ادیب طوسی، محمدامین: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (جایگزینی متن - ' ،' به '، ')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
    خط ۱۴۳: خط ۱۴۳:
    [[فرهنگ لغات ادبی]]  
    [[فرهنگ لغات ادبی]]  


    [[ذیلی‌ بر برها‌ن‌ قا‌طع‌ ، یا‌ ، فرهنگ‌ لغا‌ت‌ با‌زیا‌فته‌]]  
    [[ذیلی‌ بر برها‌ن‌ قا‌طع‌،  یا‌،  فرهنگ‌ لغا‌ت‌ با‌زیا‌فته‌]]  


    [[رده:زندگی‌نامه]]  
    [[رده:زندگی‌نامه]]  
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 اسفند 1402]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 اسفند 1402]]

    نسخهٔ ‏۱۳ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۱۷

    ادیب طوسی‌، محمدامین‌ ‌
    NUR18564.jpg
    نام کاملادیب طوسی‌، محمدامین‌؛
    نام‌های دیگر
    تخلصادیب طوسی‌؛
    نام پدرمحمدحسین‌ گیلانی‌؛
    ولادت1283ش‌؛
    محل تولدمشهد؛، ایران؛
    محل زندگیایران؛
    رحلت1361ش؛
    مدفن‌تهران؛
    طول عمر78؛
    دیناسلام؛
    مذهب‌ شیعه؛
    پیشهعالم دینی، شاعر، نویسنده، محقق؛
    اطلاعات علمی
    درجه علمیعالم دینی، شاعر، نویسنده، محقق؛
    اساتیدادیب‌ نیشابوری، افتخارالحكما، هرتسفلد، ویلسن؛‌
    مشایخ
    برخی آثار1- دیوان، 2- فرهنگ لغات بازيافته، يا، ذيلي بر برهان قاطع؛

    محمدامین‌ اَدیبِ طوسی‌(1283-1361ش‌/ 1904-1982م‌)، شاعر، روزنامه‌نگار، نویسنده‌ و محقق‌ معاصر، فرزند شیخ‌ محمدحسین‌ گیلانی‌ (تنكابنی‌) از علمای‌ دینی‌.

    زادگاه

    وی‌ در سال 1283ش در نوغان مشهد زاده‌ شد.

    تحصیلات

    مقدمات‌ فقه‌ و ادب‌ را چون‌ صرف‌ و نحو، معانی‌ و بیان‌ و منطق‌ نزد پدر و ادیب‌ نیشابوری‌ فرا گرفت‌.

    آنگاه‌ به‌ سبزوار رفت‌ و در محضر افتخارالحكما، شاگرد ملا هادی‌ سبزواری‌، حكمت‌ و فلسفه‌ آموخت‌.

    ادیب‌ افزون‌ بر تحصیل‌ علوم‌ قدیم‌، تحصیلات‌ دانشگاهی‌ را نیز به‌ پایان‌ رسانید.

    در 1342ق‌/ 1924م‌ به‌ منظور تكمیل‌ دانش‌ به‌ بغداد سفر كرد و 3 سال‌ در آنجا به‌ تحصیل‌ زبان‌ عربی و انگلیسی‌، و نیز تدریس‌ ادبیات‌ فارسی‌ پرداخت‌. ادیب به‌ زبان‌های‌ انگلیسی‌، اردو، عربی‌ و تركی‌ تسلط داشت‌ و نزد هرتسفلد، ویلسن‌ و مستشرقان‌ دیگر به تحصیل‌ سانسكریت‌، پهلوی‌، عبری‌ و كلدانی‌ پرداخته‌ بود.

    سفرها، فعالیت‌ها، تدریس

    ادیب‌ از 1304 تا 1307ش‌ به‌ بیشتر شهرهای‌ ایران‌ و نیز كشورهای‌ مختلف‌ از جمله‌ هندوستان‌، عربستان‌، مصر و تركیه‌ سفر كرد و خود در قصیدۀ «خانه‌ به‌دوش‌» به‌ این‌ سفرها اشاره‌ كرده‌ است‌.

    پس‌ از مراجعت‌ به‌ ایران‌ به‌ استخدام‌ وزارت‌ فرهنگ‌ درآمد و به‌ تدریس در مدارس‌ مشهد، تهران‌ و یزد اشتغال‌ ورزید و سپس‌ سالیان‌ دراز در تبریز زیست‌ و در دانشكدۀ ادبیات‌ دانشگاه‌ این‌ شهر به‌ تدریس‌ پرداخت‌، تا بازنشسته‌ شد.

    وی‌ مدتی‌ مدیریت‌ نشریۀ دانشكدۀ ادبیات‌ تبریز، و نیز سردبیری‌ مجلۀ ماهتاب‌ را ـ كه‌ در سال‌های‌ 1316-1317ش‌ در تبریز منتشر می‌شد - برعهده‌ داشت‌.

    وفات

    ادیب‌ طوسی‌ پس‌ از بازنشستگی‌ به‌ تهران‌ آمد و همانجا درگذشت‌.

    سبک شعری

    ادیب‌ به‌ سبك‌ خراسانی‌ شعر می‌سرود.

    بیشتر اشعار وی‌ در قالب‌ غزل‌ و قصیده‌ است‌، اما مثنوی‌، دو بیتی‌، تركیب‌ بند و رباعی‌ نیز در دیوان‌ او به‌چشم‌ می‌خورد. شعر ادیب‌ بسیار ساده‌ و بی‌پیرایه‌ است‌، با این‌ حال‌ وی‌ در اشعار خود از استعاره‌، تشبیه‌، انواع‌ صنایع‌ بدیعی‌ نظیر جناس‌ و طباق‌ استفادۀ فراوان‌ كرده‌ است‌.

    ادیب‌ علاوه‌ بر شعر كلاسیك‌، شعر نو نیز می‌سرود.


    آثار

    آثار فراوانی‌ در زمینه‌های‌ مختلف‌ ادبی‌، تاریخی‌ و جز آن‌ها از ادیب‌ بر جای‌ مانده‌ است‌. مهم‌ترین‌ موضوع‌هایی‌ كه‌ دربارۀ آن‌ها به‌ نگارش‌ و تحقیق‌ پرداخته‌، عبارتند از:

    الف‌ - گردآوری‌ واژه‌نامه‌ و فرهنگ‌ فارسی‌

    1. ذیلی‌ بر برهان‌ قاطع‌ یا فرهنگ‌ لغات‌ بازیافته‌، تبریز، 1345ش‌؛
    2. فرهنگ‌ لغات‌ ادبی‌، تبریز، 1345-1346ش‌.

    ب‌ - تاریخ‌

    1. تاریخ‌ دینی‌ ایران‌ قدیم‌، در 22 مجلد كه‌ جلد اول آن‌ در تهران‌ چاپ‌ شده‌ است‌؛
    2. تخت‌ سلیمان‌ (رساله‌ای‌ در ایران‌ باستان‌)، تهران‌.

    ج‌ - دستور زبان‌ فارسی‌

    دستور نوین‌ زبان‌، تهران‌، 1312ش‌.

    د - تحقیق‌ در متون‌ ادبی‌ و شرح‌ و تلخیص‌ آثار دیگران‌

    1. شرح‌ تهذیب‌ المنطق‌ سعدالدین‌ تفتازانی‌؛
    2. تلخیص‌ مثنوی‌؛
    3. نقد الادب‌، گزیده‌ای‌ از ادبیات‌ عرب‌ كه‌ در بغداد به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌.

    ه‌ - داستان‌ و رمان‌

    1. انتقام‌ عشق‌، تبریز، 1317 و 1319ش‌؛
    2. جوكی‌ در جنگل‌؛
    3. دخمه‌های‌ سیاه‌ یا كلبۀ بدبختان‌، تبریز، 1320ش‌؛
    4. درویش‌ گمنام‌؛
    5. شبح‌ مخوف‌؛
    6. مرد عجیب‌ .

    و – گویش‌ها، لهجه‌ها و ترانه‌های‌ محلی‌

    1. رابطۀ اوزان‌ شعر فارسی‌ با اوزان‌ ترانه‌های‌ محلی‌ ایران‌، تبریز،1332ش‌؛
    2. لغات‌ آذری‌، تبریز؛
    3. فرهنگ‌ لغات‌ لهجه‌های‌ محلی‌ ایران‌ .

    ز - مجموعه‌های‌ شعری‌

    1. ایام‌ كودكی‌، تهران‌، 1312ش‌؛
    2. پیام‌ فردوسی‌، تهران‌، 1313ش‌؛
    3. دیوان‌، تبریز، 1341ش‌.

    از ادیب‌ طوسی‌ مقالات‌ ادبی‌ متعددی‌ در نشریۀ دانشكدۀ ادبیات‌ و علوم‌ انسانی‌ تبریز، مجله‌های‌ ایران‌ باستان‌، ارمغان‌ و همچنین‌ در روزنامه‌های‌ شفق‌ سرخ‌ و مهر ایران‌ به‌چاپ‌ رسیده‌ است‌.[۱]. ‌

    پانویس

    1. ملا ابراهیمی، عزت، ص373-372ج7

    منابع مقاله

    ملا ابراهیمی، عزت، دایره المعارف، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، سال1377

    وابسته‌ها