تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة (المكاسب المحرمة)
| نام کتاب | تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله (المکاسب المحرمه) |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | تحریر الوسیله. برگزیده. شرح
تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله: المکاسب المحرمه |
| پدیدآورندگان | فاضل موحدی لنکرانی، محمد (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 183/9 /خ8 ت30237 1385ب |
| موضوع | خرید و فروش (فقه)
خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1368. تحریر الوسیله - نقد و تفسیر فقه جعفری - رساله عملیه فقه جعفری - قرن 14 معاملات (فقه) |
| ناشر | مرکز فقه الأئمة الأطهار (علیهم السلام) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1386 هـ.ش یا 1428 هـ.ق یا 2007 م |
| کد اتوماسیون | 699 |
معرفى اجمالى
«تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة: المكاسب المحرمة» اثر آية الله شيخ محمد فاضل لنكرانى و شرحى تفصيلى بر مسايل، فروعات و احكام تحرير الوسيله امام خمينى است.
در اين جلد، مباحث نظرى و مبانى و استدلال‌ها و ادله فقهى معاملات و كسب‌ها مخصوصا كسب‌هاى نامشروع بررسى و از مصاديق و نمونه‌هاى مشخص اين كسب‌ها از ديدگاه فقهاى شيعه بحث شده است.
انگيزه تأليف
تبيين مباحث و فروعات فقهى و شناخت اصول نظرى هر مسئله و ابعاد اصولى آن، هدف اصلى اين شرح مفصل است.
ساختار
در هر مبحث ابتدا از نظر معيارهاى اصولى و قواعد عقلى فقهى و سپس تطبيق بر مسئله‌هاى مشخص صورت گرفته و ميان آرا و مبانى فقهاى متقدم و متأخر مقايسه انجام شده و ادله و پشتوانه‌هاى مشروعيت نظريه‌ها و فتاوى مشخص شده است.
گزارش محتوا
مسايل و فروعات گسترده مربوط به معاملات و كسب‌ها در بخش‌هاى مختلفى مطرح گرديده است. مبحث اول شامل مجموعه مسايل تكسب به اعيان نجسه است كه همه اشكال و انواع آن از نظر نويسنده و شارح ايراد شرعى دارد.
بحث در مكاسب و معاملات دو وجه دارد يك وجه آن بررسى از منظر حكم تكليفى و وجه ديگر بررسى از منظر حكم وضعى است. نهى تكليفى اشاره به حرمت دارد اما نهى وضعى براى ارشاد به بطلان معامله و كسب است شارح با تبيين ابعاد اين دو جنبه معتقد است در تكسب و مباحث كسب‌هاى حرام بايد اين دو حيثيت را از هم تفكيك كرد.
سپس مفاد و دامنه معنايى و مفهومى آيه 35 سوره مائده در حرمت ميته و خون و گوشت خوك و ديگر محرمات و نيز آيه 173 سوره بقره و آيه الرجز فاهجر و ديگر آيات مربوط به تحريم محرمات بررسى كرده است.
برخى استدلال كرده‌اند كه مفاد و معناى حرمت در اين آيات به حرمت اكل و شرب اختصاص دارد و اشاره‌اى به حرمت تكسب به اين امور ندارد. نويسنده، به تبيين ماهيت اين استدلال در قالب يك اشكال پرداخته سپس از مفاد ديگر آيات و روايات مربوط به حرمت تكسب در امور مذكور بحث كرده و به اين نتيجه رسيده كه اين حرمت‌ها جنبه تكليفى ندارد و دلالت و اشاره آن عمدتا به حرمت وضعى است. در استدلال به برخى از روايات منقول از كتاب فقه رضوى و دعائم الاسلام و جعفريات در اين مورد، نويسنده معتقد است اين روايات قابل اعتنا نيستند چون از جمله كتاب فقه رضوى اعتبارش نزد فقها ثابت نشده است. وى سپس استدلال و مبانى امام خمينى و ديگر فقها را در تبيين ماهيت حرام بيع و شرا در اعيان نجسه توضيح داده و ميان اقوال و آراى گوناگون مقايسه كرده آن‌گاه ادله فقهى و روايات مربوطه را بررسى نموده و با طرح اشكالات خود به نظر و تبيين جديدى دست يافته و آن را تشريح كرده است. در مبحث كسب‌هاى حرام و حرمت بيع و شراء اعيان نجسه علاوه بر طرح آراى صاحب عروه و امام خمينى، به تفصيل از مبانى شيخ انصارى كه بيشترين تلاش‌هاى فكرى را با نگارش كتاب مكاسب انجام داده، بحث شده و جوانب استدلال‌هاى او بررسى گرديده است.
بعد ميان روايات متعارض مربوط به بحث، جمع كرده و در ادله و روايات حرمت معامله هر يك از اعيان نجسه و مصاديق و كاربردها و استعمالات آن را توضيح داده سپس از روايات جواز بيع سگ شكارى، بيع عبد كافر، بيع عصير عنبى صحبت كرده و هم مقتضاى قواعد و ضوابط اوليه و هم دلالت روايات را تبيين نموده است. روش كلى شارح در هر مبحث، تفكيك برداشت‌هاى عرفى و مقتضاى اصول كلى از برداشت‌هاى فقهى از روايات و ادله فقهى مى‌باشد و در مباحث بيع متنجس، نجس العين، بيع انواع حشرات و درندگان، اجاره مساكن و اماكن براى فعل حرام، مفهوم اعانه، فروش سلاح به دشمن، حرمت تكسب به تصاوير حرام، تصويرگرى، اعانت بر اثم، اعانت بر حاكمان جور، بيع و شراء كتب ضلال، سحر و شعبده، غناء و موسيقى همين نحوه استدلال و كنكاش در مبانى و اقوال را پيش گرفته و با دقت از قواعد اصولى و ادله فقهى استنباطات تازه‌اى نموده است؛ ضمن اينكه در هر مبحث ميان آراى فقها و اصوليان مقايسه و تطبيق انجام داده است.
پیوندها
مطالعه کتاب تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله (المکاسب المحرمه) در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور