين کتاب با تحقيق و پژوهش دكتر [[عبدالحميد هنداوى]]، استاد دانشكده دار العلوم دانشگاه قاهره در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 326 صفحه از سوى دار الكتب العلميه، بيروت براى اولين‌بار در سال 1422 ه‍-2001‌م منتشر شده است.
    محقق در ابتداى این نسخه مقدمه سید‌ ‎[[محمد رشید رضا]] دربارۀ این کتاب را قبل از مقدمه‌اى که خود بر این اثر نگاشته است آورده است.محقق متن کتاب را طبق نسخه‌هاى رایج به‌ویژه نسخه رشید رضا که در سال 1981‌م از سوى دار المعرفة به چاپ رسیده است و نیز نسخه محمود شاکر، ضبط نموده و تمام شواهد کتاب و آیات قرآنى و احادیث و اشعار موجود را از مصادر اصلى تخریج نموده و نسبت به شرح واژگان غریب آن اهتمام ورزیده است.


    محقق در ابتداى اين نسخه مقدمه سيد [[محمد رشيد رضا]] دربارۀ اين کتاب را قبل از مقدمه‌اى كه خود بر اين اثر نگاشته است آورده است.محقق متن کتاب را طبق نسخه‌هاى رايج به‌ويژه نسخه رشيد رضا كه در سال 1981‌م از سوى دار المعرفة به چاپ رسيده است و نيز نسخه محمود شاكر،ضبط نموده و تمام شواهد کتاب و آيات قرآنى و احاديث و اشعار موجود را از مصادر اصلى تخريج نموده و نسبت به شرح واژگان غريب آن اهتمام ورزيده است.
    مهمترین حواشى رشید رضا و شیخ [[محمد عبده]] و نیز شیخ [[شاکر، محمود محمد|محمود شاکر]] را در پاورقى کتاب به همراه تعلیقات و حواشى خود آورده است.
    مهمترين حواشى رشيد رضا و شيخ [[محمد عبده]] و نيز شيخ [[محمود شاكر]] را در پاورقى کتاب به همراه تعليقات و حواشى خود آورده است.
    در پایان این نسخه فهرست آیات قرآنى، احادیث نبوى، اقوال و أمثال، ابیات شعرى، رجز و فهرست موضوعات کتاب در اختیار خواننده قرار گرفته است.
    در پايان اين نسخه فهرست آيات قرآنى، احاديث نبوى، اقوال و أمثال، ابيات شعرى، رجز و فهرست موضوعات کتاب در اختيار خواننده قرار گرفته است.


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    1-مقدمه رشيد رضا و محقق کتاب دكتر هنداوى
    #مقدمه رشید رضا و محقق کتاب دکتر هنداوى
     
    #دانشنامه قرآن کریم، ج اول ص840 و 211 [[خرمشاهی، بهاءالدین|بهاء‌الدین خرمشاهى]]  
    2-دانشنامه قرآن كريم، ج اول ص840 و 211 [[خرمشاهی، بهاءالدین|بهاء‌الدين خرمشاهى]]  


    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    == پیوندها ==
    [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/12841 مطالعه کتاب أسرار البلاغة في علم البیان در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
    [[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
    [[رده:زبان و ادبیات عربی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۵۵

    أسرار البلاغة في علم البیان
    أسرار البلاغة في علم البيان
    پدیدآورانجرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان (نویسنده) هنداوی، عبدالحمید (محقق)
    ناشردار الکتب العلمیة، منشورات محمد علي بيضون
    مکان نشربیروت - لبنان
    سال نشر1422 ‌‎ ق یا 2001 م
    چاپ1
    موضوعزبان عربی - فن شعر زبان عربی - معانی و بیان
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏PJA‎‏ ‎‏2028‎‏ ‎‏/‎‏ج‎‏4‎‏الف‎‏5‎‏ ‎‏1380
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    اسرار البلاغة در موضوع علم بیان، توسط عبدالقاهر جرجانى (متوفاى 471ق) از ادیبان و نحویان ایرانى و از پایه‌گذاران دو علم از علوم بلاغى یعنى معانى و بیان نوشته شده است.او برای سروسامان بخشیدن به این علوم، قرآن کریم را کانون توجه و تحقیق خود قرار داد و کتاب دلائل الاعجاز را در علم معانى و اسرار البلاغة را در علم بیان تدوین کرد. کتاب اسرار البلاغه را باید به سبب دربرداشتن یک دورۀ کامل علم بیان با درون‌مایه‌اى غنى یکى از کتب زیرساز این دانش دانست.

    ویژگى‌ها

    قبل از جرجانى کسانى چون جاحظ و ابن درید و غیره در علم بیان آثارى از خود بجاى گذاشته‌اند، اما بسیارى از اهل فن عبدالقاهر جرجانى را مؤسس و واضع علم بلاغت مى‌دانند چرا که آثار نویسندگان قبل از وى مشتمل بر ابحاثى پراکنده بود که از گوشه و کنار گرد آمده بود اما جرجانى اصول علم بلاغت را تدوین کرده، فروع این علم را به آن اصول بازگرداند و برای آن قواعد و اصولى مقرر نمود که از هرگونه نقص و تعقیدى خالى است و از تجرید و تعقیدهاى منطقى که در آثار افرادى چون سکاکى نمایان است، به دور مانده است.

    در کتاب جرجانى توجه ویژه‌اى به محسنات بدیعیه شده است، در حالیکه این محسنات از دیدگاه عالمان علوم بلاغت متأخر امرى خارج از مطابقت کلام با مقتضاى حال به شمار مى‌رفت و ایشان محسنات را صرفا آرایه‌اى لفظى برای کلامى که وجوه مطابقت را به دست آورده بود مى‌دانستند.

    ویژگى دیگر این کتاب اینست که علاوه بر طرح مسائل مربوط، نشان از اجتهاد نویسندۀ آن دارد، چه در موارد بسیارى همزمان با توضیح یک اصطلاح بیانى چندان از آن لایه برمى‌گیرد که دریافت خواننده از آن با آنچه پیشتر در ذهن داشته کاملا متفاوت مى‌گردد و اندیشه پیوسته در معرض مفاهیم ظریف و نازکى قرار مى‌گیرد که به هرروى دریافت کامل آن را بر پژوهشگر دشوار مى‌سازد و ره‌آورد این دشوارى به دست آوردن مفهومى است ظریف که وجه امتیاز این کتاب نسبت به سایر کتاب‌هاى مشابه است.استعاره، مجاز، تشبیه، تمثیل و دیگر اصطلاحات بیانى در کتاب اسرار البلاغه از مفهومى به مراتب پربارتر برخوردار است.

    ساختار

    کتاب مشتمل بر مقدمه مؤلف، فصلى دربارۀ اقسام و انواع تجنیس، استعاره، اقسام تشبیه، فرق تشبیه با تمثیل، شبه عقلى، تفاوت تشبیه متعدد و تشبیه مرکب، فرق استعاره با تمثیل، سرقت شعرى و اقسام آن، فرق تشبیه و استعارة، تعریف حقیقت و مجاز، مجاز عقلى و مجاز لغوى و تفاوت بین این دو و تقسیمات هریک، حذف و زیادت و غیره مى‌باشد.

    نسخه‌شناسى

    این کتاب با تحقیق و پژوهش دکتر عبدالحمید هنداوى، استاد دانشکده دار العلوم دانشگاه قاهره در قطع وزیرى با جلد گالینگور در 326 صفحه از سوى دار الکتب العلمیه، بیروت برای اولین‌بار در سال 1422 ه‍-2001‌م منتشر شده است.

    محقق در ابتداى این نسخه مقدمه سید‌ ‎محمد رشید رضا دربارۀ این کتاب را قبل از مقدمه‌اى که خود بر این اثر نگاشته است آورده است.محقق متن کتاب را طبق نسخه‌هاى رایج به‌ویژه نسخه رشید رضا که در سال 1981‌م از سوى دار المعرفة به چاپ رسیده است و نیز نسخه محمود شاکر، ضبط نموده و تمام شواهد کتاب و آیات قرآنى و احادیث و اشعار موجود را از مصادر اصلى تخریج نموده و نسبت به شرح واژگان غریب آن اهتمام ورزیده است.

    مهمترین حواشى رشید رضا و شیخ محمد عبده و نیز شیخ محمود شاکر را در پاورقى کتاب به همراه تعلیقات و حواشى خود آورده است. در پایان این نسخه فهرست آیات قرآنى، احادیث نبوى، اقوال و أمثال، ابیات شعرى، رجز و فهرست موضوعات کتاب در اختیار خواننده قرار گرفته است.

    منابع مقاله

    1. مقدمه رشید رضا و محقق کتاب دکتر هنداوى
    2. دانشنامه قرآن کریم، ج اول ص840 و 211 بهاء‌الدین خرمشاهى

    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=أسرار_البلاغة_في_علم_البيان&oldid=713052»