جهان هخامنشیان: تاریخ، هنر و جامعه در ایران باستان

جهان هخامنشیان: تاریخ، هنر و جامعه در ایران باستان
پدیدآوران	کرتیس، جان (نویسنده) سیمپسون، سنت جان (نویسنده) بهاری، خشایار (مترجم)
ناشر	نشر فرزان روز
مکان نشر	تهران
سال نشر	۱۳۹۱ش
شابک	‎4-382-321-964-978
موضوع	ایران‌ -- تا‌ریخ‌ -- هخا‌منشیا‌ن‌، ۵۵۸ - ۳۳۰ق‌. م‌,ایران‌ -- تا‌ریخ‌ -- پیش‌ از اسلام‌,ایران‌ -- تمدن‌ -- از آغا‌ز تا‌ ۶۴۰م‌,ایران‌ -- شا‌ها‌ن‌ و فرما‌نروایا‌ن‌
کد کنگره	DSR۲۱۹/ک۴ج۹ ۱۳۹۹‏

جهان هخامنشیان: تاریخ، هنر و جامعه در ایران باستان تألیف جان کرتیس و سنت جان سیمپسون؛ مترجم خشایار بهاری؛ شاهنشاهی هخامنشی از 330 تا 550 پیش از میلاد بر بزرگ ترین و اولین امپراتوری چندین ملیتی و چندزبانی جهان باستان مقدم فرمان روایی کردند. در پاییز 1384، نمایشگاهی با عنوان «امپراتوری فراموش شده» درباره‌ی این دوران از تاریخ درخشان نیاکان مان در محل موزه‌ی بریتانیا در لندن برگزار شد. هم زمان متخصصان و پژوهش گران برجسته‌ی دوران هخامنشی در همایشی در همان محل گرد هم آمدند. مقالات گردآوری شده‌ی این همایش به همت دو نویسنده‌ی مذکور به صورت کتابی انتشار یافت. این کتاب که دربردارنده‌ی مجموعه‌ی از همان مقالات است عمدتا از سطح تخصصی و جامعیت بالایی برخوردار است و آخرین اندیشه‌ها و پژوهش‌های فرهنگ و تمدن هخامنشیان را در خود جای داده است.

ساختار

مجموعه مقالات این کتاب در قالب هشت بخش عمده با سرفصل‌های مشخص ارائه شده‌اند که نشان دهنده‌ی گستردگی و تنوع مطالب است:

بخش 1: تاریخ و تاریخ نگاری (حاوی 5 فصل می‌باشد)

بخش 2: دین (مشتمل بر 5 فصل است)

بخش 3: زن در دوره‌ی هخامنشی (دو فصل دارد)

بخش 4: هنر و معماری (حاوی 6 فصل است)

بخش 5: باستان شناسی (مشتمل بر 6 فصل است)

بخش 6: مهرها و سکه ها(سه فصل دارد)

بخش 7: طلا، نقره، شیشه و سرامیک (دو فصل دارد)

بخش 8: مطالعات منطقه‌ای (سه فصل دارد)

گزارش محتوا

این کتاب دربردارنده‌ی مجموعه مقالاتی است که در گردهمایی «جهان هخامنشیان» در مرکز آموزش‌های clore در موزه‌ی بریتانیا، از 29 سپتامبر تا اول اکتبر 2005 ارائه شده است. این گردهمایی از بسیاری جهات، نقطه‌ای عطف از کار درآمد؛ زیرا تقریبا بیشتر افراد دخیل در پژوهش‌های مخامنشی را از سراسر جهان، به جز چند استثناء، گرد هم آورد. اغلب عنوان شده است که مطالعات هخامنشی در 30 سال اخیر دستخوش تحول عمده‌ای شده است؛ و شگفتا که این دوره، همزمان با سالهایی است که حافریهای عمده در ایران انجام نشده، اما به همین دلیل، پژوهشگران فرصت بازنگری عمده‌ی نظریات رایج را داشته‌اند. نتیجه‌ی کار، بررسی درباره‌ی منابعی بوده که از نظر سنتی در بازسازی تاریخ هخامنشی به کار می‌رفته است. اکنون پذیرفته‌اند که منابع یونانی را باید با احتیاط زیاد مورد استفاده قرار داد و نیز این که روایات بومی پارسی را باید بیش از پیش مدنظر قرار داد. کتیبه‌هایی نیز از نواحی اطراف، به ویژه بابل، با آن زمینه‌ی غنی نوشتاری وجود دارد که به کار تاریخ نگاری هخامنشی می‌آید. گرچه همه‌ی این موارد را باید خوش یمن شمرد، اما این فرایند باز - ارزیابی، هنوز به اندازه‌ی کافی پیش نرفته است. هنوز گرایش غالبی در چشم پوشیدن از شواهد باستان شناسی ایران و نواحی اطراف وجود دارد که حتی گاه با تعابیر نادرست نیز همراه است. تا هنگامی نیز که این انبوه داده‌ها به درستی مورد استفاده قرار نگیرد، تصویر درست تری از تاریخ هخامنشی پیش رو نخواهیم داشت. در بین پژوهشگران غربی نیز، اکراهی به استفاده از پژوهش‌های باستان شناسان ایرانی وجود دارد. این گردهمایی، به همراه نمایشگاهی که همزمان با آن برگزار شد، نقشی هرچند اندک برای اصلاح این رویه و برقراری تعادل مورد نظر داشته باشد؛ گرچه کماکان راه درازی در پیش دارد. در این گردهمایی، 9 پژوهشگر ایرانی، از ایران، مقاله ارائه کرده و یا سهمی در ارائه‌ی کار مشترک داشته اند؛ ضمن این که دو نفر دیگر هم چکیده‌ی کار خود را فرستاده‌اند.

گردهمایی همزمان با نمایشگاه «امپراتوری فراموش شده: جهان ایران باستان» برگزار شد که از نهم سپتامبر 2005 تا هشتم ژانویه‌ی 2006 در محل موزه‌ی بریتانیا برقرار بود. ین به راستی یک کامیابی بزرگ از کار درآمد که توانست بازدیدکننده‌های بسیاری را جذب کند. یعنی رقمی بیش از هر نمایشگاه ادواری دیگر در موزه‌ی بریتانیا، از زمان برگزاری نمایشگاه توتانخامون در سال 1972. افزون بر این، نمایشگاه از مقبولیت رسانه‌ای گسترده‌ای نیز برخوردار شد که باعث شد در بیرون از موزه‌ی بریتانیا نیز بازتاب یابد. موج بزرگی از گرایش به تاریخ ایران باستان پدید آمد که حتی هم اکنون نیز کماکان شاهد آن هستیم.

منابع مقاله

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران