مؤلف ناشناخته (قرن 5 ق): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۴۷

مؤلف ناشناخته (قرن 5 ق)

نام	مؤلف ناشناخته (قرن 5 ق)
نام‌های دیگر
نام پدر
متولد
محل تولد
رحلت
اساتید
برخی آثار	تاریخ سجستان/ تعریب
کد مؤلف	AUTHORCODE12873AUTHORCODE

کتاب تاریخ سیستان به همت ملک‌الشعراى بهار تصحیح شده است. ایشان در ابتداى این کتاب درباره مؤلف چنین مى‌گوید:

«متأسفانه مؤلف این تاریخ معین نیست؛ زیرا پس از خطبه بدون ذکر «اما بعد» و معرفى صاحب تألیف یکباره داخل مطلب شده و بى‌تدارک‌ عنوان و فصلى به یک جمله ناتمام از متن ابتدا کرده و در حشو کتاب هم ذکرى از خویش به میان نیاورده است و تا جایى که به نظر حقیر رسید در کتب تاریخى هم از این تاریخ و نام مؤلف آن چیزى نیست، ولى در کتابى موسوم به «إحیاء الملوک» تألیف شاه حسین بن ملک غیاث‌الدین محمد از سلسله صفاریان، که ظاهرا در اوایل قرن 11 هجرى تألیف شده و تا سنه 1027 هجرى از قدیم‌ترین ازمنه تاریخ سیستان را شرح داده است، در صفحه دوم چنین مى‌نویسد:

«وقایع سلاطین و ملوک آنجا را ابوعبدالله که از ثقات روایان حدیث است، به زبان عربى به قلم آورده و در زمان دولت شاه قطب‌الدین شاه على، ابومحمد نامى نسخه عربى را فارسى نموده و امیر فاضل امیر محمد مبارز که جد مادرى راقم این نسخه است، تاریخ به شرح و بسط تا زمان ملک نظام‌الدین یحیى تألیف نمود و در ایام صبى در دبستان چند جزو از آن نسخه به نظر این حقیر درآمده و الحال آن نسخه در میان نیست».

از این مختصر معلوم مى‌شود که فضلاى سیستان از تاریخى قدیم که شاید همین تاریخ مانحن‌فیه، باشد سینه‌به‌سینه خبرى داشته‌اند و یا شاید جرواتى از آن در دستشان بوده است، ولى مع‌ذلک نمى‌توان از روى یقین گفت که این کتاب همان است که ابوعبدالله نامى به زبان عربى به قلم آورده و ابومحمد نامى، آن را فارسى گردانیده است؛ چه هر گاه این روایت را درست بدانیم بایستى این کتاب را که در 725 به پایان رسیده ناقص بشماریم؛ زیرا به قاعده روایت شاه حسین، فارسى آن کتاب در عهد قطب‌الدین على (842-822) تحریر شده و حال آنکه این کتاب صد سال قبل از آن تمام مى‌شود.

علاوه بر این، مؤلف إحیاء الملوک در «ورق ب، 55» در ضمن احوال ملک قطب‌الدین على گوید: «چون بانى مبانى تاریخ سیستان تا زمان شاه على در ترقیم آورده، تتمه حالات ملوک عظام إن‌شاءالله تا این تاریخ که سال هزاروبیست‌وهفت است، تحریر و رقم خواهد یافت» و به قول خود او پیداست که شاه حسین تا این جاى تاریخ خود را از روى تاریخ ابومحمد نام برداشته و اگر این تحقیق صحیح باشد، شک نمى‌ماند که تاریخ ابومحمد نام غیر از این تاریخى است که در دست ماست؛ زیرا بین این تاریخ چنان‌که بیاید با تاریخ إحیاء الملوک در عبارات و مطالب فرق بسیار و در ذکر منابع و مآخذ تفاوت بى‌شمار موجود مى‌باشد»^[۱]

پانویس

↑ بهار، ملك‌الشعراء، صفحه ج، د، ه

منابع مقاله

بهار، ملک‌الشعراء، تاریخ سیستان، تهران، انتشارات پدیده خاور، چاپ دوم، 1366.

وابسته‌ها

تاریخ سیستان

تاریخ سجستان/ تعریب

[1] بهار، ملك‌الشعراء، صفحه ج، د، ه

[۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
 [[پرونده:NUR12873.jpg|بندانگشتی|مؤلف ناشناخته (قرن 5 ق)]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|مؤلف ناشناخته (قرن 5 ق)
+! نام!! data-type="authorName" |مؤلف ناشناخته (قرن 5 ق)
 |-
 |نام‌های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'|
+| data-type="authorOtherNames" |
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|
+| data-type="authorbirthDate" |
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|
+| data-type="authorDeathDate" |
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|[[تاريخ سجستان/ تعريب]]
+| data-type="authorWritings" |[[تاريخ سجستان/ تعريب|تاریخ سجستان/ تعریب]]
-|-class='articleCode'
+|- class="articleCode"
 |کد مؤلف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE12873AUTHORCODE
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE12873AUTHORCODE
 |}
 </div>
-كتاب تاريخ سيستان به همت ملك‌الشعراى بهار تصحيح شده است. ايشان در ابتداى اين كتاب درباره مؤلف چنين مى‌گويد:
+کتاب تاریخ سیستان به همت [[بهار، محمدتقی|ملک‌الشعراى بهار]] تصحیح شده است. ایشان در ابتداى این کتاب درباره مؤلف چنین مى‌گوید:
-«متأسفانه مؤلف اين تاريخ معين نيست؛ زيرا پس از خطبه بدون ذكر «اما بعد» و معرفى صاحب تأليف يك‌باره داخل مطلب شده و بى‌تدارکعنوان و فصلى به يك جمله ناتمام از متن ابتدا كرده و در حشو كتاب هم ذكرى از خويش به ميان نياورده است و تا جايى كه به نظر حقير رسيد در كتب تاريخى هم از اين تاريخ و نام مؤلف آن چيزى نيست، ولى در كتابى موسوم به «إحياء الملوك» تأليف شاه حسين بن ملك غياث‌الدين محمد از سلسله صفاريان، كه ظاهرا در اوايل قرن 11 هجرى تأليف شده و تا سنه 1027 هجرى از قديم‌ترين ازمنه تاريخ سيستان را شرح داده است، در صفحه دوم چنين مى‌نويسد:
+«متأسفانه مؤلف این تاریخ معین نیست؛ زیرا پس از خطبه بدون ذکر «اما بعد» و معرفى صاحب تألیف یکباره داخل مطلب شده و بى‌تدارک‌ عنوان و فصلى به یک جمله ناتمام از متن ابتدا کرده و در حشو کتاب هم ذکرى از خویش به میان نیاورده است و تا جایى که به نظر حقیر رسید در کتب تاریخى هم از این تاریخ و نام مؤلف آن چیزى نیست، ولى در کتابى موسوم به «إحیاء الملوک» تألیف شاه حسین بن ملک غیاث‌الدین محمد از سلسله صفاریان، که ظاهرا در اوایل قرن 11 هجرى تألیف شده و تا سنه 1027 هجرى از قدیم‌ترین ازمنه تاریخ سیستان را شرح داده است، در صفحه دوم چنین مى‌نویسد:
-«وقايع سلاطين و ملوك آنجا را ابوعبدالله كه از ثقات روايان حديث است، به زبان عربى به قلم آورده و در زمان دولت شاه قطب‌الدين شاه على، ابومحمد نامى نسخه عربى را فارسى نموده و امير فاضل امير محمد مبارز كه جد مادرى راقم اين نسخه است، تاريخ به شرح و بسط تا زمان ملك نظام‌الدين يحيى تأليف نمود و در ايام صبى در دبستان چند جزو از آن نسخه به نظر اين حقير درآمده و الحال آن نسخه در ميان نيست».
+«وقایع سلاطین و ملوک آنجا را ابوعبدالله که از ثقات روایان حدیث است، به زبان عربى به قلم آورده و در زمان دولت شاه قطب‌الدین شاه على، ابومحمد نامى نسخه عربى را فارسى نموده و امیر فاضل امیر محمد مبارز که جد مادرى راقم این نسخه است، تاریخ به شرح و بسط تا زمان ملک نظام‌الدین یحیى تألیف نمود و در ایام صبى در دبستان چند جزو از آن نسخه به نظر این حقیر درآمده و الحال آن نسخه در میان نیست».
-از اين مختصر معلوم مى‌شود كه فضلاى سيستان از تاريخى قديم كه شايد همين تاريخ مانحن‌فيه، باشد سينه‌به‌سينه خبرى داشته‌اند و يا شايد جرواتى از آن در دستشان بوده است، ولى مع‌ذلك نمى‌توان از روى يقين گفت كه اين كتاب همان است كه ابوعبدالله نامى به زبان عربى به قلم آورده و ابومحمد نامى، آن را فارسى گردانيده است؛ چه هر گاه اين روايت را درست بدانيم بايستى اين كتاب را كه در 725 به پايان رسيده ناقص بشماريم؛ زيرا به قاعده روايت شاه حسين، فارسى آن كتاب در عهد قطب‌الدين على (842-822) تحرير شده و حال آنكه اين كتاب صد سال قبل از آن تمام مى‌شود.
+از این مختصر معلوم مى‌شود که فضلاى سیستان از تاریخى قدیم که شاید همین تاریخ مانحن‌فیه، باشد سینه‌به‌سینه خبرى داشته‌اند و یا شاید جرواتى از آن در دستشان بوده است، ولى مع‌ذلک نمى‌توان از روى یقین گفت که این کتاب همان است که ابوعبدالله نامى به زبان عربى به قلم آورده و ابومحمد نامى، آن را فارسى گردانیده است؛ چه هر گاه این روایت را درست بدانیم بایستى این کتاب را که در 725 به پایان رسیده ناقص بشماریم؛ زیرا به قاعده روایت شاه حسین، فارسى آن کتاب در عهد قطب‌الدین على (842-822) تحریر شده و حال آنکه این کتاب صد سال قبل از آن تمام مى‌شود.
-علاوه بر اين، مؤلف إحياء الملوك در «ورق ب، 55» در ضمن احوال ملك قطب‌الدين على گويد: «چون بانى مبانى تاريخ سيستان تا زمان شاه على در ترقيم آورده، تتمه حالات ملوك عظام إن‌شاءالله تا اين تاريخ كه سال هزاروبيست‌وهفت است، تحرير و رقم خواهد يافت» و به قول خود او پيداست كه شاه حسين تا اين جاى تاريخ خود را از روى تاريخ ابومحمد نام برداشته و اگر اين تحقيق صحيح باشد، شك نمى‌ماند كه تاريخ ابومحمد نام غير از اين تاريخى است كه در دست ماست؛ زيرا بين اين تاريخ چنان‌كه بيايد با تاريخ إحياء الملوك در عبارات و مطالب فرق بسيار و در ذكر منابع و مآخذ تفاوت بى‌شمار موجود مى‌باشد»<ref>بهار، ملك‌الشعراء، صفحه ج، د، ه</ref>
+علاوه بر این، مؤلف إحیاء الملوک در «ورق ب، 55» در ضمن احوال ملک قطب‌الدین على گوید: «چون بانى مبانى تاریخ سیستان تا زمان شاه على در ترقیم آورده، تتمه حالات ملوک عظام إن‌شاءالله تا این تاریخ که سال هزاروبیست‌وهفت است، تحریر و رقم خواهد یافت» و به قول خود او پیداست که شاه حسین تا این جاى تاریخ خود را از روى تاریخ ابومحمد نام برداشته و اگر این تحقیق صحیح باشد، شک نمى‌ماند که تاریخ ابومحمد نام غیر از این تاریخى است که در دست ماست؛ زیرا بین این تاریخ چنان‌که بیاید با تاریخ إحیاء الملوک در عبارات و مطالب فرق بسیار و در ذکر منابع و مآخذ تفاوت بى‌شمار موجود مى‌باشد»<ref>بهار، ملك‌الشعراء، صفحه ج، د، ه</ref>
-==پانويس ==
+==پانویس ==
-<references/>
+<references />
 == منابع مقاله ==
-بهار، ملك‌الشعراء، تاريخ سيستان، تهران، انتشارات پديده خاور، چاپ دوم، 1366.
+بهار، ملک‌الشعراء، تاریخ سیستان، تهران، انتشارات پدیده خاور، چاپ دوم، 1366.
@@ خط ۵۱: / خط ۵۱: @@
 [[تاریخ سیستان]]
-[[تاريخ سجستان/ تعريب]]
+[[تاريخ سجستان/ تعريب|تاریخ سجستان/ تعریب]]
 [[رده:زندگی‌نامه]]