الرياض الندية علی شرح العقيدة الطحاوية: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - '<references /> ' به '<references/> ')
    جز (جایگزینی متن - 'عبد الله' به 'عبدالله')
    خط ۶: خط ۶:
    [[ابن ابی‌العز، محمد بن علی‏]] (نویسنده)
    [[ابن ابی‌العز، محمد بن علی‏]] (نویسنده)


    [[جبرين، عبد الله بن عبد الرحمن]] (محشي)
    [[جبرين، عبدالله بن عبد الرحمن]] (محشي)


    [[خويطر، طارق بن محمد]] (مصحح)
    [[خويطر، طارق بن محمد]] (مصحح)
    خط ۳۶: خط ۳۶:
    }}  
    }}  


    '''الرياض الندية علی شرح العقيدة الطحاوية'''، اثر [[ابن ابی‌العز، محمد بن علی|قاضی علی بن علی بن محمد بن ابی‎العز دمشقی]]، شرح بر کتاب «[[العقيدة الطحاوية]]» ابوجعفر طحاوی (متوفای 321ق)، کتابی در تبیین کلام اهل سنت است. کتاب با تعلیقه و شرح [[جبرين، عبد الله بن عبد الرحمن|عبدالله بن عبدالرحمن بن عبدالله جبرین]] و مقدمه و تحقیق [[خويطر، طارق بن محمد|طارق بن محمد بن عبدالله خویطر]] منتشر شده است.
    '''الرياض الندية علی شرح العقيدة الطحاوية'''، اثر [[ابن ابی‌العز، محمد بن علی|قاضی علی بن علی بن محمد بن ابی‎العز دمشقی]]، شرح بر کتاب «[[العقيدة الطحاوية]]» ابوجعفر طحاوی (متوفای 321ق)، کتابی در تبیین کلام اهل سنت است. کتاب با تعلیقه و شرح [[جبرين، عبدالله بن عبد الرحمن|عبدالله بن عبدالرحمن بن عبدالله جبرین]] و مقدمه و تحقیق [[خويطر، طارق بن محمد|طارق بن محمد بن عبدالله خویطر]] منتشر شده است.


    کتاب، مشتمل بر مقدمه محقق ([[خويطر، طارق بن محمد|خویطر]])، دو مقدمه از شارح ([[جبرين، عبد الله بن عبد الرحمن|جبرین]])، مقدمه مؤلف ([[ابن ابی‌العز، محمد بن علی|ابن ابی‎العز]]) و متن اثر در پنج جزء است.  
    کتاب، مشتمل بر مقدمه محقق ([[خويطر، طارق بن محمد|خویطر]])، دو مقدمه از شارح ([[جبرين، عبدالله بن عبد الرحمن|جبرین]])، مقدمه مؤلف ([[ابن ابی‌العز، محمد بن علی|ابن ابی‎العز]]) و متن اثر در پنج جزء است.  


    [[خويطر، طارق بن محمد|خویطر]] در مقدمه‎اش بر کتاب به اهمیت و جایگاه علم در اسلام اشاره کرده و با ذکر روایات متعددی از پیامبر مکرم اسلام(ص) تأکید کرده است که احادیث در این زمینه فراوان است و اگر مسلمین فضیلت علم و علما را بشناسند و منزلت آنها را بزرگ بشمارند، خطیر بودن فقدان علما و خالی بودن جامعه از وجود آنها را درک می‎کنند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28214/1/5 ر.ک: مقدمه محقق، ص5]</ref>‎.  
    [[خويطر، طارق بن محمد|خویطر]] در مقدمه‎اش بر کتاب به اهمیت و جایگاه علم در اسلام اشاره کرده و با ذکر روایات متعددی از پیامبر مکرم اسلام(ص) تأکید کرده است که احادیث در این زمینه فراوان است و اگر مسلمین فضیلت علم و علما را بشناسند و منزلت آنها را بزرگ بشمارند، خطیر بودن فقدان علما و خالی بودن جامعه از وجود آنها را درک می‎کنند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28214/1/5 ر.ک: مقدمه محقق، ص5]</ref>‎.  


    وی همچنین در بخش دیگری از مقدمه، [[جبرين، عبد الله بن عبد الرحمن|عبدالله بن عبدالرحمن جبرین]] را از علمای بزرگ اهل سنت دانسته که کتب متعددی را در زمینه اعتقادات و علوم دیگر شرح کرده که از آن جمله تعلیقه و شرح بر شرح [[ابن ابی‌العز، محمد بن علی|ابن ابی‎العز]] بر [[العقيدة الطحاوية]] است که به درخواست عده‎ای از طلاب انجام شده است. زمان آغاز تعلیقه جبرین بر کتاب مذکور 1408 بوده که به مدت ده سال استمرار داشته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28214/1/25 ر.ک: همان، ص25]</ref>‎.
    وی همچنین در بخش دیگری از مقدمه، [[جبرين، عبدالله بن عبد الرحمن|عبدالله بن عبدالرحمن جبرین]] را از علمای بزرگ اهل سنت دانسته که کتب متعددی را در زمینه اعتقادات و علوم دیگر شرح کرده که از آن جمله تعلیقه و شرح بر شرح [[ابن ابی‌العز، محمد بن علی|ابن ابی‎العز]] بر [[العقيدة الطحاوية]] است که به درخواست عده‎ای از طلاب انجام شده است. زمان آغاز تعلیقه جبرین بر کتاب مذکور 1408 بوده که به مدت ده سال استمرار داشته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28214/1/25 ر.ک: همان، ص25]</ref>‎.


    شرح جبرین بر مبنای محفوظاتش بوده است و به‎خاطر ضیق وقت و مشاغل فراوان به منبع دیگری مراجعه نکرده است. شرح جبرین استفاده از کتاب را برای خواننده راحت‎تر کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28214/1/25 ر.ک: همان، ص26-25]</ref>‎.
    شرح جبرین بر مبنای محفوظاتش بوده است و به‎خاطر ضیق وقت و مشاغل فراوان به منبع دیگری مراجعه نکرده است. شرح جبرین استفاده از کتاب را برای خواننده راحت‎تر کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28214/1/25 ر.ک: همان، ص26-25]</ref>‎.


    [[خويطر، طارق بن محمد|خویطر]] نیز در تحقیق این اثر پس از مشخص نمودن اشکالات و نواقص شرح و ارائه به [[جبرين، عبد الله بن عبد الرحمن|جبرین]] جهت اصلاح، خود نیز به قواعد، نکات و مطالبی از اهل علم اشاره کرده است. همچنین مطالب تکراری شرح را حذف و منابع احادیث، اشعار و مصادری که در شرح به آنها اشاره را استخراج کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28214/1/26 ر.ک: همان، ص27-26]</ref>‎.
    [[خويطر، طارق بن محمد|خویطر]] نیز در تحقیق این اثر پس از مشخص نمودن اشکالات و نواقص شرح و ارائه به [[جبرين، عبدالله بن عبد الرحمن|جبرین]] جهت اصلاح، خود نیز به قواعد، نکات و مطالبی از اهل علم اشاره کرده است. همچنین مطالب تکراری شرح را حذف و منابع احادیث، اشعار و مصادری که در شرح به آنها اشاره را استخراج کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28214/1/26 ر.ک: همان، ص27-26]</ref>‎.


    در مقدمه دیگری که به قلم [[جبرين، عبد الله بن عبد الرحمن|جبرین]] در کتاب آمده به پیشینه نگارش آثار علمای اهل سنت در زمینه اعتقادات و سنت و ادله آن اشاره شده است. سپس به آثار اعتقادی عالم حنفی «طحاوی» و اثر مشهورش «[[العقيدة الطحاوية]]» اشاره شده که شروح فراوانی بر آن نوشته شده است. اغلب این شروح سخنان طحاوی را بر عقاید اشاعره حمل و تفسیر کرده‎اند. در این میان ابن ابی‎العز اذرعی که خود سلفی است ملتزم به شرح کلام او بر مبنای اعتقادات سلفیه بوده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28214/1/35 ر.ک: مقدمه جبرین (مقدمة الطبعة الأولی)، ص36-35]</ref>‎. در واقع نـهضت اصلاح‎طلبی در زمینه عقاید اهل سنت در قرن چـهارم تـوسط سه شخصیت آغاز‎ شد‎ که‎ ابوجعفر طحاوی (متوفای 321ق) یکی از آنان بود‎. طـحاوی پیش‎تر به علم حدیث و فقه عـلاقه داشت و یکی از بزرگ‎ترین مـحدثان و فـقهای زمان خویش بشمار می‎رفت. وی در‎ آغـاز‎ پیـرو مذهب شافعی بود، ولی پس از آن به مذهب حنفی گروید. در این‎باره وجوه مختلفی گفته شـده کـه شاید بهترین آنها این اسـت کـه مـذهب ابوحنیفه‎ بـیشتر‎ از مـذهب شافعی دید انتقادی او را ارضـا مـی‎کرد. طـحاوی مـانند مـاتریدی، در فـقه و کلام پیرو ابـوحـنیفه بود؛ در علم کلام‎ رساله‎ کوچکی با نام «بيان السنة و الجماعة» تألیف کرد که به «[[العقيدة السفارينية|العقيدة الطـحاوية]]» مـعروف اسـت. در مقدمه آن می‎گوید: «این رساله عقاید اهل سـنت و جـماعت را طـبق آراء ابـوحـنیفه، ابـویوسف‎ و محمد شیبانی‎ بیان خواهد داشت». طحاوی بر آن نبود که عقاید ابوحنیفه را توجیه و تبیین کند، یا با‎ طرح ادله نو، مسائل قدیم کلامی را حل و فصل نماید، بـلکه‎ غرض‎ او‎ تنها این بود که تلخیصی از آرای ابوحنیفه فراهم آورد و موافقت آن را با نظرات مأثوره ‎‎اهل‎ سنت و جماعت مبین دارد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1547/118 ر.ک: ربانی گلپایگانی، علی، ص118]</ref>‎.
    در مقدمه دیگری که به قلم [[جبرين، عبدالله بن عبد الرحمن|جبرین]] در کتاب آمده به پیشینه نگارش آثار علمای اهل سنت در زمینه اعتقادات و سنت و ادله آن اشاره شده است. سپس به آثار اعتقادی عالم حنفی «طحاوی» و اثر مشهورش «[[العقيدة الطحاوية]]» اشاره شده که شروح فراوانی بر آن نوشته شده است. اغلب این شروح سخنان طحاوی را بر عقاید اشاعره حمل و تفسیر کرده‎اند. در این میان ابن ابی‎العز اذرعی که خود سلفی است ملتزم به شرح کلام او بر مبنای اعتقادات سلفیه بوده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28214/1/35 ر.ک: مقدمه جبرین (مقدمة الطبعة الأولی)، ص36-35]</ref>‎. در واقع نـهضت اصلاح‎طلبی در زمینه عقاید اهل سنت در قرن چـهارم تـوسط سه شخصیت آغاز‎ شد‎ که‎ ابوجعفر طحاوی (متوفای 321ق) یکی از آنان بود‎. طـحاوی پیش‎تر به علم حدیث و فقه عـلاقه داشت و یکی از بزرگ‎ترین مـحدثان و فـقهای زمان خویش بشمار می‎رفت. وی در‎ آغـاز‎ پیـرو مذهب شافعی بود، ولی پس از آن به مذهب حنفی گروید. در این‎باره وجوه مختلفی گفته شـده کـه شاید بهترین آنها این اسـت کـه مـذهب ابوحنیفه‎ بـیشتر‎ از مـذهب شافعی دید انتقادی او را ارضـا مـی‎کرد. طـحاوی مـانند مـاتریدی، در فـقه و کلام پیرو ابـوحـنیفه بود؛ در علم کلام‎ رساله‎ کوچکی با نام «بيان السنة و الجماعة» تألیف کرد که به «[[العقيدة السفارينية|العقيدة الطـحاوية]]» مـعروف اسـت. در مقدمه آن می‎گوید: «این رساله عقاید اهل سـنت و جـماعت را طـبق آراء ابـوحـنیفه، ابـویوسف‎ و محمد شیبانی‎ بیان خواهد داشت». طحاوی بر آن نبود که عقاید ابوحنیفه را توجیه و تبیین کند، یا با‎ طرح ادله نو، مسائل قدیم کلامی را حل و فصل نماید، بـلکه‎ غرض‎ او‎ تنها این بود که تلخیصی از آرای ابوحنیفه فراهم آورد و موافقت آن را با نظرات مأثوره ‎‎اهل‎ سنت و جماعت مبین دارد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1547/118 ر.ک: ربانی گلپایگانی، علی، ص118]</ref>‎.


    فهارس آیات قرآن کریم، احادیث نبوی، آثار مروی، مصادر و مراجع و فهرست مطالب در انتهای جلد پنجم کتاب ذکر شده است.  
    فهارس آیات قرآن کریم، احادیث نبوی، آثار مروی، مصادر و مراجع و فهرست مطالب در انتهای جلد پنجم کتاب ذکر شده است.  

    نسخهٔ ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۵۲

    ‏الرياض الندية علی شرح العقيدة الطحاوية
    الرياض الندية علی شرح العقيدة الطحاوية
    پدیدآورانابن ابی‌العز، محمد بن علی‏ (نویسنده)

    جبرين، عبدالله بن عبد الرحمن (محشي)

    خويطر، طارق بن محمد (مصحح)
    عنوان‌های دیگر‏الرياض الندية علي شرح العقيدة الطحاوية
    ناشردار الصميعي
    مکان نشرعربستان - رياض
    سال نشرمجلد1: 2010م , 1431ق,

    مجلد2: 2010م , 1431ق,

    مجلد3: 2010م , 1431ق,

    مجلد4: 2010م , 1431ق,

    مجلد5: 2010م , 1431ق,
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    الرياض الندية علی شرح العقيدة الطحاوية، اثر قاضی علی بن علی بن محمد بن ابی‎العز دمشقی، شرح بر کتاب «العقيدة الطحاوية» ابوجعفر طحاوی (متوفای 321ق)، کتابی در تبیین کلام اهل سنت است. کتاب با تعلیقه و شرح عبدالله بن عبدالرحمن بن عبدالله جبرین و مقدمه و تحقیق طارق بن محمد بن عبدالله خویطر منتشر شده است.

    کتاب، مشتمل بر مقدمه محقق (خویطر)، دو مقدمه از شارح (جبرین)، مقدمه مؤلف (ابن ابی‎العز) و متن اثر در پنج جزء است.

    خویطر در مقدمه‎اش بر کتاب به اهمیت و جایگاه علم در اسلام اشاره کرده و با ذکر روایات متعددی از پیامبر مکرم اسلام(ص) تأکید کرده است که احادیث در این زمینه فراوان است و اگر مسلمین فضیلت علم و علما را بشناسند و منزلت آنها را بزرگ بشمارند، خطیر بودن فقدان علما و خالی بودن جامعه از وجود آنها را درک می‎کنند[۱]‎.

    وی همچنین در بخش دیگری از مقدمه، عبدالله بن عبدالرحمن جبرین را از علمای بزرگ اهل سنت دانسته که کتب متعددی را در زمینه اعتقادات و علوم دیگر شرح کرده که از آن جمله تعلیقه و شرح بر شرح ابن ابی‎العز بر العقيدة الطحاوية است که به درخواست عده‎ای از طلاب انجام شده است. زمان آغاز تعلیقه جبرین بر کتاب مذکور 1408 بوده که به مدت ده سال استمرار داشته است.[۲]‎.

    شرح جبرین بر مبنای محفوظاتش بوده است و به‎خاطر ضیق وقت و مشاغل فراوان به منبع دیگری مراجعه نکرده است. شرح جبرین استفاده از کتاب را برای خواننده راحت‎تر کرده است.[۳]‎.

    خویطر نیز در تحقیق این اثر پس از مشخص نمودن اشکالات و نواقص شرح و ارائه به جبرین جهت اصلاح، خود نیز به قواعد، نکات و مطالبی از اهل علم اشاره کرده است. همچنین مطالب تکراری شرح را حذف و منابع احادیث، اشعار و مصادری که در شرح به آنها اشاره را استخراج کرده است.[۴]‎.

    در مقدمه دیگری که به قلم جبرین در کتاب آمده به پیشینه نگارش آثار علمای اهل سنت در زمینه اعتقادات و سنت و ادله آن اشاره شده است. سپس به آثار اعتقادی عالم حنفی «طحاوی» و اثر مشهورش «العقيدة الطحاوية» اشاره شده که شروح فراوانی بر آن نوشته شده است. اغلب این شروح سخنان طحاوی را بر عقاید اشاعره حمل و تفسیر کرده‎اند. در این میان ابن ابی‎العز اذرعی که خود سلفی است ملتزم به شرح کلام او بر مبنای اعتقادات سلفیه بوده است.[۵]‎. در واقع نـهضت اصلاح‎طلبی در زمینه عقاید اهل سنت در قرن چـهارم تـوسط سه شخصیت آغاز‎ شد‎ که‎ ابوجعفر طحاوی (متوفای 321ق) یکی از آنان بود‎. طـحاوی پیش‎تر به علم حدیث و فقه عـلاقه داشت و یکی از بزرگ‎ترین مـحدثان و فـقهای زمان خویش بشمار می‎رفت. وی در‎ آغـاز‎ پیـرو مذهب شافعی بود، ولی پس از آن به مذهب حنفی گروید. در این‎باره وجوه مختلفی گفته شـده کـه شاید بهترین آنها این اسـت کـه مـذهب ابوحنیفه‎ بـیشتر‎ از مـذهب شافعی دید انتقادی او را ارضـا مـی‎کرد. طـحاوی مـانند مـاتریدی، در فـقه و کلام پیرو ابـوحـنیفه بود؛ در علم کلام‎ رساله‎ کوچکی با نام «بيان السنة و الجماعة» تألیف کرد که به «العقيدة الطـحاوية» مـعروف اسـت. در مقدمه آن می‎گوید: «این رساله عقاید اهل سـنت و جـماعت را طـبق آراء ابـوحـنیفه، ابـویوسف‎ و محمد شیبانی‎ بیان خواهد داشت». طحاوی بر آن نبود که عقاید ابوحنیفه را توجیه و تبیین کند، یا با‎ طرح ادله نو، مسائل قدیم کلامی را حل و فصل نماید، بـلکه‎ غرض‎ او‎ تنها این بود که تلخیصی از آرای ابوحنیفه فراهم آورد و موافقت آن را با نظرات مأثوره ‎‎اهل‎ سنت و جماعت مبین دارد[۶]‎.

    فهارس آیات قرآن کریم، احادیث نبوی، آثار مروی، مصادر و مراجع و فهرست مطالب در انتهای جلد پنجم کتاب ذکر شده است.

    پانویس

    منابع مقاله

    1. مقدمات کتاب.
    2. ربانی گلپایگانی، علی، «ماتریدیه»، پایگاه مجلات تخصصی نور، کیهان اندیشه، فروردین و اردیبهشت 1373، شماره 53، ص104 تا 120.

    وابسته‌ها

    العقيدة الطحاوية