الزيج الصابئ في حساب النجوم و فلك البروج و مواضع الكواكب و غيرها: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'نام ها' به 'نام‌ها') |
(لینک درون متنی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR10186J1.jpg|بندانگشتی|الزيج الصابي في حساب النجوم و فلک البروج و مواضع الکواکب و غیرها]] | [[پرونده:NUR10186J1.jpg|بندانگشتی|الزيج الصابي في حساب النجوم و فلک البروج و مواضع الکواکب و غیرها]] | ||
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | ||
|+ | |+ | ||
|- | |- | ||
! نام کتاب!! data-type= | ! نام کتاب!! data-type="bookName" |الزيج الصابي في حساب النجوم و فلک البروج و مواضع الکواکب و غیرها | ||
|- | |- | ||
|نام‌های دیگر کتاب | |نام‌های دیگر کتاب | ||
|data-type= | | data-type="otherBookNames" |کتاب الزيج الصابي في حساب النجوم و فلک البروج و مواضع الکواکب و غیرها | ||
کتاب الزیج الصابی | کتاب الزیج الصابی | ||
|- | |- | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
|data-type= | | data-type="authors" |[[نالینو، کارلو آلفونسو]] (محقق) | ||
[[بتانی، محمد بن جابر]] (نويسنده) | [[بتانی، محمد بن جابر]] (نويسنده) | ||
|- | |- | ||
|زبان | |زبان | ||
|data-type= | | data-type="language" |عربی | ||
|- | |- | ||
|کد کنگره | |کد کنگره | ||
|data-type= | | data-type="congeressCode" style="direction:ltr" |QB 23 /ب2ز9 1368 | ||
|- | |- | ||
|موضوع | |موضوع | ||
|data-type= | | data-type="subject" |نجوم - تاریخ | ||
نجوم - جدولها و نمودارها | نجوم - جدولها و نمودارها | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
|- | |- | ||
|ناشر | |ناشر | ||
|data-type= | | data-type="publisher" |دار و مکتبة بيبليون | ||
|- | |- | ||
|مکان نشر | |مکان نشر | ||
|data-type= | | data-type="publishPlace" |جبیل - لبنان | ||
|- | |- | ||
|سال نشر | |سال نشر | ||
|data-type= | | data-type="publishYear" | 2005 م | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد اتوماسیون | |کد اتوماسیون | ||
|data-type= | | data-type="automationCode" |AUTOMATIONCODE10186AUTOMATIONCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''الزيج الصابئ في حساب النجوم و فلك البروج و مواضع الكواكب و غيرها''' توسط [[بتانی، محمد بن جابر|محمد بن جابر بن سنان حرّانى]]، معروف به [[بتانی، محمد بن جابر|بتّانى]] (244-317ق) به زبان عربى در علم ستاره‌شناسى و رياضى نگاشته شده است. مؤلف، در كتابش به شمارش ستارگان و مدار سير و جايگاه آنها پرداخته است. وى با رصد و محاسبات دقيق خود برخى از نظرات دانشمندان را رد كرده و به‌گونه‌اى عمل كرده كه به آسانى قابل فهم باشد. | |||
كتاب داراى جايگاه خاصى نزد منجمين بوده و از دقيق‌ترين و صحيح‌ترين كتب شمرده شده است؛ حتى از كتاب بطلميوس دقيق‌تر و صحيح‌تر دانسته شده است. به همين جهت به زبان لاتين نيز ترجمه شده و به دانشگاه‌هاى سراسر دنيا راه يافته است. | كتاب داراى جايگاه خاصى نزد منجمين بوده و از دقيق‌ترين و صحيح‌ترين كتب شمرده شده است؛ حتى از كتاب بطلميوس دقيق‌تر و صحيح‌تر دانسته شده است. به همين جهت به زبان لاتين نيز ترجمه شده و به دانشگاه‌هاى سراسر دنيا راه يافته است. | ||
| خط ۷۰: | خط ۶۷: | ||
تحقيق و تصحيح كتاب توسط كرلو نالّينو انجام گرفته است. نسخه موجود از نسخه‌اى كه در كتاب‌خانه اسكوريال موجود بوده نقل شده است. | تحقيق و تصحيح كتاب توسط [[نالینو، کارلو آلفونسو|كرلو نالّينو]] انجام گرفته است. نسخه موجود از نسخه‌اى كه در كتاب‌خانه اسكوريال موجود بوده نقل شده است. | ||
پاورقى‌هاى كتاب به زبان عربى و انگليسى آورده شده است. در انتهاى كتاب نيز جداولى از اسامى ستاره‌هاى ثابت و طول و عرض و علامات جهت آنها ذكر شده است. | پاورقى‌هاى كتاب به زبان عربى و انگليسى آورده شده است. در انتهاى كتاب نيز جداولى از اسامى ستاره‌هاى ثابت و طول و عرض و علامات جهت آنها ذكر شده است. | ||
نسخهٔ ۱ آوریل ۲۰۱۸، ساعت ۲۱:۳۷
| نام کتاب | الزيج الصابي في حساب النجوم و فلک البروج و مواضع الکواکب و غیرها |
|---|---|
| نام‌های دیگر کتاب | کتاب الزيج الصابي في حساب النجوم و فلک البروج و مواضع الکواکب و غیرها
کتاب الزیج الصابی |
| پدیدآورندگان | نالینو، کارلو آلفونسو (محقق)
بتانی، محمد بن جابر (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | QB 23 /ب2ز9 1368 |
| موضوع | نجوم - تاریخ
نجوم - جدولها و نمودارها نجوم اسلامی |
| ناشر | دار و مکتبة بيبليون |
| مکان نشر | جبیل - لبنان |
| سال نشر | 2005 م |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE10186AUTOMATIONCODE |
الزيج الصابئ في حساب النجوم و فلك البروج و مواضع الكواكب و غيرها توسط محمد بن جابر بن سنان حرّانى، معروف به بتّانى (244-317ق) به زبان عربى در علم ستاره‌شناسى و رياضى نگاشته شده است. مؤلف، در كتابش به شمارش ستارگان و مدار سير و جايگاه آنها پرداخته است. وى با رصد و محاسبات دقيق خود برخى از نظرات دانشمندان را رد كرده و به‌گونه‌اى عمل كرده كه به آسانى قابل فهم باشد.
كتاب داراى جايگاه خاصى نزد منجمين بوده و از دقيق‌ترين و صحيح‌ترين كتب شمرده شده است؛ حتى از كتاب بطلميوس دقيق‌تر و صحيح‌تر دانسته شده است. به همين جهت به زبان لاتين نيز ترجمه شده و به دانشگاه‌هاى سراسر دنيا راه يافته است.
ساختار
كتاب مشتمل بر مقدمه و پنجاه و هفت باب است. مسائل مربوط به نجوم و مدارشان، جايگاه آنها، فصول و تقويم، در ابواب مختلف به شيوه‌اى محققانه و در عين حال روان توضيح داده شده است.
گزارش محتوا
مؤلف، در مقدمه كتاب، علم نجوم را از بهترين و دقيق‌ترين علوم مى‌شمرد و به بررسى فوايد اين علم مى‌پردازد. با توجه به اينكه شناخت سال، ماه، فصول و زمان اهميت فراوانى دارد و اين جز با علم ستاره‌شناسى و مطالعات و محاسبات دقيق و بى عيب منجم حاصل نمى‌شود مؤلف تلاش كرده تا با ضميمه همه اعمال به يكديگر و با رسم جدول به گونه‌اى عمل كند كه در محاسبات اشتباهى رخ ندهد.
نويسنده در ابواب كتاب مسائلى را كه نقش حايز اهميتى در علم نجوم دارند و بعضى از آنها مورد اختلاف منجمين هستند، مطرح كرده است. همچنين مشكلات و مبهمات اين علم را حل كرده و نظرات بديعى ارايه مى‌دهد كه هنوز مورد قبول منجمين است؛ نپذيرفتن نظريه اقبال و ادبار اعتدالين از آن جمله آن است.
از ديگر مسائل مطرح‌شده در كتاب مى‌توان به موارد زير اشاره كرد: خواص طول و عرض جغرافيايى، مشارق و مغارب، زمستان و تابستان، طول روز و شب، خط نصف‌النهار، ابعاد و جايگاه و ارتفاع كواكب، رؤيت هلال در اول و آخر ماه، كسوف و خسوف و مواضع كواكب خمسه.
بيان ساده و روان، همچنين رصد و محاسبات دقيق و اثبات نظرات بديع و جذاب و ابتكار عمل در استفاده از فرمول‌هاى رياضى براى حل مسائل، مانند استفاده از قضيه بطلميوس براى تعيين فاصله قوسى دو ستاره از ويژگى‌هاى خاص كتاب مى‌باشد.
وضعيت كتاب
تحقيق و تصحيح كتاب توسط كرلو نالّينو انجام گرفته است. نسخه موجود از نسخه‌اى كه در كتاب‌خانه اسكوريال موجود بوده نقل شده است.
پاورقى‌هاى كتاب به زبان عربى و انگليسى آورده شده است. در انتهاى كتاب نيز جداولى از اسامى ستاره‌هاى ثابت و طول و عرض و علامات جهت آنها ذكر شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب