أنوار الفقاهة: كتاب الخمس و الأنفال

أنوار الفقاهة: کتاب الخمس و الأنفال
پدیدآوران	مکارم شیرازی، ناصر (نویسنده)
عنوان‌های دیگر	کتاب الخمس و الانفال
ناشر	نسل جوان
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1375 ش یا 1416 ق
چاپ	1
موضوع	انفال خمس فقه جعفری - قرن 14
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏183‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏7‎‏الف‎‏8
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

أنوار الفقاهة في أحكام العترة الطاهرة: کتاب الخمس و الأنفال، حاصل دروس خارج فقه آیت‌الله ناصر مكارم شيرازى در موضوع خمس و انفال است كه به همت برخى از شاگردان وى گردآورى و تقرير شده و توسط انتشارات نسل جوان در قم به چاپ رسيده است.

انگيزه تأليف

تعيين ابواب و فروع فقهى مربوط به خمس و انفال و مصاديق آنها با توجه به مباحث روز.

ساختار

به روش فقه استدلالى و با استناد به آيات قرآن و گفتار معصومان تدوین شده و اقوال فقهاى مشهور اماميه در اين موضوع مورد تجزيه و تحليل فقهى قرار گرفته است.

گزارش محتوا

نگارنده نخست به وجوب خمس و ادله وجوب آن در قرآن و روايات پرداخته و سپس اموالى را كه خمس به آنها تعلق مى‌گيرد نام برده و احكام خمس آنها را بيان كرده است.

اولين مورد از موارد خمس غنايم جنگى است كه در آن معيارهاى تعلق خمس به اين اموال و ميزان و مصرف خمس غنايم جنگى مشخص شده است. پس از آن خمس معادن به عنوان يكى ديگر از مواردى كه خمس به آن تعلق ميگيرد مورد بحث و بررسى و روايات مرتبط با آن مورد تجزيه و تحليل فقهى قرار گرفته است. آنگاه نگارنده ديدگاه برخى از فقيهان را در مورد خمس معادن مطرح و آنها را مورد ارزيابى قرار داده و اقسام و مصاديق مربوط به معادن را بررسى مى‌كند.

يكى ديگر از موارد تعلق خمس گنج است كه ضمن بيان مصاديق گنج، احكام خمس گنج نيز بيان شده است. غواصى كردن و مال حلال مخلوط به حرام نيز از مصاديق خمس است كه نگارنده ضمن بيان احكام آنها، ديدگاه‌هاى برخى از فقهاى شيعه را منعكس و مورد ارزيابى فقهى قرار داده است.

در قسمت ديگر کتاب به بحث درباره اين مسئله مى‌پردازد كه آيا زمينى كه يك فرد ذمى از مسلمان مى‌خرد به آن خمس تعلّق مى‌گيرد يا خير؟ وى ادله مربوط به خمس اين نوع زمين را بيان نموده است.

خمس منفعت كسب و اموالى مانند هدايا، ارث، وقف خاص، مهريه، ديه و اموال ديگر موضوع مورد بحث است. در فصلى ديگر، مصرف خمس و اعطاى آن به فقرا، در راه ماندگان، امام معصوم(ع)، مورد تجزيه و تحليل فقهى قرار گرفته است.

در بخش دوم کتاب ودر زمينه احكام مربوط به انفال، ابتدا به تعريف انفال و سپس به موارد و مصاديق آن اشاره شدهو زمين موات، زمين‌هاى مفتوحه عنوه (زمين‌هايى كه در جنگ با كفار بدون جنگ و خونريزى فتخ مى‌شود) و معادن، از مصاديق انفال معرفى شده است.

در ادامه همين بحث به برخى از فروع فقهى انفال اشاره و مصاديق معادن، غنايم جنگى، اراضى موات و مفتوحه عنوه بيان گرديده است.