العلوم الفلكية عند آل البيت عليهم‌السلام
| العلوم الفلکیة عند آل البیت علیهم‌السلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مومن، مازن (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | العلوم الفلکیة عند أهل‌البیت علیهم‌السلام |
| ناشر | دار العلوم |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1428 ق یا 2007 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | قرآن و علوم
نجوم - احادیث نجوم در قرآن کیهان آفرینی - جنبههای قرآنی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 103/65 /م8ع8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
العلوم الفلكية عند آل‌البيت(ع)، اثر مازن المؤمن، بررسى علوم افلاك و نجوم در ميان نصوص دينى از زبان اهل‌بيت(ع) مى‌باشد كه به زبان عربى و در سال 1426ق، نوشته شده است.
عدم وجود كتابى در اين موضوع، انگیزه تأليف نویسنده در تدوين اثر حاضر بوده است.[۱]
ساختار
كتاب با مقدمه مؤلف آغاز و مطالب در سه باب، تنظيم شده است.
نویسنده در ابتدا به تبيين علوم فلكيه و تاريخ علم نجوم قبل و بعد از اسلام پرداخته و سپس، به الفاظ و مواد مربوط به نجوم و افلاك كه در نصوص دينى وارد شده، اشاره نموده و در پایان، از سنن و عناصر موجود در جهان هستى، بحث نموده است.
گزارش محتوا
در مقدمه، ضمن بيان جايگاه علم نجوم و توجه و تأكيد اسلام به تفكر در خلق آسمان و زمين، به موضوع ابواب كتاب، اشاره شده است.[۲]
باب اول، مدخل تمهيدى بوده و در آن، مقصود از علوم فلكيه تبيين شده و سپس، به تاريخ آن قبل از اسلام و همچنين در اسلام پرداخته شده، درحالى‌كه به اين نكته اشاره گرديده كه اسلام، مردم را به نظر و تفكر در آسمان و اجرام آن دعوت نموده تا بدين‌وسيله، به قدرت صانع و مبدع آن، پى برده شود.[۳]
نویسنده، معتقد است كه اسلام در زمان خود، به‌وسليه نصوص قرآنى و روايات پيامبر(ص) و اهل‌بيت(ع)، تمام انواع اساطير، خرافات، تنجيم و پيش‌گويى را مردود دانسته است.[۴]
در ادامه، به بعضى از دستاوردهاى فلكى اسلامى از جمله: محيط زمين، عرض خورشيد و ماه و حجم برخى از كواكب؛ برخى از ستاره‌شناسان مسلمان مانند: فزارى، ابومعشر بلخى، بتانى، ابن يونس، ابن هيثم، بيرونى، ابن شاطر، غياث‌الدين كاشى و... و تأليفات در علوم فلكيه مانند: «الزيج الصابي»، «صور الكواكب الثمانية و الأربعين»، «الزيج الكبير الحاكمي»، «القانون المسعودي»، «فرج المهموم في تاريخ علماء النجوم»، «كتاب الهيئة»، «التذكرة في الهيئة»، «نهایة الإدراك في دراية الأفلاك»، «الملخص في الهيئة» و «تشريح الأفلاك» اشاره شده است.[۵]
در باب دوم، به مواد فلكى و آنچه مربوط به نجوم و افلاك بوده و در روايات اهل‌بيت(ع) وارد شده، اشاره شده است. اين مواد عبارتند از: فلك، افلاك، سماء، سماوات، شمس، قمر، كره زمين، ستارگان، بروج، كواكب، سيارات، سنگ‌هاى آسمانى، شهاب و.[۶]
نویسنده در مورد تمامى اين الفاظ، به نصوص قرآنى و حديثى كه از پيامبر(ص) و اهل‌بيت(ع) وارد شده، اشاره نموده است.[۷]
در باب سوم، به بحث و بررسى سنن و عناصر كلى جهان هستى پرداخته شده است. نویسنده در اين باب، به چگونگى تشكيل جهان هستى و نظريات مطرح‌شده در قرآن و روايات پيرامون آن، فناى عالم، جاذبه عمومى، بعد زمانى در جهان هستى، سكان آسمان‌ها و... پرداخته است.[۸]
فهرست الفاظ فلكى واردشده در قرآن كريم و نهج‌البلاغة كه عبارتند از: سماء، سماوات، شمس، قمر، نجم و نجوم، كوكب و كواكب، شهاب و شهب، بروج و فلك به‌صورت ضميمه در انتهاى كتاب آمده است.[۹]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب و مراجع و منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.