بستان السیاحة (شیروانی)

    از ویکی‌نور
    بستان السیاحة(شیروانی، زین‌العابدین بن اسکندر)
    بستان السیاحة (شیروانی)
    پدیدآورانشیروانی، زین‌العابدین بن اسکندر (نويسنده)
    عنوان‌های دیگرسیاحت نامه
    ناشرکتابخانه سنايی
    مکان نشرایران - تهران
    سال نشرسده13
    چاپ1
    شابک-
    موضوعآسیا - سیر و سیاحت - ایران - سرگذشت‌نامه - ایران - سیر و سیاحت - قرن 13ق.
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    /‎‏ش‎‏9‎‏ب‎‏5 1347 ‏DSR‎‏
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    بستان السیاحة اثر حاج زین‌العابدین شیروانی (۱۱۹۴- ۱۲۵۳ق)، دربردارنده اطلاعات بسیار و متنوع جغرافیایی، تاریخی، آرا و عقاید فرقه‌های گوناگون مذهبی و نحله‌های فکری و برخی مطالب متفرقه دیگر.

    این اثر شامل: چهار باب و يك سير و بيست و هشت كلشن و يك بهار كه مشتمل است بر چهار كلذار باب اوّل در شرح حال حضرت خاتم النبيّين(ص) و ائمۀ معصومين صلوات‌اللّه عليهم اجمعين باب دويّم در شرح حال بعضى از علماء و عرفاء و حكماء و بعضى از شعراء و دانشمندان باب سيّم در بيان بعضى مذاهب متشتّته و عقايد مختلفه باب چهارم در بيان اسامى و جغرافى امصار و قراء واقعۀ در خطّۀ ايران و تركستان و افغانستان و هندوستان و بعضى اروپا و چين و ختا و ممالك عثمانى از شامات و مصرو غيره و غيره[۱]

    این کتاب را عمدتاً مأخذی جغرافیایی و سپس تاریخی بشمار می‌آورند، اما گوناگونی و تنوع مطالب آن که تقریباً تمام اشتغالات فکری و ادبی دو قرن پیش ایران را دربرمی‌گیرد، به حدی است که اثر را شبیه دایرةالمعارف کرده است؛ گرچه بسیاری از اصول و شیوه‌های دایرةالمعارف نویسی از قبیل تناسب حجم هر مطلب با اهمیت مدخل آن یا نظم و دسته بندی موضوعی مطالب یا ترتیب دقیق الفبایی درآن رعایت نشده است. نگاهی گذرا به موضوعات کتاب از جمله: بحثی درباره طبیعت انسان، اشاراتی به علم حجر و میزان، کیمیا و تاریخچه آن، اطلاعاتی درباره حروف جُمَل و حساب ابجد، کواکب سبعه نجوم و اصطلاحات آن، خواص حروف، تاریخ طب و تحول روش‌های درمان و معرفی خواص داروها، مذاهب و زبان‌های متداول در آناطولی که با مشاهدات و برآوردهای آماری نویسنده همراه است، به خوبی این گستردگی و تنوع را نمایان می‌سازد. به‌این‌ترتیب، بستان السیاحة در ترسیم سیمای بخشی از جهان در دو قرن پیش و سیر در آن بسیار سودمند است (برای نمونه: ایروان زمان نویسنده شهری شیعی مذهب با اقلیتی عیسوی است و در کمتر از دو قرن، ایروان کنونی مرکز جمهوری عیسوی‌نشین ارمنستان است). در این کتاب هم مباحث نظری جغرافیایی، همانند روشن کردن مفهوم اقلیم، مورد توجه است و هم طرح اطلاعات نسبتاً تازه‌ای همانند مطالبی درباره آمریکا و یا نظرات درباره تکامل و تحولات زیست محیطی [۲]

    چاپ این نسخه، به صورت سنگی بوده و فاقد هرگونه فهرست و پاورقی است.

    پانویس

    1. متن کتاب، ص6
    2. ر.ک: منفرد، افسانه، ج3، ص388-389

    منابع مقاله

    1. متن کتاب.
    2. منفرد، افسانه، «دانشنامه جهان اسلام»، جلد 3، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، چاپ اول، 1388، ص389-387.


    وابسته‌ها