تفسير الثعالبي المسمی بالجواهر الحسان في تفسير القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR01383J1.jpg | |||
| عنوان =تفسیر الثعالبی المسمی بالجواهر الحسان فی تفسیر القرآن | |||
| عنوان‌های دیگر =الجواهر الحسان فی تفسیر القرآن | |||
| پدیدآوران = | |||
[[ابوسنه، عبدالفتاح]] (محقق) | |||
| | |||
| | |||
[[ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد]] ( | [[ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد]] (نویسنده) | ||
[[معوض، علی محمد]] (محقق) | [[معوض، علی محمد]] (محقق) | ||
[[عبدالموجود، عادل احمد]] (محقق) | [[عبدالموجود، عادل احمد]] (محقق) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 96 /ث7ت7 | ||
| موضوع = | |||
تفاسیر اهل سنت - قرن 9ق. | |||
|کد کنگره | | ناشر = | ||
دار إحياء التراث العربي | |||
| مکان نشر =بیروت - لبنان | |||
|موضوع | | سال نشر = 1418 ق یا 1997 م | ||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01383AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =5 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01383 | |||
| کتابخوان همراه نور =01383 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|الجواهر (ابهام زدایی)}} | |||
'''تفسير الثعالبي''' كه نام اصلى آن «الجواهر الحسان في تفسير القرآن» است، تأليف [[ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد|عبدالرحمن بن محمد بن مخلوف، ابوزيد ثعالبى]] (786 - 875ق)، از جمله تفاسير اهل سنت، به زبان عربى است كه كار تحقيق آن را شيخ على‌محمد معوّض و شيخ عادل احمد عبدالموجود با مشاركت دكتر عبدالفتاح ابوسنه انجام داده‌اند. | '''تفسير الثعالبي''' كه نام اصلى آن «الجواهر الحسان في تفسير القرآن» است، تأليف [[ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد|عبدالرحمن بن محمد بن مخلوف، ابوزيد ثعالبى]] (786 - 875ق)، از جمله تفاسير اهل سنت، به زبان عربى است كه كار تحقيق آن را شيخ على‌محمد معوّض و شيخ عادل احمد عبدالموجود با مشاركت دكتر عبدالفتاح ابوسنه انجام داده‌اند. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب، در پنج جلد تدوين شده است كه در ابتداى جلد اول كتاب مقاله تحقيقى مفيدى به قلم محققین كتاب ديده مى‌شود. نویسنده، در ابتداى هر سوره به مكى يا مدنى بودن آن، تعداد آيه و مناسبتش با ماقبل اشاره مى‌كند، سپس در هر بخش تعدادى از آيات قرآن كريم را ذكر و سپس به شرح و توضيح الفاظ و جملات هر آيه مى‌پردازد. | |||
كتاب، در پنج جلد تدوين شده است كه در ابتداى جلد اول كتاب مقاله تحقيقى مفيدى به قلم | |||
ثعالبى در تفسيرش از منابع فراوانى استفاده كرده است كه محقق كتاب آنها را در در ده دسته بيان كرده؛ از آن جمله است: | ثعالبى در تفسيرش از منابع فراوانى استفاده كرده است كه محقق كتاب آنها را در در ده دسته بيان كرده؛ از آن جمله است: | ||
| خط ۶۱: | خط ۴۴: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در ابتداى كتاب، رموز اختصارى مورد استفاده، تبيين شده‌اند؛ به‌عنوان مثال، بيان شده است كه «ت» به‌جاى «قلت» در گفتار ثعالبى، به كار رفته است. | در ابتداى كتاب، رموز اختصارى مورد استفاده، تبيين شده‌اند؛ به‌عنوان مثال، بيان شده است كه «ت» به‌جاى «قلت» در گفتار ثعالبى، به كار رفته است. | ||
محققین كتاب، كار تحقيقى ارزشمندى را درباره آن انجام داده‌اند كه از دو بخش تشكيل شده است: | |||
الف) قسمت اول، مقاله‌اى تحقيقى است كه در سه مبحث ارائه شده است: | الف) قسمت اول، مقاله‌اى تحقيقى است كه در سه مبحث ارائه شده است: | ||
| خط ۷۳: | خط ۵۴: | ||
#بحث از تفسير ابوزيد (كه در آن مصادر شيخ ثعالبى در تفسيرش، روش تفسيرى او و... بيان شده است). | #بحث از تفسير ابوزيد (كه در آن مصادر شيخ ثعالبى در تفسيرش، روش تفسيرى او و... بيان شده است). | ||
ب) قسمت تحقيق نص كتاب كه عبارت است از: استخراج نص خالى از اشتباهات نحوى و املائى؛ اثبات فرق‌هاى نسخه‌ها؛ استخراج احاديث وارد در نص؛ انتساب آثار به مصادرش؛ توضيح الفاظ غريب وارده در نص با استفاده از معاجم لغوى و فقهى؛ شرح حال اعلام؛ توضيح بعضى اصطلاحات فقهى و اصولى وارد در نص؛ پاورقى بر برخى موضوعاتى كه مصنف به آنها اشاره كرده است <ref>مقدمه | ب) قسمت تحقيق نص كتاب كه عبارت است از: استخراج نص خالى از اشتباهات نحوى و املائى؛ اثبات فرق‌هاى نسخه‌ها؛ استخراج احاديث وارد در نص؛ انتساب آثار به مصادرش؛ توضيح الفاظ غريب وارده در نص با استفاده از معاجم لغوى و فقهى؛ شرح حال اعلام؛ توضيح بعضى اصطلاحات فقهى و اصولى وارد در نص؛ پاورقى بر برخى موضوعاتى كه مصنف به آنها اشاره كرده است..<ref>مقدمه محققین، ص91</ref> | ||
== ويژگى‌ها و عناصر بنيادين تفسير ثعالبى== | == ويژگى‌ها و عناصر بنيادين تفسير ثعالبى== | ||
| خط ۸۶: | خط ۶۷: | ||
#ذكر قرائات وارده در آيات؛ | #ذكر قرائات وارده در آيات؛ | ||
#احتجاج و استشهاد با شعر؛ | #احتجاج و استشهاد با شعر؛ | ||
#ذكر پاره‌اى از اسرائيليات و بيان عدم صحت آنها <ref>مقدمه | #ذكر پاره‌اى از اسرائيليات و بيان عدم صحت آنها..<ref>مقدمه محققین، ص99</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
فهرست مطالب هريك از مجلدات در انتهاى آن آمده است. در پاورقى‌هاى مفصل اثر، شرح الفاظ، عبارات، اعلام و هر مطلبى كه به فهم بهتر مطالب كتاب كمك كند، ذكر شده است. | فهرست مطالب هريك از مجلدات در انتهاى آن آمده است. در پاورقى‌هاى مفصل اثر، شرح الفاظ، عبارات، اعلام و هر مطلبى كه به فهم بهتر مطالب كتاب كمك كند، ذكر شده است. | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
مقدمه و متن كتاب. | مقدمه و متن كتاب. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده: تفسیر]] | [[رده: تفسیر]] | ||
[[رده:متون تفاسیر]] | [[رده: متون تفاسیر]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۸ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۰۹
| تفسیر الثعالبی المسمی بالجواهر الحسان فی تفسیر القرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابوسنه، عبدالفتاح (محقق)
ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد (نویسنده) معوض، علی محمد (محقق) عبدالموجود، عادل احمد (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | الجواهر الحسان فی تفسیر القرآن |
| ناشر | دار إحياء التراث العربي |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1418 ق یا 1997 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | تفاسیر اهل سنت - قرن 9ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 5 |
| کد کنگره | BP 96 /ث7ت7 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
برای دیگر کاربردها، الجواهر (ابهام زدایی) را ببینید.
تفسير الثعالبي كه نام اصلى آن «الجواهر الحسان في تفسير القرآن» است، تأليف عبدالرحمن بن محمد بن مخلوف، ابوزيد ثعالبى (786 - 875ق)، از جمله تفاسير اهل سنت، به زبان عربى است كه كار تحقيق آن را شيخ على‌محمد معوّض و شيخ عادل احمد عبدالموجود با مشاركت دكتر عبدالفتاح ابوسنه انجام داده‌اند.
ساختار
كتاب، در پنج جلد تدوين شده است كه در ابتداى جلد اول كتاب مقاله تحقيقى مفيدى به قلم محققین كتاب ديده مى‌شود. نویسنده، در ابتداى هر سوره به مكى يا مدنى بودن آن، تعداد آيه و مناسبتش با ماقبل اشاره مى‌كند، سپس در هر بخش تعدادى از آيات قرآن كريم را ذكر و سپس به شرح و توضيح الفاظ و جملات هر آيه مى‌پردازد.
ثعالبى در تفسيرش از منابع فراوانى استفاده كرده است كه محقق كتاب آنها را در در ده دسته بيان كرده؛ از آن جمله است:
- مصادر مهم تفسيرى، مانند: تفسير ابن عطيه با نام «المحرّر الوجيز في تفسير الكتاب العزيز»؛ مختصر تفسير طبرى تأليف محمد بن عبدالله بن احمد لخمى؛ مختصر «البحر المحيط» نوشته ابوحيان؛ مفاتيح الغيب يا تفسير كبير رازى؛ احكام القرآن قاضى ابوبكر بن عربى.
- كتب غريب الفاظ قرآن و حديث، مانند: كتاب قاسم بن سلام هروى و مختصر غريب القرآن حافظ زين‌الدين عراقى.
- مصادر اهل سنت، مانند: صحيح بخارى و مسلم و سنن ترمذى.
- كتب احكام فقهى و اصولى، مانند: البيان و التحصيل ابن رشد.
- كتب خصائص و الشمائل، مانند: الشفا بتعريف حقوق المصطفى.
گزارش محتوا
در ابتداى كتاب، رموز اختصارى مورد استفاده، تبيين شده‌اند؛ به‌عنوان مثال، بيان شده است كه «ت» به‌جاى «قلت» در گفتار ثعالبى، به كار رفته است.
محققین كتاب، كار تحقيقى ارزشمندى را درباره آن انجام داده‌اند كه از دو بخش تشكيل شده است:
الف) قسمت اول، مقاله‌اى تحقيقى است كه در سه مبحث ارائه شده است:
- زندگى و شرح حال مؤلف؛
- پيشينه تفسير پيش از ابوزيد ثعالبى (كه در آن تفسير و تأويل و فرق بين آن دو بيان شده است)، نياز مردم به تفسير كتاب عزيز و مشهورترين مفسرين قرآن از صحابه و پس از آنها؛
- بحث از تفسير ابوزيد (كه در آن مصادر شيخ ثعالبى در تفسيرش، روش تفسيرى او و... بيان شده است).
ب) قسمت تحقيق نص كتاب كه عبارت است از: استخراج نص خالى از اشتباهات نحوى و املائى؛ اثبات فرق‌هاى نسخه‌ها؛ استخراج احاديث وارد در نص؛ انتساب آثار به مصادرش؛ توضيح الفاظ غريب وارده در نص با استفاده از معاجم لغوى و فقهى؛ شرح حال اعلام؛ توضيح بعضى اصطلاحات فقهى و اصولى وارد در نص؛ پاورقى بر برخى موضوعاتى كه مصنف به آنها اشاره كرده است..[۱]
ويژگى‌ها و عناصر بنيادين تفسير ثعالبى
- جمع بين تفسير با منقولات (خواه از كتاب، خواه از سنت) و تفسير با رأى؛
- بيان مسائلى از اصول دين؛
- بيان مسائلى از اصول فقه؛
- بيان آيات الاحكام و ذكر اختلافات فقهى؛
- احتجاج به‌وسيله علم لغت، مسائل نحوى، تصريفى و مانند آن؛
- ذكر اسباب نزول و مكى و مدنى بودن آيات و سور؛
- ذكر قرائات وارده در آيات؛
- احتجاج و استشهاد با شعر؛
- ذكر پاره‌اى از اسرائيليات و بيان عدم صحت آنها..[۲]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب هريك از مجلدات در انتهاى آن آمده است. در پاورقى‌هاى مفصل اثر، شرح الفاظ، عبارات، اعلام و هر مطلبى كه به فهم بهتر مطالب كتاب كمك كند، ذكر شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.