شرح مصطلحات فلسفی بداية الحكمة و نهاية الحكمة

    از ویکی‌نور
    شرح مصطلحات فلسفی بداية الحكمة و نهاية الحكمة
    شرح مصطلحات فلسفی بداية الحكمة و نهاية الحكمة
    پدیدآورانشیروانی، علی(شارح) طباطبایی، محمدحسین(نويسنده)
    عنوان‌های دیگربدايه الحکمه. برگزيده. شرح نهايه الحکمه. برگزيده. شرح
    ناشردفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم، مرکز انتشارات
    مکان نشرايران - قم
    چاپ2
    شابک964-424-615-x
    موضوعطباطبايي، محمد حسين، 1281 - 1360. بدايه الحکمه - واژه نامه‏‌ها

    طباطبايي، محمد حسين، 1281 - 1360. نهايه الحکمه - واژه نامه‏‌ها

    فلسفه اسلامی - اصطلاحها و تعبيرها
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BBR‎‏ ‎‏1392‎‏ ‎‏/‎‏ب‎‏406‎‏ ‎‏ش‎‏9

    شرح مصطلحات فلسفی بداية الحكمة و نهاية الحكمة، فرهنگ‎نامه اصطلاحات فلسفی دو کتاب ارزشمند «بداية الحكمة» و «نهاية الحكمة» علامه طباطبایی است. علی شیروانی این موسوعه را در یک جلد فراهم آورده است.

    نویسنده، در مقدمه اثر، اهمیت آشنایی با اصطلاحات هر علم را این‎گونه تبیین می‎کند: «اصطلاحات هر علمى در واقع کلیدهایى است که اگر در اختیار دانش‏‌پژوه باشد، به‎خوبى می‌تواند درب‎هاى ناگشوده مضامین و معانى مورد نظر از نوشتارها و گفتارهاى مربوط به آن دانش خاص را بگشاید و حقایق مورد نظر نویسنده و گوینده را به‎روشنى دریابد. اصطلاحات یک علم به‎منزله فرمول‎هایى است که در عین کوتاهى و اختصار، مطالب فراوانى را در خود مى‏گنجاند؛ مثلاً با گفتن اینکه در اینجا حمل، اولى است و در آنجا حمل، شایع است و یا در اینجا واسطه در عروض است و در آنجا واسطه در ثبوت می‌باشد و یا ترکیب در اینجا اتحادى است و در آنجا انضمامى است و مانند آن، با به‎کار بردن چند کلمه کوتاه، مطالب بسیارى یک‎جا القا می‌شود و تنها کسى آن همه معنا را به‎وضوح درمی‌یابد که با این اصطلاحات به‎خوبى آشنا باشد»[۱].

    سپس به نکاتی در رابطه با این فرهنگ اشاره می‎کند:

    1. مخاطب اصلى در این فرهنگ، آغازگران و نوآموزان فلسفه اسلامى، به‎ویژه حکمت متعالیه هستند.
    2. در تنظیم این فرهنگ فلسفى عمدتاًً کتاب «بداية الحكمة» و «نهاية الحكمة» مدّ نظر بوده است و تقریباً تمام اصطلاحات فلسفى موجود در این دو کتاب شریف، شرح و توضیح داده شده است و علت این انتخاب آن است که هم‏اکنون، هم در حوزه‌‏هاى علمیه و هم دانشگاه‎ها عمدتاًً این دو کتاب، متن درسى فلسفه اسلامى است و ازاین‎روى سعى شده است در مواردى که علامه طباطبائى(ره) در معناى یک اصطلاح نظر خاصى دارد، آن نظر خاص منعکس شود.
    3. این فرهنگ علاوه بر دانشجویان فلسفه، براى کلیه کسانى که در زمینه معارف اسلامى مطالعه مى‎کنند، سودمند است؛ چراکه کتاب‎هایى که در این زمینه نوشته شده، آکنده از اصطلاحات فلسفى است، که بدون آشنایى با آن نمی‌توان مقصود نویسنده را دریافت.
    4. در شرح اصطلاحات سعى شده است مطالب حتی‌الامکان ساده، روان و گویا عرضه شود و از به‎کار بردن اصطلاحات فنى و طرح مباحث پیچیده اجتناب شده است تا نقض غرض نشود، مگر در مواردى که گریزى از آن نبود.
    5. علاوه بر اصطلاحات فلسفى، واژه‏‌هاى منطقى و غیر منطقى نیز که در کتاب‎هاى فلسفى فراوان به‎کار مى‏رود و در بدایه و نهایه نیز استعمال شده، تبیین شده است[۲].

    اصطلاحات به شیوه رایج به‎ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است. در رابطه با حرف الف، با لفظ «آن» شروع و به لفظ «این» ختم شده است. معانی برخی اصطلاحات فلسفی در مقابل عنوان در داخل کروشه ذکر شده است.

    فهرست مطالب در انتهای کتاب ذکر شده است. در این اثر، نه در متن و نه در انتهای کتاب، به منابع مورد استفاده جز دو منبع مذکور اشاره نشده است.

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، ص5
    2. ر.ک: همان، ص6

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها

    بداية الحكمة

    نهاية الحكمة (ط. جامعه مدرسین)