نمایش مبدأ برای المذكر و التذكير و الذكر

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR96706J1.jpg
| عنوان = المذكر و التذكير و الذكر
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن ابی عاصم، احمد بن عمرو]] (نويسنده)
[[عبدالمنعم، عمرو]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =     
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = دار الصحابة للتراث
| مکان نشر = مصر - طنطا
| سال نشر = 1412ق - 1992م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE96706AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 96706
| کتابخوان همراه نور = 96706
| کد پدیدآور = 11740
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''المذكر و التذكير و الذكر'''، تألیف حافظ، محدث و فقیه ظاهری قرن سوم هجری قمری، [[ابن ابی‌عاصم، احمد بن عمرو|ابوبکر احمد بن عمرو بن ابى‌عاصم ضحاک شیبانى]] (206-287ق)، مجموعه روایاتی درباره چند موضوع (یاد خدا، داستان‌سرایی، فرقه‌های اسلامی و فرقه ناجیه و...) است و نویسنده نیز گاهی به توضیح و استنتاج می‌پردازد. پژوهشگر معاصر، [[عبدالمنعم، عمرو|عمرو بن عبدالمنعم]] این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای روشمند و ارزنده نوشته و نویسنده و آثارش و کتاب حاضر را شناسانده و همچنین پاورقی‌هایی بر آن افزوده و منابع مطالب و راویان روایات را معرفی کرده است.

==هدف و روش==
* [[ابن ابی‌عاصم، احمد بن عمرو|ابوبکر بن ابى‌عاصم شیبانی]]، مقدمه‌ای بیان نکرده جز اینکه چند آیه درباره «یاد خدا و یادآوری کردن به مؤمنان و به یاد آوردن ایام الله»، بدون هیچ توضیحی آورده است<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص19</ref>. شاید منظور نویسنده این است که مقصود من از بیان و گردآوری این روایات، موعظه و یادآوری و توجه کردن به یاد خدا است.
* [[عبدالمنعم، عمرو|عمرو بن عبدالمنعم]]، با بیان موضوعات مورد نظر [[ابن ابی‌عاصم، احمد بن عمرو|ابوبکر بن ابى‌عاصم شیبانی]] در کتاب حاضر (از جمله، ثواب ذکر الله و فضیلت حلقات ذکر، دیدن خدا در روز قیامت و وجوب اطاعت از حاکمان)، موضوع اصلی را عبارت از مسئله قصّاصان و قصه‌پردازان و حکم آنها و وظیفه حاکمان در برابر آنان دانسته است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص12</ref>.

==ساختار و محتوا==
[[ابن ابی‌عاصم، احمد بن عمرو|ابوبکر بن ابى‌عاصم شیبانی]]، در این اثر مختصر، تعداد 24 روایت را با سند نقل کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص52</ref>. موضوعات احادیث مذکور، گوناگون است: فضیلت یاد خدا و مجالس ذکر، اولین کسی که در بین مردم به قصّه‌گویی پرداخت، کسانی که می‌توانند برای مردم قصه بگویند، مجازات کسانی که بدون اجازه به قصه‌گویی بپردازند، افتراق و انشعاب در بین اهل ‌کتاب و مسلمانان و پیدایش فرقه‌ها و فرقه ناجیه و...

==نمونه مباحث==
* با سند نقل کرده است: «إنّ علياً - رضي‌الله‌عنه - رأی رجلاً يقصّ فقال: علمتَ الناسخ و المنسوخَ؟ فقال: لا. قال: هلكتَ و أهلكتَ»<ref>ر.ک: همان، ص36</ref>؛ یعنی: [[امام علی(ع)]] مردی را دید که قصّه می‌گوید، پس گفت: ناسخ و منسوخ را می‌شناسی؟ پاسخ داد: نه. گفت: هلاک شدی و دیگران را هم هلاک کردی. [[ابن ابی‌عاصم، احمد بن عمرو|ابوبکر بن ابى‌عاصم شیبانی]]، بعد از نقل این روایت، افزوده است: این روایت دلالت می‌کند بر اینکه باید قصّاصان را امتحان کرد.
* با سند نقل کرده است که پیامبر(ص) گفت: «من أطاعني فقد أطاع الله و من عصاني فقد عصی الله و من عصی أميري فقد عصاني»<ref>ر.ک: همان، ص45</ref>؛ یعنی: «هرکسی که مرا اطاعت کند، خدا را اطاعت کرده است و هرکسی که مرا نافرمانی کند، خدا را نافرمانی کرده است و هر شخصی که امیر مرا عصیان کند، مرا عصیان کرده است». [[ابن ابی‌عاصم، احمد بن عمرو|ابوبکر بن ابى‌عاصم شیبانی]]، بعد از نقل این روایت و چند روایت مشابه، افزوده است: این روایات، اطاعت حاکمان را تأکید می‌کند و ما را به آن می‌خواند و از مخالفتشان بازمی‌دارد...
انتقاد: این اشکال بر [[ابن ابی‌عاصم، احمد بن عمرو|شیبانی]] وارد است که استنتاج کلی کرده و نافرمانی همه امیران را حرام شمرده؛ درصورتی‌که دلیلی ندارد و روایت هم فقط «أميري»، یعنی امیر منصوب از جانب پیامبر(ص) را می‌گوید.

==پانویس==
<references/>

==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[رده:کتاب‌شناسی]]

[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اسفند 1402 توسط محمد خردمند]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اسفند 1402 توسط محسن عزیزی]]