نمایش مبدأ برای خاقان صاحب قران و علمای زمان: نقش فتحعلی‌شاه قاجار در شکل‌گیری روندها و نهادهای مذهبی نو

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NURخاقان صاحب قران و علمای زمانJ1.jpg
| عنوان =خاقان صاحب قران و علمای زمان: نقش فتحعلی‌شاه قاجار در شکل‌گیری روندها و نهادهای مذهبی نو
| عنوان‌های دیگر =
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران = 
[[کاظمی موسوی، احمد]] (نویسنده)
|زبان 
| زبان =
| کد کنگره =‏DSR۱۳۴۳/ک۲/خ۲
| موضوع =فتحعلی‌ قا‌جا‌ر، شا‌ه‌ ایران‌، ۱۱۸۵ - ۱۲۵۰ق‌,روحا‌نیت‌ -- ایران‌ -- فعا‌لیتها‌ی سیا‌سی‌,ایران‌ -- تا‌ریخ‌ -- قا‌جا‌ریا‌ن‌، ۱۱۹۳-۱۳۴۴ق‌. -- روحا‌نیت‌
|ناشر 
| ناشر =نشر آگاه 
| مکان نشر =تهران
| سال نشر =۱۳۹۷ش 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE.....AUTOMATIONCODE
| چاپ =
| شابک =978-964-416-399-9
| تعداد جلد =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''خاقان صاحب قران و علمای زمان: نقش فتحعلی‌شاه قاجار در شکل‌گیری روندها و نهادهای مذهبی نو''' تألیف [[کاظمی موسوی، احمد|احمد کاظمی موسوی]]؛ فتحعلی شاه قاجار را می توان سنتی ترین پادشاه ایران دانست، که در برزخ برخوردی گریز ناپذیر با مدرنیتی توسعه گر، 37 سال بر ایران حکومت راند. او اروپای مدرن در قرن نوزدهم «فراسوی مرزها رفتن» را جزئی از هویت نویافته‌ی فاعلیت خود می دانست. همین نیاز به جهان گیری بود که روسیه‌ی نو بنیاد را به دست اندازی به قلمرو ایران واداشت. رقابت و کارزار میان دولت های انگلیس و فرانسه در آن زمان نیز ایران را به عنوان دوازه‌ی هندوستان چند مدتی مرکز رفت و آمدهای دیپلوماتیک نمود. ایران در این بزنگاه، پادشاهی روحانیت گرا ولی خودشیفته بر سر داشت.
==ساختار==
این کتاب زیر چهار عنوان اصلی از فرایندهای مذهبی نو پدید و پاره ای دگرگشت های فرهنگی که در عصر فتحعلی شاه پدید آمد، در چهار فصل گفت و گو می شود:

فصل یکم: برآمد یک شاه خودشیفته و روحانیت گرا

فصل دوم: رابطه‌ی فتحعلی شاه با علما و اهل غیب و مکاشفه

فصل سوم: سلطنت به نیابت از مجتهدان

فصل چهارم: رویکردهای فرهنگی به رغم استبداد و زراندوزی حکومت<ref> [https://www.historylib.com/books/2331 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>

==گزارش محتوا==
فتحعلی‌شاه قاجار طی حکومت سی‌وهفت‌ساله‌اش در اوایل سده سیزده هجری ـ نوزده میلادی رویه‌ای در رابطه با علما و اهل کشف و معنا در پیش گرفت که در شکل‌دادن به نهادهای تازه‌ی مذهبی نقشی نمایان داشته است. هم‌زمان با عصر فتحعلی‌شاه یا اندکی پس از آن عنوان‌ها و نهادهایی چون مرجع تقلید، مجتهد اعلم، رکن رابع، واسطه‌ی فیض، نقطه‌ی اولی و مهم‌تر از همه اصل ولایت عامه‌ی فقیه پدید آمدند و یا جان گرفتند.

این مقامات هر یک به جای خود روندهای جدیدی در جامعه‌ی شیعه‌ی ایران بنا گذاشتند. مردم ایران بار تأثیرات و تبعات این نهادها و عناوین را بر دوش دارند، اما از چگونگی و چرایی پیدایش این گرایش‌ها و رشد هسته‌های اقتدار دینی نوین در دو قرن اخیر، آن‌طور که باید، آگاهی ندارند. چون کمتر نویسنده‌ای به چگونگی ظهور اقتدار دینی تازه در عناوین مذهبی جدید پرداخته و علت رشد و غلیان آن‌ها را در یک بستر اجتماعی بررسی کرده است.

به‌طوری که خواهیم دید، آگاهی فتحعلی‌شاه از اوضاع زمان کمتر از پادشاهان پیش و پس از خود نبود، بلکه ادعای آشنایی‌داشتن با مسائل فقهی و ادبی، جوشش و خوش‌نشینی‌اش با اهل شعر و روحانیت، به‌ویژه با فقها و علمای زمان، زمینه‌ساز روندها و نهادهای مذکور در فوق گردید. افزون بر این‌ها، نطفه‌های رشد نقاشی عصر قاجار، موسیقی دستگاهی ایران، و رواج عزاداری مرسوم شیعه از دوره‌ی فتحعلی‌شاه بسته شده‌اند و به زمان ما رسیده‌اند.

فصل نخست كتاب از برآمدن يك شاه خودشيفته(فتحعلي شاه) و روحانيت گرا مي گويد. در ادامه به موضوع بر سرير سلطنت نشستن وي اختصاص دارد و آشنايي اش با روند تجدد. جنگ دوم ايران و روس و پشتيباني علما، سرآغاز نگرش هاي تازه فرهنگي، جنگ اول ايران با روسيه توسعه طلب، قتل ايلچي روس و سال هاي پاياني عصر فتحعلي شاه از ديگر مطالب فصل نخست است.

فصل دوم به رابطه فتحعلی شاه با علما و اهل غيب و مكاشفه اختصاص دارد.

فصل سوم با عنوان سلطنت به نيابت از مجتهدان از پيشينه نيابت فقها از امام در دوره هاي نخستين تا دوره هاي صفوي و افشار مورد مداقه قرار مي گيرد.<ref> [https://www.cgie.org.ir/fa/news/217385 ر.ک: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]</ref> 


==پانويس ==
<references />


==منابع مقاله==
#[https://historylib.com/top کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران]
#[https://www.cgie.org.ir/fa/news/217385 مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:تاریخ]]
[[رده:تاریخ آسیا]]
[[رده:تاریخ ایران]]
[[رده:مقالات(فروردین) باقی زاده]] 
[[رده:مقالات بازبینی شده2 فروردین 1403]]