انصاری شیرازی، علی بن حسین
| نام | انصاری شیرازی، علی بن حسین |
|---|---|
| نام های دیگر | انصاری، زین‌الدین علی |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 806 هـ.ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE3147AUTHORCODE |
حاجى زين‌الدين على بن حسين انصارى در سال 729ق در شيراز به دنيا آمد. پدرش حسين انصارى نيز از اطباى بنام بوده كه از اصفهان به شيراز آمده و فرزندش على در اين شهر متولد شده است.
از زندگانى اوليه حاجى زين العطار اطلاعى در دست نيست. مسلماً تحت نظر و توجه پدر دانشمندش تربيت يافته و از مكتب دانشمندان شيراز كسب علوم كرده است.
در متن تنها اثر باقيمانده و معروف وى «اختيارات بديعى»، اطلاعات وسيع او در زبان عربى و همچنين از خود تأليف خاصه و مقدمه فاضلانه كتاب، تبحر وى در زبان فارسى معلوم و مستفاد مى‌گردد.
وى سرآمد اطباى فارسى در قرن هشتم هجرى بوده است. به همين جهت مورد توجه و احترام بزرگان عصر قرار گرفته است. در ابتدا، طبيب مخصوص امير مبارز‌الدين محمد، سر سلسله دودمان مظفرى بود و بعد از وى مدت شانزده سال (760- 776ق) به عنوان طبيب مخصوص در دربار شاه شجاع مظفرى عهده‌دار خدمت بوده است.
حاجى زين العطار در مقدمه كتاب قطعه‌اى آورده كه مسلماً اثر طبع خود وى و دليل روشنى است كه طبع شعرى هم داشته است.
تأليفات
تنها اثرى كه از وى به جا مانده، «اختيارات بديعى» است كه شامل مفردات و مركبات داروهاى سنتى است و به تصريح وى در مقدمه كتاب به همسر سوگلى امير مبارز‌الدين شاهزاده بديع الجمال اهدا كرده و به همين مناسبت آنرا اختيارات بديعى ناميده است.
با اين حال بنا به نوشته فرزندش حاج احمد، كتاب‌هاى مؤلف عبارتند از:
1. تحفه السلاطين.
2. دستور المتأكلين.
3. مفتاح الخزاين كه بعداً با تغييراتى تكامل يافته و اختيارات بديعى ناميده شده است.
4. رساله‌اى درصفت مردان و زنان.
5. دستور الزراعة.
6. دستور السعداء.
و رساله‌هاى كوتاه ديگرى كه فرزندش نام و شرح آن‌ها را بيان نكرده است.
وفات
وى بنا به نوشته فرزندش احمد، در سال 806ق در مولد و موطن خويش درگذشته است.