اللوامع النورانية في اسماء علي و أهل‌بيته القرآنية: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' حسين' به ' حسین') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''') |
||
| (۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR11155J1.jpg | | تصویر =NUR11155J1.jpg | ||
| عنوان =اللوامع النورانیة في اسماء علي و اهل بیته | | عنوان =اللوامع النورانیة في اسماء علي و اهل بیته القرآنية | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[فدوی اردستانی، حامد]] (محقق و مصحح) | [[فدوی اردستانی، حامد]] (محقق و مصحح) | ||
[[بحرانی، هاشم بن سلیمان]] ( | [[بحرانی، سید هاشم بن سلیمان]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 104 /خ2ب3 | | کد کنگره =BP 104 /خ2ب3 | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
خاندان نبوت در قرآن | خاندان نبوت در قرآن | ||
علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - جنبه‌های قرآنی | ||
علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - فضایل - احادیث | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - فضایل - احادیث | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| شابک =978-964-96904-4-1 | | شابک =978-964-96904-4-1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =11155 | ||
| کتابخوان همراه نور =11155 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''اللوامع النورانية في أسماء علي و أهل‌بيته القرآنية'''، اثر [[بحرانی، سید هاشم بن سلیمان |سيد هاشم حسینى بحرانى]] (متوفاى 1107ق) است كه به زبان عربى نوشته و در آن آياتى كه در شأن و فضايل اهل‌بيت(ع) نازل شده، همراه با رواياتى كه اين نكات را بيان كرده، آورده است. | |||
اين اثر را شيخ [[فدوی اردستانی، حامد|حامد فدوى اردستانى]] تصحيح كرده و بر آن تعليقاتى نوشته و با افزودن مقدمه‌اى عالمانه درباره شرح حال و منزلت علمى نویسنده و آثار ايشان، منتشر ساخته است. | |||
نویسنده، نگارش كتاب حاضر را در تاريخ 1096ق، به پایان برده است. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
كتاب حاضر، از مقدمه مصحح و مقدمه | كتاب حاضر، از مقدمه مصحح و مقدمه نویسنده و بعد متن اصلى كتاب تشكيل شده است. | ||
نویسنده در متن مباحثش نخست مقدمه‌اى علمی‌آورده كه داراى چهار فايده است و بعد وارد بحث اصلى شده و به ترتيب آيات قرآن از سوره فاتحه شروع كرده و تا سوره تكاثر ادامه داده و روايات تفسيرى و تأويلى را ذكر كرده است. | |||
روش | روش نویسنده، نقلى است و بر گردآورى هرچه بيشتر روايات تأكيد فراوان كرده و در اين راه موفق شده و كتابى پربرگ و بار فراهم آورده است، ولى از نظر اجتهاد و تحليل و تبيين پيام‌هاى آيات و روايات و نظريه‌پردازى و نوآورى متأسفانه چندان كوششى در آن مشاهده نمى‌شود. | ||
زبان و ادبيات اين اثر، عربى قديمى است. | زبان و ادبيات اين اثر، عربى قديمى است. | ||
نویسنده، در مجموع اين كتاب، بنا به تعبير خودش تعداد 1154 اسم (فضيلت) براى [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] و ساير امامان معصوم(ع) آورده است. | |||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
درباره محتوا و ويژگى‌هاى اين اثر چند نكته گفتنى است: | درباره محتوا و ويژگى‌هاى اين اثر چند نكته گفتنى است: | ||
#مصحح در مقدمه‌اش كه آن را در تاريخ 17 ذى‌الحجه 1428ق در قم نوشته، با بيان اينكه فضايل اهل‌بيت(ع) آن‌قدر فراوان است كه قابل شمارش نيست، توضيحاتى در مورد شرح حال و منزلت علمى | #مصحح در مقدمه‌اش كه آن را در تاريخ 17 ذى‌الحجه 1428ق در قم نوشته، با بيان اينكه فضايل اهل‌بيت(ع) آن‌قدر فراوان است كه قابل شمارش نيست، توضيحاتى در مورد شرح حال و منزلت علمى نویسنده و فهرست آثار علمى او داده و همچنين ستايش‌هاى دانشمندان در مورد نویسنده كتاب را آورده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19858/1/7 مقدمه كتاب، ص7-33]</ref> | ||
# | #نویسنده در مقدمه‌اش كه تاريخ و ساير مشخصات نگارش آن معلوم نيست، تأكيد كرده است كه بعد از آنكه خداى متعال به من توفيق داد و از نگارش كتاب «البرهان في تفسير القرآن» فراغت يافتم، شروع به نگارش اين كتاب كردم كه بسيارى از روايات در مورد فضايل اهل‌بيت(ع) در آن گرد آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19858/1/35 ر.ک: مقدمه كتاب، ص35]. توجه شود كه در اين قسمت، عبارات عربى متن تصحيح‌شده چاپى موجود، افتادگى دارد و ترجمه بر اساس متن صحيح انجام شده كه با استفاده از قياس و سياق به دست آمده است</ref> | ||
# | #نویسنده، قبل از ورود در اصل بحث، مقدمه‌اى علمی‌آورده كه داراى چهار فايده است: معناى آل محمد(ص)؛ رواياتى كه از [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] نقل شده درباره اسمائى كه در قرآن مخصوص ايشان است؛ در مورد اينكه قرآن، ظاهرى دارد و باطنى و در مورد تقسيم‌بندى قرآن و بيان قسمت‌هایى كه درباره [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] نازل شده است. | ||
# | #نویسنده، در مورد آيه مبارکه''' «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيم»'''.<ref>حمد: 6</ref>، رواياتى آورده و حضرت [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] و راه اهل‌بيت(ع) را همان راه مستقيم دانسته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19858/1/49 ر.ک: متن كتاب، ص49-51]</ref> | ||
# | #نویسنده به نقل از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] روايتى نقل كرده است كه چون آيه''' «... قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّة فِي الْقُرْبى...»'''.<ref>شورى: 23</ref>نازل شد، مردم گفتند اى رسول خدا نزدیک ان شما كيستند كه بر ما محبت آنان واجب شده است؟ پيامبر(ص) فرمود: على و فاطمه و دو پسر آن دو(ع). نویسنده افزوده است: روايات در اين زمينه از طرف شيعه و سنى فراوان است و بسيارى از آن‌ها را در كتاب «البرهان» از طريق فريقين نقل كرده‌ام.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19858/1/603 همان، ص603]</ref> | ||
# | #نویسنده، يادآور شده است: عمار بن ياسر نقل كرده است كه روزى به ديدار مولايم على(ع) رفتم و او در چهره من ناراحتى‌اى ديد؛ پس پرسيد: تو را چه شده است؟ گفتم: بدهى‌اى دارم كه طلبكارم آمده و طلبش را مى‌خواهد؛ پس او به سنگى كه در آنجا افتاده بود، اشاره كرد و فرمود: اين را بردار و قرضت را ادا كن! گفتم: اين كه سنگ است! فرمود: خدا را به حقّ من قسم بده تا آن را براى تو تبديل به طلا كند. عمار گفت: پس دعا كردم و خدا را به اسم على(ع) قسم دادم، پس آن سنگ تبديل به طلا شد. پس [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] فرمود: هر مقدارى كه مى‌خواهى بردار! گفتم: چطورى جدا كنم؟! چگونه نرم مى‌شود؟! فرمود: اى ضعيف اليقين! خدا را به نام من بخوان تا نرم شود؛ زيرا خدا با نام من آهن را براى داوود نرم كرد. عمار گفت پس من خدا را به نام او خواندم، پس نرم شد و من آن مقدارى كه نياز داشتم، برداشتم و بعد مولا فرمود: پس خدا را به نام من بخوان تا باقى‌مانده‌اش سنگ شود؛ پس من چنان دعا كردم و همان شد كه او گفت.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19858/1/909 همان، ص909-910]</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
براى كتاب حاضر، فقط فهرست منابع.<ref>همان، ص911-933</ref>و فهرست مطالب.<ref>متن كتاب، ص935-941</ref>تنظيم شده، ولى متأسفانه فهرست‌هاى فنى (آيات، روايات، معصومان، اشعار، اعلام، امكنه و اصطلاحات و...) فراهم نيامده است. | براى كتاب حاضر، فقط فهرست منابع.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19858/1/911 همان، ص911-933]</ref>و فهرست مطالب.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19858/1/935 متن كتاب، ص935-941]</ref>تنظيم شده، ولى متأسفانه فهرست‌هاى فنى (آيات، روايات، معصومان، اشعار، اعلام، امكنه و اصطلاحات و...) فراهم نيامده است. | ||
مصحح، تصويرى از نسخه خطى كتاب حاضر را آورده است.<ref>مقدمه كتاب، ص39</ref> | مصحح، تصويرى از نسخه خطى كتاب حاضر را آورده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19858/1/39 مقدمه كتاب، ص39]</ref> | ||
گفتنى است كه اين اثر را مصحح به‌صورت مستند منتشر كرده (براى مستندسازى آن، از 202 منبع مهم عربى بهره برده است) و ارجاعاتش را در قالب پاورقى در پایان هر صفحه آورده است. مصحح در اين پاورقى‌ها، گاه نام و نشان و شماره آيات و سوره‌هاى مورد نظر را آورده.<ref>مثلاً ر.ک: همان، ص72، پاورقى 6 و...</ref>و گاه به منابع تفسيرى و... استناد و نام كتاب و جلد و صفحه را مشخص كرده.<ref>مثلاً ر.ک: همان ص216، پاورقى 1، 5، 7 و...</ref>و گاه عبارت صحيح را در متن كتاب آورده و عبارت موجود در نسخه خطى را در پاورقى ذكر كرده و كم و زياد عبارات را توضيح داده است.<ref>همان، ص187، پاورقى 1، 2، 3، | گفتنى است كه اين اثر را مصحح به‌صورت مستند منتشر كرده (براى مستندسازى آن، از 202 منبع مهم عربى بهره برده است) و ارجاعاتش را در قالب پاورقى در پایان هر صفحه آورده است. مصحح در اين پاورقى‌ها، گاه نام و نشان و شماره آيات و سوره‌هاى مورد نظر را آورده.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19858/1/72 مثلاً ر.ک: همان، ص72، پاورقى 6 و...]</ref>و گاه به منابع تفسيرى و... استناد و نام كتاب و جلد و صفحه را مشخص كرده.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19858/1/216 مثلاً ر.ک: همان ص216، پاورقى 1، 5، 7 و...]</ref>و گاه عبارت صحيح را در متن كتاب آورده و عبارت موجود در نسخه خطى را در پاورقى ذكر كرده و كم و زياد عبارات را توضيح داده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19858/1/187 همان، ص187، پاورقى 1، 2، 3، 6]؛ [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19858/1/194 ص194، پاورقى 1، 2، 7 و...]</ref>و گاه توضيحاتى درباره برخى از شخصيت‌هاى تاريخى و روايى و... بيان كرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19858/1/410 همان، ص410، پاورقى 3]؛ [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19858/1/438 ص438، پاورقى 2 و...]</ref>و گاه معناى لغات را با استفاده از منابع لغوى توضيح داده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19858/1/411 همان، ص411، پاورقى 4؛] [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19858/1/435 ص435، پاورقى 1 و...]</ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۱۷
| اللوامع النورانیة في اسماء علي و اهل بیته القرآنية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فدوی اردستانی، حامد (محقق و مصحح) بحرانی، سید هاشم بن سلیمان (نویسنده) |
| ناشر | مکتبة المرتضوية |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1429 ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-96904-4-1 |
| موضوع | خاندان نبوت - احادیث
خاندان نبوت در قرآن علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - جنبه‌های قرآنی علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - فضایل - احادیث |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 104 /خ2ب3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اللوامع النورانية في أسماء علي و أهل‌بيته القرآنية، اثر سيد هاشم حسینى بحرانى (متوفاى 1107ق) است كه به زبان عربى نوشته و در آن آياتى كه در شأن و فضايل اهل‌بيت(ع) نازل شده، همراه با رواياتى كه اين نكات را بيان كرده، آورده است.
اين اثر را شيخ حامد فدوى اردستانى تصحيح كرده و بر آن تعليقاتى نوشته و با افزودن مقدمه‌اى عالمانه درباره شرح حال و منزلت علمى نویسنده و آثار ايشان، منتشر ساخته است.
نویسنده، نگارش كتاب حاضر را در تاريخ 1096ق، به پایان برده است.
ساختار
كتاب حاضر، از مقدمه مصحح و مقدمه نویسنده و بعد متن اصلى كتاب تشكيل شده است.
نویسنده در متن مباحثش نخست مقدمه‌اى علمی‌آورده كه داراى چهار فايده است و بعد وارد بحث اصلى شده و به ترتيب آيات قرآن از سوره فاتحه شروع كرده و تا سوره تكاثر ادامه داده و روايات تفسيرى و تأويلى را ذكر كرده است.
روش نویسنده، نقلى است و بر گردآورى هرچه بيشتر روايات تأكيد فراوان كرده و در اين راه موفق شده و كتابى پربرگ و بار فراهم آورده است، ولى از نظر اجتهاد و تحليل و تبيين پيام‌هاى آيات و روايات و نظريه‌پردازى و نوآورى متأسفانه چندان كوششى در آن مشاهده نمى‌شود.
زبان و ادبيات اين اثر، عربى قديمى است.
نویسنده، در مجموع اين كتاب، بنا به تعبير خودش تعداد 1154 اسم (فضيلت) براى اميرالمؤمنين على(ع) و ساير امامان معصوم(ع) آورده است.
گزارش محتوا
درباره محتوا و ويژگى‌هاى اين اثر چند نكته گفتنى است:
- مصحح در مقدمه‌اش كه آن را در تاريخ 17 ذى‌الحجه 1428ق در قم نوشته، با بيان اينكه فضايل اهل‌بيت(ع) آن‌قدر فراوان است كه قابل شمارش نيست، توضيحاتى در مورد شرح حال و منزلت علمى نویسنده و فهرست آثار علمى او داده و همچنين ستايش‌هاى دانشمندان در مورد نویسنده كتاب را آورده است.[۱]
- نویسنده در مقدمه‌اش كه تاريخ و ساير مشخصات نگارش آن معلوم نيست، تأكيد كرده است كه بعد از آنكه خداى متعال به من توفيق داد و از نگارش كتاب «البرهان في تفسير القرآن» فراغت يافتم، شروع به نگارش اين كتاب كردم كه بسيارى از روايات در مورد فضايل اهل‌بيت(ع) در آن گرد آمده است.[۲]
- نویسنده، قبل از ورود در اصل بحث، مقدمه‌اى علمی‌آورده كه داراى چهار فايده است: معناى آل محمد(ص)؛ رواياتى كه از اميرالمؤمنين على(ع) نقل شده درباره اسمائى كه در قرآن مخصوص ايشان است؛ در مورد اينكه قرآن، ظاهرى دارد و باطنى و در مورد تقسيم‌بندى قرآن و بيان قسمت‌هایى كه درباره اميرالمؤمنين على(ع) نازل شده است.
- نویسنده، در مورد آيه مبارکه «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيم».[۳]، رواياتى آورده و حضرت اميرالمؤمنين على(ع) و راه اهل‌بيت(ع) را همان راه مستقيم دانسته است.[۴]
- نویسنده به نقل از ابن عباس روايتى نقل كرده است كه چون آيه «... قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّة فِي الْقُرْبى...».[۵]نازل شد، مردم گفتند اى رسول خدا نزدیک ان شما كيستند كه بر ما محبت آنان واجب شده است؟ پيامبر(ص) فرمود: على و فاطمه و دو پسر آن دو(ع). نویسنده افزوده است: روايات در اين زمينه از طرف شيعه و سنى فراوان است و بسيارى از آن‌ها را در كتاب «البرهان» از طريق فريقين نقل كرده‌ام.[۶]
- نویسنده، يادآور شده است: عمار بن ياسر نقل كرده است كه روزى به ديدار مولايم على(ع) رفتم و او در چهره من ناراحتى‌اى ديد؛ پس پرسيد: تو را چه شده است؟ گفتم: بدهى‌اى دارم كه طلبكارم آمده و طلبش را مى‌خواهد؛ پس او به سنگى كه در آنجا افتاده بود، اشاره كرد و فرمود: اين را بردار و قرضت را ادا كن! گفتم: اين كه سنگ است! فرمود: خدا را به حقّ من قسم بده تا آن را براى تو تبديل به طلا كند. عمار گفت: پس دعا كردم و خدا را به اسم على(ع) قسم دادم، پس آن سنگ تبديل به طلا شد. پس اميرالمؤمنين(ع) فرمود: هر مقدارى كه مى‌خواهى بردار! گفتم: چطورى جدا كنم؟! چگونه نرم مى‌شود؟! فرمود: اى ضعيف اليقين! خدا را به نام من بخوان تا نرم شود؛ زيرا خدا با نام من آهن را براى داوود نرم كرد. عمار گفت پس من خدا را به نام او خواندم، پس نرم شد و من آن مقدارى كه نياز داشتم، برداشتم و بعد مولا فرمود: پس خدا را به نام من بخوان تا باقى‌مانده‌اش سنگ شود؛ پس من چنان دعا كردم و همان شد كه او گفت.[۷]
وضعيت كتاب
براى كتاب حاضر، فقط فهرست منابع.[۸]و فهرست مطالب.[۹]تنظيم شده، ولى متأسفانه فهرست‌هاى فنى (آيات، روايات، معصومان، اشعار، اعلام، امكنه و اصطلاحات و...) فراهم نيامده است.
مصحح، تصويرى از نسخه خطى كتاب حاضر را آورده است.[۱۰]
گفتنى است كه اين اثر را مصحح به‌صورت مستند منتشر كرده (براى مستندسازى آن، از 202 منبع مهم عربى بهره برده است) و ارجاعاتش را در قالب پاورقى در پایان هر صفحه آورده است. مصحح در اين پاورقى‌ها، گاه نام و نشان و شماره آيات و سوره‌هاى مورد نظر را آورده.[۱۱]و گاه به منابع تفسيرى و... استناد و نام كتاب و جلد و صفحه را مشخص كرده.[۱۲]و گاه عبارت صحيح را در متن كتاب آورده و عبارت موجود در نسخه خطى را در پاورقى ذكر كرده و كم و زياد عبارات را توضيح داده است.[۱۳]و گاه توضيحاتى درباره برخى از شخصيت‌هاى تاريخى و روايى و... بيان كرده است.[۱۴]و گاه معناى لغات را با استفاده از منابع لغوى توضيح داده است.[۱۵]
پانويس
- ↑ مقدمه كتاب، ص7-33
- ↑ ر.ک: مقدمه كتاب، ص35. توجه شود كه در اين قسمت، عبارات عربى متن تصحيح‌شده چاپى موجود، افتادگى دارد و ترجمه بر اساس متن صحيح انجام شده كه با استفاده از قياس و سياق به دست آمده است
- ↑ حمد: 6
- ↑ ر.ک: متن كتاب، ص49-51
- ↑ شورى: 23
- ↑ همان، ص603
- ↑ همان، ص909-910
- ↑ همان، ص911-933
- ↑ متن كتاب، ص935-941
- ↑ مقدمه كتاب، ص39
- ↑ مثلاً ر.ک: همان، ص72، پاورقى 6 و...
- ↑ مثلاً ر.ک: همان ص216، پاورقى 1، 5، 7 و...
- ↑ همان، ص187، پاورقى 1، 2، 3، 6؛ ص194، پاورقى 1، 2، 7 و...
- ↑ همان، ص410، پاورقى 3؛ ص438، پاورقى 2 و...
- ↑ همان، ص411، پاورقى 4؛ ص435، پاورقى 1 و...
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.