غایة الحکیم في الإرصاد الفلکیة و الطلاسم الروحیة و التنجیم
| غایة الحکیم في الإرصاد الفلکیة و الطلاسم الروحیة و التنجیم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مجریطی، مسلمه بن احمد (نويسنده) ریتر، هلموت (محقق) |
| ناشر | دار المحجة البيضاء |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1429ق - 2008م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | اختر گویی - اعداد (علوم غریبه) - درمان - متون قدیمی تا قرن 14 - طلسمها و تعویذها - طلسمها و تعویذها - جنبههای مذهبی - علم الحروف |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ع4م3 1708/8 BF |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
غایة الحکیم في الإرصاد الفلکیة و الطلاسم الروحیة و التنجیم اثر ابومسلمه محمد بن ابراهیم مجریطی (398-338ق) از کیمیاگران قرن چهارم ساکن در قرطبه بود. او این کتاب را بین سالهای 348-343ق در موضوع علم سحر و طلسمات نوشته است.[۱] این طبع از کتاب با استفاده از نسخه تحقیق شده هلموت ریتر منتشر شده است.
ابوالقاسم مسلمة بن احمد مجریطی از دانشمندان معروف اسپانیاست که در سال 398ق وفات یافته است. از آثار معروف او «رتبة الحکیم» و «غایة الحکیم» است. ابن خلدون در فصلی که در باره سحر و طلسمات بحث می‌کند می‌گوید «مجریطی کتابهائی را که پیش از این در این فن نوشته شده بود تلخیص و تهذیب کرد و در کتاب غایة الحکیم خود آورد و کسی پس از او چیزی در این علم ننوشت».[۲]
اغلب مورخان، ابومسلمه مجریطی، کیمیاگر اوایل قرن پنجم هجری را با منجم مشهور ابوالقاسم مسلمه بن احمد مجریطی در قرن چهارم هجری به سبب تشابه کنیه ابومسلمه و همچنین نسبت هر دو به مجریطی اشتباه می‌گیرند. به نظر می‌رسد این اشتباه از مدتها پیش بین نویسندگان به‌وجود آمده است، چنان‌که آقا بزرگ طهرانی در الذریعه و حاجی خلیفه در کشف الظنون و دیگران کاملاً این دو شخصیت را اشتباه گرفته‌اند و آن دو را یکی دانسته‌اند.[۳]
این کتاب موافق با طریقه یونانی‌ها، انواع سحر و طلسمات متداول از 224 کتاب از کتب حکما جمع‌‌آوری شده است. مؤلف مدت شش سال به تهذیب این علم پرداخت، تألیف کتاب در سال 348ق پایان یافت.[۴] ترجمه لاتین این اثر را هلموت ریتر و دانشمندی دیگر در سال 1962م در لندن انجام دادند.[۵] این کتاب سالها در دانشگاه‌های اروپا تدریس می‌شده است.[۶] مباحث کتاب در چهار مقاله تنظیم شده و هر مقاله مشتمل بر فصل‌ها و طلسماتی است. عناوین چهار مقاله به ترتیب عبارت است از:
- نسب فلکی و تصاویر نسب فلکی به هنگام وضع طلسمات و...
- صور فلکی و تأثیرات آنها که توسط حکما افشا شده و نمونه‌هایی از تأثیرات سحر در این عالم کون و فساد از سوی عالم اثیر (افلاک) و منظور افلاطون از «اتحاد صور».
- نصیب کواکب از مولدات سه‌گانه (معادن، نبات و حیوان).
- در سحر اقوام مختلف و نمونه‌هایی از حیله‌های سحری.[۷]
نویسنده، سحر را عبارت از اموری می‌داند که سبب و استنتاج آن بر عقول اکثریت مردم پوشیده است. حقیقت طلسم نیز عکس نامش «مسلط» و به معنای سلطه یافتن به واسطه نسب عددی و اسرار فلکی در اجساد مخصوص و بخورات تقویت‌کننده‌ای است که روح آن طلسم را جذب می‌کند.[۸]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- محقق، مهدی، «علم الهی رازی و قدمای خمسه»، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، مرداد 1347، سال پانزدهم، شماره 5 و 6، ص 437 تا 474.
- بی‌نام، «ابومسلمه المجریطی: معرفی و نقد»، کتاب ماه علوم و فنون، دی 1387، شماره 109، ص 92 تا 96.