بغدادی، عبدالقادر بن عمر: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها ==' به '== وابسته‌ها == {{وابسته‌ها}}')
     
    (۳۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:NUR05178.jpg|بندانگشتی|بغدادی، عبد القادر بن عمر]]
    [[پرونده:NUR05178.jpg|بندانگشتی|بغدادی، عبدالقادر بن عمر]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|بغدادی، عبد القادر بن عمر
    ! نام!! data-type="authorName" |بغدادی، عبدالقادر بن عمر
    |-
    |-
    |نام های دیگر  
    |نام‎های دیگر  
    |data-type='authorOtherNames'| عبد القادر بغدادی
    | data-type="authorOtherNames" | عبدالقادر بغدادی
    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    |data-type='authorfatherName'|
    | data-type="authorfatherName" |عمر
    |-
    |-
    |متولد  
    |متولد  
    |data-type='authorbirthDate'|
    | data-type="authorbirthDate" |1030ق
    |-
    |-
    |محل تولد
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|
    | data-type="authorBirthPlace" |بغداد
    |-
    |-
    |رحلت  
    |رحلت  
    |data-type='authorDeathDate'|1093 هـ.ق
    | data-type="authorDeathDate" |1093 ق/  1682 م
    |-
    |-
    |اساتید
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    | data-type="authorTeachers" |[[خفاجی، احمد بن محمد|شهاب‌الدين خفاجى]]
     
    شيخ ياسين حمصى
    |-
    |-
    |برخی آثار
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|
    | data-type="authorWritings" |[[خزانة الأدب و لب لباب لسان العرب]]
    |-class='articleCode'
    |- class="articleCode"
    |کد مولف
    |کد مؤلف
    |data-type='authorCode'|AUTHORCODE5178AUTHORCODE
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE05178AUTHORCODE
    |}
    |}
    </div>
    </div>
    {{کاربردهای دیگر|بغدادی (ابهام زدایی)}}
    {{اشتباه نشود|بغدادی، عبدالقاهر بن طاهر}}
    '''بَغْدادى، عبدالقادر بن عمر بن بايزيد بن احمد''' (1030- 1093ق / 1620 - 1682م)، اديب و لغت‌شناس و نحوی در عصر عثمانی


    == زندگی ==
    وى در بغداد متولد شد و در همين شهر به تحصيل پرداخت. علاوه بر زبان فارسی، زبان تركى را نيز فراگرفت و هنگام خروج از بغداد، هر سه زبان عربى، تركى و فارسی را نيك آموخته بود. در آن روزگار زبان فارسی گسترش چشم‌گيرى داشت و از دربار عثمانى- كه سلاطين آن به فارسی شعر مى‌گفتند- تا دربار هند و اميران ترك و مغول آسياى مركزى، زبان فرهنگ و ادب بود. در شهر بغداد نيز بى‌گمان انبوهى ایرانى و عرب آشناى به زبان فارسی مى‌زيستند. آشنايى عبدالقادر با زبان فارسی، به سبب نگارش لغت شاهنامه و نقل اخبار فرس، از حد آموزش‌هاى مدرسه‌اى بسى فراتر رفته بود.


    «بَغْدادى، عبدالقادر بن عمر بن بايزيد بن احمد» 1030-1093ق، اديب و لغت‌شناس بود. وى در بغداد متولد شد و در همين شهر به تحصيل پرداخت. علاوه بر زبان فارسى، زبان تركى را نيز فراگرفت و هنگام خروج از بغداد، هر سه زبان عربى، تركى و فارسى را نيك آموخته بود. در آن روزگار زبان فارسى گسترش چشم‌گيرى داشت و از دربار عثمانى- كه سلاطين آن به فارسى شعر مى‌گفتند- تا دربار هند و اميران ترك و مغول آسياى مركزى، زبان فرهنگ و ادب بود. در شهر بغداد نيز بى‌گمان انبوهى ايرانى و عرب آشناى به زبان فارسى مى‌زيستند. آشنايى عبدالقادر با زبان فارسى، به سبب نگارش لغت شاهنامه و نقل اخبار فرس، از حد آموزش‌هاى مدرسه‌اى بسى فراتر رفته بود.
    == اساتید ==
    بغدادى در 8 سالگى به دمشق رفت و نزد محمد بن يحيى فرضى به تكميل دانش عربى خود پرداخت، سپس به محمد بن كمال‌الدين حسینى شيخ آل حمزه نقيب آن‌جا پيوست و مورد عنايت او قرار گرفت؛ تا آن‌جا كه شيخ در محله‌اى، معروف به زقاق النقيب در مسجدى روبه‌روى دارالنقيب مكانى به او اختصاص داد. او پس از سالى اقامت در دمشق، در 1050ق به قاهره رفت و با [[خفاجی، احمد بن محمد|شهاب‌الدين خفاجى]] صاحب «ريحانة الالباء» آشنا شد و از او تفسير، حديث و ادب آموخت و اجازه روايت گرفت. در الازهر نيز نزد استادانى چون شيخ ياسين حمصى، نورالدين شَبر امَلَّسى و برهان‌الدين ابراهیم مأمونى دانش آموخت. اما استادان بزرگ بغدادى خفاجى و ياسين حمصى بودند كه او پيوسته در «خزانة الادب» با عنوان «شيخنا» از آنان نام برده است.  


    بغدادى در 8 سالگى به دمشق رفت و نزد محمد بن يحيى فرضى به تكميل دانش عربى خود پرداخت، سپس به محمد بن كمال‌الدين حسينى شيخ آل حمزه نقيب آن‌جا پيوست و مورد عنايت او قرار گرفت؛ تا آن‌جا كه شيخ در محله‌اى، معروف به زقاق النقيب در مسجدى روبه‌روى دارالنقيب مكانى به او اختصاص داد. او پس از سالى اقامت در دمشق، در 1050ق به قاهره رفت و با شهاب‌الدين خفاجى صاحب «ريحانة الالباء» آشنا شد و از او تفسير، حديث و ادب آموخت و اجازه روايت گرفت. در الازهر نيز نزد استادانى چون شيخ ياسين حمصى، نورالدين شَبر امَلَّسى و برهان‌الدين ابراهيم مأمونى دانش آموخت. اما استادان بزرگ بغدادى خفاجى و ياسين حمصى بودند كه او پيوسته در «خزانة الادب» با عنوان «شيخنا» از آنان نام برده است. عبدالقادر در عنفوان جوانى مقامات حريرى و بسيارى از ديوان‌هاى شعراى عرب را حفظ داشت و از گونه‌هاى مختلف ادب، ايام العرب، نقد شعر و جز آن‌ها آگاه بود. رتبه علمى وى چنان بود كه حتى خفاجى با همه عظمت و مقام علميش در برخى مسائل غريبه به او رجوع مى‌كرد.
    == مقامات ==
    عبدالقادر در عنفوان جوانى مقامات حريرى و بسيارى از ديوان‌هاى شعراى عرب را حفظ داشت و از گونه‌هاى مختلف ادب، ايام العرب، نقد شعر و جز آن‌ها آگاه بود. رتبه علمى وى چنان بود كه حتى خفاجى با همه عظمت و مقام علميش در برخى مسائل غريبه به او رجوع مى‌كرد.


    بغدادى چنان شيفته مصر شده بود كه تا1077ق در آن‌جا ماند. وى در اين مدت، بخش عظيمى از «خزانة الادب» تا شاهد 69 را نوشته بود؛ سپس راهى استانبول شد و پس از چند ماه اقامت در آن‌جا، بار ديگر به قاهره رفت. وى در مصر به ابراهيم پاشا كتخدا كه از طرف دولت عثمانى والى مصر بود، تقرب يافت. پاشاى مصر چنان شيفته بغدادى شد كه پس از چند سال 1085ق وقتى از سمت خود معزول شد و به ديار خود بازمى‌گشت، بغدادى را نيز با خود برد. عبدالقادر در «ادرنه» به وزير احمد پاشا بن محمد كوپريلى، از رجال دولت تقرب يافت و او كه شيفته رجال علم بود، بغدادى را مورد توجه خويش قرار داد. بغدادى نيز حاشيه خود بر شرح بانَت سُعاد از ابن هشام را به وى تقديم كرد. در همين اثنا، با سلطان محمد بن سلطان ابراهيم آشنا شد و «خزانة الادب» را به نام اين سلطان كرد. وى در طول اقامت در ادرنه، با محبى صاحب «خلاصة الاثر» كه پدرش با بغدادى سابقه دوستى داشت نيز ديدار كرد. وى در آن‌جا سخت مورد احترام مردم بود. عبدالقادر سرانجام به قاهره رفت و در همان‌جا درگذشت.
    بغدادى چنان شيفته مصر شده بود كه تا1077ق در آن‌جا ماند. وى در اين مدت، بخش عظيمى از «خزانة الادب» تا شاهد 69 را نوشته بود؛ سپس راهى استانبول شد و پس از چند ماه اقامت در آن‌جا، بار ديگر به قاهره رفت. وى در مصر به ابراهیم پاشا كتخدا كه از طرف دولت عثمانى والى مصر بود، تقرب يافت. پاشاى مصر چنان شيفته بغدادى شد كه پس از چند سال 1085ق وقتى از سمت خود معزول شد و به ديار خود بازمى‌گشت، بغدادى را نيز با خود برد. عبدالقادر در «ادرنه» به وزير احمد پاشا بن محمد كوپريلى، از رجال دولت تقرب يافت و او كه شيفته رجال علم بود، بغدادى را مورد توجه خويش قرار داد. بغدادى نيز حاشيه خود بر شرح بانَت سُعاد از ابن هشام را به وى تقديم كرد. در همين اثنا، با سلطان محمد بن سلطان ابراهیم آشنا شد و «خزانة الادب» را به نام اين سلطان كرد. وى در طول اقامت در ادرنه، با محبى صاحب «خلاصة الاثر» كه پدرش با بغدادى سابقه دوستى داشت نيز ديدار كرد. وى در آن‌جا سخت مورد احترام مردم بود.  
     
    == وفات ==
    عبدالقادر در شهر ادرنه یکی از شهرهای ترکیه مریض گردید، اما اطباء آن زمان قادر به مداوای او نشدند، سرانجام به قاهره رفت و در همان‌جا در سال (1093ه/ 1682 م) درگذشت.


    == آثار ==
    == آثار ==
    # ''خزانه الادب و لب لباب لسان العرب‌''
    # شرح شواهد مغنى اللبيب،
    # شرح شواهد شرح التحفة الوردية
    # ''فهرست تراجم العلماء و الشعراء الذین وردت اسماءهم فی شرح بانت سعاد''
    # لغت شاهنامه
    # چند اثر خطی نیز از او برجای مانده است که در کتابخانه‌های مختلف‌ جهان‌نگهداری می‌شود. 


    ==منابع مقاله==
    [http://lib.eshia.ir/23022/12/4951 دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «بغدادی، عبدالقادر»، ج۱۲، ص۴۹۵۱].


    شرح شواهد مغنى اللبيب، شرح شواهد شرح التحفة الوردية، لغت شاهنامه، خزانه الادب و لب لباب لسان العرب و....
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}




    == وابسته‌ها ==
    [[خزانة الأدب و لب لباب لسان العرب]]  
    {{وابسته‌ها}}
     
    [[خزانة الأدب و لب لباب لسان العرب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[شرح أبيات مغني اللبيب]]


    [[ خزانة الأدب و لب لباب لسان العرب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[شرح شافیة ابن الحاجب|شرح شواهد ابن حاجب]]  


    [[لغت شاهنامه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[لغت شاهنامه]]  


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:ادیبان]]
    [[رده:واژه‌‌شناسان]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۶ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۰۵:۲۵

    بغدادی، عبدالقادر بن عمر
    نام بغدادی، عبدالقادر بن عمر
    نام‎های دیگر عبدالقادر بغدادی
    نام پدر عمر
    متولد 1030ق
    محل تولد بغداد
    رحلت 1093 ق/  1682 م
    اساتید شهاب‌الدين خفاجى

    شيخ ياسين حمصى

    برخی آثار خزانة الأدب و لب لباب لسان العرب
    کد مؤلف AUTHORCODE05178AUTHORCODE
    برای دیگر کاربردها، بغدادی (ابهام زدایی) را ببینید.
    با بغدادی، عبدالقاهر بن طاهر اشتباه نشود.

    بَغْدادى، عبدالقادر بن عمر بن بايزيد بن احمد (1030- 1093ق / 1620 - 1682م)، اديب و لغت‌شناس و نحوی در عصر عثمانی

    زندگی

    وى در بغداد متولد شد و در همين شهر به تحصيل پرداخت. علاوه بر زبان فارسی، زبان تركى را نيز فراگرفت و هنگام خروج از بغداد، هر سه زبان عربى، تركى و فارسی را نيك آموخته بود. در آن روزگار زبان فارسی گسترش چشم‌گيرى داشت و از دربار عثمانى- كه سلاطين آن به فارسی شعر مى‌گفتند- تا دربار هند و اميران ترك و مغول آسياى مركزى، زبان فرهنگ و ادب بود. در شهر بغداد نيز بى‌گمان انبوهى ایرانى و عرب آشناى به زبان فارسی مى‌زيستند. آشنايى عبدالقادر با زبان فارسی، به سبب نگارش لغت شاهنامه و نقل اخبار فرس، از حد آموزش‌هاى مدرسه‌اى بسى فراتر رفته بود.

    اساتید

    بغدادى در 8 سالگى به دمشق رفت و نزد محمد بن يحيى فرضى به تكميل دانش عربى خود پرداخت، سپس به محمد بن كمال‌الدين حسینى شيخ آل حمزه نقيب آن‌جا پيوست و مورد عنايت او قرار گرفت؛ تا آن‌جا كه شيخ در محله‌اى، معروف به زقاق النقيب در مسجدى روبه‌روى دارالنقيب مكانى به او اختصاص داد. او پس از سالى اقامت در دمشق، در 1050ق به قاهره رفت و با شهاب‌الدين خفاجى صاحب «ريحانة الالباء» آشنا شد و از او تفسير، حديث و ادب آموخت و اجازه روايت گرفت. در الازهر نيز نزد استادانى چون شيخ ياسين حمصى، نورالدين شَبر امَلَّسى و برهان‌الدين ابراهیم مأمونى دانش آموخت. اما استادان بزرگ بغدادى خفاجى و ياسين حمصى بودند كه او پيوسته در «خزانة الادب» با عنوان «شيخنا» از آنان نام برده است.

    مقامات

    عبدالقادر در عنفوان جوانى مقامات حريرى و بسيارى از ديوان‌هاى شعراى عرب را حفظ داشت و از گونه‌هاى مختلف ادب، ايام العرب، نقد شعر و جز آن‌ها آگاه بود. رتبه علمى وى چنان بود كه حتى خفاجى با همه عظمت و مقام علميش در برخى مسائل غريبه به او رجوع مى‌كرد.

    بغدادى چنان شيفته مصر شده بود كه تا1077ق در آن‌جا ماند. وى در اين مدت، بخش عظيمى از «خزانة الادب» تا شاهد 69 را نوشته بود؛ سپس راهى استانبول شد و پس از چند ماه اقامت در آن‌جا، بار ديگر به قاهره رفت. وى در مصر به ابراهیم پاشا كتخدا كه از طرف دولت عثمانى والى مصر بود، تقرب يافت. پاشاى مصر چنان شيفته بغدادى شد كه پس از چند سال 1085ق وقتى از سمت خود معزول شد و به ديار خود بازمى‌گشت، بغدادى را نيز با خود برد. عبدالقادر در «ادرنه» به وزير احمد پاشا بن محمد كوپريلى، از رجال دولت تقرب يافت و او كه شيفته رجال علم بود، بغدادى را مورد توجه خويش قرار داد. بغدادى نيز حاشيه خود بر شرح بانَت سُعاد از ابن هشام را به وى تقديم كرد. در همين اثنا، با سلطان محمد بن سلطان ابراهیم آشنا شد و «خزانة الادب» را به نام اين سلطان كرد. وى در طول اقامت در ادرنه، با محبى صاحب «خلاصة الاثر» كه پدرش با بغدادى سابقه دوستى داشت نيز ديدار كرد. وى در آن‌جا سخت مورد احترام مردم بود.

    وفات

    عبدالقادر در شهر ادرنه یکی از شهرهای ترکیه مریض گردید، اما اطباء آن زمان قادر به مداوای او نشدند، سرانجام به قاهره رفت و در همان‌جا در سال (1093ه/ 1682 م) درگذشت.

    آثار

    1. خزانه الادب و لب لباب لسان العرب‌
    2. شرح شواهد مغنى اللبيب،
    3. شرح شواهد شرح التحفة الوردية
    4. فهرست تراجم العلماء و الشعراء الذین وردت اسماءهم فی شرح بانت سعاد
    5. لغت شاهنامه
    6. چند اثر خطی نیز از او برجای مانده است که در کتابخانه‌های مختلف‌ جهان‌نگهداری می‌شود. 

    منابع مقاله

    دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «بغدادی، عبدالقادر»، ج۱۲، ص۴۹۵۱.

    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=بغدادی،_عبدالقادر_بن_عمر&oldid=678142»