استدراكات علی تاريخ التراث العربي لفؤاد سزكين في علم الحديث: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'ر.ك:' به 'ر.ک:')
    جز (جایگزینی متن - 'هـ.ق' به '‌‎ ق')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
    خط ۳۰: خط ۳۰:
    |-
    |-
    |سال نشر  
    |سال نشر  
    |data-type='publishYear'| 1421 هـ.ق یا 2000 م
    |data-type='publishYear'| 1421 ‌‎ ق یا 2000 م
    |-class='articleCode'
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون  
    |کد اتوماسیون  

    نسخهٔ ‏۲۴ مهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۱:۵۹

    استدراکات علی تاريخ التراث العربي لفؤاد سزکین في علم الحدیث
    نام کتاب استدراکات علی تاريخ التراث العربي لفؤاد سزکین في علم الحدیث
    نام‌های دیگر کتاب
    پدیدآورندگان خلف، نجم عبدالرحمن (نويسنده)
    زبان عربی
    کد کنگره ‏Z‎‏ ‎‏7052‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏4‎‏ ‎‏ت‎‏2013‎‏
    موضوع ادبیات عربی - سرگذشت‌نامه و کتاب‎شناسی

    نسخه‎های خطی عربی - فهرست‏ها

    ناشر دار البشائر الإسلامیة
    مکان نشر بیروت - لبنان
    سال نشر 1421 ‌‎ ق یا 2000 م
    کد اتوماسیون AUTOMATIONCODE3282AUTOMATIONCODE


    استدراكات على تاريخ التراث العربي لفؤاد سزكين في علم الحديث، تأليف نجم عبدالرحمن خلف، تكمله‌اى عربى بر بخش علم حديث کتاب «تاريخ التراث العربي» محقق و نويسنده معاصر ترك «فؤاد سزگين» است.

    ساختار

    کتاب در يك جلد، در ضمن يك مقدمه و پنج فصل تنظيم شده است. اصل کتاب، در دو بخش: «عصر اموى» و «عصر عباسى» تدوين شده است، اما در اين استدراك، پنج فصل به ترتيب مؤلفات قرن‌هاى اول تا پنجم ذكر شده است.

    گزارش محتوا

    بر مجموعه «تاريخ التراث العربي» سزگين، مجموعه‌اى هشت جلدى تحت عنوان «استدراكات على تاريخ التراث العربي»، به هدف بيان پاره‌اى از كاستى‌هاى آثار معرفى‌شده در اثر سزگين و ارائه دست‌نوشته‌هاى كهن از ميراث عربى - اسلامى به‌همراه شناسه كامل آنها و محل احتفاظ اين نسخ گران‌بها، به سرپرستى استاد حكمت بشير ياسين، جمع‌آورى و در كشور عربستان به چاپ رسيده است و تا حدّى كار نيمه‌تمام سزگين را تتمه‌اى افزوده‌اند و در آن، نسخ خطى وزينى از آثار دانشيان پيشين مسلمان را معرفى كرده‌اند.[۱]

    استدراكات بخش «علم حديث» به عهده نجم عبدالرحمن خلف بوده است. وى در ابتدا مقدمه‌اى مبسوط پيرامون شيوه جمع‌آورى و تدوين اين بخش نگاشته است. يكى از نكات كه نويسنده در مقدمه به آنها اشاره كرده است اين است كه آثار خطى فراوانى در کتابخانه دانشگاه رياض، دانشگاه ام‌القرى مكه، دانشگاه اسلامى مدينه منوره، کتابخانه‌هاى بغداد و کتابخانه بزرگ صنعاء و ديگر مراكز علمى وجود دارد كه سزگين نتوانسته به آنها دست يابد.[۲]

    نكته ديگرى كه در مقدمه به آن اشاره شده اين مطلب است كه نويسنده برخلاف آنچه مشهور است كه سزگين آثار عصر خلفا تا حوالى سال 430ق را تتبع كرده است، از اين محدوده زمانى تجاوز كرده است؛ شرح حال ابوطالب بزاز (ت 440ق)، ابن قزوينى (ت 442ق)، شاموخى (ت 443ق) و... دليلى بر اين مطلب است و شكى باقى نمى‌گذارد كه سزگين پژوهشش را تا نيمه قرن پنجم هجرى رسانده است.[۳]

    وى همچنين تذكر مى‌دهد كه من ابتدا تصور مى‌كردم كه نويسنده تنها شرح حال كسانى را نوشته كه تمام آثار يا برخى از آثارشان داراى نسخه خطى در يكى از کتابخانه‌ها باشد، اما بعدها خلاف اين را يافتم. سپس شواهدى از کتاب را بر اين مدعا ارائه مى‌كند.[۴]سپس ادامه مى‌دهد كه من در اين مستدرك، شيوه نويسنده را پيروى كردم و شرح حال نويسندگانى را كه سزگين نياورده ذكر كردم.[۵]

    در نگارش اثر، در رعايت ترتيب زمانى سال تأليف آثار، همان شيوه سزگين (تاريخ وفات مؤلف) مورد توجه بوده است؛ لكن در استدراكات، اول عنوان کتاب مى‌آيد نه نام مؤلف. در موارد بسيار اندكى كه به تاريخ وفات مؤلفى دسترسى پيدا نشده، نام او در آخرين رديف رجال قرن معاصر او و يا مستقيماً بعد از اساتيد او آورده شده است.[۶]

    سزگين به طرح مسائلى در اثر خويش پرداخته كه نه جاى طرح آن مسائل در اين مجموعه است و نه خود او توانمند در طرح و رد اين‌گونه مباحث هست و با اين كجروى ضمن بروز دادن تعصب مذهبى خود، از اعتبار صحت مطالعات خويش نزد آگاهان كاسته و شايد بيشتر به درد مستشرقان آيد تا محققان. كم‌رنگى آثار شيعى و تعداد بسيار اندك آثار اين مذهب در مجموعه سزگين با وجود فهارس فراوانى كه درباره آثار شيعى و نسخ خطى آن تأليف يافته و در دوره سزگين هم موجود بوده، يكى از عيوب اثر اوست؛ ولى بايد انصاف داد كه نگارندگان مجموعه استدراكات، تعصب كمترى در اين زمينه به خرج داده‌اند و به پاره‌اى از آثار شيعى اشاره داشته‌اند.[۷]البته سزگين نسبت به آثارى كه نويسندگان اهل سنت در رابطه با ائمه(ع) نوشته‌اند، تعصب نداشته است؛ از آن جمله است کتاب خصائص اميرالمؤمنين على بن ابى‌طالب(ع).[۸]

    وضعيت کتاب

    فهرست مطالب کتاب، در انتهاى آن ذكر شده است. ارجاعات فراوانى هم در پاورقى‌هاى کتاب آمده است.

    پانويس

    1. ر.ک: راد، على، ص24
    2. ر.ک: مقدمه، ص10-8
    3. ر.ک: همان، ص12-11
    4. ر.ک: همان، ص13
    5. ر.ک: همان، ص15
    6. ر.ک: راد، على، ص25
    7. ر.ک: همان، ص30
    8. ر.ک: متن کتاب، ص418

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب.

    2. راد، على، «تاريخ التراث العربي و مؤلف آن»، مقاله در پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله: آينه پژوهش، فروردين و ارديبهشت 1383، شماره 85، صفحه 15 تا 30.


    پیوندها

    مطالعه کتاب استدراکات علی تاريخ التراث العربي لفؤاد سزکین في علم الحدیث در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور