تظلم الزهراء من اهراق دماء آل العباء عليهم‌السلام
| تظلم الزهراء من أهراق دماء آل العباء عليهم السلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قزوینی، رضی (نویسنده) رجایی، سید مهدی (تصحیح) |
| ناشر | الشريف الرضي |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1417ق. = 1996م. = 1375ش. |
| چاپ | اول |
| موضوع | سرگذشتنا‌مه حسین بن علی (ع)، امام سوم، ۴ - ۶۱ق,عاشورا,واقعه کربلا، ۶۱ق |
| کد کنگره | BP۴۱/۴/ق۴ت۶ |
تظلّم الزّهراء من اهراق دماء آل العباد عليهم‌السلام تألیف رضی قزوینی، تصحیح سید مهدی رجایی؛ کتابی است تاريخى و روائى در بارۀ قيام وشهادت امام حسين(ع) و تاريخ تأليف آن ١١١٨ قمری است. نویسنده در مقدّمه گفته است که این کتاب شرح كتاب لهوف سیّد بن طاووس است و اغلب منابع آن، منابع كتاب بحارالانوار.
ترتیب مطالب كتاب مانند لهوف است و از سه مقدّمه وسه مسلك و خاتمه تشکیل یافته و هر مسلک و خاتمه شامل چند مجلس است. مقدّمۀ اول در بارة برخى از معجزات و كرامات و مكارم اخلاقى و احتجاجات امام حسين است. مقدّمۀ دوم شامل بعضى از روايات در فضيلت گريستن بر آن حضرت است. در مقدّمۀ سوم از روایات در بارۀ عزادارى، بويژه در تاسوعا و عاشورا، سخن رفته است.
مسلک اول در امور پیش از جنگ است و در آن بدين مسائل پرداخته شده است:
آیات و روایات دربارۀ امام حسین، خروج آن حضرت از مدينه و وارد شدن به مكّه، شهادت مسلم بن عقیل و روانه شدن امام و یارانش به سوی كربلا.
در مسلك دوم از رخدادهای در کربلا و شهادت امام و اصحاب او سخن رفته است. مسلك سوم دربارۀ سرگذشت اهل‌بیت امام و ورود آنان به کوفه و شام است. در اين مسلك از مسائلی چون رخدادهای در مسیر شام، مجلس یزید، برخی از معجزات و کرامات واقع شده برای اهل بیت امام، مدفن رأس آن حضرت، اربعين و بازگشت اهل‌بيت به مدینه سخن رفته است. خاتمۀ کتاب، که در حدو د دویست صفحه است، عهده‌دار بحث از رجعت امام حسين در عصر حضرت ولىّ عصر، عذاب قاتلان آن حضرت، قيام مختار و دست اندازى خلفا بر قبر آن حضرت است.
گفتنى است واعظ تبريزى خيابانى در كتاب وقايع الايّام فى تتمّة محرم الحرام (ج٢،ص١١٢ - ١٢١، در حاشیۀ صفحات)، به بحث دربارۀ کتاب يادشده پرداخته و، از جمله، گفته است: اين ميرزا رضىّ قزوينى، صاحب تظلّم الزّهراء، غير از آقا رضىّ قزوينى، صاحب لسان الخواص است. در نسخه‌اى از كتاب تظلّم الزّهراءكه در سنۀ١٣١٢ به طبع رسیده دو روایت مذکور است که هیچ یکی از مؤلف کتاب نیست و هر دو را وقت استنساخ دسّ و خلط کرده‌اند.
مطلب دیگر اینكه صاحب كتاب در قضيّة شهادت حضرت حسين(ع) زبان حالى از لسان حضرت زينب -سلام الله علیها۔نوشته که به هیچ وجه مناسب زبان حال و لايق مقام صبر وتسليم آن خاتون معظّم نیست و کم‌کم از زبان حال به لسان مقال تحویل و از صورت نظم به کسوت نثر تبديل شده است. والحق از صاحب تظلّم در اين مقام مسامحۀ عظيمى واقع شده است؛ با اينكه كتابش متقن ودر همۀ مواضع، مدرك وسند ارائه كرده است. (البتّه نويسندۀ وقايع الايّام به شواهد موردنظر خود تصريح كرده است.)[۱]
پانويس
- ↑ اسفندیاری، محمد، ص103-104
منابع مقاله
اسفندیاری، محمد؛ کتاب‌شناسی تاریخی امام حسین(ع) به ضمیمه امام حسین(ع) در الذریعه، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، چاپ اول، زمستان 1380