نمایش مبدأ برای مراقد المعارف في تعيين مراقد العلويين و الصحابة و التابعين و الرواة و العلماء و الأدباء و الشعراء

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR10865J1.jpg
| عنوان =مراقد المعارف في تعيين مراقد العلويين و الصحابة و التابعين و الرواة و العلماء و الأدباء و الشعراء
| عنوان‌های دیگر =مراقد المعارف
| پدیدآوران = 
[[حرزالدین، محمد]] (نويسنده)

[[حرز الدین، محمد حسین]] (محقق)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏226‎‏/‎‏7‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏4‎‏م‎‏4‎‏
| موضوع =
آرامگاه‌‏ها

زیارتگاه‌‏های اسلامی
| ناشر = 
سعيد بن جبير
| مکان نشر =قم - ایران
| سال نشر = 1371 ش  

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10865AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
 | تعداد جلد =2
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}

'''مراقد المعارف في تعيين مراقد العلويين و الصحابة و التابعين و الرواة و العلماء و الأدباء و الشعراء''' تألیف [[حرزالدین، محمد|محمد بن على بن عبدالله بن حمد الله بن محمود سلمى]] کتابى است به زبان عربى كه به معرفى قبور و آرامگاه بسيارى از علويان و صحابه و تابعين و روات و عالمان و اديبان و شعرا و شخصيت‌ها و امرا مى‌پردازد.

== معرفى اجمالی ==

مؤلف درباره انگيزه نگارش اين اثر مى‌گويد: در ضمن تحقيق و تدوين كتاب ديگر خويش به نام معارف الرجال فى تراجم العلماء و الادباء، به فوايد تاريخى و رجالى دست يافتم كه به تدريج مجموعه‌اى گران‌قدر در زمينه شخصيت‌هاى تاريخى، امامزادگان و محل دفن آنها فراهم شد. سامان دادن به اين مطالب خود تألیف كتاب ديگرى را مى‌طلبيد تا در آن به ترجمه احوال امامزادگان، منطقه دفن آنها در كشور، شهر و...پرداخته شود. وى تصريح مى‌كند كه مطالب اين كتاب از راه تدوين پاسخ به پرسش‌هاى فراوان مردم در سال‌هاى اواخر سده سيزدهم تا نيمه سده چهاردهم قمرى فراهم شده است. مردم زمان مؤلف گاه به زيارت قبورى مى‌رفته‌اند كه نسب و شجره‌نامه مشخصى نداشته‌اند. اين زائران درباره نسب و شجره‌نامه آنان مى‌پرسيده‌اند كه جمع آورى پاسخ‌هاى ارائه شده به آنان مؤلف را به نگارش اين كتاب واداشته است.

== ساختار ==


كتاب در دو جلد تنظيم شده و داراى مقدمه‌اى به قلم فرزند مؤلف و نيز سخن مؤلف است و مطالب آن بر اساس ترتيب حروف الفبا تنظيم گرديده است. جلد اول مشتمل بر معرفى 146 مرقد و ترجمه و شرح حال است كه 45 مورد از اين موارد به علويان و طالبيان اختصاص يافته است. جلد دوم هم مشتمل بر معرفى مراقد و بيان شرح حال 51 نفر از علويان و طالبيان و چندين مرقد از ساير بزرگان و شخصيت‌ها به همراه شرح حال ايشان است.

== گزارش محتوا ==


مراقد المعارف سرشار از بيان حوادث تاريخى، عكس‌ها، فوايد رجالى، گزارش وقايع و جنگ‌ها، شجره‌نامه سادات علوى، انساب بسيارى از شخصيت‌هاى دينى، علمى و سياسى و نيز معرفى قبايل و طوايف مشهور است. مؤلف در اين اثر با اهتمام فراوان كوشيده موضع و محل آرامگاه شخصيت‌ها و اعلامى را كه در اين كتاب به معرفى آنها پرداخته با دلايل و قرائن تاريخى و شواهد علمى معين سازد. هم‌چنين تلاش كرده به هنگام بيان شرح حال شخصيت‌ها از سخنان و موضع گيرى آنان در برابر خلفا و حكام زمانشان در حد نياز سخن بگويد.

مؤلف با انجام سفرهاى بسيار كه با مرارت و سختى همراه بوده شخصا در بسيارى موارد از مراقدى كه در اين كتاب از آنها ياد كرده، ديدن نموده و به توصيف دقيق مكان آنها پرداخته است.

مؤلف به اثبات برخى مراقد با نصوص تاريخى پرداخته و در برخى ديگر به شهرت آنها در بين عموم بسنده كرده و در موارد ديگر به شهرت موضعى آنها بسنده كرده كه اين موارد اخير همان‌هايى است كه مؤلف خود به ديدار آنها مبادرت ورزيده و در اين كتاب به عنوان قبور افراد ناشناخته معرفى گرديده است. 

جلد اول كتاب كه شامل معرفى 146 آرامگاه و ترجمه و شرح حال است با ابراهيم خليل عليه‌السلام آغاز و به شرح حال و معرفى جايگاه مرقد [[طوسی، محمد بن حسن|ابوجعفر محمد بن حسن طوسى]] خاتمه مى‌يابد. نخستين فرد از علويان كه در اين جلد به معرفى وى پرداختة شده ابراهيم بن عبدالله محض بن حسن مثنى بن حسن بن على عليهما‌السلام است كه در قريه بو جوارير- ابوقوارير بين كوفه و بصره مدفون است و آخرين نفر امامزاده صالح از احفاد حسن مثنى است كه در شوشتر مدفون است.

جلد دوم كتاب به معرفى آرامگاه پنجاه و يك نفر از علويان و غير ايشان از علما و عرفا و شعرا و...بيان شرح حال ايشان اختصاص داده شده است كه از اين ميان مى‌توان به عبدالله محض بن حسن مثنى، عبيدالله بن على بن ابى‌طالب، عون بن امام على، فاطمه معصومه، محمد الديباج، معروف كرخى و...اشاره نمود.

در مجموع اين كتاب مشتمل بر 262 شرح حال و معرفى آرامگاه است كه 96 تن از آنان سادات و علويان‌اند و 165 تن ديگر از انبيا، صحابه، تابعين، علما و شاعران و....

== وضعيت كتاب ==


كتاب داراى مقدمه و پاورقى‌هايى به قلم محقق كتاب آقاى محمدحسین الشيخ على حرزالدين، فرزند مؤلف، و نيز فهرست مطالب، اعلام، اسماى امم و قبايل و اسر، امكنه و بقاع و اعمار و نيز فهرست مصادر تحقيق مى‌باشد. 

==منابع مقاله==
#هيئة التحرير، تراثنا، شماره 69.
#رفيعى علامرودشتى، على، آرامگاه امامزادگان در مراقد المعارف، ميراث جاويدان، سال چهاردهم، شماره 53.
#مقدمه محقق.
#متن كتاب. 




[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:کلام و عقاید]]
[[رده:مباحث خاص کلامی]]
[[رده:قدیم 25 تیرالی 24 مرداد]]