محقق، مهدی

محقق، مهدی

نام	محقق، مهدی
نام های دیگر
نام پدر
متولد	1308 هـ.ش
محل تولد
رحلت
اساتید
برخی آثار	جهانگيرنامه / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق
کد مولف	AUTHORCODE2636AUTHORCODE

«مهدى محقق» در بهمن 1308ش در مشهد، در خانواده‌اى روحانى به دنيا آمد و تا نه سالگى در آن شهر بود و سپس در سال 1317ش به تهران منتقل گرديد و تحصيلات خود را در سطح ابتدايى و متوسطه دنبال كرد. از سال 1323ش شروع به تحصيلات حوزوى كرد و براى استفاده از محضر استادان بزرگ، در سال‌هاى 1326 و 1327ش به مشهد آمد و در مدرسه نواب اقامت گزيد و علوم حوزوى را در حوزه‌هاى علميه مشهد و تهران تا مرحله اجتهاد فراگرفت و موفق به اخذ درجه اجتهاد از آيت‌الله كاشف الغطاء و سيد محمد تقى خوانسارى گرديد.

در سال 1327ش وارد دانشگاه تهران شد و دوره دكترى الهيات را در سال 1337ش به پايان رسانيد و در سال 1338ش موفق به اخذ درجه دكترى در زبان و ادبيات فارسى از دانشگاه تهران گرديد و در سال 1339ش پس از شركت در آزمون دانشيارى، به عضويت هيئت آموزش گروه زبان و ادبيات فارسى دانشگاه تهران درآمد و پيش از آن، به مدت نه سال، در دبيرستان‌هاى تهران تدريس كرده بود كه مدت سه سال از آن، مدير بخش كتب خطى كتابخانه ملى فرهنگ هم بود. در سال 1340ش از طرف دانشگاه لندن، براى تدريس در دانشكده زبان‌هاى شرقى دعوت شد و به مدت دو سال در آن ديار به سر برد. در سال 1345ش به مقام استادى دانشگاه نائل آمد و تا سال 1361ش كه بازنشسته گرديد، به همان سمت در گروه‌هاى زبان و ادبيات فارسى و عربى، فلسفه و علوم اجتماعى دانشگاه اجتماعى دانشگاه تهران، به تدريس درس‌هاى مختلف پرداخت و طى سال‌هاى 1344 تا 1347 و 1355 تا 1357 و 1360 تا 1361ش در دانشگاه مك گيل كانادا به تدريس فلسفه، كلام و عرفان اسلامى پرداخت و در سال 1347ش شعبه موسسه مطالعات اسلامى آن دانشگاه را در تهران تاسيس كرد و نتيجه آن نشر متجاوز از شصت اثر نفيس در زمينه‌هاى مختلف علوم اسلامى است كه با همكارى متجاوز از سى تن از استادان داخل و سى تن از استادان خارجى در دو مجموعه «سلسله دانش ايرانى» و «تاريخ علوم در اسلام» فراهم آورد و به جامعه علمى تقديم داشت.

در سال 1353ش به عنوان رئيس انجمن استادان زبان و ادبيات فارسى برگزيده شد و با استفاده از امكانات موسسه مطالعات اسلامى، ده اثر به استادان آن رشته تقديم داشت و نيز در همين سال به عنوان عضو هئيت امنا با انجمن فلسفه همكارى كرد و در نشر آثار علمى دانشمندان شيعى ايرانى به وسيله آن انجمن در اين توفيق علمى سهيم گرديد. پس از بازنشستگى سالى سه ماه در كانادا به مدت پنج سال تدريس كرد و پس از آن پنج سال در موسسه بين المللى انديشه و تمدن اسلامى مالزى به عنوان «استاد ممتاز فلسفه اسلامى» به تدريس و تحقيق اشتغال ورزيد و نشر مجموعه‌اى از متون و تحقيقات در زمينه علوم اسلامى را بنيان نهاد كه تا كنون دوازده مجلد از آن به وسيله آن موسسه در تهران و كوالالامپور در مجموعه «انديشه اسلامى» منتشر شده است.

پس از پيروزى انقلاب اسلامى به رياست دانشكده دماوند منصوب شد و پس از آن در سال 1361ش سازمان دائرة المعارف تشيع را پايه‌ريزى كرد و همچنين پس از انتصاب به عضويت هيئت امناى بنياد دائرة المعارف اسلامى در سال 1362ش، مدت دو سال به عنوان مدير عامل آن نهاد را سازمان داد و اداره كرد. بعد از بازنشستگى، در دوره‌هاى فوق ليسانس و دكترى دانشگاه‌هاى مشهد، اصفهان، امام صادق(ع)، شهيد مطهرى، الزهراء، تربيت مدرس، تربيت معلم و آزاد كرج تدريس كرد.

وى كه در مجامع بين المللى نيز عضويت دارد از جمله: فرهنگستان زبان عرب مصر، فرهنگستان زبان عرب دمشق، فرهنگستان علوم و تمدن اسلامى اردن، فرهنگستان علمى هند، انجمن بين المللى تاريخ پزشكى، انجمن بين المللى فلسفه و قرون وسطى و...

آثار

1. فيلسوف رى محمد بن زكريا رازى؛
2. مفتاح الطب با خلاصه ترجمه انگليسى و فارسى؛
3. مجموعه متون و مقالات در تاريخ و اخلاق پزشكى در اسلام و ايران؛
4. نصاب انگليسى يا زبان‌آموز سنتى ايران (مشتمل بر واژه‌هاى انگليسى با معادل فارسى و عربى)؛
5. اوامر و نواهى از كتاب معالم الدين و ملاذ المجتهدين؛
6. شرح بيست و پنج مقدمه در اثبات بارى تعالى از كتاب دلاله الحايرين ابن ميمون؛
7. شرح حكمة الاشراق (قطب الدين الشيرازى)؛
8. علوم محضه از آغاز صفويه تا تاسيس دارالفنون (محقق)؛
9. السيره الفلسفيه (محقق).

وابسته‌ها

مقدمة الأدب / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه نويس

الهیات دانشنامه علائی / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه نويس

رساله در حقیقت و کیفیت سلسله موجودات و تسلسل اسباب و مسببات / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه نويس

المبدأ و المعاد / نوع اثر: کتاب / نقش: زير نظر

رساله نفس / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه نويس

حدوث العالم / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

رسالة في تعقب الموضع الجدلی / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

المسائل الغریبة العشرینیة / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

منطق و مباحث الفاظ / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

بیان الحق بضمان الصدق «العلم الالهی» / نوع اثر: کتاب / نقش: زير نظر

فصوص الحکمه و شرحه / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه‌نويس

القبسات / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

مصنفات میرداماد مشتمل بر ده عنوان از کتاب ها و رساله ها و اجازه ها و نامه ها / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه نويس

شرح کتاب النجاة لابن سینا (قسم الالهیات) / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه نويس

شرح کتاب القبسات میرداماد / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه‌نويس

السیره الفلسفیه / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق

شرح فصوص الحکم / نوع اثر: کتاب / نقش: زير نظر

تعدیل المعیار فی نقد تنزیل الافکار / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده

شرح حکمه الاشراق (قطب الدین الشیرازی) / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

الدرة الفاخرة فی تحقیق مذاهب الصوفیة و المتكلمین و الحكماء المتقدمین / نوع اثر: کتاب / نقش: زير نظر

الباب الحادي عشر / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق

شرح بیست و پنج مقدمه در اثبات باری تعالی از کتاب دلالة الحائرین إبن میمون / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

هادی المضلین (در علم کلام) / نوع اثر: کتاب / نقش: اشراف

شیعه در حدیث دیگران / نوع اثر: کتاب / نقش: زير نظر

مفتاح الطب و منهاج الطلاب (کلید دانش پزشکی و برنامه دانشجویان آن) / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح

تحلیل اشعار ناصر خسرو بانضمام پنج پیوست / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

کاشف الأسرار بانضمام پاسخ به چند پرسش و رساله‌ای در روش سلوک و خلوت نشینی / نوع اثر: کتاب / نقش: زير نظر

وجوه قرآن / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده

دیوان اشعار منسوب به حضرت امیر المومنین علی علیه السلام با ترجمه منظوم از مولانا شوقی شاعر قرن نهم هجری / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق

رسائل فارسی أدهم خلخالی / نوع اثر: کتاب / نقش: اشراف

الدره الفاخره فی تحقیق مذاهب الصوفیه و المتكلمین و الحكماء المتقدمین / نوع اثر: کتاب / نقش: اشراف

الدرة الفاخرة فی تحقیق مذاهب الصوفیة و المتكلمین و الحكماء المتقدمین (حکمت عمادیة) / نوع اثر: کتاب / نقش: اشراف

الأصل الأصیل (أصول آصفیة) / نوع اثر: کتاب / نقش: زير نظر

تعلیقه بر شرح منظومه حکمت سبزواری / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

در ثمین ترجمه کشف الیقین علامه حلی / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه‌نويس

الرسایل الفقهیه فی الغناء / نوع اثر: کتاب / نقش: اشراف

رسالة حنین بن إسحق إلی علي بن یحیی في ذکر ما ترجم من کتب جالینوس / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

نصاب انگلیسی یا زبان آموز سنتی ایران (مشتمل بر واژه های انگلیسی با معادل فارسی و عربی) / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

اوامر و نواهی از کتاب معالم الدین و ملاذ المجتهدین / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

دیوان اشعار ناصر خسرو / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح

فی الالهیات بالمعنی الاخص: من کتاب شرح غررالفرائد، یا، شرح منظومه حکمت حاج ملاهادی سبزواری / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

علوم محضه از آغاز صفویه تا تاسیس دارالفنون / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده

مجموعه متون و مقالات در تاریخ و اخلاق پزشکی در اسلام و ایران / نوع اثر: کتاب / نقش: تألیف و ترجمه

یادگار، در دانش پزشکی و دارو شناسی / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

بستان الأطباء و روضة الألباء / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه نويس

کامل الصناعة الطبية (ترجمه) / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه‌نويس

لسان التنزيل: زبان قرآن: بانضمام فرهنگ لغات، بانضمام فرهنگ لغات / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

جهانگير نامه / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه‌نويس

الشکوک علي جالينوس / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق و مصحح

شرح الألهیات من کتاب الشفاء / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

اصطلاحات پزشکی در فرهنگ نامه های کهن عربی پارسی / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه‌نويس

حفظ الصحت و سياست المدن / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه‌نويس

الباب الحادي عشر مع شرحيه النافع يوم الحشر / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح

نور العیون / نوع اثر: کتاب / نقش: زير نظر

شرح القبسات المعلم الثالث المیر محمد باقر الداماد / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه‌نويس

شرح غرر الفرائد / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح

المناهج في المنطق / نوع اثر: کتاب / نقش: زير نظر