منزوی، احمد: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۵۷

منزوی، احمد

نام	منزوی، احمد
نام‌های دیگر	منزوی، احمد بن آقابزرگ تهرانی
نام پدر	آقا بزرگ تهرانى
متولد	1304ش
محل تولد	سامرا
رحلت	20 آذر 1394ش
اساتید	آقا بزرگ تهرانی بدیع‌الزمان فروزانفر غلامحسین صدیقى احمد بهمنیار سید محمد مشکوة
برخی آثار	ادبیات فارسی بر مبنای تألیف استوری مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال
کد مؤلف	AUTHORCODE04184AUTHORCODE

برای دیگر کاربردها، منزوی (ابهام زدایی) را ببینید.

با منزوی، علی‌نقی اشتباه نشود.

احمد منزوى (1304- 1394) فهرست‌نگار، ایرانشناس، مصحح و محقق علوم اسلامی، فرزند شیخ آقا بزرگ تهرانى، نگارنده دایرةالمعارف بزرگ کتاب‌شناسى «الذریعة الى تصانیف الشیعة»

ولادت

در شهر سامرا از کشور عراق، به سال 1304ش زاده شد. وى تا دوازده سالگى در سامرا بود. پدرش در 1354ق 1314/ش براى آغاز به کار چاپ «الذریعة» به نجف رفت و احمد با خانواده راهى این شهر شد.

تحصیلات

کلاس ششم ابتدایى را در مدسه علوى ایرانیان در شهر نجف گذراند. ضمن تحصیل، در یک دوزندگى به شاگردى مى‌پرداخت، ادبیات فارسى را نزد عمویش حاج محمد ابراهیم بهشتى‌پور و «جامع المقدمات» را نزد شاگردان پدر آموخت.

در 1322ش براى ادامه تحصیل، نجف را رها کرده و به تهران رفت. در مدرسه سپهسالار جاى گرفت و کلاس دوازده ادبى را همراه داوطلبان در مدرسه دارالفنون تهران گذراند.

در خرداد 1327ش از شعبه معقول دانشکده معقول و منقول، که امروز دانشکده الهیات خوانده مى‌شود، با درجه لیسانس، فارغ التحصیل شد و به کار دبیرى در شهرستان انزلى پرداخت.

در مدت اقامت در بندر انزلی به اتهام عضویت در حزب توده بازداشت شد و به زندان افتاد.

سفرش به بندرانزلى طول نکشید و در 1327ش به تهران بازگشت.

اساتید

آقا بزرگ تهرانی، بدیع‌الزمان فروزانفر، دکتر غلامحسین صدیقى، استاد احمد بهمنیار، استاد سید محمد مشکوة، استاد فاضل تونى، استاد سید محمدباقر سبزوارى، استاد محمدتقى مدرس رضوى، دکتر على‌اکبر فیاض، استاد راشد و....

از راست: احمد منزوی، مهدی بهشتی‌پور، مرحوم آقابزرگ تهرانی، مرحوم علینقی منزوی و محمدتقی منزوی

تدوین مرکز آثار ایرانی

منزوی در این سال‌ها آرزوی تشکیل مرکز کتاب‌شناسی به منظور تدوین «کتابنامه بزرگ زبان فارسی» را داشت. این آرزو به اهتمام فرهنگستان زبان و ادب فارسی با نام «مرکز آثار ایرانی» در سال ۱۳۵۴ به ثمر نشست. تا نیمه‌های 1355 گام‌هایی در راه تدوین کتابنامه بزرگ فارسی برداشت، اما با انتقال مدیر مرکز (محمدامین ریاحی) به بنیاد دانشنامه، از کار باز ماند.

سفر به پاکستان و افغانستان

منزوی در دی ماه 1356 به پاکستان و سپس به افغانستان رفت و بعد از سه ماه گردشگری فرهنگی، به دعوت سید علی‌اکبر جعفری مدیرمرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان در اسلام‌آباد، به عضویت این مرکز درآمد و تا دی ماه 1369 به پژوهش پرداخت و به مدت هفت سال نیز مدیر کتابخانه آن مرکز بود. در این مدت چند فهرست‌نگار تربیت کرد. عارف نوشاهی کتابشناس برجسته پاکستانی از زمره آنهاست که در تداوم بخشیدن به فعالیت مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان در سال‌های دشوار نقش کلیدی داشت.

سفر به هند

منزوی به درخواست رایزن فرهنگی ایران در هند (دهلی) بهمن 1367 به امید پایه‌گذاری و نگارش فهرست مشترک به هند رفت و در نهاد تازه تاسیس «مرکز تحقیقات فارسی» وابسته به خانه فرهنگ ایران دست به کار شد تا تجربه اسلام آباد را پیاده کند. به‌رغم استقبال استادان و صاحب‌نظران از طرح فهرست مشترک هند و پیشرفت کار، لزوم تمدید 15 روز یکبار اجازه اقامت، منزوی را آزار می‌داد، که موجب قطع همکاری شد. وی بر کار دانشجویان ایرانی و استادان هندی برای نگارش فهرست‌هایی از کتابخانه‌های هند نظارت داشت و فهرست‌نگارانی تربیت کرد.

بازگشت به ایران

منزوی در دی 1369 از پاکستان به ایران بازگشت و در«مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی» طرح «فهرستواره کتاب‌های فارسی»، را که در اسلام‌آباد آغاز کرده بود، ادامه داد. طی 25 سال بعد، او علاوه بر مشاوره در نگارش «دانشنامه زبان و ادبیات فارسی در شبه قاره» (1372- 1375)، سرپرستی بخش کتاب‌شناسی و فهرست‌نگاری این مرکز را بر عهده داشت و کتابخانه غنی خود را نیز به همین نهاد اهدا کرد

فعالیت‌ها

همکارى با مؤسسۀ علوم اجتماعى وابسته به دانشکده علوم اجتماعى؛
فهرست‌نویسى در کتابخانه‌هاى مجلس و آستان قدس رضوى؛
فهرست‌نویسى کتاب‌هاى چاپ سنگى براى مرکز اسناد دانشگاه تهران؛
تدوین فهرست نسخ خطى و عکسى در دایرةالمعارف بزرگ اسلامى.

ایشان در سال‌هاى 1356 تا 1368ش، سفرهاى مطالعاتى و تحقیقاتى به کشورهاى هند و پاکستان داشته و از سوى بنیادها و مراکز مختلفى مانند انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، سراى اهل قلم و مجلس شوراى اسلامى مورد قدردانى قرار گرفته است. همچنین در سال 1383ش از طرف سازمان صدا و سیما به عنوان چهره ماندگار معرفى شد.

وفات

منزوی در 20 آذر 1394ش در گذشت و در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا در کنار یاران و دوستانش به‌خاک سپرده شد.^[۱]

آثار

فهرست نسخه‌هاى خطى فارسى، فهرست نسخه‌هاى خطى کتابخانۀ مجلس شوراى ملى، فهرست نسخه‌هاى خطى کتابخانه و موزه ملى ملک، فهرست نسخه‌هاى خطى گنج‌بخش پاکستان، تحریر و ویرایش ترجمۀ فارسى کتاب یو.ا.برگل، ویرایش الذّریعة الى تصانیف الشیعه تألیف شیخ آقا بزرگ تهرانى، بررسى آمارى از نسخه‌هاى خطى مثنوى معنوى، فهرستوارۀ کتاب‌هاى فارسى و....

منابع مقاله

بر گرفته از دایرةالمعارف کتابداری و اطلاع رسانی

پانویس

↑ صادق‌زاده وایقان،علی، دایرةالمعارف کتابداری و اطلاع رسانی

وابسته‌ها

فهرستواره کتابهای فارسی

ادبیات فارسی بر مبنای تألیف استوری

مصفی المقال في مصنفي علم الرجال

فهرستواره کتاب‌های فارسی

فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی پاکستان

فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه گنج بخش

فهرست نسخه‌های خطی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی

[1] صادق‌زاده وایقان،علی، دایرةالمعارف کتابداری و اطلاع رسانی

[۱]

@@ خط ۹: / خط ۹: @@
 |-
 |نام پدر
-| data-type="authorfatherName" |
+| data-type="authorfatherName" |[[آقا بزرگ تهرانى]]
 |-
 |متولد
-| data-type="authorbirthDate" |1303 ش
+| data-type="authorbirthDate" |1304ش
 |-
 |محل تولد
-| data-type="authorBirthPlace" |
+| data-type="authorBirthPlace" |سامرا
 |-
 |رحلت
-| data-type="authorDeathDate" |
+| data-type="authorDeathDate" |20 آذر 1394ش
 |-
 |اساتید
-| data-type="authorTeachers" |
+| data-type="authorTeachers" |[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ تهرانی]]
+[[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بدیع‌الزمان فروزانفر]]
+[[صدیقی، غلامحسین|غلامحسین صدیقى]]
+[[بهمنیار، احمد|احمد بهمنیار]]
+[[مشکوة، سید محمد|سید محمد مشکوة]]
 |-
 |برخی آثار
-| data-type="authorWritings" |[[ادبیات فارسی بر مبنای تألیف استوری]] / نوع اثر: کتاب / نقش: تحریر
+| data-type="authorWritings" |[[ادبیات فارسی بر مبنای تألیف استوری]]
+[[مصفی المقال في مصنفي علم الرجال|مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال]]
 |- class="articleCode"
 |کد مؤلف
@@ خط ۳۰: / خط ۳۸: @@
 |}
 </div>
+{{کاربردهای دیگر|منزوی (ابهام زدایی)}}
+{{اشتباه نشود| منزوی، علی‌نقی}}
+'''احمد منزوى''' (1304- 1394)''' '''فهرست‌نگار، ایرانشناس، مصحح و محقق علوم اسلامی، فرزند شیخ [[آقا بزرگ تهرانى]]، نگارنده دایرةالمعارف بزرگ کتاب‌شناسى «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذریعة الى تصانیف الشیعة]]»
+== ولادت ==
+در شهر سامرا از کشور عراق، به سال 1304ش زاده شد. وى تا دوازده سالگى در سامرا بود. پدرش در 1354ق 1314/ش براى آغاز به کار چاپ «الذریعة» به نجف رفت و احمد با خانواده راهى این شهر شد.
+== تحصیلات ==
+کلاس ششم ابتدایى را در مدسه علوى ایرانیان در شهر نجف گذراند. ضمن تحصیل، در یک دوزندگى به شاگردى مى‌پرداخت، ادبیات فارسى را نزد عمویش حاج محمد ابراهیم بهشتى‌پور و «جامع المقدمات» را نزد شاگردان پدر آموخت.
+در 1322ش براى ادامه تحصیل، نجف را رها کرده و به تهران رفت. در مدرسه سپهسالار جاى گرفت و کلاس دوازده ادبى را همراه داوطلبان در مدرسه دارالفنون تهران گذراند.
-'''احمد منزوى''' فرزند شيخ [[آقا بزرگ تهرانى]]، نگارنده دايرةالمعارف بزرگ كتاب‌شناسى «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة الى تصانيف الشيعة]]»، در شهر سامره از كشور عراق، به سال 1304ش زاده شد. وى تا دوازده سالگى در سامره بود. پدرش در 1354ق1314/ش براى آغاز به كار چاپ «الذريعة» به نجف رفت و احمد با خانواده راهى اين شهر شد. كلاس ششم ابتدايى را در مدسه علوى ايرانيان در شهر نجف گذراند. ضمن تحصيل، در يك دوزندگى به شاگردى مى‌پرداخت، ادبيات فارسى را نزد عمويش حاج محمد ابراهيم بهشتى‌پور و «جامع المقدمات» را نزد شاگردان پدر آموخت.
+در خرداد 1327ش از شعبه معقول دانشکده معقول و منقول، که امروز دانشکده الهیات خوانده مى‌شود، با درجه لیسانس، فارغ التحصیل شد و به کار دبیرى در شهرستان انزلى پرداخت.
-در 1322ش براى ادامه تحصيل، نجف را رها كرده و به تهران رفت. در مدرسه سپهسالار جاى گرفت و كلاس دوازده ادبى را همراه داوطلبان در مدرسه دارالفنون تهران گذراند. در خرداد 1327ش از شعبه معقول دانشكده معقول و منقول، كه امروز دانشكده الهيات خوانده مى‌شود، با درجه ليسانس، فارغ التحصيل شد و به كار دبيرى در شهرستان انزلى پرداخت. سفرش به انزلى طول نكشيد و در 1327ش به تهران بازگشت.
+در مدت اقامت در بندر انزلی به اتهام عضویت در حزب توده بازداشت شد و به زندان افتاد.
-== برخى از فعالیت‌های وى==
+سفرش به بندرانزلى طول نکشید و در 1327ش به تهران بازگشت.
+== اساتید==
-- همكارى با مؤسسۀ علوم اجتماعى وابسته به دانشكده علوم اجتماعى؛
+[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ تهرانی]]، [[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بدیع‌الزمان فروزانفر]]، دکتر [[صدیقی، غلامحسین|غلامحسین صدیقى]]، استاد [[بهمنیار، احمد|احمد بهمنیار]]، استاد [[مشکوة، سید محمد|سید محمد مشکوة]]، استاد [[تونی، عبدالله بن محمد|فاضل تونى]]، استاد [[سید محمدباقر سبزوارى]]، استاد [[محمدتقى مدرس رضوى]]، دکتر [[على‌اکبر فیاض]]، استاد [[راشد]] و.... [[پرونده:NUR204184.jpg|بندانگشتی|از راست: احمد منزوی، مهدی بهشتی‌پور، مرحوم آقابزرگ تهرانی، مرحوم علینقی منزوی و محمدتقی منزوی|200px]]
-- فهرست‌نويسى در كتابخانه‌هاى مجلس و آستان قدس رضوى؛
+== تدوین مرکز آثار ایرانی ==
+منزوی در این سال‌ها آرزوی تشکیل مرکز کتاب‌شناسی به منظور تدوین «کتابنامه بزرگ زبان فارسی» را داشت. این آرزو به اهتمام فرهنگستان زبان و ادب فارسی با نام «مرکز آثار ایرانی» در سال ۱۳۵۴ به ثمر نشست. تا نیمه‌های 1355 گام‌هایی در راه تدوین کتابنامه بزرگ فارسی برداشت، اما با انتقال مدیر مرکز (محمدامین ریاحی) به بنیاد دانشنامه، از کار باز ماند.
-- فهرست‌نويسى كتاب‌هاى چاپ سنگى براى مركز اسناد دانشگاه تهران؛
+== سفر به پاکستان و افغانستان ==
+منزوی در دی ماه 1356 به پاکستان و سپس به افغانستان رفت و بعد از سه ماه گردشگری فرهنگی، به دعوت سید علی‌اکبر جعفری مدیرمرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان در اسلام‌آباد، به عضویت این مرکز درآمد و تا دی ماه 1369 به پژوهش پرداخت و به مدت هفت سال نیز مدیر کتابخانه آن مرکز بود. در این مدت چند فهرست‌نگار تربیت کرد. عارف نوشاهی کتابشناس برجسته پاکستانی از زمره آنهاست که در تداوم بخشیدن به فعالیت مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان در سال‌های دشوار نقش کلیدی داشت.
-- تدوين فهرست نسخ خطى و عكسى در دايرةالمعارف بزرگ اسلامى.
+== سفر به هند ==
+منزوی به درخواست رایزن فرهنگی ایران در هند (دهلی) بهمن 1367 به امید پایه‌گذاری و نگارش فهرست مشترک به هند رفت و در نهاد تازه تاسیس «مرکز تحقیقات فارسی» وابسته به خانه فرهنگ ایران دست به کار شد تا تجربه اسلام آباد را پیاده کند. به‌رغم استقبال استادان و صاحب‌نظران از طرح فهرست مشترک هند و پیشرفت کار، لزوم تمدید 15 روز یکبار اجازه اقامت، منزوی را آزار می‌داد، که موجب قطع همکاری شد. وی بر کار دانشجویان ایرانی و استادان هندی برای نگارش فهرست‌هایی از کتابخانه‌های هند نظارت داشت و فهرست‌نگارانی تربیت کرد.
-ايشان در سال‌هاى 1356 تا 1368ش، سفرهاى مطالعاتى و تحقيقاتى به كشورهاى هند و پاکستان داشته و از سوى بنيادها و مراكز مختلفى مانند انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، سراى اهل قلم و مجلس شوراى اسلامى مورد قدردانى قرار گرفته است. همچنين در سال 1383ش از طرف سازمان صدا و سيما به عنوان چهره ماندگار معرفى شد.
+== بازگشت به ایران ==
+ منزوی در دی 1369 از پاکستان به ایران بازگشت و در«مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی» طرح «فهرستواره کتاب‌های فارسی»، را که در اسلام‌آباد آغاز کرده بود، ادامه داد. طی 25 سال بعد، او علاوه بر مشاوره در نگارش «دانشنامه زبان و ادبیات فارسی در شبه قاره» (1372- 1375)، سرپرستی بخش کتاب‌شناسی و فهرست‌نگاری این مرکز را بر عهده داشت و کتابخانه غنی خود را نیز به همین نهاد اهدا کرد
-== اساتيد==
+== فعالیت‌ها==
+# همکارى با مؤسسۀ علوم اجتماعى وابسته به دانشکده علوم اجتماعى؛
+# فهرست‌نویسى در کتابخانه‌هاى مجلس و آستان قدس رضوى؛
+# فهرست‌نویسى کتاب‌هاى چاپ سنگى براى مرکز اسناد دانشگاه تهران؛
+# تدوین فهرست نسخ خطى و عکسى در دایرةالمعارف بزرگ اسلامى.
+ایشان در سال‌هاى 1356 تا 1368ش، سفرهاى مطالعاتى و تحقیقاتى به کشورهاى هند و پاکستان داشته و از سوى بنیادها و مراکز مختلفى مانند انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، سراى اهل قلم و مجلس شوراى اسلامى مورد قدردانى قرار گرفته است. همچنین در سال 1383ش از طرف سازمان صدا و سیما به عنوان چهره ماندگار معرفى شد.
-استاد بديع‌الزمان فروزانفر، دكتر غلامحسين صديقى، استاد [[بهمنیار، احمد|احمد بهمنيار]]، استاد سيد محمد مشكو، استاد [[تونی، عبدالله بن محمد|فاضل تونى]]، استاد سيد محمدباقرسبزوارى، استاد محمدتقى مدرس رضوى، دكتر على‌اكبر فياض، استاد راشد و....
+== وفات ==
+ منزوی در 20 آذر 1394ش در گذشت و در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا در کنار یاران و دوستانش به‌خاک سپرده شد.<ref>[http://portal.nlai.ir/daka/Wiki%20Pages/%D9%85%D9%86%D8%B2%D9%88%DB%8C%D8%8C%20%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF.aspx صادق‌زاده وایقان،علی، دایرةالمعارف کتابداری و اطلاع رسانی]</ref>
 == آثار==
+فهرست نسخه‌هاى خطى فارسى، فهرست نسخه‌هاى خطى کتابخانۀ مجلس شوراى ملى، فهرست نسخه‌هاى خطى کتابخانه و موزه ملى ملک، فهرست نسخه‌هاى خطى گنج‌بخش پاکستان، تحریر و ویرایش ترجمۀ فارسى کتاب یو.ا.برگل، ویرایش الذّریعة الى تصانیف الشیعه تألیف شیخ [[آقا بزرگ تهرانى]]، بررسى آمارى از نسخه‌هاى خطى مثنوى معنوى، فهرستوارۀ کتاب‌هاى فارسى و....
-فهرست نسخه‌هاى خطى فارسى، فهرست نسخه‌هاى خطى كتابخانۀ مجلس شوراى ملى، فهرست نسخه‌هاى خطى كتابخانه و موزه ملى ملك، فهرست نسخه‌هاى خطى گنج‌بخش پاکستان، تحرير و ويرايش ترجمۀ فارسى كتاب يو.ا.برگل، ويرايش الذّريعة الى تصانيف الشيعه تأليف شيخ [[آقا بزرگ تهرانى]]، بررسى آمارى از نسخه‌هاى خطى مثنوى معنوى، فهرستوارۀ كتاب‌هاى فارسى و....
+==منابع مقاله==
+[http://portal.nlai.ir/daka/default.aspx بر گرفته از دایرةالمعارف کتابداری و اطلاع رسانی]
+==پانویس ==
+<references />
 ==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
+[[فهرستواره کتابهای فارسی]]
 [[ادبیات فارسی بر مبنای تألیف استوری]]
@@ خط ۶۸: / خط ۱۰۶: @@
 [[فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی پاکستان]]
-[[فهرست نسخه‌هاي خطي کتابخانه گنج بخش]]
+[[فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه گنج بخش]]
 [[فهرست نسخه‌های خطی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]]
 [[رده:زندگی‌نامه]]
+[[رده:کتاب‌شناسان]]
+[[رده:مصححان]]