الإرشاد و التطريز في فضل ذكر الله و تلاوة كتابه العزيز و فضل الأولياء و الناسكين و الفقراء و المساكين
| نام کتاب | الإرشاد و التطریز في فضل ذکر الله و تلاوة کتابه العزیز و فضل الأولیاء و الناسکین و الفقراء و للسالکین |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | جادر، محمد ادیب (محقق)
یافعی، عبد الله بن اسعد (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 266 /ی2الف4 |
| موضوع | احادیث اخلاقی - قرن 8ق.
اخلاق اسلامی ذکر |
| ناشر | دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 768 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | 2909 |
معرفى كتاب و مؤلف:
«الارشاد و التطريز»كتابى است كه دربارۀ فضيلت ذكر خداوند و نيز تلاوت آيات
قرآن كريم به رشتۀ تحرير درآمده است.كتاب مشتمل بر اخبارى دربارۀ ذكر و عبادات،
موعظه و قصص،اخبار صالحان،فضيلت اولياء و مساكين و زاهدين و ناسكين با بيانى
مسجّع و موزون همراه با اشعارى كه توسط خود مؤلف و سايرين سروده شده است،مى‌باشد.
همچنين در اين كتاب بيش از دويست حديث مسند از كتب صحاح و سنن يا ديگر آثار مورد اعتماد
مانند كتاب«جامع الاصول في احاديث الرسول(ص)»ابن اثير و كتاب«الاذكار»نووى
فراهم آمده است.علاوه‌براين نام بيش از صد تن از شيوخ صوفيه همراه با حكايات و قصصى از
«حلية الاولياء»ابى نعيم و«تاريخ بغداد»خطيب بغدادى و«تاريخ دمشق»ابن عساكر
در اين كتاب گرد آمده است.
معرفى مؤلف:
مؤلف كتاب«عفيف الدين ابو محمد عبد اللّه بن أسعد بن على بن سليمان بن فلاح يمنى يافعى شافعى»
است.وى در سال 696 هجرى در يكى از قبايل حمير در يمن به دنيا آمد و در همان‌جا رشد
يافت.از كسانى چون محمد بن احمد بصّال،معروف به ذهيبى،حسن ابن ابى السرور،شيخ عمر صفّار
و غيره قرآن را آموخت و در كودكى جز به قرآن و علم به كار ديگرى اشتغال نورزيد.او از دست
شيخ مسعود جاوى در عدن خرقه گرفت و از محضر برخى ديگر از مشايخ صوفيه بهره جست.وى سفرهايى
به مكه،مصر،شام،مدينه و...داشت و آثارى چون:الارشاد و التطريز،أسنى المفاخر بمناقب
الشيخ عبد القادر،اطراف التواريخ و...از خود برجاى گذاشت و در سال 768 هجرى وفات يافت.
ساختار كتاب:
اين كتاب داراى ده باب مى‌باشد:
باب اول:در بيان برخى اذكار كه شخص عابد بعد از نماز صبح و عصر و مغرب به زبان مى‌آورد.
باب دوم:در برخى موعظه‌ها،مدح شايستگان و رياضتها،گفته‌ها،فضايل و كرامات ايشان.
باب سوم:دربارۀ فضيلت ذاكران و نيز فضيلت ذكر به صورت مطلق و ترغيب بر ذكر.
باب چهارم:در فضيلت تلاوت قرآن كريم و فضيلت تلاوت‌كنندگان و عمل‌كنندگان به آن.
باب پنجم:در فضيلت تسبيح و اذكارى شبيه به آن.
باب ششم:در فضيلت ستايش و سپاس خداى تعالى.
باب هفتم:در فضيلت صلوات بر پيامبر گرامى اسلام(صلى اللّه عليه و آله)و نيز ستايش ايشان.
باب هشتم:در فضيلت دعا
باب نهم:در فضيلت استغفار
باب دهم:بيان برخى احاديث در ترغيب و ترهيب و نيز پستى دنيا و فضيلت فقرا و مساكين و غيره.
اين كتاب با آيات و اخبار و رياضات و اشعار مزين گشته است.كتاب مشتمل بر
هفت قصيده است كه سه‌تاى آن در مدح پيامبر اكرم(ص)،دو قصيده در مدح اولياء و يك
قصيده در مدح حور و موعظه زنان،و آخرين قصيده كه مؤلف آنرا شمس الايمان في توحيد الرحمان
و عقيدة اهل الحق و...نام نهاده است.يك‌سوم اشعار اين كتاب از ديگر شاعران اخذ شده
و دو سوم باقى‌مانده سرودۀ خود مؤلف مى‌باشد.
ويژگى:
تهى بودن كتاب از افكار بدعت‌آميز و اسرائيليات ويژگى مهم كتاب به شمار مى‌رود.
نسخه‌شناسى:
اين كتاب توسط«محمد أديب الجادر»مورد تحقيق قرار گرفته است.وى بر اين كتاب
مقدمه‌اى نگاشته و آيات و احاديث آن را استخراج و واژگانى را كه نيازمند توضيح بوده‌اند
شرح داده است.همچنين در پاورقى به معرفى و بيان شرح حال أعلامى كه در قصص كتاب از آنان
نام برده شده است پرداخته و سرايندۀ برخى اشعار مشهور موجود در كتاب را معرفى نموده
است.
در پايان فهرست مفصّلى از آيات،احاديث،اعلام،اشعار،اماكن،اقوام و جماعات
و مذاهب،كتابها،ايام،أمثال،قصائد،مثلّثات،مخمّسات،مصطلحات،حيوانات،
اشياء به خواننده ارائه شده است.
اين كتاب در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 336 صفحه براى اولين‌بار در سال
1424 ه 2003 م،از سوى دار الكتب العلمية،بيروت به چاپ رسيده است.
پیوندها