فقیهی، علی‌اصغر: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۵۰

فقیهی، علی‌اصغر

نام	فقیهی، علی‌اصغر
نام‌های دیگر
نام پدر	ابوالحسن فقیهى
متولد	12 دى ماه 1292ش
محل تولد	قم
رحلت	یکشنبه دوم آذر ماه سال 1382ش
اساتید	میرزا محمود شهابى بدیع‌الزمان فروزانفر احمد بهمنیار مهدى الهى قمشه‌اى عبدالعظیم قریب
برخی آثار	كتاب شریف نهج‌البلاغه همراه با شرح محمد عبده (فقیهی) تاریخ آل بویه تاریخ مذهبی قم، بخش اول از تاریخ جامع قم چگونگی فرمانروایی عضدالدوله دیلمی و بررسی اوضاع ایران در زمان آل‌بویه
کد مؤلف	AUTHORCODE05545AUTHORCODE

برای دیگر کاربردها، فقیهی (ابهام زدایی) را ببینید.

على‌اصغر فقیهى (۱۲۹6_۱۳۸۲ش)، نویسنده، مورخ، محقق، قم‌ پژوه، مترجم نهج‌البلاغه، متخصص آل بویه

ولادت

اوّلین فرزند خانواده، در روز 12 دى ماه 1296ش. برابر با سال 1336ق. در یکى از محله‌هاى قدیمى شهر قم و در خانواده‌اى روحانى متولد گردید.

پدرش آقا شیخ ابوالحسن فقیهى متوفاى 1359ق. و جدّ وى آخوند ملامحمد تا چند پشت در سلک روحانیت بودند و به زهد و تقوا شهرت داشتند.

شیخ ابوالحسن و برادرش شیخ احمد از مدرسان دروس سطح و فضلاى حوزه علمیه قم و از شاگردان آیات عظام حاج شیخ عبدالکریم حایرى متوفاى 1355ق، آقاشیخ محمد فیض قمى متوفاى 1370ق، آقا شیخ محمد ارباب قمى متوفاى 1341ق. و آقا سید ابوالحسن اصفهانى متوفاى 1365ق. بودند. این دو عالم بزرگوار در مدرسه «جهانگیرخان» دروس حوزوى را تدریس می‌کردند و در ایام تبلیغ براى وعظ و ارشاد مردم به روستاهاى قم مى‌رفتند.

تحصیلات

على‌اصغر در پنج سالگى به مکتب‌خانه محله‌اش که توسط تنها خانم باسواد آن محله اداره مى‌شد، رفت. وى الفبا را با سبک مکتب خانه‌اى، همراه با پاره‌اى از مسائل دینى در خور فهم آن سن و سال؛ مثل: اذان، اقامه و نماز آموخت. او سپس قرآن را که به طور معمول از آخرین سوره‌هاى جزء سى ام تدریس مى‌شد، فراگرفت. وى بعد از آن، بقیه قرآن و برخى متون فارسى، از قبیل گلستان سعدى و بعضى نامه‌هایى را که توسط منشیان قدیمى تحریر شده بود و در مکتب‌خانه‌ها تدریس مى‌شد، آموخت. على‌اصغر که در ده سالگى نوشتن و خواندن کتاب‌هاى روان و ساده فارسى و قرآن را تا حدّى فرا گرفته بود، به مدرسه «جهانگیرخان» که در نزدیکى منزلشان بود و پدر و عمویش نیز در آن مدرسه تدریس می‌کردند، رفت. وى نصاب الصّبیان و جامع المقدمات را نزد پدرش به طور کامل خواند.

در دانشگاه

پس از تأسیس دانشکده معقول و منقول در دانشگاه تهران و شرایط و جوّ عمومى حاکم بر حوزه و دیدگاه روحانیت نسبت به دانشگاه‌ها آقاى فقیهى که 19 سال داشت، تصمیم گرفت از تحصیلات دانشگاهى نیز بهره‌مند شود. او در سال 1315ش. در دانشکده یاد شده که داراى سه رشته تحصیلى در علوم معقول، منقول و ادبیات بود، در رشته ادبیات ثبت نام کرد. او پس از پشت سرگذاشتن امتحانات ورودى تحصیلات خود را در آن دانشکده شروع نمود. از آن جا که وضع مادّى پدر براى تأمین هزینه‌هاى تحصیلى مساعد نبود، او در دفترخانه‌اى که مقابل بازار بزرگ تهران قرار داشت، مشغول به کار شد.

از استادان مشهور آقاى فقیهى در این مقطع تحصیلى مى‌توان از آقایان: میرزا محمود شهابى، بدیع‌الزمان فروزانفر، احمد بهمنیار، عبدالعظیم قریب، مهدى الهى قمشه‌اى، محسن هشترودى و... نام برد که در این دانشکده، ادبیات فارسى و عربى، علوم تجربى، ریاضیات، تاریخ ادبیات، فلسفه و... را تدریس می‌کردند.

آقاى فقیهى در شهریور ماه سال 1319ش. تحصیلات دانشگاهى خود را به پایان رسانید. او رساله پایانى‌اش را در موضوع تأثیر ایرانیان در بسط تمدن اسلامى نوشت و موفق به دریافت مدرک کارشناسى ارشد در رشته ادبیات گردید.

آقاى فقیهى در آبان 1319ش. به عنوان دبیر، به قم بازگشت. وى با معرفى خود به اداره فرهنگ قم، حکم رسمى خود را براى تدریس در دبیرستان حکیم نظامى دریافت کرد و در این دبیرستان به تدریس درس‌هاى عربى، فارسى، تاریخ و جغرافیا پرداخت. استاد فقیهى پس از سال‌ها تدریس و کسب تجربیات آموزشى، از سوى دبیران و همکارانش در آن دبیرستان، براى پذیرفتن مسؤولیت اداره دبیرستان پیشنهاد شد.

او بر خلاف میل باطنى‌اش، به خاطر احترام به رأى و حسن نظر همکاران خود، براى مدتى، مسئولیت اداره دبیرستان را عهده‌دار گشت.

استاد فقیهى بیش از سى سال (1319 تا 1350ش.) در قم به تدریس پرداخت. او علاوه بر دبیرستان حکیم نظامى در دبیرستان‌هاى اوحدى، صدر اوحدى، دخترانه پنبه‌چى و دین و دانش نیز تدریس مى‌کرد. وى در سال 1350ش. تقاضاى بازنشستگى نمود و پس از آن به تهران مهاجرت کرد. و تا سال 1358ش. در دبیرستان‌هاى علوى و نیکان مشغول تدریس بود و بعد از آن نیز به قم بازگشت.

وفات

سرانجام در روز یکشنبه دوم آذر ماه سال 1382ش درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) قم دفن گردید.

آثار

تاریخ و عقاید وهابیان
وهابیان
ترجمه عهدنامه مالک اشتر
دستورهاى املا و انشا
جغرافیاى کشورهاى اسلامى و تاریخ اسلام
ترجمه توحید مفضّل
سفرنامه حجّ
چگونگى فرمانروایى عضدالدوله دیلمى
ایران در جنگ گذشت
تاریخ قضیه بحرین
گذشته خوزستان
تاریخ آل بویه
تاریخ مذهبی قم
تاریخ اسلام و جغرافیای كشورهای اسلامی
دستورهای املا و انشاء
سفرنامه حج
ترجمه «عهدنامه مالك اشتر»
عضدالدوله دیلمی
سفرنامه افریقا

وابسته‌ها

كتاب شریف نهج‌البلاغه همراه با شرح محمد عبده (فقیهی)

تاریخ آل بویه

تاریخ مذهبی قم، بخش اول از تاریخ جامع قم

چگونگی فرمانروایی عضدالدوله دیلمی و بررسی اوضاع ایران در زمان آل‌بویه

ديروز و امروز قم

تاریخ وهابیت

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
 [[پرونده:NUR05545.jpg|بندانگشتی|فقیهی، علی‌اصغر]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|فقیهی، علی‌اصغر
+! نام!! data-type="authorName" |فقیهی، علی‌اصغر
 |-
 |نام‌های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'|
+| data-type="authorOtherNames" |
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |[[ابوالحسن فقيهى|ابوالحسن فقیهى]]
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|1292 ش
+| data-type="authorbirthDate" |12 دى ماه 1292ش
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |قم
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|1382 ش
+| data-type="authorDeathDate" |یکشنبه دوم آذر ماه سال 1382ش
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |[[شهابی، محمود|میرزا محمود شهابى]]
+[[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بدیع‌الزمان فروزانفر]]
+[[بهمنیار، احمد|احمد بهمنیار]]
+[[الهی قمشه‌ای، مهدی|مهدى الهى قمشه‌اى]]
+[[عبدالعظيم قريب|عبدالعظیم قریب]]
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|[[تاریخ آل‌بویه]]
+| data-type="authorWritings" |[[كتاب شریف نهج‌البلاغه همراه با شرح محمد عبده (فقیهی)]]
+[[تاریخ آل بویه]]
-[[‏تاریخ مذهبی قم، بخش اول از تاریخ جامع قم]]
+[[تاریخ مذهبی قم، بخش اول از تاریخ جامع قم]]
-[[چگونگی فرمانروائی عضدالدوله دیلمی و بررسی اوضاع ایران در زمان آل‌بویه]]
+[[چگونگی فرمانروایی عضدالدوله دیلمی و بررسی اوضاع ایران در زمان آل‌بویه]]
-|-class='articleCode'
+|- class="articleCode"
 |کد مؤلف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE05545AUTHORCODE
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE05545AUTHORCODE
 |}
 </div>
+{{کاربردهای دیگر|فقیهی (ابهام زدایی)}}
-استاد '''على‌اصغر فقيهى'''، اوّلين فرزند خانواده، در روز 12 دى ماه 1292ش. برابر با سال 1336ق. در يكى از محله‌هاى قديمى شهر قم و در خانواده‌اى روحانى متولد گرديد.
+'''على‌اصغر فقیهى''' (۱۲۹6_۱۳۸۲ش)، نویسنده، مورخ، محقق، قم‌ پژوه، مترجم نهج‌البلاغه، متخصص آل بویه
-پدرش آقا شيخ ابوالحسن فقيهى متوفاى 1359ق. و جدّ وى آخوند ملامحمد تا چند پشت در سلك روحانیت بودند و به زهد و تقوا شهرت داشتند.
+== ولادت ==
+اوّلین فرزند خانواده، در روز 12 دى ماه 1296ش. برابر با سال 1336ق. در یکى از محله‌هاى قدیمى شهر قم و در خانواده‌اى روحانى متولد گردید.
-شيخ ابوالحسن و برادرش شيخ احمد از مدرسان دروس سطح و فضلاى حوزه علميه قم و از شاگردان آيات عظام [[حائری یزدی، عبدالکریم|حاج شيخ عبدالكريم حايرى]] متوفاى 1355ق، آقاشيخ محمد فيض قمى متوفاى 1370ق، آقا شيخ محمد ارباب قمى متوفاى 1341ق. و آقا سيدابوالحسن اصفهانى متوفاى 1365ق. بودند.
+پدرش آقا شیخ [[ابوالحسن فقيهى|ابوالحسن فقیهى]] متوفاى 1359ق. و جدّ وى آخوند ملامحمد تا چند پشت در سلک روحانیت بودند و به زهد و تقوا شهرت داشتند.
-اين دو عالم بزرگوار در مدرسه «جهانگيرخان» دروس حوزوى را تدريس می‌كردند و در ايام تبليغ براى وعظ و ارشاد مردم به روستاهاى قم مى‌رفتند.
+شیخ ابوالحسن و برادرش شیخ احمد از مدرسان دروس سطح و فضلاى حوزه علمیه قم و از شاگردان آیات عظام [[حائری یزدی، عبدالکریم|حاج شیخ عبدالکریم حایرى]] متوفاى 1355ق، آقاشیخ [[محمد فیض قمى]] متوفاى 1370ق، آقا شیخ [[محمد ارباب قمى]] متوفاى 1341ق. و آقا [[اصفهانی، سید ابوالحسن|سید ابوالحسن اصفهانى]] متوفاى 1365ق. بودند. این دو عالم بزرگوار در مدرسه «جهانگیرخان» دروس حوزوى را تدریس می‌کردند و در ایام تبلیغ براى وعظ و ارشاد مردم به روستاهاى قم مى‌رفتند.
-==کسب علم و دانش==
+==تحصیلات==
-على‌اصغر در پنج سالگى به مكتب‌خانه محله‌اش كه توسط تنها خانم باسواد آن محله اداره مى‌شد، رفت. وى الفبا را با سبک مكتب خانه‌اى، همراه با پاره‌اى از مسائل دينى در خور فهم آن سن و سال؛ مثل: اذان، اقامه و نماز آموخت. او سپس قرآن را كه به طور معمول از آخرين سوره‌هاى جزء سى ام تدريس مى‌شد، فراگرفت. وى بعد از آن، بقيه قرآن و برخى متون فارسى، از قبيل گلستان سعدى و بعضى نامه‌هايى را كه توسط منشيان قديمى تحرير شده بود و در مكتب‌خانه‌ها تدريس مى‌شد، آموخت. على‌اصغر كه در ده سالگى نوشتن و خواندن كتاب‌هاى روان و ساده فارسى و قرآن را تا حدّى فرا گرفته بود، به مدرسه «جهانگيرخان» كه در نزدیکى منزلشان بود و پدر و عمويش نيز در آن مدرسه تدريس می‌كردند، رفت. وى نصاب الصّبيان و جامع المقدمات را نزد پدرش به طور كامل خواند.
+على‌اصغر در پنج سالگى به مکتب‌خانه محله‌اش که توسط تنها خانم باسواد آن محله اداره مى‌شد، رفت. وى الفبا را با سبک مکتب خانه‌اى، همراه با پاره‌اى از مسائل دینى در خور فهم آن سن و سال؛ مثل: اذان، اقامه و نماز آموخت. او سپس قرآن را که به طور معمول از آخرین سوره‌هاى جزء سى ام تدریس مى‌شد، فراگرفت. وى بعد از آن، بقیه قرآن و برخى متون فارسى، از قبیل گلستان سعدى و بعضى نامه‌هایى را که توسط منشیان قدیمى تحریر شده بود و در مکتب‌خانه‌ها تدریس مى‌شد، آموخت. على‌اصغر که در ده سالگى نوشتن و خواندن کتاب‌هاى روان و ساده فارسى و قرآن را تا حدّى فرا گرفته بود، به مدرسه «جهانگیرخان» که در نزدیکى منزلشان بود و پدر و عمویش نیز در آن مدرسه تدریس می‌کردند، رفت. وى نصاب الصّبیان و جامع المقدمات را نزد پدرش به طور کامل خواند.
 ==در دانشگاه ==
-پس از تأسيس دانشكده معقول و منقول در دانشگاه تهران و شرايط و جوّ عمومى حاكم بر حوزه و ديدگاه روحانیت نسبت به دانشگاه‌ها آقاى فقيهى كه 19 سال داشت، تصميم گرفت از تحصيلات دانشگاهى نيز بهره‌مند شود. او در سال 1315ش. در دانشكده ياد شده كه داراى سه رشته تحصيلى در علوم معقول، منقول و ادبيات بود، در رشته ادبيات ثبت نام كرد. او پس از پشت سرگذاشتن امتحانات ورودى تحصيلات خود را در آن دانشكده شروع نمود. از آن جا كه وضع مادّى پدر براى تأمين هزينه‌هاى تحصيلى مساعد نبود، او در دفترخانه‌اى كه مقابل بازار بزرگ تهران قرار داشت، مشغول به كار شد.
+پس از تأسیس دانشکده معقول و منقول در دانشگاه تهران و شرایط و جوّ عمومى حاکم بر حوزه و دیدگاه روحانیت نسبت به دانشگاه‌ها آقاى فقیهى که 19 سال داشت، تصمیم گرفت از تحصیلات دانشگاهى نیز بهره‌مند شود. او در سال 1315ش. در دانشکده یاد شده که داراى سه رشته تحصیلى در علوم معقول، منقول و ادبیات بود، در رشته ادبیات ثبت نام کرد. او پس از پشت سرگذاشتن امتحانات ورودى تحصیلات خود را در آن دانشکده شروع نمود. از آن جا که وضع مادّى پدر براى تأمین هزینه‌هاى تحصیلى مساعد نبود، او در دفترخانه‌اى که مقابل بازار بزرگ تهران قرار داشت، مشغول به کار شد.
-از استادان مشهور آقاى فقيهى در اين مقطع تحصيلى مى‌توان از آقايان: ميرزا [[شهابی، محمود|محمود شهابى]]، بديع‌الزمان فروزانفر، [[بهمنیار، احمد|احمد بهمنيار]]، عبدالعظيم قريب، مهدى الهى قمشه‌اى، محسن هشترودى و... نام برد كه در اين دانشكده، ادبيات فارسى و عربى، علوم تجربى، رياضيات، تاريخ ادبيات، فلسفه و... را تدريس می‌كردند.
+از استادان مشهور آقاى فقیهى در این مقطع تحصیلى مى‌توان از آقایان: [[شهابی، محمود|میرزا محمود شهابى]]، [[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بدیع‌الزمان فروزانفر]]، [[بهمنیار، احمد|احمد بهمنیار]]، [[عبدالعظيم قريب|عبدالعظیم قریب]]، [[الهی قمشه‌ای، مهدی|مهدى الهى قمشه‌اى]]، [[محسن هشترودى]] و... نام برد که در این دانشکده، ادبیات فارسى و عربى، علوم تجربى، ریاضیات، تاریخ ادبیات، فلسفه و... را تدریس می‌کردند.
-آقاى فقيهى در شهريور ماه سال 1319ش. تحصيلات دانشگاهى خود را به پايان رسانيد. او رساله پايانى‌اش را در موضوع تأثير ايرانيان در بسط تمدن اسلامى نوشت و موفق به دريافت مدرك كارشناسى ارشد در رشته ادبيات گرديد.
+آقاى فقیهى در شهریور ماه سال 1319ش. تحصیلات دانشگاهى خود را به پایان رسانید. او رساله پایانى‌اش را در موضوع تأثیر ایرانیان در بسط تمدن اسلامى نوشت و موفق به دریافت مدرک  کارشناسى ارشد در رشته ادبیات گردید.
-آقاى فقيهى در آبان 1319ش. به عنوان دبير، به قم بازگشت. وى با معرفى خود به اداره فرهنگ قم، حكم رسمى خود را براى تدريس در دبيرستان حكيم نظامى دريافت كرد و در اين دبيرستان به تدريس درس‌هاى عربى، فارسى، تاريخ و جغرافيا پرداخت. استاد فقيهى پس از سال‌ها تدريس و كسب تجربيات آموزشى، از سوى دبيران و همكارانش در آن دبيرستان، براى پذيرفتن مسؤوليت اداره دبيرستان پيشنهاد شد.
+آقاى فقیهى در آبان 1319ش. به عنوان دبیر، به قم بازگشت. وى با معرفى خود به اداره فرهنگ قم، حکم رسمى خود را براى تدریس در دبیرستان حکیم نظامى دریافت کرد و در این دبیرستان به تدریس درس‌هاى عربى، فارسى، تاریخ و جغرافیا پرداخت. استاد فقیهى پس از سال‌ها تدریس و کسب تجربیات آموزشى، از سوى دبیران و همکارانش در آن دبیرستان، براى پذیرفتن مسؤولیت اداره دبیرستان پیشنهاد شد.
-او بر خلاف ميل باطنى‌اش، به خاطر احترام به رأى و حسن نظر همكاران خود، براى مدتى، مسئوليت اداره دبيرستان را عهده‌دار گشت.
+او بر خلاف میل باطنى‌اش، به خاطر احترام به رأى و حسن نظر همکاران خود، براى مدتى، مسئولیت اداره دبیرستان را عهده‌دار گشت.
-استاد فقيهى بيش از سى سال (1319 تا 1350ش.) در قم به تدريس پرداخت. او علاوه بر دبيرستان حكيم نظامى در دبيرستان‌هاى اوحدى، صدر اوحدى، دخترانه پنبه‌چى و دين و دانش نيز تدريس مى‌كرد. وى در سال 1350ش. تقاضاى بازنشستگى نمود و پس از آن به تهران مهاجرت كرد. و تا سال 1358ش. در دبيرستان‌هاى علوى و نيكان مشغول تدريس بود و بعد از آن نيز به قم بازگشت.
+استاد فقیهى بیش از سى سال (1319 تا 1350ش.) در قم به تدریس پرداخت. او علاوه بر دبیرستان حکیم نظامى در دبیرستان‌هاى اوحدى، صدر اوحدى، دخترانه پنبه‌چى و دین و دانش نیز تدریس مى‌کرد. وى در سال 1350ش. تقاضاى بازنشستگى نمود و پس از آن به تهران مهاجرت کرد. و تا سال 1358ش. در دبیرستان‌هاى علوى و نیکان مشغول تدریس بود و بعد از آن نیز به قم بازگشت.
+== وفات ==
+سرانجام در روز یکشنبه دوم آذر ماه سال 1382ش درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) قم دفن گردید.
 ==آثار==
+{{ستون-شروع|2}}
-# تاريخ و عقايد وهابيان
+# تاریخ و عقاید وهابیان
-# وهابيان
+# وهابیان
-# ترجمه عهدنامه مالك اشتر
+# ترجمه عهدنامه مالک اشتر
 # دستورهاى املا و انشا
-# جغرافياى كشورهاى اسلامى و تاريخ اسلام
+# جغرافیاى کشورهاى اسلامى و تاریخ اسلام
-# ترجمه توحيد مفضّل
+# ترجمه توحید مفضّل
 # سفرنامه حجّ
-# چگونگى فرمانروايى عضدالدوله ديلمى...
+# چگونگى فرمانروایى عضدالدوله دیلمى
+# ایران در جنگ گذشت
+# تاریخ قضیه بحرین
+# گذشته خوزستان
+# تاریخ آل بویه
+# تاریخ مذهبی قم
+# تاریخ اسلام و جغرافیای كشورهای اسلامی
+# دستورهای املا و انشاء
+# سفرنامه حج
+# ترجمه «عهدنامه مالك اشتر»
+# عضدالدوله دیلمی
+# سفرنامه افریقا
+{{پایان}}
 ==وابسته‌ها==
 {{وابسته‌ها}}
-[[کتاب شریف نهج‌البلاغه همراه با شرح محمد عبده (علی‌اصغر فقیهی)]]
+[[كتاب شریف نهج‌البلاغه همراه با شرح محمد عبده (فقیهی)]]
 [[تاریخ آل بویه]]
@@ خط ۸۱: / خط ۱۰۸: @@
 [[تاریخ مذهبی قم، بخش اول از تاریخ جامع قم]]
-[[چگونگی فرمانروائی عضد‌الدوله دیلمی و بررسی اوضاع ایران در زمان آل بویه]]
+[[چگونگی فرمانروایی عضدالدوله دیلمی و بررسی اوضاع ایران در زمان آل‌بویه]]
 [[ديروز و امروز قم]]
@@ خط ۸۸: / خط ۱۱۵: @@
 [[رده:زندگی‌نامه]]
+[[رده:خرداد (1400)]]
+[[رده:مورّخان]]