رساله سه اصل: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - '(علیهم‌السلام)' به ' علیهم‌السلام')
    جز (جایگزینی متن - 'مثنوي' به 'مثنوی')
     
    (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۲: خط ۲:
    | تصویر =NUR01855J1.jpg
    | تصویر =NUR01855J1.jpg
    | عنوان =رساله سه اصل
    | عنوان =رساله سه اصل
    | عنوان‌های دیگر =به انضمام منتخب مثنوي و رباعيات او
    | عنوان‌های دیگر =به انضمام منتخب مثنوی و رباعيات او


    سه اصل
    سه اصل
    خط ۸: خط ۸:
    [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم]](نویسنده)
    [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم]](نویسنده)
       
       
    [[نصر، حسین]] (مصحح)
    [[نصر، سید حسین]] (مصحح)


    | زبان = فارسی
    | زبان = فارسی
    خط ۲۸: خط ۲۸:


    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01855AUTOMATIONCODE
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01855AUTOMATIONCODE
    | چاپ =1
    | چاپ =چاپ يکم 
    | تعداد جلد =1
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =  
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =01855
    | کتابخوان همراه نور =01855
    | کتابخوان همراه نور =01855
    | کد پدیدآور =
    | کد پدیدآور =00698-05872
    | پس از =
    | پس از =
    | پیش از =
    | پیش از =
    }}
    }}


    '''رساله سه اصل''' ‏ نوشته [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|محمد بن ابراهیم صدرالدین شیراز]]<nowiki/>ی، کتابی است در موضوع عرفان و اخلاق که به زبان فارسی و در دفاع از فلسفه نگاشته شده است. این کتاب توسط [[نصر، حسین|دکتر سید حسین نصر]] تصحیح شده است.
    '''رساله سه اصل'''، عنوان کتابی است از [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی]]، معروف به [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]]، به زبان فارسی درباره سیر و سلوک و تکامل اخلاقی و کشف علوم حقیقی و نیز موانعی که در نیل به وصال به حقیقت در راه سالک نهاده شده است. اثر حاضر به تصحیح و اهتمام دکتر [[نصر، سید حسین|سید حسین نصر]] و به‌انضمام منتخب مثنوی و رباعیات ملاصدرا در اردیبهشت 1340ش، مطابق با ذی‌قعده 1380ق، توسط چاپخانه دانشگاه تهران، به چاپ رسیده است. ظاهرا همان طور که سید حسین نصر در مقدمه‌اش بر کتاب متذکر شده، این چاپ، اولین چاپ از این اثر است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه بیست‌وهشت</ref>.


    رساله مذکور، پاسخی است به تمام کوته‌نظران و ظاهربینان‎ و عالم‎ نمایانی که به نام علم و دین با حکمت و عرفان خصومت می‌ورزند‎. کسانی‎ که‎ راه سعادت را فرومی‌گذارند و گمان می‌کنند که با ابزار شقاوت می‌توان‎ تحصیل‎ سعادت کرد. کسانی که در خانه ظالمان، قبله آنان است؛ و کسانی که از علم الهی‎ و علم‎ مکاشفات خبر ندارند و تنها هنر آنان، دانستن چیزهایی از علوم معاملات است.<ref>لکزایی، نجف، ص239</ref>.
    رساله سه اصل، نمونه‌ای است از روش آخوند ملاصدرا در شناسایی نفس و موانعی که آن را از وصال به معرفت واقعی بازمی‌دارد و طریقی که باید برای از میان برداشتن این موانع و نیل به کشف حقایق و مرحله ذوق و شهود به‌کار برد. کتاب‌ها و رسایل ملاصدرا در علم النفس مانند سفر چهارم اسفار، از پرارزش‌ترین نوشته‌های حکمای اسلامی در این فن و در زمره اساسی‌ترین فصول حکمت صدرالمتألهین محسوب می‌گردد<ref>ر.ک: همان، صفحات بیست‌وشش و بیست‌وهفت</ref>.


    هدف‎ اصلی‎ این رساله، نقد اوضاع سیاسی و اجتماعی عصر [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین]] و بخصوص نقد وضعیت گروه‌هایی از‎ اهل‎ علم و به‌ویژه نقد چگونگی رابطه آن‌ها با دربار صفوی است.<ref>همان</ref>.
    این رساله، پاسخ آخوند است به تمام کوته‌نظران و ظاهربینان و عالم‌نمایانی که به نام علم و دین، با حکمت و عرفان که منشأ تفکرات دینی و حافظ نوامیس آسمانی است خصومت می‌ورزند. این رساله، به عوام خطاب نگردیده، بلکه مستمعان و خوانندگانی که آخوند در نظر دارد، علمای ظاهربین است که با آشنایی مختصری با ظواهر علوم شرع خود را در ردیف کمّلین دانسته و سنگ راه ارباب حقیقت می‌گردند<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌وهشت</ref>.


    ==ساختار==
    صفحات 39 تا 41 نسخه حاضر از کتاب، حاوی تصاویری از نسخ خطی آن است. چاپ دیگری از اثر حاضر در سال 1381ش توسط انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا صورت پذیرفته است که به‌لحاظ حروف‌چینی و صفحه‌بندی بهتر از چاپ حاضر است. فهرست مطالب در چاپ حاضر پس از مقدمه مصحح ذکر شده و در چاپ 1381 انتشارات بنیاد حکمت صدرا در ابتدای کتاب. انتشارات صدرا به دلیل متأخرتر بودن و اینکه چاپ دوم اثر است، حاوی یک مقدمه بیشتر از نشر دانشگاه تهران در 1340ش است؛ یعنی دکتر سید حسین نصر برای چاپ دوم اثر، یک مقدمه 3 صفحه‌ای با عنوان مقدمه بر چاپ دوم، افزوده است<ref>ر.ک: ملاصدرا، صفحات پنج تا هفت، 1381ش</ref>.
    این رساله مترتب بر یک مقدمه و چهارده باب است.


    ==گزارش محتوا==
    علاوه بر دو نسخه حاضر، نسخه دیگری نیز از این اثر هست که در سال 1377ش به اهتمام محمدرضا جوزی در 2000 نسخه توسط انتشارات روزنه در تهران به چاپ رسیده است. ظاهرا این نسخه عینا تجدید چاپ همان نسخه اول، یعنی نسخه حاضر است که در سال 1340ش توسط انتشارات دانشگاه تهران به چاپ رسیده است و تنها تفاوتش با آن نسخه، این است که از کیفیت چاپ و حروف‌چینی و صفحه‌بندی بهتری برخوردار است؛ علاوه بر اینکه در شماره‌گذاری صفحات مقدمه و مطالب با آن متفاوت است<ref>ر.ک: ملاصدرا، ص5-30، 1377ش</ref>.
    به نظر [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]]‎، موانع‎ و حجاب‌هایی که اکثر مردم را از ادراک حقیقت و کسب علم الهی و علم مکاشفات محروم می‌دارد‎ که در نتیجه از سعادت حقیقی بازمی‌مانند و دچار شقاوت می‌شوند‎، مشتق‎ از سه اصل است:
    # اصل اول درباره جهل به معرفت نفس که او حقیقت آدمی‎ است‎؛
    # اصل‎ دوم درباره حب جاه و مال و میل به شهوات و لذات و سایر تمتعات؛
    # اصل سوم درباره تسویلات‎ نفس اماره است و تدلیسات شیطان مکاره و لعین نابکار که بد را نیک و نیک را بد می‌نماید‎.
     
    به نظر [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین]]؛ «جهل به معرفت نفس» از معظم‎ترین اسباب‎ شقاوت‎ و ناکامی عقبی است که اکثر خلق را فروگرفته‎ در‎ دنیا، چه؛ هر که معرفت نفس حاصل‎ نکرده‎ خدای را نشناسد...؛ و هر که خدای را نشناسد با دوآب و انعام برابر باشد‎<ref>همان</ref>.
     
    علم حقیقی که [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] در طلب آن است و کسب آن را نهایت کمال انسانی می‌شمارد، علم صوری و ظاهری نیست. وی در این کتاب این‌گونه نوشته است: «آن علمی که آن مقصود اصلی و کمال حقیقت است و موجب قرب حق‎تعالی است علم الهی و علم مکاشفات است نه علم معاملات و جمیع ابواب علوم... و ارباب عمل و دیگر علوم جزئیه از این باب دانش که آن دانش حقیقت است معزولند»<ref>پایگاه تبیان</ref>.
     
    در واقع، به نظر وی، علم واقعی که در اثر مکاشفه و شهود به دست می‌آید، تنها با «سیادت حقیقی و خردمندی معنوی» پیامبر اکرم(ص) میسر می‌شود و موانع و حجاب‌هایی که اکثر مردم را از ادراک و کسب این علم محروم می‌دارد، مشتق از همان سه اصل است.<ref>همان</ref>.
     
    [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] رساله سه اصل را به 14 فصل تقسیم کرده که چون شماره بعضی تکرار شده‌اند، اثر حاضر را به 14 باب و برای هر بابی شماره منظمی وضع کرده است. سه باب نخست در بیان سه اصل مذکور «جهل، حب جاه و مال و تسویلات نفس اماره» است و سه باب دوم به ترتیب، در بیان نتایج سه باب نخست است. مؤلف در باب پنجم که عنوان آن «در نتیجه اصل دوم که متابعت شهوت و آرزوهاى نفس و پیروى غرض‎های دنیاست» در نظر گرفته بر این باور است که: عاقبت این خصوصیت در واقع از فطرت اصلى منسلخ شدن است و کور و گنگ با بهایم و حشرات محشور شدن، زیرا که هر صفت که در دنیا بر کسى غالب شود به سبب بسیارى افعال و اعمالى است که صاحب آن صفت را است و در روز قیامت صاحبش به صورتی مناسب آن صفت محشور می‌شود. اگر صفت شهوت بر وى غالب است به‌صورت خرس و خوک محشور می‌گردد و اگر صفت غضب و درندگى غالب است به‌صورت سگ و گرگ و اگر گزندگى و ایذا به‌صورت مار و عقرب و اگر دزدى و حیله به‌صورت موش و کلاغ و اگر تکبر به‌صورت شیر و پلنگ و اگر رعنایی و خرامیدن به‌صورت طاووس و کبک و اگر حرص و ذخیره کردن چیزها به‌صورت مورچه؛ و همچنین در باقى صفات چنین است، چنانچه در حدیث آمده که «یحشر الناس على صور نیاتهم یحشر بعض الناس على صورة یحسن عندها القردة و الخنازیر»؛ و اشاره به‌مثل این معناست آیه شریفه قرآن کریم: «یوْمَ تُبْلَى السَّرائِرُ... وَ إِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ‏»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص: 46</ref>.
     
    در ابواب هفتم و هشتم، وی طریق خطا و صواب را از یکدیگر مشخص ساخته و چگونگی یافتن صراط مستقیم و شاهراه حقیقت را روشن کرده است و به طریق پند و اندرز به تبیین مباحث خویش پرداخته، این‌گونه بیان می‌دارد که: اى صورت‌پرست غافل، آنچه گفته شد همه از راه نصیحت و سلامت قلب بود از آفت خشم و غیظ و حقد و حسد مشفقا علیک، نه از راه عداوت و خصومت؛ و چون دانستى بدین بیان روشن که حب و جاه و منصب و لذت مال و ریاست و غرور نفس اماره به مکر و حیلت و آنچه بدان ماند از امراض نفسانى و از مهلکات است و از اصول جهنم است که همین‌که رسوخ در نفس پیدا کرد و مزمن گشت، اطباء روحانى از علاج آن عاجزند و حسم ماده آن را نمی‌توانند کرد چنانکه اطباء جسمانى از علاج اکمه و ابرص عاجزند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص: 60</ref>.
     
    باب نهم مربوط به خاصه علم حقیقی و امتیاز آن از علوم ظاهری است و باب‌های دهم و یازدهم درباره نور ایمان و لزوم تصفیه باطن و تزکیه نفس برای تجلی این نور نوشته شده‌اند.
     
    [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] در باب دوازدهم، نتیجه کسب این معرفت را روشن می‌سازد و نشان می‌دهد که چگونه سالک گاهی حق را مرآت خلق و گاهی خلق را مرآت حق می‌بیند و در آفاق آیات او را مشاهده می‌کند. باب سیزدهم شامل مباحثی است درباره امراض نفسانی به‌ویژه غرور و کبر که نفس مرد عالم نما را مبتلی می‌سازد و او را از علم حقیقی باز می‌دارد. بالاخره باب چهاردهم درباره عمل صالح و علم نافع یعنی رابطه بین علم و عمل است و [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] پس از بحث دقیقی به این نتیجه می‌رسد که «آنچه در باب مذمت علم بی‎عمل واقع شده آن علمی است که غیر مکاشفه باشد، زیرا که دانستن معارف الهیه از این نقایص و عیوب مبراست و از همه آفتی آزاد است و دانستنش عین مطلب است و هرچند که زیاده دانسته شود به‌حسب کمیت و کیفیت بهتر است؛ و اما علمی که متعلق به عمل است و از علوم معاملات نه مکاشفات است، دانستن آن به‌قدر عمل واجب کفائی است و زیاده از عمل دانستنش وبال آخرت است»<ref>پایگاه اینترنتی تبیان</ref>.
     
    با وجود اینکه رساله سه اصل شامل مطالب مهم و مباحث لطیف و دقیق عرفانی و علمی و اخلاقی است و [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] در هر مبحثی از آیات قرآنی و احادیث و اخبار پیغمبر اکرم(ص) و ائمه اطهار علیهم‌السلام و گفتار و اشعار بزرگان عرفان مانند عطار و اوحدی و مولانا، شواهدی آورده و براهین خود را با آن مزین کرده، این اثر پر ارج تاکنون از نظر اکثر دانشمندان مسطور مانده و بدان توجهی نشده است.
     
    در اکثر تذکره‌ها و مآخذ دیگر تاریخی مانند «[[روضات الجنات في أوصاف مدينة هرات|روضات‌الجنات]]»، «ریحانة‎الادب» و «[[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرک‌الوسائل]]» حتی نامی از این رساله برده نشده و بین کتاب‌های متداول تنها در «روضة‎الصفا» است که اشاره‌ای به این رساله شده و درباره آن چنین نوشته شده است: از کتب نفیسه اوست رساله پارسیه موسوم به «سه اصل» در تحقیق مبدأ و معاش و معاد به طریقه ریاضت و تذکر و تصوف نگاشته و به آیات و احادیث مبرهن داشته بس مفید و سودمند و کمیاب و عزیزالوجود است.<ref>همان</ref>.
     
    این رساله گذشته از یکی دو نامه، تنها نوشته نثر [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] به زبان فارسی است و همین نکته ممکن است مانع اشاعه و شهرت آن شده باشد، چون [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] در این کتاب به علمای قشری شدیداً حمله کرده و ازآنجاکه به زبان فارسی است، فهم آن از کتاب‌های عربی وی نیز آسان‎تر بوده و بدون شک مزاحمت بیشتری برای مؤلف به وجود می‌آورده است.
     
    سبک وی در این رساله سلیس و روشن است؛ گرچه مانند بقیه نثرنویسان عهد صفویه کلمات تقریباً نامأنوس عربی را بیش ازآنچه در قرن ششم و هفتم یا امروزه رواج دارد، به‌کار برده است. کلمات [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] چون با کمال صداقت و خلوص نیت نگاشته شده‌اند، مؤثر و دلپذیرند. به‌علاوه، وی اشعار و گفتار لطیف فارسی و عربی و اشارات معتنابه‌ای به نکات مختلف علمی به ارزش علمی این رساله افزوده است.<ref>همان</ref>.
     
    در ادامه کتاب منتخب بسیار زیبا از مثنوى و رباعیات (هشت رباعی) [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا‏]] آورده شده است که به‌عنوان نمونه به ابیاتی اشاره می‌شود:‏
    {{شعر}}{{ب|''مى‏‌ستایم خالقى را کوست هست''|2=''این دگرها نیستند و اوست هست‏''}}{{ب|''آن خداوندى که قیومست و حى''|2=''آنکه پاکى وقف شد بر ذات وى‏‏''}}{{ب|''آن خداوندى که از یک قطره آب''|2=''کرد پیدا صورتى چون آفتاب‏‏‏''}}{{ب|''جمله عالم همه در قطره‏‌اى''|2=''جمع گردد زو نشد کم ذره‏‌اى‏''}}<ref>ر.ک: متن کتاب، ص: 131</ref>.{{پایان شعر}}
     
    ==وضعیت کتاب==
    فهرست محتویات در ابتدای کتاب و در انتهای آن، فهرستی از آیات قرآن، احادیث، اشعار فارسی و عربی، اشخاص، گروه‌ها، کتاب‌ها، اماکن و اصطلاحات و تعابیر درج شده است.


    ==پانویس==
    ==پانویس==
    <references/>
    <references />


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    # مقدمه و متن کتاب.
    # مقدمه و متن کتاب.
    #[[:noormags:207736| لکزایی، نجف، «جایگاه سیاست در حکمت متعالیه»، مجله علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم(عپاییز 1387، شماره 6، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)]]
    # صدرالدین محمد شیرازی (ملاصدرا«رساله سه اصل»، تصحیح و تحقیق و مقدمه حسین نصر، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1381ش.
    # [https://article.tebyan.net/196309 پایگاه اینترنتی تبیان]
    # صدرالدین محمد شیرازی (ملاصدرا)، «رساله سه اصل»، تصحیح دکتر سید حسین نصر و به اهتمام و ویراستاری محمدرضا جوزی، تهران، روزنه، 1377ش.
     


    ==وابسته‌ها==
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


       
       
    خط ۱۰۰: خط ۶۸:
    [[رده:عصر تجديد حيات فلسفه اسلامی، قرن یازدهم]]
    [[رده:عصر تجديد حيات فلسفه اسلامی، قرن یازدهم]]
       
       
    [[رده:فیلسوفان، آ–ی]]
    [[رده:کتابهای فیلسوفان، آ–ی]]


    [[رده:صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، 979-1050ق]]
    [[رده:صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، 979-1050ق]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۵۳

    رساله سه اصل
    رساله سه اصل
    پدیدآورانصدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(نویسنده) نصر، سید حسین (مصحح)
    عنوان‌های دیگربه انضمام منتخب مثنوی و رباعيات او سه اصل
    ناشردانشگاه تهران
    مکان نشرايران - تهران
    چاپچاپ يکم
    موضوعشعر عرفاني - قرن 11ق.

    شعر فارسی - قرن 11ق.

    صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، ??? - ????ق. - سرگذشت‌نامه

    عرفان - متون قدیمی تا قرن 14

    فلسفه اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BBR‎‏ ‎‏1097‎‏ ‎‏1340
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    رساله سه اصل، عنوان کتابی است از صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی، معروف به ملاصدرا، به زبان فارسی درباره سیر و سلوک و تکامل اخلاقی و کشف علوم حقیقی و نیز موانعی که در نیل به وصال به حقیقت در راه سالک نهاده شده است. اثر حاضر به تصحیح و اهتمام دکتر سید حسین نصر و به‌انضمام منتخب مثنوی و رباعیات ملاصدرا در اردیبهشت 1340ش، مطابق با ذی‌قعده 1380ق، توسط چاپخانه دانشگاه تهران، به چاپ رسیده است. ظاهرا همان طور که سید حسین نصر در مقدمه‌اش بر کتاب متذکر شده، این چاپ، اولین چاپ از این اثر است[۱].

    رساله سه اصل، نمونه‌ای است از روش آخوند ملاصدرا در شناسایی نفس و موانعی که آن را از وصال به معرفت واقعی بازمی‌دارد و طریقی که باید برای از میان برداشتن این موانع و نیل به کشف حقایق و مرحله ذوق و شهود به‌کار برد. کتاب‌ها و رسایل ملاصدرا در علم النفس مانند سفر چهارم اسفار، از پرارزش‌ترین نوشته‌های حکمای اسلامی در این فن و در زمره اساسی‌ترین فصول حکمت صدرالمتألهین محسوب می‌گردد[۲].

    این رساله، پاسخ آخوند است به تمام کوته‌نظران و ظاهربینان و عالم‌نمایانی که به نام علم و دین، با حکمت و عرفان که منشأ تفکرات دینی و حافظ نوامیس آسمانی است خصومت می‌ورزند. این رساله، به عوام خطاب نگردیده، بلکه مستمعان و خوانندگانی که آخوند در نظر دارد، علمای ظاهربین است که با آشنایی مختصری با ظواهر علوم شرع خود را در ردیف کمّلین دانسته و سنگ راه ارباب حقیقت می‌گردند[۳].

    صفحات 39 تا 41 نسخه حاضر از کتاب، حاوی تصاویری از نسخ خطی آن است. چاپ دیگری از اثر حاضر در سال 1381ش توسط انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا صورت پذیرفته است که به‌لحاظ حروف‌چینی و صفحه‌بندی بهتر از چاپ حاضر است. فهرست مطالب در چاپ حاضر پس از مقدمه مصحح ذکر شده و در چاپ 1381 انتشارات بنیاد حکمت صدرا در ابتدای کتاب. انتشارات صدرا به دلیل متأخرتر بودن و اینکه چاپ دوم اثر است، حاوی یک مقدمه بیشتر از نشر دانشگاه تهران در 1340ش است؛ یعنی دکتر سید حسین نصر برای چاپ دوم اثر، یک مقدمه 3 صفحه‌ای با عنوان مقدمه بر چاپ دوم، افزوده است[۴].

    علاوه بر دو نسخه حاضر، نسخه دیگری نیز از این اثر هست که در سال 1377ش به اهتمام محمدرضا جوزی در 2000 نسخه توسط انتشارات روزنه در تهران به چاپ رسیده است. ظاهرا این نسخه عینا تجدید چاپ همان نسخه اول، یعنی نسخه حاضر است که در سال 1340ش توسط انتشارات دانشگاه تهران به چاپ رسیده است و تنها تفاوتش با آن نسخه، این است که از کیفیت چاپ و حروف‌چینی و صفحه‌بندی بهتری برخوردار است؛ علاوه بر اینکه در شماره‌گذاری صفحات مقدمه و مطالب با آن متفاوت است[۵].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه بیست‌وهشت
    2. ر.ک: همان، صفحات بیست‌وشش و بیست‌وهفت
    3. ر.ک: همان، صفحه بیست‌وهشت
    4. ر.ک: ملاصدرا، صفحات پنج تا هفت، 1381ش
    5. ر.ک: ملاصدرا، ص5-30، 1377ش

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب.
    2. صدرالدین محمد شیرازی (ملاصدرا)، «رساله سه اصل»، تصحیح و تحقیق و مقدمه حسین نصر، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1381ش.
    3. صدرالدین محمد شیرازی (ملاصدرا)، «رساله سه اصل»، تصحیح دکتر سید حسین نصر و به اهتمام و ویراستاری محمدرضا جوزی، تهران، روزنه، 1377ش.


    وابسته‌ها