خمس رسائل
| نام کتاب | خمس رسایل |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | جوادی آملی، عبدالله (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 4/6 /ج9خ8 |
| موضوع | ابن سینا، حسین بن عبدالله، 370 - 428ق. - نظریه درباره نبوت
اسلام - مجموعهها اسلام و سیاست حج - جنبه‌های قرآنی قصاص - جنبه‌های قرآنی قصاص (فقه) نبوت |
| ناشر | جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1363 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE609AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
«خمس رسائل» شامل 5 مقاله در موضوعات گوناگون سياسى، فقهى و كلامى است كه توسط آيت الله عبدالله جوادى آملى به زبان عربى نوشته شده است.
در پايان كتاب فهرست مطالب آمده و در پاورقى صفحات،آدرس آيات، روايات و مدارك مورد استناد در متن، آورده شده است.
ساختار
نگارنده مطالب هر مقاله را در بخش‌هاى كلى با عنوان رساله اول در 9 بخش، رساله دوم در 6 فصل و يك خاتمه، رساله سوم در 10 فصل و رساله چهارم در يك مقدمه و 10 فصل و رساله پنجم در 4 فصل و يك خاتمه ارائه كرده است.
در هر رساله پس از ذكر مباحث مقدماتى چون تعريف موضوع و ضرورت بحث، به بيان آيات و روايات متناسب با هر موضوع پرداخته شده و از نظر تحليل محتوا مورد بررسى قرار گرفته و در پايان، به نتيجه‌گيرى پرداخته شده است.
گزارش محتوا
رساله اول با عنوان: حول العناصر الرئيسه للسياسه الإسلاميه، اختصاص دارد به بيان عناصر اساسى در سياست اسلامى كه پس از تعريف سياست، عناصر اصلى سياست دينى را به مادى، صورى، فاعلى، و غائى تقسيم كرده و با طرح مباحثى چون: سياست دينى و نفى سلطه غير بر انسان، امامت امام عادل در سياست اسلامى، سياست اسلامى و استقلال، آزادى، توكل بر خدا، ايمان و وحدت مسلمانان و... پى گرفته است.
در رساله دوم با عنوان:نظام القضاء فى الإسلام، پس از بيان ضرورت قضاوت در جامعه بشرى، ملاك قضاوت، وظيفه قاضى و وظيفه طرفين دعوا؛ به خصوصيات و وظايف شاهد محكمه پرداخته، سپس به چگونگى قضاوت در بين ديگر اديان - اهل كتاب - اشاره شده است.
رساله سوم:القصاص فى القرآن، با موضوع قصاص در قرآن به تفسير قتل عمدى پرداخته، آثار اجتماعى قتل عمد و نهى شرع از قتل و حرمت شديد آن، وجوب توبه و كفاره و عقاب اخروى براى قتل عمد را بيان كرده، سپس وارد مبحث اصلى يعنى قصاص شده، تشريع و اعتبار همگونى در قصاص و صاحبان يد در آن و سرانجام عدم تفاوت بين مرد و زن در قصاص را ذكر و در پايان عفو در قصاص را به بوته بحث نشانده است.
رساله چهارم با عنوان: وجيزه حول أسرار الحج، درباره اسرار حج است. در مقدمه‌اى همه عبادات را حاوى اسرار دانسته سپس عبادت را غايت احتياج خلق و نه خالق معرفى كرده و در ادامه به بيان فضايل كعبه و سنن حج طى 10 مورد پرداخته است.
نگارنده در تكميل مباحث خود به تأسيس دو اصل شامل؛ اهميت و انحصارى بودن دين، در اسلام و دائمى بودن آن و ديگرى اين‌كه حج موجب تجلى اسلام و دوام آن خواهد بود پرداخته و براى اين‌كه ثابت كند اصول اعتقادى اسلام در حج متبلور و جلوه‌گر است به جهت در حج كه مرتبط با اصول دين است مى‌پردازد.
در رساله پنجم با عنوان موقف ابن سينا تجاه النبوه به نظريه ابن سينا در باب نبوت و معنى نبوت و اقسام آن پرداخته، به اثبات نبوت عامه و ضرورت آن اشاره و خصائص نبوت و لوازم آن را شامل وحى، اعجاز، عصمت و انذار ذكر مى كند. در پايان بحث خلاصه نظريه ابن سينا درباره لزوم وحى، ضرورت نبوت و خصائص آن آمده است.