۸۱٬۶۷۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '↵↵ ' به ' ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر| مجالس (ابهام زدایی)}} | {{کاربردهای دیگر| مجالس (ابهام زدایی)}} | ||
'''تذکره مجالس النفائس'''، اثر [[امیر‌علیشیر نوایی، علیشیر بن کیچکنه|میر نظام‌الدین علیشیر نوائی]]، در سال 896ق، تألیف شده است. این اثر فهرستی است از از فضلا، شعرا و گویندگان قرن نهم هجری قمری. در این کتاب دو ترجمه از مجالس به اهتمام و با مقدمه [[حکمت، علی‌اصغر|علی‌اصغر حکمت]] ارائه شده است. | '''تذکره مجالس النفائس'''، اثر [[امیر‌علیشیر نوایی، علیشیر بن کیچکنه|میر نظام‌الدین علیشیر نوائی]]، در سال 896ق، تألیف شده است. این اثر فهرستی است از از فضلا، شعرا و گویندگان قرن نهم هجری قمری. در این کتاب دو ترجمه از مجالس به اهتمام و با مقدمه [[حکمت، علی‌اصغر|علی‌اصغر حکمت]] ارائه شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
اولین بخش کتاب با نام | اولین بخش کتاب با نام لطائفنامه مشتمل بر مقدمه، نه مجلس و یک خاتمه است که مجلس نهم در نه قسمت ارائه شده است. این بخش از کتاب، حاوی شرح حال 574 شخصیت است که شرح حال شخصیت آخر در خاتمه ذکر شده است. در خاتمه کتاب شرح حال میر کمال‌الدین شاه حسین به‌عنوان شخصیت 574 ذکر شده است. بخش دوم کتاب با ترجمه [[قزوینی، محمد بن مبارک|حکیم شاه محمد قزوینی]] مشتمل بر مقدمه و شرح حال 549 شاعر است که در ضمن هشت بهشت ارائه شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۸: | ||
اولین ترجمه فارسی مجالس النفائس که در این مجموعه به نام «قسمت اول» درج شده است کتابی است به نام «لطائفنامه» که اصل نسخه آن به خط نستعلیق سبک هرات نوشته شده و خالی از اغلاط و افتادگی‌ها نیست و در حاشیه آن به‌طور متفرق قطعاتی از «تحفه سامی» نگاشته‌اند. تاریخ کتابت آن به سال 992ق، است که شصت‌وچهار سال بعد از تألیف اصل می‌باشد. مؤلف، کتاب خود را به نام شاه اسماعیل بن حیدر صفوی و پسرش سام‌میرزا و درمش خان شاملو که پیشکار کل مملکت خراسان بوده، مصدر ساخته است. همچنین یک فصل تمام در خاتمه کتاب مخصوص ذکر میرزا شاه حسین وزیر نموده و کتاب را به نام او ختم کرده است. اصل این ترجمه با عباراتی منشیانه با سلاست و انسجام تحریر یافته و حاکی از سخندانی مؤلف آن کتاب است و اضافات بسیار از طرف مترجم به اصل مجالس النفائس ترکی الحاق شده است. علاوه بر آن در آخر کتاب فصلی خاص به‌عنوان مجلس نهم به اصل مزید ساخته است و در آن فهرستی از 189 تن شاعر و گوینده که [[امیر‌علیشیر نوایی، علیشیر بن کیچکنه|میر علیشیر]] اسم آنان را نبرده ذکر کرده که اول همه شرح حال مؤلف اصل، یعنی خود [[امیر‌علیشیر نوایی، علیشیر بن کیچکنه|میر علیشیر نوائی]] است و اشاراتی به احوال بسیاری دیگر از معاریف رجال و بزرگان تاریخی آن زمان شده که دارای فوائد بسیار می‌باشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، صفحه کو - کز</ref>. مؤلف لطائفنامه، یعنی مترجم اول مجالس النفائس به‌طوری‌که در دیباچه متعرض شده، فخری هراتی است.<ref>ر.ک: همان، صفحه کح</ref>. | اولین ترجمه فارسی مجالس النفائس که در این مجموعه به نام «قسمت اول» درج شده است کتابی است به نام «لطائفنامه» که اصل نسخه آن به خط نستعلیق سبک هرات نوشته شده و خالی از اغلاط و افتادگی‌ها نیست و در حاشیه آن به‌طور متفرق قطعاتی از «تحفه سامی» نگاشته‌اند. تاریخ کتابت آن به سال 992ق، است که شصت‌وچهار سال بعد از تألیف اصل می‌باشد. مؤلف، کتاب خود را به نام شاه اسماعیل بن حیدر صفوی و پسرش سام‌میرزا و درمش خان شاملو که پیشکار کل مملکت خراسان بوده، مصدر ساخته است. همچنین یک فصل تمام در خاتمه کتاب مخصوص ذکر میرزا شاه حسین وزیر نموده و کتاب را به نام او ختم کرده است. اصل این ترجمه با عباراتی منشیانه با سلاست و انسجام تحریر یافته و حاکی از سخندانی مؤلف آن کتاب است و اضافات بسیار از طرف مترجم به اصل مجالس النفائس ترکی الحاق شده است. علاوه بر آن در آخر کتاب فصلی خاص به‌عنوان مجلس نهم به اصل مزید ساخته است و در آن فهرستی از 189 تن شاعر و گوینده که [[امیر‌علیشیر نوایی، علیشیر بن کیچکنه|میر علیشیر]] اسم آنان را نبرده ذکر کرده که اول همه شرح حال مؤلف اصل، یعنی خود [[امیر‌علیشیر نوایی، علیشیر بن کیچکنه|میر علیشیر نوائی]] است و اشاراتی به احوال بسیاری دیگر از معاریف رجال و بزرگان تاریخی آن زمان شده که دارای فوائد بسیار می‌باشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، صفحه کو - کز</ref>. مؤلف لطائفنامه، یعنی مترجم اول مجالس النفائس به‌طوری‌که در دیباچه متعرض شده، فخری هراتی است.<ref>ر.ک: همان، صفحه کح</ref>. | ||
دومین ترجمه از مجالس النفائس که در قسمت دوم این کتاب به طبع رسیده است، برخلاف ترجمه هرات که به نام شاه اسماعیل اول است، به نام رقیب و خصم او، یعنی سلطان سلیم خان بن سلطان بایزید خان معروف به فاتح مصدر می‌باشد. مترجم آن موسوم به محمد بن مبارک قزوینی است که چون در دربار سلطان سمت طبابت داشته، به‌عنوان حکیم شاه معروف بوده است. این مترجم هم مانند فخری هراتی یک فصل بر اصل کتاب افزوده است؛ یعنی فصول کتاب را به هفت بهشت تقسیم نموده و ترجمه مجلس هشتم را که مشتمل بر ذکر احوال سلطان حسین بایقراست به نقل مختصری از احوال او در مجلس هفتم اکتفا کرده و کلیه اشعار ترکی او را حذف کرده و در عوض فصلی را که خود اضافه کرده «بهشت هشتم» نامیده است و آن را به دو روضه تقسیم کرده: روضه اول در ذکر شعرای ماضی قبل از زمان سلطان سلیم خان و روضه دوم در ذکر سلطان مذکور و شعرای دربار اوست. روضه اول بیشتر از بهارستان جامی اقتباس شده و در غالب موارد، مطالب و اشعار را عیناً از آن کتاب نقل نموده و ظاهراً قدر و قیمت تاریخی مهمی ندارد و در بسیاری از موارد به اشتباهات و سهوهای غریب دچار شده است؛ ولی روضه دوم بهترین و مهمترین قسمت این کتاب است و مطالب بدیع و اطلاعات نفیسی را متضمن است که خاص این کتاب می‌باشد و مطالب نادری دارد که در دیگر تذکره‌ها یافت نمی‌شود؛ زیرا شرح احوال کسانی است که معاصر با مؤلف بوده‌اند. علاوه بر آن در متن ترجمه نیز اضافات و الحاقاتی دارد که آنها نیز در حد خود بسیار نافع و ذ‌ی‌قیمت می‌باشند<ref>ر.ک: همان، صفحه ل - لا</ref>. | دومین ترجمه از مجالس النفائس که در قسمت دوم این کتاب به طبع رسیده است، برخلاف ترجمه هرات که به نام شاه اسماعیل اول است، به نام رقیب و خصم او، یعنی سلطان سلیم خان بن سلطان بایزید خان معروف به فاتح مصدر می‌باشد. مترجم آن موسوم به [[قزوینی، محمد بن مبارک|محمد بن مبارک قزوینی]] است که چون در دربار سلطان سمت طبابت داشته، به‌عنوان حکیم شاه معروف بوده است. این مترجم هم مانند فخری هراتی یک فصل بر اصل کتاب افزوده است؛ یعنی فصول کتاب را به هفت بهشت تقسیم نموده و ترجمه مجلس هشتم را که مشتمل بر ذکر احوال سلطان حسین بایقراست به نقل مختصری از احوال او در مجلس هفتم اکتفا کرده و کلیه اشعار ترکی او را حذف کرده و در عوض فصلی را که خود اضافه کرده «بهشت هشتم» نامیده است و آن را به دو روضه تقسیم کرده: روضه اول در ذکر شعرای ماضی قبل از زمان سلطان سلیم خان و روضه دوم در ذکر سلطان مذکور و شعرای دربار اوست. روضه اول بیشتر از بهارستان جامی اقتباس شده و در غالب موارد، مطالب و اشعار را عیناً از آن کتاب نقل نموده و ظاهراً قدر و قیمت تاریخی مهمی ندارد و در بسیاری از موارد به اشتباهات و سهوهای غریب دچار شده است؛ ولی روضه دوم بهترین و مهمترین قسمت این کتاب است و مطالب بدیع و اطلاعات نفیسی را متضمن است که خاص این کتاب می‌باشد و مطالب نادری دارد که در دیگر تذکره‌ها یافت نمی‌شود؛ زیرا شرح احوال کسانی است که معاصر با مؤلف بوده‌اند. علاوه بر آن در متن ترجمه نیز اضافات و الحاقاتی دارد که آنها نیز در حد خود بسیار نافع و ذ‌ی‌قیمت می‌باشند<ref>ر.ک: همان، صفحه ل - لا</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||