كتابشناسی تجرید الاعتقاد

كتابشناسی تجرید الاعتقاد تألیف على صدرايى خويى، اثرى است كه با هدف آشناساختن علاقمندان مباحث كلام اسلامى با ترجمه‌ها، شروح و حواشى نگاشته شده بر يكى از ارزشمندترين آثار كلامى شيعه؛ یعنى تجريد الاعتقاد نوشته خواجه نصيرالدين طوسى نگارش يافته است.

کتابشناسی تجرید الإعتقاد
كتابشناسی تجرید الاعتقاد
پدیدآورانمرعشی، محمود (به کوشش) صدرایی خویی، علی (نویسنده)
عنوان‌های دیگرتجرید الکلام فی تحریر العقاید الاسلام
ناشرکتابخانه بزرگ حضرت آیت‌الله مرعشی نجفی(ره)، گنجینه جهانی مخطوطات اسلامی
مکان نشرقم - ایران
سال نشر1382 ش یا 1424 ق یا 2003 م
چاپ1
شابک964-6121-98-5
موضوعنصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، 597 - 672ق. - کتاب‌شناسی

نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، 597 - 672ق. تجرید الکلام فی تحریر العقاید الاسلام

کلام شیعه امامیه - کتاب‌شناسی
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
‏Z‎‏ ‎‏8874‎‏ ‎‏/‎‏ص‎‏4‎‏ک‎‏2‎‏
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

تجريد الاعتقاد بعد از تأليف، در حوزه درسى عالمان و دانش پژوهان مورد تدريس و تدقيق قرار گرفته و ده‌ها شرح و صدها حاشيه بر آن نوشته شده است.

هر دانشمند صاحب عقيده‌اى به جاى پرداختن به تصنيف كتابى مستقل در كلام، به نوشتن شرح يا حاشيه‌اى بر تجريد اكتفا مى‌نمود. و در حقيقت شروح و حواشى اين كتاب، تاريخ علم كلام و تطور انديشه در ميان مسلمانان است.

بنا به كاوشى كه در اين نوشتار به عمل آمده تعداد شروح و حاشيه‌هايى كه تا كنون بر تجريد الاعتقاد نوشته شده چنين است:

  • شروح و حواشى تجريد المنطق شش عدد،
  • حواشى تجريد نه عدد،
  • شروح تجريد چهل و يك عدد،
  • حواشى شروح تجريد صد و هشتاد و سه عدد،
  • حواشى كشف المراد ده عدد،
  • حواشى شرح قديم سى و شش عدد،
  • حواشى حاشيه جرجانى بر شرح قديم بيست و شش عدد،
  • حواشى شرح جديد صد و هفده عدد،
  • حواشى حاشيه قديم دوانى بر شرح قوشچى بيست و سه عدد،
  • حواشى حاشيه خفرى بر شرح قوشچى سى و يك عدد،
  • حواشى شوارق الالهام يازده عدد،

مجموع شروح و حواشى معرف شده در اين نوشته دويست و سى و يك عدد، مجموع نسخه‌هاى خطى معرفى شده از اين شروح و حواشى ششصد و دوازده نسخه می‌باشد.

همچنان كه ملاحظه مى‌شود، از ميان شروح، تسديد القواعد معروف به شرح قديم و كشف المراد علامه حلى و شرح قوشچى معروف به شرح جديد و شوارق الالهام عبدالرزاق لاهيجى، بيشتر از ديگر شروح مورد توجه صاحب نظران قرار گرفته است.

و از ميان حواشى، حاشيه جرجانى بر شرح قديم و حاشيه قديم دوانى و حاشيه خفرى بر شرح جديد، بيشتر از ديگر حواشى مورد نقد و بررسى قرار گرفته است.

اهميت اين حواشى در اين است كه در آنها مسائل متعددى در خداشناسى و جهانبينى اسلامى مورد بحث و بررسى دانشمندان قرار گرفته است.

مسائل كلامى كه امروزه از ابعاد مختلفى مورد بررسى قرار مى‌گيرد و صاحب نظران گمان مى‌كنند كه دانشمندان اسلامى در اين مسائل بحث نكرده‌اند در اين حواشى مورد نقد و نظر قرار گرفته است.

شايان ذكر است كه اغلب اين آثار تا كنون به صورت دستنويس باقى مانده و جز سه يا چهار عدد از آنها منتشر نشده است.

نسخه شناسى

كتاب حاضر به قلم حجت‌الاسلام على صدرايى خويى و همكارى دكتر سيد محمود مرعشى نجفى نگارش يافته و در قطع رقعى با جلد شوميز در 232 صفحه براى بار نخست در سال 1424هق 1382 ه -‌ش توسط انتشارات كتابخانه آیت‌الله مرعشى نجفى، قم منتشر شده است.

منابع مقاله

مقدمه مؤلف و متن كتاب

وابسته‌ها

تجريد الاعتقاد