برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
|
| (۳۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات کتاب | | {{جعبه اطلاعات کتاب |
| | تصویر =NUR01468J1.jpg | | | تصویر =NUR01468J1.jpg |
| | عنوان =الرجال | | | عنوان =كتاب الرجال لتقي‌الدين الحسن بن علي بن داود حلي قدس‌سره و يتقدمه كتاب الرجال لابي‌جعفر احمد بن ابي‌عبدالله البرقي رضوان‌الله‌علیه |
| | عنوان‌های دیگر =کتاب الرجال | | | عنوان‌های دیگر =کتاب الرجال |
| | پدیدآوران = | | | پدیدآوران = |
| خط ۱۰: |
خط ۱۰: |
| [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی]] (نويسنده) | | [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی]] (نويسنده) |
|
| |
|
| [[محدث، جلال‌الدین]] (مقدمه‌نويس) | | [[محدث، سید جلال‌الدین]] (مقدمه‌نويس) |
| | زبان =عربی | | | زبان =عربی |
| | کد کنگره = | | | کد کنگره = |
| خط ۲۰: |
خط ۲۰: |
| | سال نشر = 1342 ش | | | سال نشر = 1342 ش |
|
| |
|
| | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE1468AUTOMATIONCODE | | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01468AUTOMATIONCODE |
| | چاپ =1 | | | چاپ =1 |
| | تعداد جلد =1
| | | تعداد جلد =1 |
| | کتابخانۀ دیجیتال نور =11312
| | | کتابخانۀ دیجیتال نور =01468 |
| | | کتابخوان همراه نور =1468 |
| | کد پدیدآور = | | | کد پدیدآور = |
| | پس از = | | | پس از = |
| | پیش از = | | | پیش از = |
| }} | | }} |
| '''الرجال (تقي‌الدين حلي)''' تأليف [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|شيخ تقى‌الدين، ابومحمد، حسن بن على بن داود حلى]] از علماى بزرگ شيعه در قرن هفتم هجرى. | | '''[[كتاب الرجال لتقي‌الدين الحسن بن علي بن داود حلي قدس‌سره و يتقدمه كتاب الرجال لابي‌جعفر احمد بن ابي‌عبدالله البرقي رضوان‌الله‌علیه]]'''، تصحیح و تحقیقی است از دو کتاب «[[كتاب الرجال|الرجال]]» [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود حلی]] (متوفی 740ق) و «[[رجال البرقي|الرجال]]» [[برقی، احمد بن محمد|احمد بن محمد برقی]] (متوفی 274ق) که توسط سید محمدکاظم میاموی صورت گرفته است. |
|
| |
|
| ==موضوع==
| | در ابتدای این اثر مقدمه‌ای به قلم [[محدث، سید جلال‌الدین|سید جلال‌الدین حسینی ارموی محدث]] (متوفی 1399ق) آمده است. |
|
| |
|
| | == روش تصحیح == |
| | بعد از مقدمه محدث، مقدمه مصحح؛ سید محمدکاظم میاموی ذکر شده است. ایشان درباره روش تصحیح خود می‌گوید: برای تصحیح هرکدام از رجال برقی و رجال ابن داود از سه نسخه بهره گرفته و برای هرکدام از آنها رموزی اختصاص داده‌ام. برای پی بردن به مشخصات هرکدام از این نسخ، می‌توان به مقدمه مصحح مراجعه کرد. |
|
| |
|
| علم رجال و معرفى راويان احاديث ائمه عليهم‌السلام و بيان اعتبار و عدم اعتبار آنها.
| | علاوه بر این، مصحح در ضبط صحیح اسماء رجال و راویان از آثاری از قبیل تنقيح المقال مامقانی، تهذيب الأسماء نووی، الإشتقاق ابن درید، قاموس اللغة فیروزآبادی و الخلاصة علامه حلی کمک گرفته و نیز با مراجعه به الإرشاد مفید، الإستیعاب ابن عبدالبر، أسد الغابة ابن اثیر، الإشتقاق ابن درید، الإصابة ابن حجر، تنقيح المقال مامقانی، تهذيب الأسماء نووی، جامع الرواة اردبیلی، الخلاصة علامه، الرجال شیخ طوسی، الرجال کشی، الرجال نجاشی، الفهرست شیخ طوسی، قاموس اللغة فیروزآبادی، الكنی و الألقاب محدث قمی و... دست به تصحیح زده است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه ب - د</ref>. |
|
| |
|
| [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] در اين كتاب با استفاده از منابع غنى، قديمى و معتبر علم رجال و با شيوه‌اى نو و ابتكارى در ترتيب روات به ترتيب حروف الفبا و بيان آدرس مستند خود به صورت رمز، مجموعه‌اى ارزشمند و گرانبها را بوجود آورده است.
| | == توضیحاتی درباره متن کتاب == |
| | پس از این مقدمات، ابتدا رجال برقی آمده که به صفحه 66 ختم می‌شود و پس از آن زندگی‌نامه ابن داود حلی با صفحه یک آغاز شده و به دنبال آن کتاب رجال ابن داود آمده است. |
|
| |
|
| ==ارزش و اعتبار==
| | برای هر کدام از این دو کتاب مقالاتی به صورت جداگانه نگاشته شده است. برای اطلاع از محتویات آنها می‌توان به '''[[رجال البرقي]]''' و '''[[كتاب الرجال]]''' ابن داود مراجعه کرد. |
|
| |
|
| | | ==پانویس== |
| كتاب رجال [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] از كتاب‌هاى رجالى معتبر شيعه در آغاز قرن هشتم هجرى به شمار مى‌آيد و با توجه به نسخه‌ها و منابع معتبرى كه در اختيار مؤلف اين كتاب بوده از ارزش و اعتبار خاصى برخوردار شده است.
| | <references/> |
| | |
| ==سخنان علما==
| |
| | |
| | |
| [[شهيد ثانى]] درباره اين كتاب مى‌فرمايد: «كتاب رجال [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] از تأليفات مهم و از تحقيقات ارزشمند ايشان به شمار مى‌آيد.
| |
| | |
| وى در اين كتاب شيوه‌اى نو و ابتكارى را به كار گرفته كه تا آن زمان ميان اصحاب سابقه نداشته است.هر كس آن كتاب را مطالعه نمايد بر ارزش و اعتبار و عظمت مؤلف آن آگاهى خواهد يافت».
| |
| | |
| [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] در كتاب [[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] درباره اين كتاب مى‌فرمايد: «[[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] اين كتاب را به ترتيب حروف الفبا نگاشته است.
| |
| | |
| وى تمام كتاب‌هاى رجالى قدما كه به دستش رسيده را در كتاب آورده و مستند خود قرار داده است.
| |
| | |
| [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] علاوه بر ترتيبى زيبا و تهذيبى جالب مطالب آن كتاب‌ها را نيز آورده است.
| |
| | |
| وى در اين كتاب فقط نام شخصيت‌هاى قبل از [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] را آورده و كمتر به متاخرين از ايشان اشاره دارد».
| |
| | |
| ==انگيزۀ نگارش== | |
| | |
| | |
| علم رجال يكى از مقدمات اساسى و مهم اجتهاد و استنباط احكام شرعى است زيرا براى بدست آوردن احكام الهى بعد از مراجعه به قرآن، مهم‌ترين راه مراجعه به اخبار اهل بيت عليهم‌السلام است.
| |
| | |
| با توجه به اينكه دشمنان اهل بيت روايات فراوانى را جعل كرده‌اند تا راه حق را مشوه سازند چاره‌اى نمى‌ماند مگر آنكه روات احاديث را شناسايى كنيم تا بتوان روايات صحيح و معتبر را از روايات غير صحيح و غير معتبر جدا ساخت و براى اين مهم راهى نيست مگر مراجعه به علم رجال و علم شناخت مردانى كه روايات اهل بيت را روايت كرده‌اند.
| |
| | |
| [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] در مقدمه كتاب در بارۀ انگيزۀ خود از نگارش اين كتاب مى‌فرمايد:
| |
| | |
| «هنگامى كه من به اصول فتاواى فقهى و فروع نظرى آن نگريستم و سعى بر نجات از تقليد و پيروى از فتاواى نقل شده نمودم، ديدم كه راهى بجز بررسى روايات ائمه هدى عليهم‌السلام نيست و آن هم ممكن نيست مگر با استفاده صحيح از قواعد اصولى و توجه به نظريات اصحاب و فتاواى فرعى آنها، تا بتوان راهى صحيح و موافق با حق را برگزيد و مخالف آن را رها ساخت.
| |
| | |
| و اين مهم امكان ندارد مگر با شناخت علم رجال و تحقيق در احوال روات احاديث».
| |
| | |
| ==شيوۀ نگارش==
| |
| | |
| | |
| [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] در اين كتاب تمام اسامى را به ترتيب حروف الفبا آورده و اين ترتيب را تا آخر حروف هر اسمى رعايت كرده است.
| |
| | |
| اين شيوه تا آن زمان ميان اصحاب بى‌سابقه بوده و [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] اولين رجالى است كه ترتيب كتاب رجال خود را به اين شكل آورده است.
| |
| | |
| نكته ديگر اينكه [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] كتاب خود را در دو بخش آورده است:
| |
| | |
| بخش اول در ممدوحين و رواتى كه موثق و معتبر شناخته شده‌اند.
| |
| | |
| بخش دوم در رواتى كه ضعيف و غير معتبر شناخته شده‌اند.
| |
| | |
| وى در اين كتاب توثيق يا تضعيف خود را مستند به يكى از كتاب‌هاى رجالى معتبر مى‌كند و آدرس آن را نيز به صورت رمز آورده است.
| |
|
| |
|
| ==منابع مقاله== | | ==منابع مقاله== |
| | مقدمات و متن کتاب |
|
| |
|
| | ==وابسته‌ها== |
| | {{وابسته‌ها}} |
|
| |
|
| [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] در اين كتاب بر منابع معتبر و اوليه رجالى شيعه استناد كرده است مانند:
| |
|
| |
| #كتاب الرجال نوشته [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] [[طوسی، محمد بن حسن|ابوجعفر محمد بن حسن طوسى]].
| |
| #[[الفهرست (طوسی)|كتاب الفهرست]] نوشته [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] [[طوسی، محمد بن حسن|ابوجعفر محمد بن حسن طوسى]].
| |
| #كتاب [[اختيار معرفة الرجال (تحقیق رجایی)|رجال كشى]] نوشته [[کشی، محمد بن عمر|ابوعمرو محمد بن عمر بن عبدالعزيز كشى]].
| |
| #كتاب [[رجال النجاشي|رجال نجاشى]] نوشته شيخ ابوالعباس احمد بن على بن احمد نجاشى.
| |
| #كتاب [[رجال البرقي|رجال برقى]] نوشته [[برقی، احمد بن محمد|ابوجعفر احمد بن محمد بن خالد برقى]].
| |
| #كتاب [[رجال ابن غضائرى]] نوشته شيخ ابوالحسن احمد بن ابى عبدالله ال[[غضایری، حسین بن عبیدالله|حسين بن عبيد الله غضائرى]].
| |
| #كتاب رجال عقيقى نوشته شريف على بن احمد بن على بن محمد عقيقى.
| |
| #كتاب رجال [[ابن عقده، احمد بن محمد|ابن عقده]] نوشته [[ابن عقده، احمد بن محمد|شيخ ابوالعباس احمد بن محمد بن سعيد بن عبدالرحمان بن زياد]] معروف به [[ابن عقده، احمد بن محمد|ابن عقده]].
| |
| #كتاب رجال [[ابن شاذان، فضل بن شاذان|فضل بن شاذان]] نوشته ابومحمد [[ابن شاذان، فضل بن شاذان|فضل بن شاذان]] نيشابورى.
| |
| #كتاب رجال ابن عبدون نوشته شيخ ابوعبدالله احمد بن عبدالواحد بن احمد بزاز معروف به ابن عبدون.
| |
|
| |
| و بسيارى ديگر از منابع رجالى قدماى شيعه.
| |
|
| |
| ==رمزهاى كتاب==
| |
|
| |
|
| |
| [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] براى كوتاه‌تر شدن جملات كتاب بسيارى از كلمات را به صورت رمز آورده است كه اينك به برخى از آنها اشاره مى‌كنيم:
| |
|
| |
| #[[اختيار معرفة الرجال (تحقیق رجایی)|رجال كشى]] - كش
| |
| #[[رجال النجاشي|رجال نجاشى]] - جش
| |
| #رجال [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] - جخ
| |
| #الفهرست - ست
| |
| #البرقى - قى
| |
| #على بن احمد عقيقى - عق
| |
| #[[ابن عقده، احمد بن محمد|ابن عقده]] - قد
| |
| #[[ابن شاذان، فضل بن شاذان|فضل بن شاذان]] - فش
| |
| #ابن عبدون - عب
| |
| #غضائرى - غض
| |
| #محمد بن بابويه - يه
| |
| #ابن فضال - فض
| |
|
| |
| و براى هر يك از ائمه عليهم‌السلام نيز يك حرف از نام آنها را علامت قرار داده است.
| |
|
| |
| ==سند كتاب==
| |
|
| |
|
| |
| [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] در مقدمه كتاب سند خود را به هر يك از كتاب‌هاى رجالى كه از آنها در كتاب استفاده كرده و به آنها استناد نموده آورده است تا به اين طريق نقلهاى كتاب همه مستند و معتبر شود و بر اعتبار مطالب كتاب بيفزايد.
| |
|
| |
| ==تتمه كتاب==
| |
|
| |
|
| |
| [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] در پايان كتاب 17 فصل و 9 تنبيه آورده و در آنها نكات بسيار سودمند و مفيد رجالى را ذكر كرده است مانند اسامى افرادى كه واقفى، فطحى، زيدى، عامى، كيسانى، ناووسى، غلات، ضعيف، مضطرب، منكر، فاسد المذهب، جاعل حديث، لعنت يا نفرين شده و يا مجهول بوده‌اند و افراد ثقه‌اى كه از ضعفاء نقل حديث كرده‌اند را به صورت فهرست‌هاى جداگانه آورده و در پايان نيز 35 كنيه از روات ضعيف را بر شمرده است.
| |
|
| |
| ==نقد كتاب==
| |
|
| |
|
| |
| سيد مصطفى تفرشى در كتاب نقد الرجال درباره اين كتاب مى‌گويد: «كتاب رجال [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] از ترتيب خوبى برخوردار است ولى غلطهاى فراوانى نيز در آن وجود دارد».
| |
|
| |
| مولى عبدالله شوشترى در شرح تهذيب الاحكام درباره اين كتاب مى‌گويد:
| |
|
| |
| «كتاب [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] را من قابل اعتماد نديدم زيرا اشكالات فراوانى را در آن يافتم مانند اشتباه در نقل سخن قدما و يا بررسى روات و يا تعيين آنها و اين نكته با كمى دقت در اين كتاب آشكار مى‌شود».
| |
|
| |
| علامه محقق ابوالهدى كلباسى اصفهانى در كتاب «سماء المقال في تحقيق علم الرجال» اشتباهات كتاب [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] را شمرده و مشخص نموده است.
| |
|
| |
| [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] در كتاب [[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] مى‌گويد: «مراد از اشتباهات [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] اعتراضات ايشان بر [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] است».
| |
|
| |
| [[امین، محسن|سيد محسن امين]] در كتاب اعيان الشيعه مى‌گويد: دليل اشتباهات كتاب رمزى بودن برخى كلمات است.
| |
|
| |
| [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|صاحب رياض]] مى‌فرمايد: «دليل اشتباهات كتاب اختلاف نسخه و اشتباه نساخ بوده است».
| |
|
| |
| مولى [[مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل|ابوعلى حائرى]] در كتاب «منتهى المقال في الرجال» مى‌گويد: «احتمالا دليل اشتباهات كتاب بد خط بودن [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] بوده ولى اعتراضات ايشان به علامه اكثرا صحيح بوده است».
| |
|
| |
| اما [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|صاحب رياض]] العلما مى‌فرمايد: «من خط ايشان را ديده‌ام، ايشان داراى خطى زيبا بوده‌اند» و [[قمی، عباس|شيخ عباس قمى]] مى‌فرمايد: «خط [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] مانند نامش زيباست».
| |
|
| |
| [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] مى‌فرمايد: «خط [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] مانند نامش زيبا و خوب بوده است و اكثر اصحاب با اين كتاب مانند ديگر كتب رجالى برخورد كرده‌اند و آن را معتبر دانسته‌اند».
| |
|
| |
| نتيجه اينكه اين ديدگاه بهتر به نظر مى‌رسد زيرا با توجه به اعتبار و شهرت علمى مؤلف و دسترسى داشتن ايشان به بسيارى از منابع غنى رجالى، صحيح نيست كه به دليل برخى اشتباهات بخواهيم از اين كتاب دست بكشيم و يا از امتيازات و ویژگی‌هاى آن محروم شويم و بهتر آن است كه آن را در رديف ديگر كتاب‌هاى رجالى به شمار آورده و در تحقيقات رجالى به آن هم مراجعه شود.
| |
|
| |
| ==وابسته‌ها==
| |
| [[كتاب الرجال]] | | [[كتاب الرجال]] |
|
| |
|
| | [[رجال البرقي|رجال البرقي]] |
|
| |
|
| [[رده:کتاب‌شناسی]] | | [[رده:کتاب‌شناسی]] |
| [[رده:قدیم 25 تیرالی 24 مرداد]]
| |
