مجمع التواريخ السلطانية: تفاوت میان نسخه‌ها

البته [[حافظ ابرو، عبدالله بن لطف‌الله|حافظ ابرو]] كه يك قرن زمانا متأخر بوده است به‌صراحت مى‌نويسد: «[[جامع التواريخ]] را اسّ اساس و مبناى اصلى خود قرار داده؛ نهايت آنكه مطابق سليقه‌اش تصرفاتى در مطالب آن، اعم از تقديم و تأخير و يا اضافه و اسقاط مطالب و يا تغيير عبارت و تلخيص‌ها و غيره از انواع تصرفات نموده است. آن‌گاه كه سخن به زمان خود رسيده است حوادث عصر خويش را چنان‌كه بايد و شايد نگاشته است... هر سه متن مشتركات زيادى و فرق‌هاى اندكى باهم دارند و لذا تأليف [[حافظ ابرو، عبدالله بن لطف‌الله|حافظ ابرو]] را كه از روى نسخه خطى كتابخانه ملى ملك تهيه كرده بودم، اصل قرار داده و مطالب اضافى زبدة التواريخ كاشانى و [[جامع التواريخ]] رشيدالدين فضل‌اللّه را كه حائز مطالب سودمندى است در پاورقى نقل نمودم تا خواننده از محتواى هر سه متن بهره‌مند گردد و محققين از طرز تفكر سه مورخ بهتر آگاه شوند... و در تصحيح متون، علاوه بر مقايسه باهم در بسيارى جاها ممكن نشد به عبارت درست پى برد، ناگزير با متون تاريخى عربى نظير تاريخ كامل [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]] و ابن ميسر تطبيق كرده، حتى‌المقدور كلمات و جملات صحيح و درست آن را آوردم. بااين‌همه در برخى جاها نتوانستم به عبارت درست پى ببرم؛ ناچار آنچه در اصل بود چاپ كردم <ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/17126/2/1|ر. ك.: مقدمه كتاب، ص 1]] - [[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/17126/2/3|3]]</ref>

مصحح در پايان كتاب، معانى بعضى لغات عربى، تركى، مغولى و اصطلاحات را به‌صورت جداگانه در پايان كتاب به ترتيب الفبايى آورده است <ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/17126/2/285|متن كتاب، ص 285]] - [[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/17126/2/288|288]]</ref> مقدمه مصحح، پاورقى ندارد و در پايان چند مطلب به‌صورت پى‌نوشت به آن افزوده است <ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/17126/2/57|مقدمه كتاب، ص 57، پى‌نوشت‌هاى 1]] - [[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/17126/2/8|8]]</ref> اين پى‌نوشت‌ها توضيحى است، جز پى‌نوشت‌هاى 1، 2، 6 و 7 كه در آن ذكرى از منبع مورد نظر شده، ولى شماره جلد و صفحه مشخص نشده است و به همين ترتيب است پى‌نوشت‌هايى كه به متن كتاب افزوده شده است <ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/17126/2/113|ر. ك.: متن كتاب، ص 113، پى‌نوشت 1 - 8]] و [[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/17126/2/142|ص 142، پى‌نوشت 1 - 7]] و...</ref>

مصحح محترم در آغاز كتاب، مطالب سه كتاب مذكور را به‌صورت مقايسه‌اى (در هر صفحه: مجمع التواريخ [[حافظ ابرو، عبدالله بن لطف‌الله|حافظ ابرو]]، در بالا سمت راست و [[جامع التواريخ]] [[رشیدالدین فضل‌الله|رشيدالدين فضل‌الله همدانى]] در بالا سمت چپ و زبدة التواريخ ابوالقاسم كاشانى در پايين) آورده است تا به‌راحتى بتوان مطالب هر سه كتاب را با هم سنجيد <ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/17126/2/61|ر. ك.: همان، ص 61]] - [[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/17126/2/112|112]]</ref>