۸۱٬۶۷۸
ویرایش
بدايع الأخبار (وقايع بهبهان در زمان حمله محمود افغان) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۱ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۵:۴۷
، ۲۱ آوریلبدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
'''بدایع الاخبار'''، تألیف [[شیخ‌الاسلام بهبهانی، عبد النبی|میرزا عبدالنبی شیخ‌الاسلام بهبهانی]] (زنده در 1142ق)، یکی از آثار ارزشمند زبان و ادبیات فارسی و از مآخذ مهم عصر صفویه درباره حمله محمود افغان به اصفهان و محاصره بهبهان است. کتاب به‌انضمام شش گزارش درباره حمله افغان‌ها به اصفهان و روستاهای خراسان با مقدمه، تصحیح و توضیحات [[سید سعید میرمحمدصادق]] منتشر شده است. | '''بدایع الاخبار'''، تألیف [[شیخ‌الاسلام بهبهانی، عبد النبی|میرزا عبدالنبی شیخ‌الاسلام بهبهانی]] (زنده در 1142ق)، یکی از آثار ارزشمند زبان و ادبیات فارسی و از مآخذ مهم عصر صفویه درباره حمله محمود افغان به اصفهان و محاصره بهبهان است. کتاب به‌انضمام شش گزارش درباره حمله افغان‌ها به اصفهان و روستاهای خراسان با مقدمه، تصحیح و توضیحات [[سید سعید میرمحمدصادق]] منتشر شده است. | ||
کتاب بدایع الاخبار شامل پیشگفتار، دیباچه مصحح، متن اصلی بدایع الاخبار و شش پیوست همراه با یادداشت‌ها و نمایه‌ها و کتابنامه است. این کتاب را می‌توان الگوی برخی از مورخان متأخر عصر صفوی و اوایل دوره نادر دانست؛ به‌ویژه در دو بخش محاصره و قحطی اصفهان و مرگ | کتاب بدایع الاخبار شامل پیشگفتار، دیباچه مصحح، متن اصلی بدایع الاخبار و شش پیوست همراه با یادداشت‌ها و نمایه‌ها و کتابنامه است. این کتاب را می‌توان الگوی برخی از مورخان متأخر عصر صفوی و اوایل دوره نادر دانست؛ به‌ویژه در دو بخش محاصره و قحطی اصفهان و مرگ صفی‌میرزا، از این لحاظ شباهت زیادی به کتاب «[[مرآت واردات (تاریخ سقوط صفویان، پیامدهای آن و فرمانروایی ملک محمود سیستانی)|مرآت واردات]]» [[وارد، محمدشفيع|محمدشفیع طهرانی]] (متولد 1087ق) دارد<ref>ر.ک: شبانه، رحیم، ص37</ref>. | ||
نویسنده که خود ادیب بزرگی بوده، بسیاری از اشعار را در متن کتاب با توجه به مناسبت موضوع از منابع ادبی | نویسنده که خود ادیب بزرگی بوده، بسیاری از اشعار را در متن کتاب با توجه به مناسبت موضوع از منابع ادبی گرفته و به سبک تقلید آن را تغییر داده و به‌کار برده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
محتوای کتاب بدایع الاخبار به | محتوای کتاب بدایع الاخبار به چهار موضوع اختصاص دارد: | ||
# مقدمه‌ی نویسنده درباره چگونگی تازش محمود افغان به ایران، شکست سپاه شاه سلطان حسین صفوی در گلون‌آباد، نحوه محاصره | # مقدمه‌ی نویسنده درباره چگونگی تازش محمود افغان به ایران، شکست سپاه شاه سلطان حسین صفوی در گلون‌آباد، نحوه محاصره اصفهان و سرانجام سقوط اصفهان و جلوس محمود افغان؛ | ||
# حمله محمود | # حمله محمود افغان به بهبهان و گزارش نویسنده درباره مقاومت سی‌وشش‌روزه مردم در مقابل او و شکست و بازگشت محمود؛ | ||
# حکومت یک‌سال‌ونیمه | # حکومت یک‌سال‌ونیمه صفی‌میرزا در بهبهان و کوه‌گیلویه؛ | ||
# اشرف افغان و سرانجام کار او و گزارش لشکرکشی | # اشرف افغان و سرانجام کار او و گزارش لشکرکشی نادر به کوه‌گیلویه و بهبهان<ref>ر.ک: دیباچه مصحح، صفحه بیست‌ویک</ref>. | ||
نویسنده علت شکست محمود در محاصره بهبهان را، روح سلحشوری و مقاومت و دین‌داری مردم بهبهان می‌داند؛ درحالی‌که برخی منابع، عوامل دیگر را دلیل شکست او می‌دانند؛ مثلاً لکهارت، آن را ناشی از «ناسازگاری هوا» می‌داند که تلفات سنگینی به قوای محمود وارد کرده بود<ref>ر.ک: شبانه، رحیم، ص40</ref>. | نویسنده علت شکست محمود در محاصره بهبهان را، روح سلحشوری و مقاومت و دین‌داری مردم بهبهان می‌داند؛ درحالی‌که برخی منابع، عوامل دیگر را دلیل شکست او می‌دانند؛ مثلاً لکهارت، آن را ناشی از «ناسازگاری هوا» می‌داند که تلفات سنگینی به قوای محمود وارد کرده بود<ref>ر.ک: شبانه، رحیم، ص40</ref>. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# دیباچه مصحح. | # دیباچه مصحح. | ||
# شبانه، رحیم، «بدایع الاخبار»، مجله کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، آبان 1389، شماره 150، ص35 تا 42 | #[[:noormags:692542| شبانه، رحیم، «بدایع الاخبار»، مجله کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، آبان 1389، شماره 150، ص35 تا 42]]. | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۸: | ||
[[رده:سلسله‌های پس از اسلام]] | [[رده:سلسله‌های پس از اسلام]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 اردیبهشت 1403]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ فروردین 1403 توسط سید محمد رضا موسوی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ فروردین 1403 توسط سید محمد رضا موسوی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ فروردین 1403 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ فروردین 1403 توسط محسن عزیزی]] | ||