۶۱٬۱۸۹
ویرایش
نزول سورة هل أتی في أهل‌بيت المصطفی صلوات‌الله‌علیهم‌اجمعین (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۱۳
، ۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۹جایگزینی متن - ' ا ' به ' ا'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - ' ا ' به ' ا') |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
آیات مورد استناد در کتاب، آیه‌های پنجم تا بیست‌ودوم سوره انسان هستند که در شأن اهل‌بیت رسول‌الله(ص)؛ یعنی [[امام على(ع)|علی]] و فاطمه و حسن و حسین(ع) نازل شده‌اند. نویسنده ضمن ذکر روایتی درباره شأن نزول این آیه می‌گوید: چون حسن و حسین(ع) مریض شدند و پیامبر(ص) به عیادت آنان رفت، [[امام على(ع)|علی(ع)]] و فاطمه(س) و همچنین خادمشان فضه نذر کردند در صورت بازیابی سلامتی این دو سبط پیامبر(ص)، سه روز روزه بگیرند. پس از بهبودی، چون چیزی در خانه [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] نبود، ایشان سه صاع جو قرض کرد و حضرت زهرا(س) آن را آرد کرده و با آن نان پخت. اما لحظه افطار روز اول مسکین و روز دوم یتیم و روز سوم اسیری به در خانه آمدند و همه اهل خانه افطارشان را به آنان دادند و پس از این ماجرا آیات مذکور از سوره انسان درباره آنان نازل شد<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص11-13</ref> | آیات مورد استناد در کتاب، آیه‌های پنجم تا بیست‌ودوم سوره انسان هستند که در شأن اهل‌بیت رسول‌الله(ص)؛ یعنی [[امام على(ع)|علی]] و فاطمه و حسن و حسین(ع) نازل شده‌اند. نویسنده ضمن ذکر روایتی درباره شأن نزول این آیه می‌گوید: چون حسن و حسین(ع) مریض شدند و پیامبر(ص) به عیادت آنان رفت، [[امام على(ع)|علی(ع)]] و فاطمه(س) و همچنین خادمشان فضه نذر کردند در صورت بازیابی سلامتی این دو سبط پیامبر(ص)، سه روز روزه بگیرند. پس از بهبودی، چون چیزی در خانه [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] نبود، ایشان سه صاع جو قرض کرد و حضرت زهرا(س) آن را آرد کرده و با آن نان پخت. اما لحظه افطار روز اول مسکین و روز دوم یتیم و روز سوم اسیری به در خانه آمدند و همه اهل خانه افطارشان را به آنان دادند و پس از این ماجرا آیات مذکور از سوره انسان درباره آنان نازل شد<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص11-13</ref> | ||
نویسنده می‌گوید: عده‌ای در این روایت که مورد اتفاق فریقین است شبهه کرده‌اند. منشأ شبهه [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] بوده است و ادعای او را می‌توان در دو نکته خلاصه کرد: اولا سوره دهر مکی | نویسنده می‌گوید: عده‌ای در این روایت که مورد اتفاق فریقین است شبهه کرده‌اند. منشأ شبهه [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] بوده است و ادعای او را می‌توان در دو نکته خلاصه کرد: اولا سوره دهر مکی است و قبل از ازدواج [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین]] با فاطمه زهرا(س) و تولد حسنین(ع) نازل شده (چون ازدواج [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] و حضرت زهرا(س) در مدینه انجام شد)؛ ثانیا [[ترمذی، محمد بن عیسی|ترمذی]] این روایت را «مزوق مفتعل» دانسته و ابن جوزی آن را «موضوع» خوانده است. نویسنده مطالب کتاب را در دو فصل پی می‌گیرد. در فصل اول درباره سند حدیث و راویان آن از اهل سنت بحث می‌کند و در فصل دوم از دلالت حدیث و پاسخ به اشکال مذکور و اشاره‌ای گذرا به دیگر اشکالات می‌نویسد<ref>ر.ک: همان، ص13-15</ref> | ||
نویسنده در فصل اول بیان می‌کند که نزول سوره انسان در شأن اهل‌بیت(ع) در بسیاری از کتاب‌های معتبر تفسیر، حدیث، مناقب، تراجم صحابه و... اهل تسنن آمده است. او دوازده تن از راویان این روایت از صحابه را نام می‌برد. همچنین سی‌وهشت نفر از ائمه تفسیر و حدیث از جمله [[طبری، محمد بن جریر|ابوجعفر طبری]] در «[[كفاية‌الطالب في مناقب علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام|كفاية الطالب في مناقب علي بن أبي‌طالب]]»، [[ثعلبی، احمد بن محمد|ابواسحاق ثعلبی]] در «[[الكشف و البيان المعروف تفسير الثعلبي|التفسير الكبير]]»، [[ابن مغازلی، علی بن محمد|ابن مغازلی شافعی]] در «[[مناقب الإمام علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام (مناقب مغازلي)|مناقب علي بن أبي‌طالب]]»، [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] در «[[الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل في وجوه التأويل|الكشاف]]» و... را نام می‌برد که این حدیث را روایت کرده‌اند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص16-21</ref> سپس نصوص حدیث را به اسناد از [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]]، زید بن ارقم، [[ابن‌عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، حبری و... ذکر می‌کند و به کلمات علمای اهل تسنن مانند [[قرطبی، محمد بن احمد|قرطبی]] در تفسیرش، [[ابن جوزی، یوسف بن قزاوغلی|سبط ابن جوزی]] در «[[تذكرة الخواص|تذكرة خواص الأمة]]»، [[آلوسی، محمود بن عبدالله|آلوسی]] در «[[روح المعاني في تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني|روح المعاني]]» و دیگران مبنی بر شهرت روایت استناد می‌کند و بعد نمونه‌هایی از اشعار شاعران در نزول سوره هل أتی در شأن اهل‌بیت(ع) را می‌آورد؛ مثل شعر سید حمیری که در آن ابیات زیر آمده است: | نویسنده در فصل اول بیان می‌کند که نزول سوره انسان در شأن اهل‌بیت(ع) در بسیاری از کتاب‌های معتبر تفسیر، حدیث، مناقب، تراجم صحابه و... اهل تسنن آمده است. او دوازده تن از راویان این روایت از صحابه را نام می‌برد. همچنین سی‌وهشت نفر از ائمه تفسیر و حدیث از جمله [[طبری، محمد بن جریر|ابوجعفر طبری]] در «[[كفاية‌الطالب في مناقب علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام|كفاية الطالب في مناقب علي بن أبي‌طالب]]»، [[ثعلبی، احمد بن محمد|ابواسحاق ثعلبی]] در «[[الكشف و البيان المعروف تفسير الثعلبي|التفسير الكبير]]»، [[ابن مغازلی، علی بن محمد|ابن مغازلی شافعی]] در «[[مناقب الإمام علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام (مناقب مغازلي)|مناقب علي بن أبي‌طالب]]»، [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] در «[[الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل في وجوه التأويل|الكشاف]]» و... را نام می‌برد که این حدیث را روایت کرده‌اند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص16-21</ref> سپس نصوص حدیث را به اسناد از [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]]، زید بن ارقم، [[ابن‌عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، حبری و... ذکر می‌کند و به کلمات علمای اهل تسنن مانند [[قرطبی، محمد بن احمد|قرطبی]] در تفسیرش، [[ابن جوزی، یوسف بن قزاوغلی|سبط ابن جوزی]] در «[[تذكرة الخواص|تذكرة خواص الأمة]]»، [[آلوسی، محمود بن عبدالله|آلوسی]] در «[[روح المعاني في تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني|روح المعاني]]» و دیگران مبنی بر شهرت روایت استناد می‌کند و بعد نمونه‌هایی از اشعار شاعران در نزول سوره هل أتی در شأن اهل‌بیت(ع) را می‌آورد؛ مثل شعر سید حمیری که در آن ابیات زیر آمده است: | ||