زاد المسافرین (ناصرخسرو قبادیانی)
| زاد المسافرین | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قبادیانی، ناصرخسرو (نویسنده) بذل‌الرحمن، محمد (محقق) |
| ناشر | کاوياني (چاپخانه) |
| مکان نشر | برلین - آلمان |
| موضوع | فلسفه اسلامی - متون قديمي تا قرن 14، نثر فارسی - قرن 5ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
زاد المسافرین یاد «زاد المسافر» اثر ناصرخسرو قبادیانی بلخی (394- 481ق)، يكى از مهم‌ترين آثار كلامى فلسفى اسماعیلی و حاوى واپسين باورهاى مذهبى و ايده‌هاى كلامى و جهان‌شناختى رسمى فاطميان، در دوره امپراتورى دينى آنان است
اين اثر بيشتر به «زاد المسافرين» شهرت دارد، اما آن‌گونه كه ضبط كهن‌ترين و اصيل‌ترين نسخه اين اثر نشان مى‌دهد، نام آن «زاد المسافر» است. این کتاب به جهت روزگار تألیف و روش نگارش، از ديرباز مورد توجه سبک‌شناسان نثر فارسى بوده و سرشار از واژه‌هاى نادر و كهن فارسى است و افزون بر آن، برابر نهاده‌هاى فارسى ارزشمندى براى اصطلاحات فلسفى عربى در آن آمده كه سخت در خور توجه است[۱].
از آنجایی که پیش از این، اصل کتاب در قالب نسخه چاپ شده توسط مرکز پژوهشی میراث مکتوب، با تحقیق اسماعیل و محمد عمادی حائری، معرفی گردیده، در این نوشتار، به معرفی نسخه‌ای پرداخته شده که توسط انتشارات «کاویانی» و با تصحیح محمد بذل الرحمن منتشر شده است.
مصحح در مقدمه‌ای که به ابتدای کتاب افزوده، به این نکته اشاره دارد که تصحیح کتاب را به سفارش پروفسور برون، برعهده گرفته است. وی در این باره می‌گوید: «چون قدری در مطالب این کتاب از روی دقت غور کردم، افسوس خوردم که چه قدر از کتب مهمه فارسی که حکم جواهرات نفیسه را دارد، در زوایای نسیان پنهان و از زیور طبع عاری و کسی از آن آگاه نیست و پس از اینکه بنده نیز اهمیت موضوع این کتاب شریف و سهولت و وضوح مباحث عالیه فلسفیه آنرا به خدمت سرکار پرفسور عرض کردم، اشارتی فرمودند که عمل طبع و نشر آنرا بعهده بگیرم تا دوستاران علم و خصوصا فارسی‌زبانان، از آن بهره‌مند گردند»[۲].
طبق آنچه مصحح در کتاب بدان اشاره کرده است، دو نسخه خطی از این کتاب موجود است، یکی نسخه‌ای در کتابخانه ملی پاریس از متعلقات شفر و دیگری نسخه‌ای در کالج کمبریج. در نسخه کمبریج، بعضی از حواشی به خط ناسخ و دیگران موجود بوده که در آخر کتاب حاضر، طبع گردیده و مصحح معتقد است گرچه برخی از این حواشی، تا اندازه‌ای بد نیست، ولی بیشتر بی‌فایده و غالبا مطالب فلسفی آن، سخیف است[۳].
برای سهولت در چاپ و عدم تکرار جمل متشابه، در نسخه حاضر، اختصارات و علاماتی به کار رفته است[۴].
فهرست مطالب، در ابتدای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر اشاره به اختلاف نسخ، به توضیح برخی از کلمات و واژگان متن پرداخته شده است[۵].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- زاد المسافر (ناصر خسرو)