في رحاب أهلالبيت(ع): أفضلية الإمام علي(ع) علی الصحابة: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - 'جهانیاهل' به 'جهانی اهل') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''في رحاب أهلالبيت(ع): أفضلية الإمام علي(ع) علی الصحابة'''، بیستودومین جلد از مجموعه کتابچههایى است در چهل مجلد که موضوعات مختلف کلامى، فقهى، تاریخى و قرآنى را مورد بررسى قرار داده است. [[حصيني موسوي، عبدالرحيم|سید عبدالرحیم موسوى]] و یک گروه تحقیقى، تدوین و تنظیم این مجموعه را به انجام رساندهاند. | |||
اثر حاضر، مباحث مربوط به افضلیت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] بر سایر صحابه را در خود جای داده است. | |||
اثر حاضر، مباحث مربوط به افضلیت حضرت علی(ع) بر سایر صحابه را در خود جای داده است. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
خط ۳۸: | خط ۳۷: | ||
در مقدمه گروه تحقیق و تدوین، به موضوع کتاب و اهمیت آن، اشاره شده است<ref>ر.ک: كلمة المجمع، ص7-9</ref>. | در مقدمه گروه تحقیق و تدوین، به موضوع کتاب و اهمیت آن، اشاره شده است<ref>ر.ک: كلمة المجمع، ص7-9</ref>. | ||
در مقدمه، به این نکته اشاره گردیده است که دلایل شرعی برای ابراز افضلیت امام علی(ع) بر سایر صحابه، بسیار زیاد بوده که شامل تلاش پیامبر(ص) و کلام صادرشده از ایشان در علی(ع) و نیز نزول بسیاری از آیاتی که دربردارنده مناقب آن حضرت هستند، از جمله آنها میباشد<ref>ر.ک: مقدمه، ص11</ref>. | در مقدمه، به این نکته اشاره گردیده است که دلایل شرعی برای ابراز افضلیت [[امام على(ع)|امام علی(ع)]] بر سایر صحابه، بسیار زیاد بوده که شامل تلاش پیامبر(ص) و کلام صادرشده از ایشان در [[امام على(ع)|علی(ع)]] و نیز نزول بسیاری از آیاتی که دربردارنده مناقب آن حضرت هستند، از جمله آنها میباشد<ref>ر.ک: مقدمه، ص11</ref>. | ||
موضوع افضلیت امام علی(ع)، در پنج امر زیر، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است: | موضوع افضلیت [[امام على(ع)|امام علی(ع)]]، در پنج امر زیر، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است: | ||
در امر نخست، به بررسی جلوههای شخصیتی ایشان از جنبههای زیر، پرداخته شده است: | در امر نخست، به بررسی جلوههای شخصیتی ایشان از جنبههای زیر، پرداخته شده است: | ||
# علمی: امام علی(ع)، اعلم صحابه بوده و درجه علمی وی، به جایی رسیده بود که پیامبر(ص) فرمودند: «أنا مدينة العلم و علي بابها» (من شهر علم هستم و علی دروازه آن) و این کلامی است که پیامبر(ص)، فقط در وصف ایشان فرمودند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص12</ref>. | # علمی: [[امام على(ع)|امام علی(ع)]]، اعلم صحابه بوده و درجه علمی وی، به جایی رسیده بود که پیامبر(ص) فرمودند: «أنا مدينة العلم و علي بابها» (من شهر علم هستم و [[امام على(ع)|علی]] دروازه آن) و این کلامی است که پیامبر(ص)، فقط در وصف ایشان فرمودند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص12</ref>. | ||
# ایمانی: پیرامون جنبه ایمانی آن حضرت، به برخی از آیاتی که در شأن ایشان نازل شده، اشاره گردیده است که از جمله آنها، عبارتند از آیه 29 سوره فتح: '''تَرَاهُمْ رُكَّعاً سُجَّداً''' (آنان را در رکوع و سجود مىبینى). خود آن حضرت نیز در اینباره فرمودهاند: «أسلمت قبل إسلام الناس و صليت قبل صلاتهم» (پیش از اسلام آوردن دیگران، اسلام آورده و پیش از نماز خواندن آنان، نماز خواندم) <ref>ر.ک: همان، ص15-16</ref>. | # ایمانی: پیرامون جنبه ایمانی آن حضرت، به برخی از آیاتی که در شأن ایشان نازل شده، اشاره گردیده است که از جمله آنها، عبارتند از آیه 29 سوره فتح: '''تَرَاهُمْ رُكَّعاً سُجَّداً''' (آنان را در رکوع و سجود مىبینى). خود آن حضرت نیز در اینباره فرمودهاند: «أسلمت قبل إسلام الناس و صليت قبل صلاتهم» (پیش از اسلام آوردن دیگران، اسلام آورده و پیش از نماز خواندن آنان، نماز خواندم) <ref>ر.ک: همان، ص15-16</ref>. | ||
# جهادی: پیرامون بیان جنبه جهادی شخصیت حضرت علی(ع)، به این نکته اشاره شده است که اثبات این امر، از واضحات و بدیهیات بوده و بدون اختلاف در میان تمامی مسلمانان و نیز نزد بسیاری از غیر مسلمانان، حضرت علی(ع)، شجاعترین صحابه بعد از پیامبر(ص) و مجاهدترین ایشان بود<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>. | # جهادی: پیرامون بیان جنبه جهادی شخصیت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]]، به این نکته اشاره شده است که اثبات این امر، از واضحات و بدیهیات بوده و بدون اختلاف در میان تمامی مسلمانان و نیز نزد بسیاری از غیر مسلمانان، [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]]، شجاعترین صحابه بعد از پیامبر(ص) و مجاهدترین ایشان بود<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>. | ||
# سلوکی و اخلاقی: در اینباره، به برخی از آیات قرآن کریم اشاره شده است که از جمله آنها، میتوان از آیه 207 سوره بقره: '''وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاةِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ''' (و از میان مردم کسى است که جان خود را براى طلب خشنودى خدا مىفروشد و خدا نسبت به [این] بندگان مهربان است) و آیه 8 و 9 سوره انسان: '''وَ يطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يتِيماً وَ أَسِيراً إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لاَ نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَ لاَ شُكُوراً''' (و به [پاس] دوستى [خدا]، بینوا و یتیم و اسیر را خوراک مىدادند؛ ما براى خشنودى خداست که به شما مىخورانیم و پاداش و سپاسى از شما نمىخواهیم) نام برد<ref>ر.ک: همان، ص24-26</ref>. | # سلوکی و اخلاقی: در اینباره، به برخی از آیات قرآن کریم اشاره شده است که از جمله آنها، میتوان از آیه 207 سوره بقره: '''وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاةِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ''' (و از میان مردم کسى است که جان خود را براى طلب خشنودى خدا مىفروشد و خدا نسبت به [این] بندگان مهربان است) و آیه 8 و 9 سوره انسان: '''وَ يطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يتِيماً وَ أَسِيراً إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لاَ نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَ لاَ شُكُوراً''' (و به [پاس] دوستى [خدا]، بینوا و یتیم و اسیر را خوراک مىدادند؛ ما براى خشنودى خداست که به شما مىخورانیم و پاداش و سپاسى از شما نمىخواهیم) نام برد<ref>ر.ک: همان، ص24-26</ref>. | ||
در امر دوم، به بررسی آیاتی پرداخته شده است که فقط در حق امام علی(ع) نازل شده و در حق دیگری، چنین اتفاقی نیفتاده است. از جمله این آیات، میتوان به موارد زیر اشاره نمود: | در امر دوم، به بررسی آیاتی پرداخته شده است که فقط در حق [[امام على(ع)|امام علی(ع)]] نازل شده و در حق دیگری، چنین اتفاقی نیفتاده است. از جمله این آیات، میتوان به موارد زیر اشاره نمود: | ||
# آیه 23 سوره شوری: '''قُلْ لاَ أَسْأَلُكُمْ عَلَيهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى''' (بگو بهازاى آن [رسالت] پاداشى از شما خواستار نیستم، مگر دوستى درباره خویشاوندان) <ref>ر.ک: همان، ص37</ref>. | # آیه 23 سوره شوری: '''قُلْ لاَ أَسْأَلُكُمْ عَلَيهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى''' (بگو بهازاى آن [رسالت] پاداشى از شما خواستار نیستم، مگر دوستى درباره خویشاوندان) <ref>ر.ک: همان، ص37</ref>. | ||
# آیه 55 سوره مائده: '''إِنَّمَا وَلِيكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَ يؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ هُمْ رَاكِعُونَ» (ولى شما، تنها خدا و پیامبر اوست و کسانى که ایمان آوردهاند؛ همان کسانى که نماز برپا مىدارند و در حال رکوع زکات مىدهند)<ref>ر.ک: همان، ص38</ref>. | # آیه 55 سوره مائده: '''إِنَّمَا وَلِيكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَ يؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ هُمْ رَاكِعُونَ» (ولى شما، تنها خدا و پیامبر اوست و کسانى که ایمان آوردهاند؛ همان کسانى که نماز برپا مىدارند و در حال رکوع زکات مىدهند)<ref>ر.ک: همان، ص38</ref>.''' | ||
# آیه 67 سوره مائده: '''يا أَيهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيكَ مِنْ رَبِّكَ''' (اى پیامبر، آنچه از جانب پروردگارت بهسوى تو نازل شده، ابلاغ کن) <ref>ر.ک: همان، ص39</ref>. | # آیه 67 سوره مائده: '''يا أَيهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيكَ مِنْ رَبِّكَ''' (اى پیامبر، آنچه از جانب پروردگارت بهسوى تو نازل شده، ابلاغ کن) <ref>ر.ک: همان، ص39</ref>. | ||
در امر سوم، به برخی از روایات و تصریحاتی که از طریق اهل سنت روایت شده و دلالت و تأکید بر افضیلت حضرت علی(ع) بر سایر صحابه دارد، اشاره شده است. از جمله این روایات، روایتی است که زمخشری به اسناد خود از پیامبر(ص) نقل نموده که فرمودند: «فاطمة مهجة قلبي و ابناها ثمرة فؤادي و بعلها نور بصري و الأئمه من ولدها أمناء ربي حبل ممدود بینه و بین خلقه من اعتصم بهم نجی و من تخلف عنهم هوی» (فاطمه عصاره و خون قلب من است و پسران وی میوهی دل من میباشند و همسرش نور چشم من است و امامان از فرزندان فاطمه امینهای خدای من هستند؛ آنان طناب آویخته بین خدا و مردم میباشند؛ هرکس به آنان چنگ آویزد، نجات مییابد و هرکس از آنان رو گرداند، سقوط خواهد نمود) <ref>ر.ک: همان، ص51</ref>. | در امر سوم، به برخی از روایات و تصریحاتی که از طریق اهل سنت روایت شده و دلالت و تأکید بر افضیلت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] بر سایر صحابه دارد، اشاره شده است. از جمله این روایات، روایتی است که زمخشری به اسناد خود از پیامبر(ص) نقل نموده که فرمودند: «فاطمة مهجة قلبي و ابناها ثمرة فؤادي و بعلها نور بصري و الأئمه من ولدها أمناء ربي حبل ممدود بینه و بین خلقه من اعتصم بهم نجی و من تخلف عنهم هوی» (فاطمه عصاره و خون قلب من است و پسران وی میوهی دل من میباشند و همسرش نور چشم من است و امامان از فرزندان فاطمه امینهای خدای من هستند؛ آنان طناب آویخته بین خدا و مردم میباشند؛ هرکس به آنان چنگ آویزد، نجات مییابد و هرکس از آنان رو گرداند، سقوط خواهد نمود) <ref>ر.ک: همان، ص51</ref>. | ||
در چهارمین امر، به بیان برخی از تصریحاتی که از جانب برخی از صحابه از جمله ابوبکر، عمر، عثمان، ابن عباس، ابن مسعود، عدی بن حاتم، ابوسعید خدری، عایشه، عطاء، سعید بن مسیب، معاویة بن ابیسفیان، سعید بن غفله و ابن عمر، مبنی بر افضلیت امام علی(ع) بر سایرین، وجود دارد، پرداخته شده است. از جمله این تصریحات، کلامی است از عایشه مبنی بر اینکه علی(ع)، عالمترین مردم به سنت پیامبر(ص) بوده است<ref>ر.ک: همان، ص63</ref>. | در چهارمین امر، به بیان برخی از تصریحاتی که از جانب برخی از صحابه از جمله ابوبکر، عمر، عثمان، ابن عباس، ابن مسعود، عدی بن حاتم، ابوسعید خدری، عایشه، عطاء، سعید بن مسیب، معاویة بن ابیسفیان، سعید بن غفله و ابن عمر، مبنی بر افضلیت [[امام على(ع)|امام علی(ع)]] بر سایرین، وجود دارد، پرداخته شده است. از جمله این تصریحات، کلامی است از عایشه مبنی بر اینکه [[امام على(ع)|علی(ع)]]، عالمترین مردم به سنت پیامبر(ص) بوده است<ref>ر.ک: همان، ص63</ref>. | ||
در آخرین امر، به بررسی ممیزات و اموری پرداخته شده است که امام علی(ع) را از دیگر صحابه، متمایز ساخته و باعث افضلیت وی، بر آنها شده است<ref>ر.ک: همان، ص65-83</ref>. | در آخرین امر، به بررسی ممیزات و اموری پرداخته شده است که [[امام على(ع)|امام علی(ع)]] را از دیگر صحابه، متمایز ساخته و باعث افضلیت وی، بر آنها شده است<ref>ر.ک: همان، ص65-83</ref>. | ||
نتیجه و خلاصه مباحث کتاب، در انتهای آن آمده است<ref>ر.ک: همان، ص84</ref>. | نتیجه و خلاصه مباحث کتاب، در انتهای آن آمده است<ref>ر.ک: همان، ص84</ref>. | ||
خط ۷۲: | خط ۷۱: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] |
نسخهٔ ۸ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۳۱
أفضلية الإمام علي عليه السلام علي الصحابة | |
---|---|
پدیدآوران | حصيني موسوي، عبدالرحيم (نویسنده) مجمع جهانی اهل بيت عليهمالسلام. گروه پژوهش و پاسخ به شبهات (نویسنده) |
ناشر | مجمع جهانی اهل بيت عليهمالسلام. مرکز چاپ و نشر |
مکان نشر | ايران - قم |
سال نشر | 1426ق , |
چاپ | 2 |
شابک | 964-8686-62-9 |
موضوع | اسلام - مسايل متفرقه علي بن ابي طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - فضايل - احاديث |
زبان | عربي |
تعداد جلد | 1 |
کد کنگره | |
في رحاب أهلالبيت(ع): أفضلية الإمام علي(ع) علی الصحابة، بیستودومین جلد از مجموعه کتابچههایى است در چهل مجلد که موضوعات مختلف کلامى، فقهى، تاریخى و قرآنى را مورد بررسى قرار داده است. سید عبدالرحیم موسوى و یک گروه تحقیقى، تدوین و تنظیم این مجموعه را به انجام رساندهاند.
اثر حاضر، مباحث مربوط به افضلیت حضرت علی(ع) بر سایر صحابه را در خود جای داده است.
ساختار
کتاب با مقدمه گروه تحقیق و تدوین (كلمة المجمع)، آغاز گردیده و مطالب در یک مقدمه و پنج امر، ساماندهی شده است.
گزارش محتوا
در مقدمه گروه تحقیق و تدوین، به موضوع کتاب و اهمیت آن، اشاره شده است[۱].
در مقدمه، به این نکته اشاره گردیده است که دلایل شرعی برای ابراز افضلیت امام علی(ع) بر سایر صحابه، بسیار زیاد بوده که شامل تلاش پیامبر(ص) و کلام صادرشده از ایشان در علی(ع) و نیز نزول بسیاری از آیاتی که دربردارنده مناقب آن حضرت هستند، از جمله آنها میباشد[۲].
موضوع افضلیت امام علی(ع)، در پنج امر زیر، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است: در امر نخست، به بررسی جلوههای شخصیتی ایشان از جنبههای زیر، پرداخته شده است:
- علمی: امام علی(ع)، اعلم صحابه بوده و درجه علمی وی، به جایی رسیده بود که پیامبر(ص) فرمودند: «أنا مدينة العلم و علي بابها» (من شهر علم هستم و علی دروازه آن) و این کلامی است که پیامبر(ص)، فقط در وصف ایشان فرمودند[۳].
- ایمانی: پیرامون جنبه ایمانی آن حضرت، به برخی از آیاتی که در شأن ایشان نازل شده، اشاره گردیده است که از جمله آنها، عبارتند از آیه 29 سوره فتح: تَرَاهُمْ رُكَّعاً سُجَّداً (آنان را در رکوع و سجود مىبینى). خود آن حضرت نیز در اینباره فرمودهاند: «أسلمت قبل إسلام الناس و صليت قبل صلاتهم» (پیش از اسلام آوردن دیگران، اسلام آورده و پیش از نماز خواندن آنان، نماز خواندم) [۴].
- جهادی: پیرامون بیان جنبه جهادی شخصیت حضرت علی(ع)، به این نکته اشاره شده است که اثبات این امر، از واضحات و بدیهیات بوده و بدون اختلاف در میان تمامی مسلمانان و نیز نزد بسیاری از غیر مسلمانان، حضرت علی(ع)، شجاعترین صحابه بعد از پیامبر(ص) و مجاهدترین ایشان بود[۵].
- سلوکی و اخلاقی: در اینباره، به برخی از آیات قرآن کریم اشاره شده است که از جمله آنها، میتوان از آیه 207 سوره بقره: وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاةِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ (و از میان مردم کسى است که جان خود را براى طلب خشنودى خدا مىفروشد و خدا نسبت به [این] بندگان مهربان است) و آیه 8 و 9 سوره انسان: وَ يطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يتِيماً وَ أَسِيراً إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لاَ نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَ لاَ شُكُوراً (و به [پاس] دوستى [خدا]، بینوا و یتیم و اسیر را خوراک مىدادند؛ ما براى خشنودى خداست که به شما مىخورانیم و پاداش و سپاسى از شما نمىخواهیم) نام برد[۶].
در امر دوم، به بررسی آیاتی پرداخته شده است که فقط در حق امام علی(ع) نازل شده و در حق دیگری، چنین اتفاقی نیفتاده است. از جمله این آیات، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- آیه 23 سوره شوری: قُلْ لاَ أَسْأَلُكُمْ عَلَيهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى (بگو بهازاى آن [رسالت] پاداشى از شما خواستار نیستم، مگر دوستى درباره خویشاوندان) [۷].
- آیه 55 سوره مائده: إِنَّمَا وَلِيكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَ يؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ هُمْ رَاكِعُونَ» (ولى شما، تنها خدا و پیامبر اوست و کسانى که ایمان آوردهاند؛ همان کسانى که نماز برپا مىدارند و در حال رکوع زکات مىدهند)[۸].
- آیه 67 سوره مائده: يا أَيهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيكَ مِنْ رَبِّكَ (اى پیامبر، آنچه از جانب پروردگارت بهسوى تو نازل شده، ابلاغ کن) [۹].
در امر سوم، به برخی از روایات و تصریحاتی که از طریق اهل سنت روایت شده و دلالت و تأکید بر افضیلت حضرت علی(ع) بر سایر صحابه دارد، اشاره شده است. از جمله این روایات، روایتی است که زمخشری به اسناد خود از پیامبر(ص) نقل نموده که فرمودند: «فاطمة مهجة قلبي و ابناها ثمرة فؤادي و بعلها نور بصري و الأئمه من ولدها أمناء ربي حبل ممدود بینه و بین خلقه من اعتصم بهم نجی و من تخلف عنهم هوی» (فاطمه عصاره و خون قلب من است و پسران وی میوهی دل من میباشند و همسرش نور چشم من است و امامان از فرزندان فاطمه امینهای خدای من هستند؛ آنان طناب آویخته بین خدا و مردم میباشند؛ هرکس به آنان چنگ آویزد، نجات مییابد و هرکس از آنان رو گرداند، سقوط خواهد نمود) [۱۰].
در چهارمین امر، به بیان برخی از تصریحاتی که از جانب برخی از صحابه از جمله ابوبکر، عمر، عثمان، ابن عباس، ابن مسعود، عدی بن حاتم، ابوسعید خدری، عایشه، عطاء، سعید بن مسیب، معاویة بن ابیسفیان، سعید بن غفله و ابن عمر، مبنی بر افضلیت امام علی(ع) بر سایرین، وجود دارد، پرداخته شده است. از جمله این تصریحات، کلامی است از عایشه مبنی بر اینکه علی(ع)، عالمترین مردم به سنت پیامبر(ص) بوده است[۱۱].
در آخرین امر، به بررسی ممیزات و اموری پرداخته شده است که امام علی(ع) را از دیگر صحابه، متمایز ساخته و باعث افضلیت وی، بر آنها شده است[۱۲].
نتیجه و خلاصه مباحث کتاب، در انتهای آن آمده است[۱۳].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده و در پاورقیها به ذکر منابع پرداخته شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.