الضوء اللامع لأهل القرن التاسع: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>')
    جز (جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>')
    خط ۳۹: خط ۳۹:




    '''الضوء اللامع لأهل القرن التاسع'''، اثر [[سخاوی، محمد بن عبدالرحمن|شمس‌الدين محمد بن عبدالرحمن سخاوى]]، كتابى است پيرامون تراجم بزرگان عالم اسلام در سده نهم (از 801ق به بعد) كه طى سال‌هاى 890-898ق، فراهم آمده است .<ref>ر.ك: وطن‌پرست، على‌اكبر، 1388، ص52</ref>
    '''الضوء اللامع لأهل القرن التاسع'''، اثر [[سخاوی، محمد بن عبدالرحمن|شمس‌الدين محمد بن عبدالرحمن سخاوى]]، كتابى است پيرامون تراجم بزرگان عالم اسلام در سده نهم (از 801ق به بعد) كه طى سال‌هاى 890-898ق، فراهم آمده است ..<ref>ر.ك: وطن‌پرست، على‌اكبر، 1388، ص52</ref>


    == ساختار ==
    == ساختار ==
    خط ۵۱: خط ۵۱:




    در مقدمه ناشر، زندگى‌نامه مختصرى از نويسنده ارائه گرديده .<ref>مقدمه نخست، ج1، ص1-3</ref> و در مقدمه مؤلف، به موضوع كتاب، اشاره شده است .<ref>مقدمه دوم، همان، ص4-6</ref>
    در مقدمه ناشر، زندگى‌نامه مختصرى از نويسنده ارائه گرديده ..<ref>مقدمه نخست، ج1، ص1-3</ref> و در مقدمه مؤلف، به موضوع كتاب، اشاره شده است ..<ref>مقدمه دوم، همان، ص4-6</ref>


    در مقدمه نويسنده، به بيان موضوع كتاب پرداخته شده و به اين نكته اشاره گرديده است كه: «اين كتاب جامع شرح حال بزرگان و دانشمندان و قضات و عارفان و ادبا و شعرا و راويان حديث و پادشاهان و امرا و كارگزاران آنها و وزيرانى است كه در كشورهاى مصر و شام و حجاز سكونت داشته‌اند يا اهل سرزمين‌هاى يمن و روم يا هندوستان و [ايران] بوده‌اند و ديگر خصوصيت بارز اين كتاب، معرفى بسيارى از دانشمندان و فضلاى اهل ذمه است كه از پيروان اديان مختلف بوده‌اند». سخاوى با انجام چنين كارى وسعت مشرب خويش را آشكار كرده است .<ref>مالكى، هيبت‌الله، 1378، ص36</ref>
    در مقدمه نويسنده، به بيان موضوع كتاب پرداخته شده و به اين نكته اشاره گرديده است كه: «اين كتاب جامع شرح حال بزرگان و دانشمندان و قضات و عارفان و ادبا و شعرا و راويان حديث و پادشاهان و امرا و كارگزاران آنها و وزيرانى است كه در كشورهاى مصر و شام و حجاز سكونت داشته‌اند يا اهل سرزمين‌هاى يمن و روم يا هندوستان و [ايران] بوده‌اند و ديگر خصوصيت بارز اين كتاب، معرفى بسيارى از دانشمندان و فضلاى اهل ذمه است كه از پيروان اديان مختلف بوده‌اند». سخاوى با انجام چنين كارى وسعت مشرب خويش را آشكار كرده است ..<ref>مالكى، هيبت‌الله، 1378، ص36</ref>


    نخستين شخصى كه نويسنده در اين كتاب بر اساس حروف تهجى، زندگى‌نامه‌اش را شرح كرده است، يكى از زهاد گيلانى‌الاصل به نام آدم بن سعد بن عيسى الگيلانى‌الاصل مى‌باشد كه در شهر مكه معظمه بيست سال جوار بوده است و در همان جا ازدواج كرده است و در اواخر عمر در رباط سكروكان به زهد و گوشه‌گيرى نشست و در ماه ذى‌قعده سال 867ق درگذشت .<ref>همان</ref>
    نخستين شخصى كه نويسنده در اين كتاب بر اساس حروف تهجى، زندگى‌نامه‌اش را شرح كرده است، يكى از زهاد گيلانى‌الاصل به نام آدم بن سعد بن عيسى الگيلانى‌الاصل مى‌باشد كه در شهر مكه معظمه بيست سال جوار بوده است و در همان جا ازدواج كرده است و در اواخر عمر در رباط سكروكان به زهد و گوشه‌گيرى نشست و در ماه ذى‌قعده سال 867ق درگذشت ..<ref>همان</ref>


    آخرين شخصيت نيز بانويى است از مردم كشور حبشه (اتيوپى) مشهور به (يهب‌الله) كه شرح حالش چنين است: «يهب‌الله... در سال 816ق، به مكه وارد شد و وقتى كه حدود 10 سال داشت از محضر مولايش على بن جرزى و ابن سلامه و گروهى ديگر از بزرگان، استماع حديث كرد و گروهى از علما و اصحاب حديث اجازه روايت حديث به ايشان دادند. اين بانوى محدثه در شب يك‌شنبه غره ماه رجب سال 881ق در شهر مكه درگذشت. وى بانويى والامقام و پاك‌سيرت و شب‌زنده‌دار و متعبدبود .<ref>ر.ك: همان</ref>
    آخرين شخصيت نيز بانويى است از مردم كشور حبشه (اتيوپى) مشهور به (يهب‌الله) كه شرح حالش چنين است: «يهب‌الله... در سال 816ق، به مكه وارد شد و وقتى كه حدود 10 سال داشت از محضر مولايش على بن جرزى و ابن سلامه و گروهى ديگر از بزرگان، استماع حديث كرد و گروهى از علما و اصحاب حديث اجازه روايت حديث به ايشان دادند. اين بانوى محدثه در شب يك‌شنبه غره ماه رجب سال 881ق در شهر مكه درگذشت. وى بانويى والامقام و پاك‌سيرت و شب‌زنده‌دار و متعبدبود ..<ref>ر.ك: همان</ref>


    از جمله ديگر افراد معرفى‌شده در كتاب، مى‌توان از اشخاص زير نام برد: ابراهيم بن محمد بن عبدالقادر .<ref>متن كتاب، ج1، ص7</ref>؛ احمد بن خالد مقدسى .<ref>همان، ص292</ref>؛ اسحاق بن ابراهيم بن احمد بن محمد بن كامل .<ref>همان، ج2، ص276</ref>؛ اسدالله بن لطف‌الله كازرونى .<ref>همان، ص279</ref>؛ اسكندر بن قرايوسف .<ref>همان، ص280</ref>؛ اقبال كركى .<ref>همان، ص314</ref> و...
    از جمله ديگر افراد معرفى‌شده در كتاب، مى‌توان از اشخاص زير نام برد: ابراهيم بن محمد بن عبدالقادر ..<ref>متن كتاب، ج1، ص7</ref>؛ احمد بن خالد مقدسى ..<ref>همان، ص292</ref>؛ اسحاق بن ابراهيم بن احمد بن محمد بن كامل ..<ref>همان، ج2، ص276</ref>؛ اسدالله بن لطف‌الله كازرونى ..<ref>همان، ص279</ref>؛ اسكندر بن قرايوسف ..<ref>همان، ص280</ref>؛ اقبال كركى ..<ref>همان، ص314</ref> و...


    در پايان مجلد 12، نويسنده، كتابى جداگانه در شرح حال زنان مشهور قرن نهم تأليف كرده است. اين كتاب، حاوى شرح حال زنانى است كه به كنيه اشتهار داشته‌اند و نام اين كتاب را «كتاب الكنى من النساء» نام‌گذارى كرده است .<ref>مالكى، هيبت‌الله، 1378، ص36</ref>
    در پايان مجلد 12، نويسنده، كتابى جداگانه در شرح حال زنان مشهور قرن نهم تأليف كرده است. اين كتاب، حاوى شرح حال زنانى است كه به كنيه اشتهار داشته‌اند و نام اين كتاب را «كتاب الكنى من النساء» نام‌گذارى كرده است ..<ref>مالكى، هيبت‌الله، 1378، ص36</ref>


    == وضعيت كتاب ==
    == وضعيت كتاب ==




    در پاورقى‌ها، به تصحيح اغلاط متن .<ref>ر.ك: پاورقى، ج1، ص7</ref> و توضيح برخى از كلمات و مطالب متن .<ref>ر.ك: همان، ص8</ref> پرداخته شده است.
    در پاورقى‌ها، به تصحيح اغلاط متن ..<ref>ر.ك: پاورقى، ج1، ص7</ref> و توضيح برخى از كلمات و مطالب متن ..<ref>ر.ك: همان، ص8</ref> پرداخته شده است.


    فهرست مطالب هر جلد، در انتهاى همان جلد آمده است.
    فهرست مطالب هر جلد، در انتهاى همان جلد آمده است.

    نسخهٔ ‏۱ مهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۳:۵۷

    الضوء اللامع لأهل القرن التاسع
    نام کتاب الضوء اللامع لأهل القرن التاسع
    نام های دیگر کتاب
    پدیدآورندگان سخاوی، محمد بن عبدالرحمن (نويسنده)
    زبان عربی
    کد کنگره ‏CT‎‏ ‎‏203‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏4‎‏س‎‏2
    موضوع کشورهای اسلامی - سرگذشت نامه - قرن 9ق.
    ناشر دار مکتبة الحیاة
    مکان نشر بیروت - لبنان
    سال نشر
    کد اتوماسیون AUTOMATIONCODE11691AUTOMATIONCODE


    معرفى اجمالى

    الضوء اللامع لأهل القرن التاسع، اثر شمس‌الدين محمد بن عبدالرحمن سخاوى، كتابى است پيرامون تراجم بزرگان عالم اسلام در سده نهم (از 801ق به بعد) كه طى سال‌هاى 890-898ق، فراهم آمده است ..[۱]

    ساختار

    كتاب با دو مقدمه كوتاه از ناشر و نويسنده آغاز و مطالب در دوازده جلد، سامان يافته است.

    اسامى افراد، بر اساس حروف الفبا تنظيم شده و شرح حال افراد، بر حسب ميزان اطلاعاتى كه نويسنده در مورد هر شخص داشته، از حجم و محتواى مختلفى برخوردار است.

    گزارش محتوا

    در مقدمه ناشر، زندگى‌نامه مختصرى از نويسنده ارائه گرديده ..[۲] و در مقدمه مؤلف، به موضوع كتاب، اشاره شده است ..[۳]

    در مقدمه نويسنده، به بيان موضوع كتاب پرداخته شده و به اين نكته اشاره گرديده است كه: «اين كتاب جامع شرح حال بزرگان و دانشمندان و قضات و عارفان و ادبا و شعرا و راويان حديث و پادشاهان و امرا و كارگزاران آنها و وزيرانى است كه در كشورهاى مصر و شام و حجاز سكونت داشته‌اند يا اهل سرزمين‌هاى يمن و روم يا هندوستان و [ايران] بوده‌اند و ديگر خصوصيت بارز اين كتاب، معرفى بسيارى از دانشمندان و فضلاى اهل ذمه است كه از پيروان اديان مختلف بوده‌اند». سخاوى با انجام چنين كارى وسعت مشرب خويش را آشكار كرده است ..[۴]

    نخستين شخصى كه نويسنده در اين كتاب بر اساس حروف تهجى، زندگى‌نامه‌اش را شرح كرده است، يكى از زهاد گيلانى‌الاصل به نام آدم بن سعد بن عيسى الگيلانى‌الاصل مى‌باشد كه در شهر مكه معظمه بيست سال جوار بوده است و در همان جا ازدواج كرده است و در اواخر عمر در رباط سكروكان به زهد و گوشه‌گيرى نشست و در ماه ذى‌قعده سال 867ق درگذشت ..[۵]

    آخرين شخصيت نيز بانويى است از مردم كشور حبشه (اتيوپى) مشهور به (يهب‌الله) كه شرح حالش چنين است: «يهب‌الله... در سال 816ق، به مكه وارد شد و وقتى كه حدود 10 سال داشت از محضر مولايش على بن جرزى و ابن سلامه و گروهى ديگر از بزرگان، استماع حديث كرد و گروهى از علما و اصحاب حديث اجازه روايت حديث به ايشان دادند. اين بانوى محدثه در شب يك‌شنبه غره ماه رجب سال 881ق در شهر مكه درگذشت. وى بانويى والامقام و پاك‌سيرت و شب‌زنده‌دار و متعبدبود ..[۶]

    از جمله ديگر افراد معرفى‌شده در كتاب، مى‌توان از اشخاص زير نام برد: ابراهيم بن محمد بن عبدالقادر ..[۷]؛ احمد بن خالد مقدسى ..[۸]؛ اسحاق بن ابراهيم بن احمد بن محمد بن كامل ..[۹]؛ اسدالله بن لطف‌الله كازرونى ..[۱۰]؛ اسكندر بن قرايوسف ..[۱۱]؛ اقبال كركى ..[۱۲] و...

    در پايان مجلد 12، نويسنده، كتابى جداگانه در شرح حال زنان مشهور قرن نهم تأليف كرده است. اين كتاب، حاوى شرح حال زنانى است كه به كنيه اشتهار داشته‌اند و نام اين كتاب را «كتاب الكنى من النساء» نام‌گذارى كرده است ..[۱۳]

    وضعيت كتاب

    در پاورقى‌ها، به تصحيح اغلاط متن ..[۱۴] و توضيح برخى از كلمات و مطالب متن ..[۱۵] پرداخته شده است.

    فهرست مطالب هر جلد، در انتهاى همان جلد آمده است.

    پانويس

    1. ر.ك: وطن‌پرست، على‌اكبر، 1388، ص52
    2. مقدمه نخست، ج1، ص1-3
    3. مقدمه دوم، همان، ص4-6
    4. مالكى، هيبت‌الله، 1378، ص36
    5. همان
    6. ر.ك: همان
    7. متن كتاب، ج1، ص7
    8. همان، ص292
    9. همان، ج2، ص276
    10. همان، ص279
    11. همان، ص280
    12. همان، ص314
    13. مالكى، هيبت‌الله، 1378، ص36
    14. ر.ك: پاورقى، ج1، ص7
    15. ر.ك: همان، ص8

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن كتاب.

    2. مالكى، هيبت‌الله، «معرفى كتاب: سخاوى و كتاب «الضوء اللامع لأهل القرن التاسع»»، پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله: كتاب ماه تاريخ و جغرافيا، شماره 26، آذر 1378 (1 صفحه، از 36 تا 36)، به آدرس:

    http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/267912.

    3. وطن‌پرست، على‌اكبر، «تاريخ و تاريخ‌نگارى در دوره اسلامى»، پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله: كتاب ماه علوم و فنون، شماره 114، خرداد 1388 (10 صفحه، از 44 تا 53)، به آدرس:

    http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/538656.


    پیوندها

    مطالعه کتاب الضوء اللامع لأهل القرن التاسع در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور