الزيج الصابئ في حساب النجوم و فلك البروج و مواضع الكواكب و غيرها: تفاوت میان نسخهها
جز (A-esmaili@noornet.net صفحهٔ الزيج الصابئ في حساب النجوم و فلک البروج و مواضع الکواکب و غيرها را به [[الزيج الصابئ في حساب النجوم و فلك البروج و مواض...) |
جز (جایگزینی متن - ': ==' به '==') |
||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
== معرفى اجمالى | == معرفى اجمالى== | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
كتاب داراى جايگاه خاصى نزد منجمين بوده و از دقيقترين و صحيحترين كتب شمرده شده است؛ حتى از كتاب بطلميوس دقيقتر و صحيحتر دانسته شده است. به همين جهت به زبان لاتين نيز ترجمه شده و به دانشگاههاى سراسر دنيا راه يافته است. | كتاب داراى جايگاه خاصى نزد منجمين بوده و از دقيقترين و صحيحترين كتب شمرده شده است؛ حتى از كتاب بطلميوس دقيقتر و صحيحتر دانسته شده است. به همين جهت به زبان لاتين نيز ترجمه شده و به دانشگاههاى سراسر دنيا راه يافته است. | ||
== ساختار | == ساختار== | ||
كتاب مشتمل بر مقدمه و پنجاه و هفت باب است. مسايل مربوط به نجوم و مدارشان، جايگاه آنها، فصول و تقويم، در ابواب مختلف به شيوهاى محققانه و در عين حال روان توضيح داده شده است. | كتاب مشتمل بر مقدمه و پنجاه و هفت باب است. مسايل مربوط به نجوم و مدارشان، جايگاه آنها، فصول و تقويم، در ابواب مختلف به شيوهاى محققانه و در عين حال روان توضيح داده شده است. | ||
== گزارش محتوا | == گزارش محتوا== | ||
خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
بيان ساده و روان، همچنين رصد و محاسبات دقيق و اثبات نظرات بديع و جذاب و ابتكار عمل در استفاده از فرمولهاى رياضى براى حل مسايل، مانند استفاده از قضيه بطلميوس براى تعيين فاصله قوسى دو ستاره از ويژگىهاى خاص كتاب مىباشد. | بيان ساده و روان، همچنين رصد و محاسبات دقيق و اثبات نظرات بديع و جذاب و ابتكار عمل در استفاده از فرمولهاى رياضى براى حل مسايل، مانند استفاده از قضيه بطلميوس براى تعيين فاصله قوسى دو ستاره از ويژگىهاى خاص كتاب مىباشد. | ||
== وضعيت كتاب | == وضعيت كتاب== | ||
خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
پاورقىهاى كتاب به زبان عربى و انگليسى آورده شده است. در انتهاى كتاب نيز جداولى از اسامى ستارههاى ثابت و طول و عرض و علامات جهت آنها ذكر شده است. | پاورقىهاى كتاب به زبان عربى و انگليسى آورده شده است. در انتهاى كتاب نيز جداولى از اسامى ستارههاى ثابت و طول و عرض و علامات جهت آنها ذكر شده است. | ||
== منابع مقاله | == منابع مقاله== | ||
خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/6293 مطالعه کتاب الزيج الصابي في حساب النجوم و فلک البروج و مواضع الکواکب و غیرها در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور] | [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/6293 مطالعه کتاب الزيج الصابي في حساب النجوم و فلک البروج و مواضع الکواکب و غیرها در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور] | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
نسخهٔ ۱۴ اکتبر ۲۰۱۶، ساعت ۰۷:۰۷
نام کتاب | الزيج الصابي في حساب النجوم و فلک البروج و مواضع الکواکب و غیرها |
---|---|
نام های دیگر کتاب | کتاب الزيج الصابي في حساب النجوم و فلک البروج و مواضع الکواکب و غیرها
کتاب الزیج الصابی |
پدیدآورندگان | نالینو، کارلو آلفونسو (محقق)
بتانی، محمد بن جابر (نويسنده) |
زبان | عربی |
کد کنگره | QB 23 /ب2ز9 1368 |
موضوع | نجوم - تاریخ
نجوم - جدولها و نمودارها نجوم اسلامی |
ناشر | دار و مکتبة بيبليون |
مکان نشر | جبیل - لبنان |
سال نشر | 2005 م |
کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE10186AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
«الزيج الصابى» توسط محمد بن جابر بن سنان حرّانى، معروف به بتّانى(244-317ق) به زبان عربى در علم ستارهشناسى و رياضى نگاشته شده است. مؤلف، در كتابش به شمارش ستارگان و مدار سير و جايگاه آنها پرداخته است. وى با رصد و محاسبات دقيق خود برخى از نظرات دانشمندان را رد كرده و بهگونهاى عمل كرده كه به آسانى قابل فهم باشد.
كتاب داراى جايگاه خاصى نزد منجمين بوده و از دقيقترين و صحيحترين كتب شمرده شده است؛ حتى از كتاب بطلميوس دقيقتر و صحيحتر دانسته شده است. به همين جهت به زبان لاتين نيز ترجمه شده و به دانشگاههاى سراسر دنيا راه يافته است.
ساختار
كتاب مشتمل بر مقدمه و پنجاه و هفت باب است. مسايل مربوط به نجوم و مدارشان، جايگاه آنها، فصول و تقويم، در ابواب مختلف به شيوهاى محققانه و در عين حال روان توضيح داده شده است.
گزارش محتوا
مؤلف، در مقدمه كتاب، علم نجوم را از بهترين و دقيقترين علوم مىشمرد و به بررسى فوايد اين علم مىپردازد. با توجه به اينكه شناخت سال، ماه، فصول و زمان اهميت فراوانى دارد و اين جز با علم ستارهشناسى و مطالعات و محاسبات دقيق و بى عيب منجم حاصل نمىشود مؤلف تلاش كرده تا با ضميمه همه اعمال به يكديگر و با رسم جدول به گونهاى عمل كند كه در محاسبات اشتباهى رخ ندهد.
نويسنده در ابواب كتاب مسايلى را كه نقش حايز اهميتى در علم نجوم دارند و بعضى از آنها مورد اختلاف منجمين هستند، مطرح كرده است. همچنين مشكلات و مبهمات اين علم را حل كرده و نظرات بديعى ارايه مىدهد كه هنوز مورد قبول منجمين است؛ نپذيرفتن نظريه اقبال و ادبار اعتدالين از آن جمله آن است.
از ديگر مسايل مطرحشده در كتاب مىتوان به موارد زير اشاره كرد: خواص طول و عرض جغرافيايى، مشارق و مغارب، زمستان و تابستان، طول روز و شب، خط نصفالنهار، ابعاد و جايگاه و ارتفاع كواكب، رؤيت هلال در اول و آخر ماه، كسوف و خسوف و مواضع كواكب خمسه.
بيان ساده و روان، همچنين رصد و محاسبات دقيق و اثبات نظرات بديع و جذاب و ابتكار عمل در استفاده از فرمولهاى رياضى براى حل مسايل، مانند استفاده از قضيه بطلميوس براى تعيين فاصله قوسى دو ستاره از ويژگىهاى خاص كتاب مىباشد.
وضعيت كتاب
تحقيق و تصحيح كتاب توسط كرلو نالّينو انجام گرفته است. نسخه موجود از نسخهاى كه در كتابخانه اسكوريال موجود بوده نقل شده است.
پاورقىهاى كتاب به زبان عربى و انگليسى آورده شده است. در انتهاى كتاب نيز جداولى از اسامى ستارههاى ثابت و طول و عرض و علامات جهت آنها ذكر شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب