خلاصة الأشعار و زبدة الأفکار (بخش ری و استرآباد و نواحی آن بلاد): تفاوت میان نسخه‌ها
Alphabetit (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR93035J1.jpg | عنوان = خلاصة الأشعار و زبدة الأفکار (بخ...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]') |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| پدیدآورندگان | | پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[تقی‌الدین | [[تقی‌الدین کاشی، محمد بن علی]] (نويسنده) | ||
[[موسوی، مرتضی ]] ( | [[موسوی، مرتضی]] (مقدمه‌نويس) | ||
[[موسوی، مرتضی ]] ( مصحح) | [[موسوی، مرتضی]] (مصحح) | ||
[[مساح، رضوان ]] ( | [[مساح، رضوان]] (مقدمه‌نويس) | ||
[[مساح، رضوان]] ( مصحح) | [[مساح، رضوان]] (مصحح) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| کد کنگره = /ت7 خ801 3542 PIR | | کد کنگره = /ت7 خ801 3542 PIR | ||
| موضوع =شاعران ایرانی - | | موضوع =شاعران ایرانی - سرگذشت‌نامه - شاعران ایرانی - ری - سرگذشت‌نامه - شعر فارسی - مجموعهها | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر = مرکز پژوهشی ميراث مکتوب | | ناشر = مرکز پژوهشی ميراث مکتوب | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''خلاصة الأشعار وزبدة الأفکار (بخش ری و استرآباد و نواحی آن بلاد)''' اثر [[تقی‌الدین کاشی، محمد بن علی|میر تقی‌الدین کاشانی]] (زنده تا 1016ق)، بزرگ‌ترین پروژه تذکره‌نویسی شاعران فارسی‌گو تا سده دهم قمری است که با مقدمه و تصحیح [[موسوی، مرتضی|مرتضی موسوی]] و [[مساح، رضوان|رضوان مساح]] منتشر شده است. | |||
این اثر از جمله منابع دست‌اول سده‌های 10- 11ق و در زمره پرحجم‌ترین تذکره‌های عمومی زبان فارسی است که کار نگارش آن، بیش از چهل سال به درازا کشیده است. این تلاش دنباله‌دار، نام «خلاصة الأشعار» را در عراق و خراسان و دیگر جای‌ها، چنان بر زبانها انداخت که تقی‌الدین در روزگار خود، به «میر تذکره» شهره گشت. از آنجا که تدوین این تذکره درازآهنگ و دامنه‌دار بوده، به‌صورت مجموعه و یک‌جا گرد نیامده و بخش‌های مختلفش اینجا و آنجا به دست آمده است. بخش خاتمه این مجموعه، در شرح‌حال و سروده‌های شارعران معاصر مؤلف (شامل یک مقدمه و دوازده اصل- مطابق بروج آسمانی- است که هر اصل، مخصوص ناحیه‌ای می‌باشد)<ref>ر.ک: مقدمه مصححان، صفحه چهارده- پانزده</ref>. | |||
کتاب حاضر، به اصل یازدهم اختصاص یافته است. این اصل، در دو فصل تنظیم گشته که فصل نخست، مخصوص شاعران ری (15 شاعر) است و فصل دوم، به سرایندگان استرآباد (16) تعلق دارد. برخی از ویژگی‌های این اصل، به شرح ذیل می‌باشد: | |||
# صاحبان تراجم این اصل، از طبقات گوناگون اجتماعی انتخاب شده‌اند که می‌توان آن‌ها را از این حیث، عموما در دو دسته گنجاند: | |||
#:الف) وابستگان به دربار سلطنت و عوامل حکومت، همگون قاسم‌بیگ حالتی از امیرزادگان ترک؛ قاضی محمد، قاضی عطاءالله و مولانا علی نیازی، از حاضران در مجالس شاه تهماسب؛ خواجه محمدشریف هجری و میر محمدیوسف صدر، از وزرای صفویه و... | |||
#:ب) صاحبان مشاغل غیردرباری و مردمی، مثل قاضی عبدالله که زراعت می‌کرده؛ مولانا فهمی و مولانا ناطفی که بارزگانی پیشه گرفته بودند و... | |||
# اشاره به سبک و تتبعات ادبی و نقد و نظر یا جانب‌داری از شعر برخی سرایندگان: تقی‌الدین، جز کاربرد واژگان و اصطلاحات عمومی با رنگ‌وبوی نقد ادبی در معرفی قریحه سخنوران، در لابه‌لای نوشته‌های خویش، گریزی هم به اسلوب ویژه شاعری بعضی از آن‌ها می‌زند و گاه سخت کوتاه به داوری سروده‌هایش می‌نشیند<ref>همان، صفحه هجده و نوزده</ref>. | |||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب. | |||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: | |||
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]] | |||
[[رده:مقالات شهریور 01 مکرمی]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 مهرماه 1401]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۶ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۲۰:۰۷
| خلاصة الأشعار و زبدة الأفکار (بخش ری و استراباد و نواحی آن بلاد) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | تقی‌الدین کاشی، محمد بن علی (نويسنده)
موسوی، مرتضی (مقدمه‌نويس) موسوی، مرتضی (مصحح) مساح، رضوان (مقدمه‌نويس) مساح، رضوان (مصحح) |
| ناشر | مرکز پژوهشی ميراث مکتوب |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1399ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شاعران ایرانی - سرگذشت‌نامه - شاعران ایرانی - ری - سرگذشت‌نامه - شعر فارسی - مجموعهها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ت7 خ801 3542 PIR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
خلاصة الأشعار وزبدة الأفکار (بخش ری و استرآباد و نواحی آن بلاد) اثر میر تقی‌الدین کاشانی (زنده تا 1016ق)، بزرگ‌ترین پروژه تذکره‌نویسی شاعران فارسی‌گو تا سده دهم قمری است که با مقدمه و تصحیح مرتضی موسوی و رضوان مساح منتشر شده است.
این اثر از جمله منابع دست‌اول سده‌های 10- 11ق و در زمره پرحجم‌ترین تذکره‌های عمومی زبان فارسی است که کار نگارش آن، بیش از چهل سال به درازا کشیده است. این تلاش دنباله‌دار، نام «خلاصة الأشعار» را در عراق و خراسان و دیگر جای‌ها، چنان بر زبانها انداخت که تقی‌الدین در روزگار خود، به «میر تذکره» شهره گشت. از آنجا که تدوین این تذکره درازآهنگ و دامنه‌دار بوده، به‌صورت مجموعه و یک‌جا گرد نیامده و بخش‌های مختلفش اینجا و آنجا به دست آمده است. بخش خاتمه این مجموعه، در شرح‌حال و سروده‌های شارعران معاصر مؤلف (شامل یک مقدمه و دوازده اصل- مطابق بروج آسمانی- است که هر اصل، مخصوص ناحیه‌ای می‌باشد)[۱].
کتاب حاضر، به اصل یازدهم اختصاص یافته است. این اصل، در دو فصل تنظیم گشته که فصل نخست، مخصوص شاعران ری (15 شاعر) است و فصل دوم، به سرایندگان استرآباد (16) تعلق دارد. برخی از ویژگی‌های این اصل، به شرح ذیل می‌باشد:
- صاحبان تراجم این اصل، از طبقات گوناگون اجتماعی انتخاب شده‌اند که می‌توان آن‌ها را از این حیث، عموما در دو دسته گنجاند:
- الف) وابستگان به دربار سلطنت و عوامل حکومت، همگون قاسم‌بیگ حالتی از امیرزادگان ترک؛ قاضی محمد، قاضی عطاءالله و مولانا علی نیازی، از حاضران در مجالس شاه تهماسب؛ خواجه محمدشریف هجری و میر محمدیوسف صدر، از وزرای صفویه و...
- ب) صاحبان مشاغل غیردرباری و مردمی، مثل قاضی عبدالله که زراعت می‌کرده؛ مولانا فهمی و مولانا ناطفی که بارزگانی پیشه گرفته بودند و...
- اشاره به سبک و تتبعات ادبی و نقد و نظر یا جانب‌داری از شعر برخی سرایندگان: تقی‌الدین، جز کاربرد واژگان و اصطلاحات عمومی با رنگ‌وبوی نقد ادبی در معرفی قریحه سخنوران، در لابه‌لای نوشته‌های خویش، گریزی هم به اسلوب ویژه شاعری بعضی از آن‌ها می‌زند و گاه سخت کوتاه به داوری سروده‌هایش می‌نشیند[۲].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.